Qua bài học giúp các em hiểu được một trong những cách quan trọng để phát triển từ vựng tiếng Việt là phát triển nghĩa của từ trên cơ sở nghĩa gốc của chúng.
a. Trong bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác của Phan Bội Châu (Ngữ văn 8, tập một) có câu Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế. Cho biết từ kinh tế trong bài thơ này có nghĩa gì? Ngày nay chúng ta có hiểu từ này theo nghĩa như Phan Bội Châu đã dùng hay không? Qua đó em rút ra nhận xét gì vô nghĩa của từ?
⇒ Nghĩa cũ mất đi hình thành nên nghĩa mới.
b. Đọc kĩ các câu sau (trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du, SGK, tr. 55, 56), chú ý những từ in đậm và thực hiện các nhiệm vụ sau:
a)
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
b)
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ thay lời nước non.
c)
Được lời như cởi tấm lòng,
Giở kim thoa với khăn hồng trao tay.
Cũng nhà hành viện xưa nay,
Cùng phường bán thịt cũng tay buôn người.
Tra từ điểm tiếng Việt (chẳng hạn Từ điển tiếng Việt, Viện ngôn ngữ học, Hoàng Phê chủ biên, 2002) để biết nghĩa của từ xuân, từ tay trong các câu trên và cho biết nghĩa nào là nghĩa gốc, nghĩa nào là nghĩa chuyển. Trong trường hợp có nghĩa chuyển thì nghĩa chuyển đó được hình thành theo phương thức chuyển nghĩa nào?
⇒ Hình thành nghĩa mới theo phương thức ẩn dụ và hoán dụ
Để hiểu được một trong những cách quan trọng để phát triển từ vựng tiếng Việt là phát triển nghĩa của từ trên cơ sở nghĩa gốc của chúng, các em có thể tham khảo bài soạn Sự phát triển của từ vựng.
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
-- Mod Ngữ văn 9 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
tìm tác phẩm thơ giai đoạn 1945-1975 nói về chủ :LỐI SỐNG CỐNG HIẾN
Câu trả lời của bạn
Tính mới, tính ưu việt, tính sáng tạo và thực tiễn của hoạt động khởi động
Câu trả lời của bạn
giải thích nhan đề hoàng lê nhất thống chí và đoạn trường tâm thanh
không được chép SGK
Câu trả lời của bạn
1.
Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy sà vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
2.
Vì mây cho núi liền trời
3.
Vì cơn gió thổi, hoa cười với trăng
4.
Nửa tiếng đồng hồ sau, chị Thao chui vào hang.
5.
Giữa những ngày tháng kháng chiến gian nan, họ - những người chiến sĩ quả cảm – không tiếc công sức, máu xương của mình chiến đấu giành độc lập cho dân tộc
6.
Thế à, cảm ơn các bạn!
7.
Này ông giáo ạ! Cái giống nó cũng khôn.
8.
Ông lão bỗng ngừng lại ngờ ngợ như lời mình không được đúng lắm. ( 9) Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đổ đốn đến thế được.
10.
Truyền kì mạn lục (Ghi chép tản mạn những chuyện kì lạ được lưu truyền trong dân gian) là tác phẩm viết bằng chữ Hán, theo kiểu tiểu thuyết chương hồi – một thể loại thịnh hành trong văn học cổ Trung Quốc
Câu trả lời của bạn
Viết Cảm Nghĩ Của Em Về Khai Giảng Năm Học Mới Bằng Hình Thức Trực Tuyến
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
- Từ "kinh tế" trong câu "Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế" là cách nói rút gọn từ kinh bang tế thế, có nghĩa là trị nước cứu đời.
- Nghĩa từ "kinh tế" hiện nay chỉ một lĩnh vực của đời sống xã hội như: hoạt động lao động sản xuất, trao đổi, phân phối và sử dụng sản phẩm, của cải vật chất.
Câu trả lời của bạn
- Qua đó ta rút ra nhận xét: nghĩa của từ không phải nhất thành bất biến mà có thể biến đổi và phát triển theo thời gian; có thể mất đi nét nghĩa nào đó và cũng có thể được thêm vào những ý nghĩa mới.
Câu trả lời của bạn
- Xuân:
+ Nghĩa gốc: mùa chuyển tiếp từ đông sang hạ, thời tiết ấm dần, thường được xem là thời điểm mở đầu của một năm mới.
+ Nghĩa chuyển: chỉ tuổi trẻ, thời trẻ. Chuyển theo phương thức: Ẩn dụ
- Tay:
+ Nghĩa gốc: bộ phận gắn với phần trên của cơ thể, từ vai đến các ngón, dùng để cầm, nắm
+ Nghĩa chuyển: người chuyên hoạt động giỏi về một lĩnh vực nào đó, một môn thể thao hoặc một nghề. Chuyển theo phương thức: Hoán dụ
⟹ Sự chuyển nghĩa của từ thường diễn ra theo hai kiểu quan hệ: ẩn dụ và hoán dụ.
Câu trả lời của bạn
- Từ mặt trời trong câu thơ thứ hai sử dụng theo biện pháp tu từ vựng. Đây không phải là hiện tượng phát triển của từ nhiều nghĩa.
- Từ mặt trời chỉ Bác Hồ chỉ có ý nghĩa ẩn dụ trong văn cảnh, nó mang tính chất lâm thời.
Câu trả lời của bạn
- Cách dùng của từ trà trong: trà a-ti-sô, trà hà thủ ô, trà sâm, trà linh chi, trà tâm sen, trà khổ qua (mướp đắng) là cách dùng với nghĩa chuyển (ẩn dụ), chứ không phải với nghĩa gốc như đã giải thích.
- Trà trong những cách dùng trên có nghĩa là sản phẩm từ thực vật, dược chế biến thành dạng khô, dùng để pha nước uống.
Câu trả lời của bạn
Dựa theo nghĩa chính của từ đồng hồ thì những cách dùng: đồng hồ điện, đồng hồ nước, đồng hồ xăng theo nghĩa chuyển phương thức ẩn dụ. Có nghĩa là những dụng cụ đế đo có hình thức giống đồng hồ.
Câu trả lời của bạn
a) Hội chứng
- Nghĩa gốc: Tập hợp nhiều triệu chứng cùng xuất hiện của bệnh:
Ví dụ : Hội chứng viêm đường hô hấp cấp rất nguy hiểm.
- Nghĩa chuyển: Tập hợp nhiều hiện tượng, sự kiện biểu hiện một tình trạng, một vân đề xã hội, cùng xuất hiện ở nhiều nơi:
Ví dụ: Thất nghiệp và lạm phát là hội chứng của tình trạng suy thói kinh tế.
b) Ngân hàng
- Nghĩa gốc: Tổ chức kinh tế hoạt động trong lĩ vực kinh doanh và quản lí các nghiệp vụ tiền tệ, tín dụng.
Ví dụ : Ngân hàng Nông nghiệp đang cho các hộ nghèo vay vốn phát triển kinh tế.
- Nghĩa chuyến: Kho lưu trữ những thành phần, bộ phận của cơ thề sử dụng khi cần.
Ví dụ: Các nước đang phát triển ngân hàng máu để cứu các bệnh nhân.
c) Sốt
- Nghĩa gốc: tăng nhiệt độ cơ thê lên quá mức bình thường do bệnh.
Ví dụ: Cháu bé bị sốt quá cao.
- Nghĩa chuyến: Trạng thái tăng đột ngột về nhu cầu, hàng hóa nên khan hiếm, giá tăng nhanh.
Ví dụ: Cơn sốt đất đã giảm rất nhiều.
d) Vua
- Nghĩa gốc là đứng đầu nhà nước quân chủ.
Ví dụ: Vua Lí Thái Tổ dời đô về Thăng Long năm 1010.
- Nghĩa chuyển: Người được coi là hay nhát, giỏi nhất trong một lĩnh vực nhất định thường là sản xuất kinh doanh, thể thao, nghệ thuật...
Ví dụ: Pê-lê là vua bóng đá.
Câu trả lời của bạn
- Có hai phương thức chủ yếu phát triển nghĩa của từ ngữ: Phương thức ẩn dụ và phương thức hoán dụ.
Câu trả lời của bạn
- Cùng với sự phát triển của xã hội, từ vựng của ngôn ngữ cũng không ngừng phát triển. Một trong những cách phát triển từ vựng tiếng Việt là phát triển nghĩa của từ ngữ trên cơ sở nghĩa gốc của chúng.
Câu trả lời của bạn
- Nghĩa gốc: Công việc; Nghĩa chuyển: Công tố, công trình, công ti.
- Nghĩa gốc: Mùa Xuân; Nghĩa chuyển: Tuổi xuân, thanh xuân, sắc xuân.
- Nghĩa gốc: Đôi mắt; Nghĩa chuyển: Mắt na,...
- Nghĩa gốc: Nhà cửa; Nghĩa chuyển: Nhà lao, sân nhà,...
- Nghĩa gốc: Sự việc; Nghĩa Chuyển: gây sự, sự tích,...
Câu trả lời của bạn
- Biện pháp tu từ hoán dụ:
+ Lấy bộ phận chỉ toàn thể: Bàn tay ta làm nên tất cả.
-> Sức lao động của con người.
+ Lấy vật chứa đựng để chỉ vật được chứa đựng, sự vật gắn bó, gần gũi: Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
-> Hình ảnh hoán dụ mang tính tượng trưng cho con người của quê hương.
- Biện pháp tu từ ẩn dụ:
+ Lấy sự vật này thay thế sự vật khác có nét nghĩa tương đồng:
"Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ".
-> Ví Bác Hồ như mặt trời -> nghĩa mang tính chất lâm thời, ca ngợi sự vĩ đại của Bác.
"Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng"
-> Ví đứa con như mặt trời -> nhằm thể hiện tình mẹ thương con sâu nặng, con là niềm vui, sự sống của đời mẹ -> nghĩa lâm thời.
Cho các từ sau : vua , chân
a) Tìm vầ đặt câu với nghĩa gốc của từ đó
b) Tìm những nét nghĩa chuyển và đặt câu . Chỉ ra phương thức chuyển nghĩa
Câu trả lời của bạn
a)nghĩa gốc:nhà vua
=>Đặt câu:Nhà vua triệu tập các quan vào cung.
Nghĩa gốc:bàn chân
=>Đặt câu:bàn chân của em bé thật nhỏ nhắn
b)
* Có 2 hình thức chuyển nghĩa:
- Dùng cái cụ thể để nói cái cụ thể (ẩn dụ cụ thể - cụ thể)
- Dùng cái cụ thể để gọi tên những cái trừu tượng (ẩn dụ cụ thể - trừu tượng).
* Một số cơ chế chuyển nghĩa của phương thức ẩn dụ thường thấy:
- Dựa vào sự giống nhau về hình thức giữa các sự vật, hiện tượng.
- Dựa vào sự giống nhau về vị trí giữa các sự vật, hiện tượng.
- Dựa vào sự giống nhau về cách thức thực hiện giữa hai hoạt động.
- Dựa vào sự giống nhau về chức năng giữa các sự vật, hiện tượng.
- Dựa vào sự giống nhau về tính chất, trạng thái hoặc kết quả giữa các đối tượng.
Xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển của phương thức chuyển nghĩa của những từ sau:
a) mềm
1, quả na này đã chín mềm
2, những cử động của cô bé ấy rất mềm
3, chị ta là người hay mềm lòng
4, giá hàng ấy cũng mềm
b)áo
1, sơ mi là loại áo được mặc nhiều nhất
2, nhà đã xây nhưng chưa trát áo
Câu trả lời của bạn
Xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển của phương thức chuyển nghĩa của những từ sau:
a) mềm
1, Quả na này đã chín mềm => Nghĩa gốc
2, Những cử động của cô bé ấy rất mềm => Mềm mại : Nghĩa chuyển
3, Chị ta là người hay mềm lòng => Yếu lòng ,cả tin ,dễ dãi ...: Nghĩa chuyển
4, Giá hàng ấy cũng mềm => Rẻ ,vừa phải ...: Nghĩa chuyển
b) áo
1, Sơ mi là loại áo được mặc nhiều nhất => Nghĩa gốc
2, Nhà đã xây nhưng chưa trát áo => Phần sơn ,phần được gia công ở ngoài bức tường cho đẹp : Nghĩa chuyển
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *