Bài học này giúp các em hệ thống hóa kiến thức đã học về: từ loại, cụm từ, các thành phần câu, các kiểu câu đã được học.
Thành phần câu | Đặc điểm | |
Thành phần chính (bắt buộc để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt ý trọn vẹn). | Chủ ngữ | Nêu tên sự vật, hiện tượng có hành động, đặc điểm, trạng thái... được miêu tả ở vị ngữ. Thường trả lời cho các câu hỏi: Ai? Con gì? hoặc Cái gì? Thường là danh từ, đại từ hoặc là cụm danh từ (có thể là động từ, tính từ, cụm động từ) Câu có một chủ ngữ hoặc nhiều chủ ngữ. |
Vị ngữ | Có khả năng kết hợp với các phó từ. Thường trả lời cho câu hỏi: Làm gì? Làm sao? Như thế nào? Là gì? Thường là động từ - cụm động từ, tính từ - cụm tính từ, danh từ - cụm danh từ. Câu có một hoặc nhiều vị ngữ. | |
Thành phần phụ (không bắt buộc) | Trạng ngữ | Nêu hoàn cảnh: không gian, thời gian, cách thức, phương tiện, nguyên nhân, mục đích.. diễn ra sự việc mới ở trong câu. Thường đứng ở đầu câu, có khi đứng ở giữa CN-VN hoặc cuối câu. |
Khởi ngữ | Nêu đề tài của câu. Thường đứng trước CN. Có thêm quan hệ từ: về, đối với vào trước. |
Để hệ thống hóa kiến thức đã học về phần Ngữ pháp, các em có thể tham khảo
bài soạn Tổng kết phần ngữ pháp (Tiếp theo).
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
-- Mod Ngữ văn 9 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Trong những câu văn dưới đây em hãy cho biết chúng thuộc những kiểu câu nào?
(1) Hôm qua em thấy anh ấy mua một cái áo mới.
(2) Tôi cảm thấy vô cùng hạnh phúc!
(3) Tại sao hôm ấy cậu không đến?
(4) Xin anh đừng hút thuốc nữa.
(5) Tôi không có thói quen ngủ trưa.
Câu trả lời của bạn
(1) Hôm qua em thấy anh ấy mua một cái áo mới.
-> Câu văn trên là câu trần thuật.
(2) Tôi cảm thấy vô cùng hạnh phúc!
-> Câu văn trên là câu cảm thán.
(3) Tại sao hôm ấy cậu không đến?
-> Câu văn trên là câu nghi vấn.
(4) Xin anh đừng hút thuốc nữa.
-> Câu văn trên là câu cầu khiến.
(5) Tôi không có thói quen ngủ trưa.
-> Câu văn trên là câu phủ định.
Tìm khởi ngữ trong câu sau và viết lại thành câu không có khởi ngữ
Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: "Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!".
(Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi)
Câu trả lời của bạn
Khởi ngữ là "mắt tôi"; có thể viết lại câu này thành: Nhìn mắt tôi, các anh lái xe bảo: "Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!".
Câu trả lời của bạn
Chắc hẳn thời còn là học sinh ngồi trên ghế nhà trường thì hầu hết ai cũng được trải qua những tiết chào cờ đáng nhớ và vui nhộn. Tôi nhớ như in những tiết chào cờ thời học sinh, khi ba hồi trống vang lên, chúng tôi lại hối hả cho việc tập trung hàng ngũ để chuẩn bị cho tiết sinh hoạt dưới cờ. Dường như ý thức của việc tập trung trong giờ này đối với chúng tôi, đã trở thành thông lệ, hàng ngũ giờ đây đã chỉnh tề, từ loa phong thanh giọng thầy tổng phụ trách vang lên: “Nghỉ ... Nghiêm". Bài hát Quốc ca thật hùng tráng, lúc trầm, lúc bỗng theo nhịp trống Đội. Còn thầy, cô và các bạn học sinh, những người ấy với gương mặt thật nghiêm trang hướng về lá cờ đỏ sao vàng được hai bạn học sinh kéo lên tung bay phất phới trên nền trời xanh thẳm. Có lẽ giờ này các trường trong thị xã đều thực hiện buổi chào cờ nghiêm trang như thế này.
Em hãy đọc đoạn hội thoại sau và cho biết hàm ý được sử dụng?
Hai người bạn lâu rồi không gặp nhau, bỗng gặp nhau trên đường, một người mở lời trước:
- Bạn ơi lâu rồi mới gặp lại.
- Ừ! Tôi thấy rất vui. Công việc của bạn dạo này sao rồi?
- À! Tôi đang vô công rỗi nghề đây.
Câu trả lời của bạn
- Câu nói "À! Tôi đang vô công rỗi nghề đây" đã sử dụng hàm ý, ý nói đến tôi chưa có công việc gì để làm.
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu :
Vào một buổi chiều mùa xuân lạnh lẽo, một cậu con trai dắt người cha mù vào quán. Cậu con trai trạc mười tám mười chín tuổi, quần áo đơn giản, lộ rõ vẻ nghèo túng, nhưng từ cậu lại toát lên nét trầm tĩnh của người có học.Cậu con trai tiến đến trước mặt tôi nói to: "Cho hai bát mì bò!". Tôi đang định viết hoá đơn, thì cậu ta hướng về phía tôi và xua xua tay rồi chỉ tay vào bảng giá treo ở trên tường nói nhỏ với tôi chỉ làm một bát mì cho thịt bò, bát kia chỉ cần rắc chút hành là được. Lúc đầu, tôi hơi hoảng, nhưng sau đó chợt hiểu ra ngay. Hoá ra, cậu ta gọi to hai bát mì thịt bò như vậy là cố tình để cho người cha nghe thấy, thực ra thì tiền không đủ, nhưng lại không muốn cho cha biết. Tôi cười với cậu ta tỏ vẻ hiểu ý.
Nhà bếp nhanh nhẹn bê lên ngay hai bát mì nóng hổi. Cậu con trai chuyển bát mì bò đến trước mặt cha, ân cần chăm sóc: "Cha, có mì rồi, cha ăn đi thôi, cha cẩn thận kẻo nóng đấy ạ!". Rồi cậu ta tự bưng bát mì nước về phía mình. Người cha không vội ăn ngay, ông cầm đũa dò dẫm đưa qua đưa lại trong bát. Mãi lâu sau, ông mới gắp trúng một miếng thịt, vội vàng bỏ miếng thịt vào bát của người con. "Ăn đi con, con ăn nhiều thêm một chút, ăn no rồi học hành chăm chỉ, sắp thi tốt nghiệp rồi, nếu mà thi đỗ đại học, sau này làm người có ích cho xã hội". Người cha nói với giọng hiền từ, đôi mắt tuy mờ đục vô hồn, nhưng trên khuôn mặt đầy nếp nhăn lại sáng lên nụ cười ấm áp.
Câu 1 : Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên ?
Câu 2 : Khái quát nội dung chính của đoạn trích ?
Câu 3 : Em hiểu như thế nào về hành động và câu nói của người cha : "Loay hoay một lúc , ông mới gắp trúng được một miếng thịt , vội vàng bỏ miếng thịt sang bát mì của người con "Ăn đi con , con ăn nhiều thêm một chút , ăn no rồi học hành chăm chỉ , sắp thi tốt nghiệp rồi ..."
Câu 4 : Qua đoạn trích trên em rút ra bài học gì cho bản thân ?
Câu trả lời của bạn
1.PTBĐ chính: tự sự
2.Nội dung của đoạn trích:
Không có đủ tiền, nên vì thương cha, cậu con trai nhường cho ông bát mì bò, còn cậu chỉ ăn mì nước. Người cha cũng thương đứa con sắp phải thi tốt nghiệp, không vội ăn ngay mà đã bỏ vào bát của cậu một miếng thịt.
3. Em hiểu về hành động và câu nói của người cha: tùy mù lòa, cuộc sống khó khăn, nhưng ông vẫn muốn đứa con của mình được sống ấm no, học hành tới nơi tới chốn.Đó là sự quan tâm, yêu thương của một người cha.
4.Bài rút ra cho bản thân: hãy biết yêu thương, quan tâm, chăm sóc mọi người xung quanh ta, đặc biệt là gia đình của mình.
Trong bài phát biểu nhân kỉ niệm 1000 năm Thăng Long -Hà Nội, giáo sư Vũ Khiêu đã nói: '' Để giàu sang , một người có thể chỉ mất vài ba năm , nhưng để trở thành người có văn hóa có thể mất hàng chục năm , có khi cả cuộc đời''.
Hãy trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
- Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp những có thể suy ra từ những từ ngữ ấy. Điều kiện sử dụng hàm ý:
+ Người nói (người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu nói.
+ Người nghe (người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
Câu trả lời của bạn
- Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu.
- Trước khởi ngữ thường có thêm các quan hệ từ: về, đối với…
XĐ kiểu câu trong những câu sau và phân tích cấu tạo ngữ pháp theo sơ đồ
a, quyển sách này bìa rất đẹp.
b, mẹ về khiến cả nhà đều vui.
c, vì lan chăm chỉ học tập nên bạn ấy đạt điểm cao
d, mặc dù lan bị ốm nhưng vẫn cố gắng đi học
d, Vâng ! ông Giáo dạy phải
h, đói cho sạch , rách cho thơm
Câu trả lời của bạn
a, Quyển sách này// bìa rất đẹp
CN//VN
Trong đó: +Bìa/ rất đẹp
(CN/VN)
=> Câu cảm thán
b, Mẹ //về khiến cả nhà đều vui
CN//VN
=> Câu trần thuật(kể)
b Vì Lan// chăm chỉ học tập nên bạn ấy đạt điểm cao.( In đậm: quan hệ từ)
CN//VN
=> Câu trần thuật
d, Mặc dù Lan// bị ốm nhưng vẫn cố gắng đi học( In đậm: quan hệ từ)
CN//VN
=> Câu trần thuật
d, Vâng! Ông giáo //dạy phải
CN//VN
=> Câu trần thuật( chức năng khẳng định)
h, Đói// cho sạch, rách// cho thơm
C1//V1; C2//V2
=> Câu trần thuật
Có 2 câu (d) à bạn?
Tớ cũng không chắc chắn là đúng đâu nhé!
Nhận xét về cách tạo câu và hiệu quả của cách tạo câu đó ở câu :" Không những đi ngược lại lý trí con người mà còn đi ngược lại cả lý trí tự nhiên nữa
Câu trả lời của bạn
Dùng cặp quan hệ từ tăng tiến: Không những... mà còn
Hiệu quả: Nhấn mạnh, khằng định 1 việc nào đó sai trái
Mng cho e hỏi, câu này có phải câu ghép đẳng lập không ạ và nếu sai phải sửa thế nào ạ : Quang Trung là người có trí tuệ sáng suốt, nhạy bén và ông còn là người có tầm nhìn xa trông rộng
Câu trả lời của bạn
đay không phải là câu ghép đẳng lập.Sửa lại : Quang Trung là người có trí tuệ sáng suốt , nhạy bén và có tầm nhìn xa trông rộng.(bỏ : ông còn là người)
Mình nghĩ vậy
mọi người cho mình hỏi là câu ''hoa trong công viên'' trong bài những ngôi sao xa xôi là câu đơn hay câu đặc biệt?vì sao? cảm ơn mọi người!
Câu trả lời của bạn
Câu đặc biệt vì
Hoa: chủ ngữ
Trong công viên: trạng ngữ
MÀ KHÔNG CÓ VỊ NGỮ
Xét về cấu tạo ngữ pháp, câu:" Mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp mắt hung đỏ hấp háy." thuộc kiểu câu nào?
Câu trả lời của bạn
- Xét về cấu tạo thì câu trên là câu ghép, gồm có vế 1 là "Mồm bỏm bẻm nhai trầu", vế 2 là "Cặp mắt hung đỏ hấp háy" bạn nhé
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *