Qua bài học các em thấy bút pháp nghệ thuật tượng trưng, ước lệ của Nguyễn Du trong miêu tả nhân vật. Tác giả ca ngợi vẻ đẹp, tài năng, phẩm cách của con người qua đoạn trích Chị em Thúy Kiều.
⇒ Cách giới thiệu ngắn gọn làm nổi bật vẻ đẹp duyên dáng, thanh cao, trong trắng đạt tới độ hoàn mĩ của hai chị em.
⇒ Bút pháp nghệ thuật ước lệ, miêu tả chi tiết, thủ pháp liệt kê, so sánh, ẩn dụ: Vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu, quý phái - hài hòa êm đềm với xung quanh, dự cảm cuộc đời bình lặng, suôn sẻ.
→ Vẻ đẹp của một tuyệt thế giai nhân. Bút pháp ước lệ, tượng trưng đặc tả vẻ đẹp của đôi mắt, cách dùng thành ngữ: Vẻ đẹp trẻ trung, tươi tắn, đầy sức sống.
→ Kiều đẹp toàn diện cả nhan sắc, tài năng, tâm hồn. Dự đoán số phận éo le, đau khổ, bất hạnh. Tác giả sử dụng biện pháp liệt kê, lớp từ ngữ có tính tuyệt đối: ăn đứt, nghề riêng, vốn sẵn,...tả cái tài để ca ngợi cái tâm của nàng.
Đề: Phân tích Chị em Thúy Kiều trong Truyện Kiều của Nguyễn Du.
Gợi ý làm bài
1. Mở bài
2. Thân bài
⇒ Nàng Kiều hiện lên với vẻ đẹp "hoa ghen" vì mình không thắm, không tươi bằng nàng, "liễu hờn" vì kém xanh, kém sức sống hơn Kiều. Vẻ đẹp của nàng là vẻ đẹp tuyệt thế giai nhân.
⇒ Chân dung Thúy Kiều mang tính cách số phận. Vẻ đẹp nghiêng nước, nghiêng thành của Thúy Kiều khiến cho tạo hóa phải ghen ghét. Tài hoa, trí tuệ và tâm hồn đa sầu, đa cảm khiến nàng khó tránh khỏi định mệnh nghiệt ngã. Nguyễn Du báo trước số phận Kiều sẽ chịu nhiều éo le, đau khổ vì "Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen".
⇒ Tác giả ca ngợi vẻ đẹp Thúy Kiều, trân trọng đề cao giá trị phẩm giá con người như: Nhan sắc, tài hoa, phẩm hạnh đồng thời thương cảm cho số phần tài hoa nhưng bạc mệnh.
3. Kết bài
Chị em Thúy Kiều là đoạn trích nằm ở phần đầu tác phẩm Truyện Kiều. Đoạn thơ này giới thiệu những người trong gia đình Kiều và đặc biệt, Nguyễn Du chủ yếu tập trung tả tài sắc của Thúy Kiều. Chi tiết bài soạn, các em có thể tham khảo tại đây: Bài soạn Chị em Thúy Kiều.
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Trong thơ cổ viết về giai nhân thì đoạn thơ Chị em Thúy Kiều trích trong Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du là một trong những vần thơ tuyệt bút. Hai mươi tư câu thơ lục bát đã vẽ nên sắc, tài, đức hạnh của hai chị em Thuý Kiều, Thuý Vân. Để cảm nhận sâu sắc hơn về tác phẩm cũng như nhân vật Thúy Kiều, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu sau:
- Người xưa có câu: Đàn bà chớ kể Thuý Vân, Thuý Kiều. Hãy nêu ý kiến của anh (chị) về câu nói trên
- Cảm nhận vẻ đẹp của nhân vật Thúy Vân trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều của Nguyễn Du
- Cảm nhận về vẻ đẹp và tài năng của Thuý Kiều trong đoạn trích Chị em Thuý Kiều
- So sánh tài sắc của Thúy Vân và Thúy Kiều trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du
- Phân tích đoạn trích Chị em Thúy Kiều của Nguyễn Du
- Phân tích nghệ thuật tả người qua đoạn trích Chị em Thúy Kiều
- Cảm nhận về Thúy Kiều và Thúy Vân trong Chị em Thúy Kiều
-- Mod Ngữ văn 9 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Phúc hậu
Câu trả lời của bạn
- Cảnh vật thay đổi bởi không gian thay đổi, lúc này cảnh được cảm nhận qua tâm trạng
- Sử dụng các từ láy có sức gợi hình, gợi cảm “tà tà”, “nao nao”, “thanh thanh” để gợi tả tâm trạng
Câu trả lời của bạn
- Các bậc tài tử, giai nhân đông đúc, ồn ào
- Ý chỉ trai tài gái sắc đi hội đông đúc, nhộn nhịp
- Ý chỉ người và xe ngựa đông đúc, chật chội như nêm
Câu trả lời của bạn
- Phong tục tảo mộ và du xuân được tái hiện chân thực
- Không khí rộn ràng của lễ hội mùa xuân được thể hiện qua các từ ghép là danh từ, động từ, tính từ
- Cảnh ngày xuân miêu tả không khí náo nhiệt của lễ hội mùa xuân
Câu trả lời của bạn
- Hình ảnh chim én chao liệng trên bầu trời khoáng đạt tràn ngập ánh sáng mùa xuân
- Vẻ đẹp của cỏ non xanh gợi lên sự mới mẻ, tinh khôi, tràn trề sức sống
- Hình ảnh hoa lê trắng điểm xuyết khiến cảnh vật trở nên sinh động, có hồn
Câu trả lời của bạn
Cảnh ngày xuân chia làm 3 phần: vẻ đẹp của thiên nhiên trong tiết thanh minh; Hình ảnh lễ và hội; Tâm trạng chị em Thúy Kiều khi tan hội trở về.
Câu trả lời của bạn
Sau đoạn tả tài sắc của chị em Thúy Kiều trong phần gặp gỡ và đính ước.
Câu trả lời của bạn
- Nét riêng về nhan sắc và tính cách của Thuý Vân được gợi tả bằng các hình ảnh ước lệ (trăng, cười, ngọc, mây, tuyết) trong bốn câu thơ:
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười, ngọc thốt, đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.
Vẻ đẹp của Thuý Vân được gợi tả là vẻ đẹp sang trọng, quý phái, đầy đặn, nở nang… về nhan sắc; đoan trang, trung thực, phúc hậu… về tính cách. Hình ảnh chân dung, tính cách còn có tác dụng gợi tả số phận: cuộc đời bình lặng, yên ổn.
Câu trả lời của bạn
- Bốn câu thơ đầu: giới thiệu về khái quát về hai chị em Thuý Kiều;
- Bốn câu thơ tiếp: vẻ đẹp của Thuý Vân;
- Mười sáu câu thơ còn lại: vẻ đẹp của Thuý Kiều.
Trình tự miêu tả các nhân vật:
- Bốn câu đầu khái quát vẻ đẹp chung và riêng của từng người. Sau đó mới đi sâu miêu tả vẻ đẹp từng nhân vật.
- Bốn câu tiếp khắc họa rõ hơn vẻ đẹp Thúy Vân từ khuôn mặt, đôi mày, mái tóc, làn da,... đều cho thấy vẻ đẹp đầy đặn, phúc hậu.
Bức chân dung Thúy Vân miêu tả trước có tác dụng làm nền để nổi bật lên vẻ đẹp Thúy Kiều ở mười hai câu thơ tiếp theo.
- Mười hai câu tiếp khắc họa vẻ đẹp Thúy Kiều với cả sắc, tài, tình. Đó là vẻ đẹp toàn diện.
- Bốn câu cuối khái quát cuộc sống phong lưu, nền nếp, đức hạnh của chị em Kiều
=> Một kết cấu như trên vừa chặt chẽ, vừa hợp lí, vừa góp phần làm nổi bật vẻ đẹp chung và riêng của hai chị em Thúy Kiều.
Câu trả lời của bạn
Đẹp nhưng đượm buồn.
Câu trả lời của bạn
Nhân hóa
Câu trả lời của bạn
Tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến, thấm đượm nỗi buồn man mác, dịu nhẹ.
Câu trả lời của bạn
- Tác giả dùng nhiều từ ngữ giàu chất tạo hình, gợi cảm
- Tác giả kết hợp tài tình bút pháp tả cảnh ngụ tình
- Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên điêu luyện, sắc sảo bởi sự chấm phá, điểm xuyết
Câu trả lời của bạn
- Với ngôn từ miêu tả Thúy Vân cho thấy vẻ đẹp hiền lành, phúc hậu nàng sẽ có cuộc đời bình yên, suôn sẻ. Khi tả nàng Nguyễn Du rất tinh tế khi dùng chữ "nhường" "thua" trước vẻ đẹp của làn da, mái tóc.
- Còn với Thúy Kiều, ngôn ngữ ông miêu tả "sắc sảo mặn mà", với sắc đẹp đó hoa phải "ghen", liễu phải "hờn", vẻ đẹp của nàng còn hơn cả thiên nhiên tạo vật. Bởi vậy dự báo cuộc sống đầy trắc trở, số phận éo le, bất hạnh.
Câu trả lời của bạn
Trong hai bức chân dung Thuý Vân và Thuý Kiều, bức chân dung Thuý Kiều nổi bật hơn. Điều này phù hợp với dụng ý nghệ thuật của tác giả khi sáng tạo Truyện Kiều: toàn bộ tác phẩm tập trung xoay quanh câu chuyện về cuộc đời đầy đau khổ của nàng Kiều. Điều này thể hiện ngay ở sự chênh lệch về số lượng câu thơ dành cho việc miêu tả hai nhân vật (4/12). Vẻ đẹp của Thuý Vân được gợi tả về nhan sắc, tính tình còn vẻ đẹp của Thuý Kiều được gợi tả cả về nhan sắc, tài trí, và tâm hồn. Mặc dù Thuý Vân là em nhưng lại được tả trước là vì tác giả muốn tạo ra một phông nền làm nổi bật chân dung của Kiều.
Câu trả lời của bạn
- Tố nga: người con gái đẹp.
- “Mai cốt cách tuyết tinh thần”: dáng vẻ đẹp, thanh cao như cây mai, tinh thần trong trắng như tuyết.
- “Mai tuyết”: Ước lệ → vẻ đẹp thanh cao, duyên dáng, trong trắng.
- “Mười phân…” khái quát vẻ đẹp chung và vẻ đẹp riêng.
- “Mỗi người một vẻ” → Cách giới thiệu ngắn gọn nhưng nổi bật.
→ Bút pháp ước lệ tượng trưng: làm nổi bật vẻ đẹp duyên dáng, thanh cao trong trắng, hoàn mĩ nhưng không giống nhau của 2 chị em Thúy Kiều.
Câu trả lời của bạn
Đoạn trích đã khắc họa rõ nét chân dung tuyệt mĩ của chị em Thúy Kiều, ca ngợi vẻ đẹp, tài năng và dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh của Thúy Kiều, đây là biểu hiện cho cảm hứng nhân văn của Nguyễn Du.
Câu trả lời của bạn
- Bên cạnh vẻ đẹp hình thức, nhan sắc, tác giả còn nhấn mạnh vẻ đẹp tài năng, tâm hồn của Kiều. Ở Kiều hội tụ đầy đủ mọi tài năng theo quan niệm của tư tưởng phong kiến: cầm – kì – thi – hoạ.
- Trong đó, tác giả đặc biệt nhấn mạnh tài đánh đàn của Kiều (Nghề riêng ăn đứt Hồ cầm một trương) và gợi tả về tính cách đa sầu, đa cảm của Kiều qua khúc nhạc nàng tự sáng tác một thiên “bạc mệnh”.
- Cũng như khi miêu tả Thuý Vân, những nét riêng về tài và sắc của Thuý Kiều còn gợi ra những dự cảm về số phận, chỉ khác là những nét riêng về tài sắc của Kiều lại gợi ra cái nghiệt ngã, éo le của số phận (theo quan niệm “tài mệnh tương đố” của tư tưởng trung đại). Cho nên, nói: Sắc đẹp của Thuý Vân “Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”, còn sắc đẹp của Thuý Kiều “Hoa ghen đua thắm, liễu hờn kém xanh” là sự dự báo số phận của hai người là có cơ sở.
Câu trả lời của bạn
* Điểm giống:
- Gợi tả vẻ đẹp của Kiều, tác giả cũng dùng những hình tượng nghệ thuật ước lệ: thu thủy, xuân sơn.
- Chân dung Thúy Kiều cũng là chân dung mang tính cách, số phận: vẻ đẹp của Kiều làm cho tạo hóa phải ghét ghen, đố kị -> dự cảm một số phận éo le, đau khổ, truân chuyên.
* Điểm khác:
- Nguyễn Du đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật đòn bẩy, miêu tả Thúy Vân trước để làm nổi bật chân dung Thúy Kiều.
- Nguyễn Du chỉ dành bốn câu thơ để gợi tả Vân, trong khi đó dành tới mười hai câu thơ để cực tả vẻ đẹp của Kiều.
- Vẻ đẹp của Vân chủ yếu là ngoại hình, còn vẻ đẹp của Kiều là cả nhan sắc, tài năng, tâm hồn.
Câu trả lời của bạn
- Khái quát đặc điểm nhân vật:
a. Nhan sắc:
- Sắc sảo về trí tuệ, mặn mà về tâm hồn.
- Không miêu tả tỉ mỉ, chỉ tập trung đặc tả đôi mắt:
+ Làn thu thuỷ: đôi mắt đẹp trong sáng như nước mùa thu.
+ Nét xuân sơn” : lông mày đẹp, thanh thoát như nét núi mùa xuân.
+ “Một hai …thành”: điển cố (thành ngữ).
→ Vẻ đẹp của một tuyệt thế giai nhân, khiến thiên nhiên phải hờn ghen.
⇒ Bút pháp ước lệ, tượng trưng đặc tả vẻ đẹp của đôi mắt, cách dùng thành ngữ: Vẻ đẹp trẻ trung, tươi tắn, đầy sức sống…
b. Tài năng:
- Cầm (đàn hay), kì (đánh cờ giỏi), thi (tài làm thơ), hoạ (tài vẽ tranh đẹp).
→ Đạt tới mức lí tưởng theo quan niệm phong kiến.
- Sở trường, năng khiếu là tài đánh đàn và tự sáng tác nhạc vượt lên trên mọi người (ăn đứt) (Nghề riêng… một chương).
- “Thiên bạc mệnh”: do Kiều sáng tác → ghi lại tiếng lòng một trái tim đa sầu đa cảm.
⇒ Lựa chọn sử dụng ngôn ngữ tinh tế, tài tình cho ta thấy Kiều đẹp toàn diện cả nhan sắc, tài năng, tâm hồn (Vẻ đẹp kết hợp cả sắc – tài – tình). Dự cảm số phận éo le, đau khổ, bất hạnh.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *