Bài học này giúp các em tổng kết và hệ thống hóa những vấn đề về lí thuyết Tập làm văn đã được học trong chương trình ngữ văn trung học cơ sở từ lớp 6 đến lớp 9.
TT | Kiểu văn bản | Phương thức biểu đạt | Ví dụ về hình thức văn bản cụ thể |
1 | Văn bản tự sự | - Mục đích: biểu hiện con người, quy luật đời sống, bày tỏ thái độ. | - Bản tin báo chí. - Bản tường thuật, tường trình. - Tác phẩm Lịch sử. - Tác phẩm văn học nghệ thuật (truyện, tiểu thuyết, kí sự). |
2 | Văn bản miêu tả | - Tái hiện các tính chất thuộc tính sự vật, hiện tượng, giúp con người cảm nhận và hiểu được chúng. - Mục đích: giúp con người cảm nhận và hiểu được chúng. | - Văn tả cảnh, tả người, tả sự vật. - Đoạn văn miêu tả trong tác phẩm tự sự. |
3 | Văn bản biểu cảm | - Bày tỏ trực tiếp hoặc gián tiếp tình cảm, cảm xúc con người, tự nhiên xã hội, sự vật. - Mục đích: bày tỏ tình cảm và khơi gợi sự đồng cảm. | - Điện mừng, thăm hỏi, chia buồn. - Thư từ biểu lộ tình cảm giữa con người với con người. - Tác phẩm văn học trữ tình: thơ, tùy bút, bút kí. |
4 | Văn bản thuyết minh | - Trình bày thuộc tính, cấu tạo, nguyên nhân, kết quả có ích hoặc có hại của sự vật hiện tượng, để giúp người đọc có tri thức khả quan vì có thái độ đúng đắn đối với chúng. | - Thuyết minh sản phẩm. - Giới thiệu di tích, thắng cảnh, nhân vật. - Trình bày tri thức và phương thức trong khoa học. |
5 | Văn bản nghị luận | - Trình bày tư tưởng, chủ trương, quan điểm của con người đối với tự nhiên, xã hội, con người qua các luận điểm, luận cứ và lập luận thuyết phục. - Mục đích: thuyết phục mọi người tin theo cái đúng, cái tốt; từ bỏ cái sai, cái xấu. | - Cáo, hịch, chiếu, biểu. - Xã luận, bình luận, lời kêu gọi. - Sách lí luận. - Tranh luận về một vấn đề chính trị, xã hội, văn hóa. |
6 | Văn bản điều hành (hành chính công vụ) | - Trình bày theo mẫu chung và chịu trách nhiệm về pháp lý các ý kiến, nguyện vọng của cá nhân, tập thể đối với cơ quan quản lý hay ngược lại bày tỏ yêu cầu, quyết định của người có thẩm quyền đối với người có trách nhiệm thực thi hoặc thỏa thuận giữa công dân với nhau về lợi ích và chức vụ. - Mục đích: Đảm bảo các quan hệ bình thường giữa người với người và theo quy định, pháp luật. | - Đơn cử. - Báo cáo. - Đề nghị. - Biên bản. - Tường trình. - Thông báo. - Hợp đồng. |
→ Đọc nhiều để học cách viết tốt.
Kiểu văn bản | Văn bản thuyết minh | Văn bản tự sự | Văn bản nghị luận |
Mục đích | Tri thức khách quan, thái độ đúng đắn. | Biểu hiện con người, cuộc sống, bày tỏ thái độ, tình cảm. | Thuyết phục mọi người tin theo cái đúng, cái tốt; từ bỏ cái sai, cái xấu. |
Đặc điểm cơ bản | Sự việc, hiện tượng khách quan. | Sự việc, nhân vật, người kể chuyện. | Luận điểm, luận cứ, lập luận. |
Cách làm | - Có tri thức về đối tượng thuyết minh. - Các phương pháp thuyết minh. | Giới thiệu, trình bày diễn biến sự việc theo trình tự nhất định. | Xây dựng hệ thống lập luận chặt chẽ, thuyết phục. |
Các yếu tố kết hợp | Kết hợp các phương thức biểu đạt. | Kết hợp các phương thức biểu đạt. | Kết hợp các phương thức biểu đạt (mức độ vừa phải). |
Ngôn ngữ | Chính xác, cô đọng, dễ hiểu. | Ngắn gọn, giản dị, gần gũi với cuộc sống thường ngày. | Chuẩn xác, rõ ràng, gợi cảm. |
Đề: Viết đoạn văn tự sự có sử dụng miêu tả nội tâm và nghị luận
Gợi ý làm bài
Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm. Những người nghèo nhiều tự ái vẫn thường nhạy cảm và dễ bị tổn thương như thế. Họ rất dễ chạnh lòng tủi thân trước những lời an ủi, cho dug là rất đồng cảm chân thành. Vì thế ta khó mà ở cho vừa ý họ...Tôi chỉ còn biết lặng lẽ thở dài...Một hôm, tôi phàn nàn về việc ấy với Binh Tư - một người kangs giềng khác của tôi. Binh Tư làm nghề ăn trộ nên hắn vốn không ưa Lão Hạc vì...Lão lương thiện quá! Có lần Binh Tư đã cười nhạt nói với tôi.
– Các cụ đã dạy "Thật thà ăn cháo, láo nháo ăn cơm!", cấm có sai!
Nhưng lần này thì khác, hẳn không cười nhạt mà bĩu môi một cách khinh bỉ, dằn giọng:
– Lão làm bộ đấy! Thật ra thì lão chỉ tâm ngẩm thế, nhưng cũng ra phết chứ chả vừa đâu, lão vừa xin tôi một ít bả chó...
Tôi trố to đôi mắt, ngạc nhiên. Rồi hắn thẽ thọt bỏ nhỏ vào tai tôi:
– Lão bảo có con chó nào cứ lảng vảng ở vườn nhà lão...Lão định cho nó sơi một bữa. Lão còn hẹn, nêu trúng, lão với tôi uống rượu đấy!!!
Hỡi ơi Lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng đường tuyệt lộ lão cũng có thể làm liều như ai...Một người như thế ấy!...Một người đã từng khóc rống lên vì trót lừa một con chó!...Một người nhị ăn để dành tiền làm ma cho chính mình chỉ bởi không muốn phiền hàng xóm láng giềng...Con người đáng kính ấy bây giờ cũng cam chịu nhắm mắt làm một Binh Tư thứ hai ư? nếu vậy thì quả thật trong cuộc đời này, cứ mỗi ngày lại thêm bao nhiêu chuyện buồn đau, bi thảm.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Quyền trẻ em là tất cả những gì trẻ em cần có để được sống và lớn lên một cách lành mạnh và an toàn. Quyền trẻ em nhằm đảm bảo cho trẻ em không chỉ là người tiếp nhận thụ động lòng nhân từ của người lớn, mà các em là những thành viên tham gia tích cực vào quá trình phát triển.Đến trường, được học tập và được yêu thương, tôn trọng là quyền của trẻ em. Trẻ em cần có các quyền ấy để có được một cuộc sống văn minh, lành mạnh, tránh xa cái xấu, tràn đầy những hạnh phúc , vui vẻ và yêu thương…Một cuộc sống đầy tình cảm nồng hậu, được chăm sóc nồng nàn, được sống giữa vòng tay yêu thương của mọi người…
Thế nhưng, cái gì cũng có mặt trái của nó.., nhiều trẻ em đang bị mất đi sự yêu thương, đang bị đe dọa đe dọa bởi nạn bạo hành trong trường học, nhà trường và ngay cả trong tổ ấm mến yêu…Bạn nghĩ sao? Còn tôi, tôi thực sự thương cho những số phận mong manh ấy, những đứa trẻ đáng yêu ấy, như những chiếc lá non nớt héo úa vì bị hành hạ bởi người cô độc ác… hay bị đánh bởi người cha say xỉn… Dạo một vòng quanh thành phố, chúng ta có thể dễ dàng nhận ra được hình ảnh những em bé thân hình gầy gò tay cầm vé số, thùng đánh giầy mời mọc khách qua đường, nhưng đâu ai biết được rằng đó chính là công việc hằng ngày mà những đứa trẻ ấy phải làm để tự nuôi sống bản thân mình. Tôi đã rất thương các em ấy luôn phải hứng chịu những ánh mắt ghẻ lạnh của nhiều người, bị chà đạp lên nhân phẩm, vì đơn giản chúng là những đứa trẻ mồ côi không cha không mẹ. Ngày ngày phải dậy sớm về khuya lo từng miếng ăn. Nhiều đứa trẻ cha me mất, nhà lại đông anh em phải luôn chay ngược chay xuôi mà cũng không lo đủ từng miếng ăn cho các em. Nhìn những hình ảnh ấy tôi càng thấy thương tâm, càng đau lòng, càng xúc động biết bao nhiêu.
Câu trả lời của bạn
Dùng lí lẽ và dẫn chứng làm sáng tỏ một vấn đề, nhằm thuyết phục người đọc, người nghe về quan điểm hay tư tưởng được nêu ra.
Câu trả lời của bạn
Tái hiện cụ thể sự vật, hiện tượng
Câu trả lời của bạn
Văn bản miêu tả
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
- Tự sự và miêu tả: Văn tự sự trình bày các sự việc (sự kiện) có quan hệ nhân quả dẫn đến kết cục biểu lộ ý nghĩa. Nhằm mục đích biểu hiện con người, quy luật đời sống bày tỏ tình cảm thái độ. Còn miêu tả thì tái hiện các tính chất, thuộc tính sự vật, hiện tượng làm cho chúng biển hiện. Nhằm mục đích giúp con người cảm nhận và hiểu được chúng
Câu trả lời của bạn
- Tác phẩm nghị luận vẫn cần các yếu tố thuyết minh, miêu tả, tự sự với mục đích làm cho bài nghị luận thêm cụ thể và sinh động, không chỉ tác động đến lí trí người đọc mà còn lay động cả tình cảm người đọc.
- Có điều các yếu tố thêm vào đó là phụ, không được lấn át phương thức nghị luận làm mất đi yêu cầu và nội dung bàn luận. Phương thức nghị luận luôn là phương thức chủ yếu trong bài văn nghị luận.
Câu trả lời của bạn
Tôi, Nhuận Thổ, mẹ tôi, Thủy Sinh, Hai Dương, cháu Hoàng
Câu trả lời của bạn
Anh
Câu trả lời của bạn
Cố hương
Câu trả lời của bạn
Chính xác, không dùng biện pháp tu từ
Câu trả lời của bạn
Mỗi kiểu văn bản đó sử dụng một phương thức biểu đạt chủ yếu. Chúng không thể thay thế được cho nhau và mỗi kiểu văn bản đó có một mục đích biểu đạt; có những yêu cầu về nội dung và phương pháp thể hiện và ngôn ngữ riêng. Tuy nhiên sáu kiểu văn bản đó có mối quan hệ rât chặt chẽ với nhau và ít có một kiểu văn bản nào chỉ dùng một phương thức biểu đạt duy nhất.
Câu trả lời của bạn
Các phương thức biểu đạt thường kết hợp với nhau trong một văn bản cụ thể để làm sáng tỏ đặc điểm của đôi tượng được nói tới trong mỗi loại văn bản.
Câu trả lời của bạn
- Biểu cảm khác thuyết minh: Văn biểu cảm bày tỏ trực tiếp hoặc gián tiếp tình cảm, cảm xúc của con người đối với con người, thiên nhiên, xă hội, sự vật nhằm mục đích bày tỏ tình cảm và khơi gợi lòng đồng cảm gây xúc động ở người đọc.
Câu trả lời của bạn
- Nghị luận khác điều hành: Văn nghị luận trình bày tư tưởng, chủ trương, quan điểm của con người đối với tự nhiên xã hội và con người bằng các luận điểm, luận cứ và cách lập luận. Nhằm mục đích thuyêt phục mọi người tin theo cái đúng, cái tốt, từ bỏ cái sai, cái xấu. Còn văn điều hành trình bày theo mẫu chung và chịu trách nhiệm về pháp lí các ý kiến, nguyện vọng của cá nhân, tập thể đối với cơ quan quản lí, trình bày các quyết định của người có thẩm quyền đối với người có trách nhiệm thực thi công việc; trình bày các thỏa thuận giữa công dân với nhau về lợi ích và nghĩa vụ nhằm đảm bảo các quan hệ bình thường giữa người và người theo quy định và pháp luật.
Câu trả lời của bạn
- Thuyết minh khác tự sự và miêu tả: Văn thuyêt minh tập trung trình bày thuộc tính, cấu tạo, nguyên nhân, kết quả có ích, có hại của sự vật hiện tượng. Nhằm mục đích giúp người đọc có tri thức khách quan và có thái độ đúng đắn với chúng.
Câu trả lời của bạn
- Tự sự sử dụng phương thức biểu đạt là thông qua các sự kiện, biến cố và hành vi của con người làm cho tác phẩm trở thành một câu chuyện có ý nghĩa thông qua lời người kể chuyện.
- Trữ tình sử dụng phương thức biểu đạt là cảm xúc trữ tình và phương thức biểu cảm của ngôn ngữ.
- Kịch sử dụng phương thức biểu đạt là ngôn ngữ trực tiêp (đối thoại, độc thoại) và hành động của nhân vật mà không qua lời người kể chuyện.
Câu trả lời của bạn
- Khác nhau: kiểu văn bản biểu cảm không chỉ dùng cho văn bản nghệ thuật mà còn dùng trong rất nhiều tình huống và các loại văn bản khác: điện mừng, thăm hỏi, chia buồn, văn tế, điếu văn, thư từ...
- Còn thể loại trữ tình là thể loại văn học nhằm phân biệt với các thể loại tự sự và kịch. Thể loại văn học trữ tình thông qua các hình tượng nghệ thuật trữ tình mà bày tỏ cảm xúc cúa con người.
Câu trả lời của bạn
- Khác nhau: kiểu văn bản biểu cảm không chỉ dùng cho văn bản nghệ thuật mà còn dùng trong rất nhiều tình huống và các loại văn bản khác: điện mừng, thăm hỏi, chia buồn, văn tế, điếu văn, thư từ...
- Còn thể loại trữ tình là thể loại văn học nhằm phân biệt với các thể loại tự sự và kịch. Thể loại văn học trữ tình thông qua các hình tượng nghệ thuật trữ tình mà bày tỏ cảm xúc cúa con người.
Câu trả lời của bạn
Khác nhau: Kiểu văn bản tự sự không chỉ dùng cho văn bản nghệ thuật mà còn dùng trong rất nhiều tình huống và các loại văn bản khác, ví dụ như trong văn học báo chí, đơn từ, bản tin lịch sử... còn thể loại tự sự là thể loại nhằm phân biệt với thể loại trữ tình và kịch theo Tự điên thuật ngữ văn học tác phâm tự sự là loại tác phẩm nhằm phản ánh cuộc sống “thông qua các sự kiện, biến cố và hành vi của con người làm cho tác phẩm trở thành một câu chuyện vể ai đó, về cái gì đó”. (NXB Giáo dục, Hà Nội 2004)
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *