Qua bài Bàn về đọc sách các em cần nắm được ý nghĩa và tầm quan trong của việc đọc sách và phương pháp đọc sách. Qua đó giúp các em ham đọc sách và có ý thức giữ gìn sách.
Hệ thống luận điểm:
Sách đã cô đúc, ghi chép và lưu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà loài người đã tìm ra, tích lũy qua từng thời đại.
Sách là kho tàng quí báu của di sản tinh thần mà loài người thu lượm, suy ngẫm suốt mấy ngàn năm.
Những cuốn sách có giá trị được coi là cột mốc trên con đường phát triển học tập nhân loại.
Ý nghĩa
Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn – con đường tích lũy và nâng cao tri thức.
Đọc sách là sự chuẩn bị để làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm phát hiện thế giới mới.
→ Đọc sách có ý nghĩa lớn lao, lâu dài đối với con người.Dù văn hóa nghe, nhìn và thực tế cuộc sống hiện nay đang là những con đường học vấn khác nhau nhưng không bao giờ có thể thay thế được cho việc đọc sách.
→ Cách so sánh đọc sách với ăn uống vô tội vạ đã đem đến cho lời bàn thật trí lí sâu sắc.
→ Đây là cách so sánh khá mới mà vẫn quen thuộc và lí thú.
Chọn cho tinh, không cốt lấy nhiều.
Đọc nhiều không thể coi là vinh sự, nếu nhiều mà rối.
Đọc ít không thể coi là xấu hổ, nếu ít mà kỹ.
Tìm đọc những cuốn sách thật sự có giá trị và có ích cho bản thân.
Chọn sách phải có mục đích, có định hướng rõ ràng, không nhất thời tùy hứng.
Kiến thức phổ thông.
Kiến thức chuyên sâu.
Phương pháp đọc sách
Đọc cho kỹ, đọc đi, đọc lại nhiều lần cho đến thuộc lòng.
Đọc với sự say mê, ngẫm nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích lũy và kiên định mục đích.
Đọc có kế hoạch, hệ thống, không đọc tràn lan.
Đọc về kiến thức phổ thông và kiến thức chuyên sâu.
Đọc sách không chỉ là việc tích lũy tri thức mà còn là việc rèn luyện tư cách, chuyện học làm người, rèn đức tính kiên trì, nhẫn nại.
→ Để nêu bật việc đọc sách hời hợt, tác giả so sánh với việc cưỡi ngựa qua chợ như “trọc phú khoe của”… Cách đọc ấy thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém…
Đọc sách là con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn. Ngày nay sách nhiều, phải biết chọn sách mà đọc. Phải biết cách đọc để đạt hiệu quả cao.
Đề: Anh chị hãy cho biết lợi ích của việc đọc sách.
Gợi ý làm bài
1. Mở bài
2. Thân bài
a. Sách là một kho tàng kiến thức vô tận nên ta phải xem sách là một người bạn thân thiết
Ví dụ:
b. Con người sẽ ra sao nếu thiếu sách.
→ Sách rất cần thiết cho mỗi người chúng ta.
c. Bên cạnh những cuốn sách tốt thì cũng có những cuốn sách xấu.
d. Bảo quản sách
3. Kết bài
Chu Quang Tiềm (1897 – 1986) là nhà mĩ học và lí luận văn học nổi tiêng của Trung Quốc. Bài viết Bàn về đọc sách là kết quả của quá trình tích luỹ, dày công suy nghĩ, là những lời tâm huyết của tác giả muốn truyền lại kinh nghiệm cho các thế hệ sau. Để nắm được những nội dung kiến thức cần đạt và dễ dàng trả lời được các câu hỏi trong SGK, các em có thể tham khảo bài soạn Bàn về đọc sách.
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Bài “Bàn về đọc sách” của học giả Chu Quang Tiềm, văn bản này in trong cuốn “Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách." Đây là một bài viết thể hiện được cái nhìn sâu sắc về việc đọc sách của các bạn trẻ ngày nay. Bài viết này đã chỉ rõ được ba nội dung lớn của việc đọc sách là: Mục đích của việc đọc sách? Cái khó của việc đọc sách? Và phương pháp đọc sách? Để nắm vững được nội dung bài học cũng như dễ dàng hoàn thành bài viết liên quan đến tác phẩm này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
- Ý nghĩa bài Bàn về đọc sách của tác giả Chu Quang Tiềm
- Bình giảng bài Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm
- Phân tích ý nghĩa văn bản Bàn về đọc sách
- Suy nghĩ về câu nói của Chu Quang Tiềm về đọc sách và học vấn
- Từ văn bản Bàn về đọc sách suy nghĩ về hiện tượng đọc sách của học sinh ngày nay
- Phân tích bài viết Bàn về đọc sách của tác giả Chu Quang Tiềm
-- Mod Ngữ văn 9 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Văn bản “Bàn về đọc sách” của tác giả Chu Quang Tiềm có ý nghĩa vô cùng sâu sắc, văn bản như một bài học nhắn nhủ các bạn trẻ về việc đọc sách sao cho hiệu quả. Bài viết này đã chỉ rõ được ba nội dung lớn của việc đọc sách là: Mục đích, cái khó và phương pháp đọc sách. “Bàn về đọc sách” là một bài viết hay thảo luận về một vấn đề đang bị giới trẻ lãng quên trong thời gian gần đây, do mạng internet phát triển. Nhiều bạn trẻ giờ không còn thói quen đọc sách nữa, mà chỉ thích tham gia mạng xã hội, chơi game hoặc đọc truyện tranh… Văn hóa đọc là một văn hóa đặc sắc cần phải phát huy và giữ gìn nó.
Câu trả lời của bạn
- Về nghệ thuật:
+ Phân tích lí lẽ, đối chiếu so sánh.
+ Bố cục chặt chẽ, hợp lí, các ý kiến dẫn dắt tự nhiên.
Câu trả lời của bạn
- Tác giả đã đưa ra luận điểm về cách đọc sách sao cho hiệu quả, đó chính là đọc sách không cần phải đọc nhiều, đọc nhanh mà đọc sao cho kĩ, cho tinh. Chỉ đọc "lướt qua" 10 quyển sách thì không bằng "đọc mười lần" một quyển sách. Đọc 10 quyển sách "không quan trọng" thì chẳng bằng đọc 1 quyển sách thật sự có giá trị". Một câu thơ của cổ nhân được nhắc lại rất ý vị, thấm thía: Sách cũ trăm lần xem chẳng chán, thuộc lòng, ngẫm kĩ một mình hay.
- Để việc đọc sách đạt hiệu quả cao, không sa vào những tác hại phụ không đáng có thì người đọc tuyệt đối không nên đọc một cách tràn lan theo kiểu hứng thú cá nhân mà cần đọc có kế hoạch và hệ thống đọc sách còn là rèn luyện tính cách làm người, một cuộc chuẩn bị âm thầm và gian khổ.
=> Đọc sách đúng cách sẽ mang lại hiệu quả cho chúng ta, sách là nơi chứa những nguồn tri thức khổng lồ có ích nhưng người đọc phải biết cách đọc sách một cách hiệu quả nhất. Đó là bài học, là lời khuyên chí lí, chân thành. Một nét đặc sắc trong bài Bàn về đọc sách là tác giả đã sử dụng khá hóm hỉnh một số so sánh khi nói về phương pháp đọc sách, làm cho lí lẽ thêm phần gợi cảm, thấm thía.
Câu trả lời của bạn
- Tác giả đã chỉ ra rằng việc chọn sách vô cùng khó khăn, bởi vì sách ngày nay trở nên rất nhiều, thể loại sách nào cũng có và đầy ắp trong các cửa hàng, chất cao trong các thư viện, vì thế người đọc sách thường đứng trước hai cái khó (cái hại). "Một là sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu". Ngày xưa có người đọc đến bạc đầu mới đọc hết một quyển kinh (tứ thư, ngũ kinh), họ đã miệng đọc, tâm ghi, nghiền ngẫm đến thuộc lòng, thấm vào xương tủy, biến thành một nguồn động lực tinh thần, cả đời dùng mãi không cạn.
- Sách nhiều chính là một khó khăn vô cùng nghiêm trọng khi chọn sách để đọc, sách nhiều khiến người đọc dễ bị chọn sai, chọn nhầm sách và rồi lạc hướng. Trước hàng biển sách, hàng núi sách, nhiều người vì tham nhiều mà không vụ thực chất, không phân biệt được những tác phẩm ai bàn đích thực với những cuốn sách vô thưởng vô phạt, học vấn chẳng được nâng cao, tâm hồn chẳng được bồi đắp, trái lại chỉ lãng phí thời gian và sức lực.
- Đọc sách nên hướng vào hai loại, chính là loại phổ thông và loại chuyên sâu nhưng không bỏ qua đọc thưởng thức.
Mối quan hệ giữa học vấn và đọc sách ra sao
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Phân tích bài Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm.
Câu trả lời của bạn
Làm người, muốn mau trưởng thành thì phải thường xuyên học tập, rèn luyện, tu dưỡng. Đối với tuổi trẻ chúng ta, học tập là nhiệm vụ hàng đầu, có tầm quan trọng đặc biệt. Có học tập chăm chỉ, thường xuyên, mới có học vấn, có kiến thức, từ đó mà rèn luyện trí tuệ, tâm hồn, đạo đức để tiến bộ. Để có học vấn, chúng ta cắp sách tới trường, tiếp thu lời thầy cô giảng dạy, trao đổi với bạn bè. Để có học vấn, chúng ta lắng nghe và suy ngẫm những điều cha mẹ, ông bà, anh, chị em trong gia đình dạy bảo, góp ý. Và chúng ta cũng có thể tích lũy vốn kiến thức trong quá trình giao tiếp xã hội. Trước mặt chúng ta, bao nhiêu con đường mở ra, đưa chúng ta tới kho tàng trí tuệ, giúp chúng ta nâng cao học vấn. Trong những con đường ấy, có một con đường…
Nó im lặng, vắng vẻ, âm thầm, không bóng người, không tiếng nói, nhưng nó lại chứa đầy ánh sáng, ngân vang những âm thanh để soi sáng cho ta, giục giã, dẫn dắt chúng ta. Con đường đó là… đọc sách. Đối với con người nói chung, tuổi trẻ nói riêng, việc đọc sách có một ý nghĩa, tác dụng đặc biệt. Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn. Muốn hiểu thấu công việc mang tính trí tuệ – văn hoá này, chúng ta hãy tìm đọc và suy ngẫm những ý kiến của nhà mĩ học Trung Hoa Chu Quang Tiềm trong bài chính luận đặc sắc Bàn về đọc sách.
Bài viết khá dài, bao gồm bảy đoạn với những lí lẽ phong phú, sâu sắc, kết hợp những hình ảnh so sánh, liên tưởng sinh động hấp dẫn, dễ hiểu. Ta có thể chia văn bản ấy thành ba phần:
Phần 1 (từ đầu đến "…bàn chưa hết"): Tác giả nêu vấn đề mình sẽ "kiến giải" – bàn về việc đọc sách.
Phần 2 (từ "Học vấn…." đến "… phát hiện thế giới mới"): Tác giả phân tích ý nghĩa, tác dụng của việc đọc sách.
Phần 3 (từ "Lịch sử càng tiến lên…" đến hết): Tác giả hướng dẫn vài cách đọc sách.
Xem xét bố cục, nội dung và cách thể hiện, ta thấy đây là một văn bản chính luận – nghị luận về một vấn đề xã hội – khá sáng tỏ, mạch lạc, chặt chẽ. Phần 1 là đặt vấn đề, phần 2, 3 giải quyết vấn để, không có phần kết thúc vấn đề, do đây là bài trích, chứ không phải một văn bản trọn vẹn. Đọc văn bản này, chúng ta hiểu và suy ngẫm thú vị nhất là hai phần cuối của đoạn trích.
Sách là kho tàng quý báu, di sản tinh thần, những cột mốc trên con đường tiến hoá của nhân loại
Về giá trị của sách và ý nghĩa, tác dụng trong việc đọc sách, nhà mĩ học viết như thế. Và ông nhấn mạnh: "Nếu chúng ta mong tiến lên từ văn hoá, học thuật của giai đoạn này, thì nhất định phải lấy thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát". Điều đó nghĩa là việc đọc sách giúp chúng ta khám phá và sử dụng kho tàng tinh thần của nhân loại, từ những thành tựu – những hiểu biết, những việc làm và cách làm để thúc đẩy cuộc sống tiến lên – chúng ta "xuất phát", chúng ta đi tiếp con đường nhân loại đã đi, đã đạt tới từng "cột mốc", từng chặng, từng chặng, ngắn, dài khác nhau. Chu tiên sinh còn nhấn mạnh thêm: "Đọc sách là muốn trả món nợ đối với thành quả nhân loại trong quá khứ…". Điều đó nghĩa là thế nào? Phải chăng mỗi quyển sách, trăm ngàn quyển sách thuộc các môn khoa học, văn học, nghệ thuật đã tích tụ kinh nghiệm và tư tưởng của cha ông hàng nghìn năm để tặng lại cho chúng ta – những người thuộc thế hệ sau – biết bao điều quý báu, bao lời dạy thiết thực? Đọc sách, lắng nghe và làm theo những lời dạy đó, thế hệ trẻ ngày nay sẽ làm vừa lòng thế hệ đi trước, đáp lại thịnh tình của cha ông, giải tỏa giúp cha ông những trăn trở, những khao khát thể hiện trong sách. Đọc sách, làm theo lời dạy, rút kinh nghiệm theo những điều nhân loại đã đúc kết để nối tiếp con đường nhân loại đang đi chính là cách mà những người được hưởng thụ di sản tinh thần nhân loại đền ơn, đáp nghĩa thế hệ đi trước.
Cũng có thể nói đó là "trả món nợ" cho quá khứ. Tóm lại, đọc sách có ý nghĩa và tác dụng vô cùng to lớn. Đó là cách chuẩn bị thiết thực, chủ động, hiệu quả để mỗi chúng ta "làm được cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm phát hiện thế giới mới". Chu Quang Tiềm sơ kết về ý nghĩa, tác dụng của việc đọc sách bằng một hình ảnh ví ngầm "làm được cuộc trường chinh vạn dặm" thật thú vị. Việc đọc sách nhằm nâng cao nhận thức, bồi bổ trí tuệ, phát triển tâm hồn, tình cảm, rèn giũa hành động,… để lớn lên về tinh thần, trưởng thành trong cuộc sống của mỗi người chúng ta vốn là một ý niệm trừu tượng, trở nên cụ thể, dễ hiểu, lôi cuốn, hấp dẫn biết bao!
Theo Chu Quang Tiềm, muốn đọc sách đạt hiệu quả cao, chúng ta cần:
Tránh "hai cái hại": Một là đọc không sâu, đọc "liếc qua" thì rất nhiều, nhưng lưu tâm thì rất ít. Học sinh Trung học cơ sở thường hay đọc sách kiểu" cưỡi ngựa xem hoa". Cầm cuốn truyện, hay tập sách về khoa học, nhiều bạn đưa mắt, lướt qua trang này, trang khác, hình vẽ này tiếp hình vẽ khác, xem nhân vật này ra sao, xấu đẹp thế nào, gặp ai, "đánh đấm" hay trêu chọc, tán tỉnh ai, nhằm thỏa trí tò mò, chứ không chú ý tới lời văn, câu thơ, sự việc, hình ảnh… nhất là ý nghĩa sâu xa, ý tưởng thâm thuý của câu chuyện, của tập sách. Có một số bạn lại chỉ háo hức, ham mê xem loại "tranh truyện", khoái chí với các pha "đùng đoàng", những hình vẽ kì quặc, lạ mắt. Các bạn ấy, một ngày ngốn hàng chục cuốn sách, đến mức mắt hoa, óc mệt, chẳng thu lượm được điều gì bổ ích. Khi đọc sách giáo khoa, xem vào bài tập thì… trí tuệ mịt mờ, chẳng hiểu gì. Kiểu đọc sách ấy là kiểu "ăn không tiêu", dễ sinh "đau dạ dày", đúng như Chu Quang Tiềm cảnh báo.
Thứ hai, tác giả cảnh báo: đó là bệnh "đọc lạc hướng", thiếu lựa chọn sách, gặp sách nào đọc sách ấy mà không tìm những cuốn sách bổ sung, phụ trợ và nâng cao học vấn mình đang cần tiếp nhận, trao đổi. Cách đọc sách ấy, ông Chu ví như người chiến sĩ đánh trận không tìm đúng mục tiêu, "chỉ đá bên đông, đấm bên tây", hậu quả là "tự tiêu hao lực lượng". Rất nhiều bạn học sinh chúng ta – nhất là các học sinh ở thành phố – đã bị cuốn vào lối đọc này. Nào truyện tranh, báo cười, tiểu thuyết chương hồi, tiểu thuyết tâm lý, lại cả thơ tình yêu, cả những hỏi đáp về chuyện nọ, chuyện kia và… thậm chí có bạn tìm đọc một số sách bói toán nữa,… Đọc sách kiểu ấy thì không chỉ tự tiêu hao lực lượng mà có khi lại bị những quyển sách có nội dung xấu, nội dung không phù hợp… đánh gục. Người xưa từng nói: "Đa thư loạn mục" (đọc nhiều sách thì rối mắt). Lời cảnh báo của ông Chu tuy chỉ là một cách so sánh nhẹ nhàng đủ gợi cho chúng ta liên hệ tới biết bao thực tế nặng nề, khiến chúng ta giật mình, lo sợ.
Theo "hai điều lợi": Ở phần cuối văn bản, ông Chu gợi ý và hướng dẫn chúng ta nên theo một vài cách đọc sách hữu ích. Một là "đọc sách không cốt lấy nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ". Với học sinh, có lẽ chúng ta nên lựa chọn những sách nào – bao gồm cả sách văn học, nghệ thuật, khoa học kĩ thuật, tin học, ngoại ngữ, y học, đời sống – sát hợp lứa tuổi, trình độ và yêu cầu học vấn của từng lớp, từng cấp học. Trong quá trình đọc mỗi cuốn sách, ta biết "Đọc – Hiểu – Suy ngẫm" ở từng bài, từng chương, thậm chí ở từng từ ngữ, câu, từng sự việc, hình ảnh. Có vậy mới thu lượm được phần tinh túy, cảm nhận được tư tưởng, tình cảm của người viết sách gửi cho ta.
Sách cũ trăm lần xem chẳng chán
Thuộc lòng, ngâm nghĩ một mình hay.
Ông Chu đã tóm tắt lợi ích của việc đọc sách đúng đắn – đọc kĩ, đọc sâu – bằng hai câu thơ thú vị. Đúng là "Đọc ít mà đọc kĩ, thì sẽ tập thành nếp suy nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích luỹ, tưởng tượng tự do đến mức làm đổi thay khí chất". Đọc ít, đọc kĩ có tác dụng lớn lao như vậy. Còn biết bao cách đọc ít, đọc kĩ với biết bao tác dụng khác nữa mà mỗi người đọc sách có ý thức, chủ động, nhằm một mục đích đúng đắn có thể tự tìm ra được.
Cách thứ hai của việc đọc sách chủ động, hữu ích mà ông Chu Quang Tiềm gợi ý: Phải biết lựa chọn sách. Theo ông Chu, nên chia sách làm hai loại: loại chuyên sâu và loại thưởng thức. Chúng ta hiểu điều đó thế nào? Loại sách "chuyên sâu" là sách đi sâu vào những chuyên ngành khoa học, kĩ thuật, sách văn học tập trung vào một chủ đề, có chung thể loại. Với học sinh Trung học cơ sở và Trung học phổ thông, sách "chuyên sâu" chính là những cuốn sách giáo khoa của các bộ môn khoa học tự nhiên (sách Toán, Lý, Hoá, Sinh, Kĩ thuật), bộ môn khoa học xã hội nhân văn (sách Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân, Ngoại ngữ) và một vài tác phẩm tham khảo, ngoại khóa phục vụ cho nội khoá. Còn loại "sách thường thức", đối với học sinh chúng ta là những cuốn bàn về cuộc sống, những tờ báo, tạp chí thông tin và hướng dẫn chúng ta về thời trang, về cách ứng xử và biết bao điều khác trong cuộc sống ở gia đình, trong nhà trường, ngoài xã hội,…
Tuỳ hoàn cảnh, tùy năng lực mỗi người mà phối hợp, lựa chọn hai loại sách "chuyên sâu" và "thường thức". Đối với học sinh lớp cuối cấp Trung học cơ sở, có lẽ chúng ta nên tập trung ưu tiên đọc loại sách có ích nhất, loại "chuyên sâu" của học sinh Trung học cơ sở. Từ đó mà mở rộng tầm nhìn, đọc thêm một số sách thông thường. Đó là một cách "học tập chăm chỉ", một cách đọc sách khoa học nhất, đúng như ông Chu nhắc nhở "không biết rộng thì không thể chuyên, không thông thái thì không thể nắm gọn".
Bàn về việc đọc sách là điều thật thú vị. Biết bao nhiêu nhà khoa học, bao nhiêu danh nhân cổ kim, trong nước, trên thế giới từng có nhiều lời vàng ngọc khuyên dạy chúng ta. Cụ Nguyễn Trãi đã từng nói: "Đọc sách thì thông đòi nghĩa sách" và cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng viết:
Khôn nghề cờ bạc là khôn dại
Dại chốn văn chương, ấy dại khôn.
Đọc bài Bàn về đọc sách của ông Chu Quang Tiềm, chúng ta hiểu rằng: Đọc sách là một con đường quan trọng để tích lũy, nâng cao học vấn. Cần kết hợp giữa đọc rộng và đọc sâu, giữa loại sách thường thức và loại sách chuyên môn. Việc đọc sách phải có kế hoạch, có mục đích kiên định, chứ không thể tùy hứng và phải vừa đọc, vừa nghiền ngẫm kĩ. Tác giả đã trình bày những ý kiến xác đáng ấy bằng bài viết có lí lẽ chặt chẽ, có dẫn chứng và những ví von, so sánh rất sinh động. Trong thời đại văn hoá, các phương tiện nghe nhìn đang bùng nổ hiện nay, việc đọc sách đối với học sinh là biểu hiện của một phong cách văn hoá kiên định, bản lĩnh, vô cùng bổ ích mà mỗi chúng ta không thể thờ ơ, không thể coi thường.
Bình giảng đoạn văn Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm.
Câu trả lời của bạn
Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn – sách là kho tàng quý báu, di sản tinh thần nhân loại đem lại cho ta nhiều điều bổ ích lý thú. Nhưng vấn đề đặt ra đối với mỗi chúng ta là đọc sách như thế nào cho có hiệu quả. Chính vì vậy mà nhà mĩ học và lí luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc Chu Quang Tiềm đã đem đến cho người đọc những kinh nghiệm quý báu, những lời bàn tâm huyết về việc đọc sách. Bài Bàn về đọc sách của ông được in trong Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách.
Bài viết nên lên ba luận điểm cơ bản: “Tầm quan trọng và ý nghĩa cần thiết của việc đọc sách”, “Cái khó của việc đọc sách”, “Phương pháp đọc sách”.
Tầm quan trọng và ý nghĩa thiết thực của việc đọc sách được nói đến ở hai đoạn đầu của văn bản: “Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn”. Học vấn là vốn tri thức tích lũy được từ trong sách, bởi sách đã ghi chép, cô đúc và lưu truyền mọi tri thức, mọi thành quả mà loài người đã dày công tìm tòi, tích lũy được qua từng thời đại. Những cuốn sách có giá trị có thể coi là “những cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật của nhân loại”. Sách trở thành kho tàng quý báu của di sản tinh thần mà loài người đã thu lượm, suy ngẫm suốt mấy nghìn năm mà có được. Chính vì vậy mà học giả Chu Quang Tiềm đã khẳng định: “Nếu chúng ta mong tiến lên từ văn hóa, học thuật của giai đoạn này, thì phải lấy thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát”. Không biết đọc sách chẳng những “xóa bỏ hết” những thành tựu mà nhân loại đã đạt được mà còn đi lùi xa “điểm xuất phát” để làm kẻ lạc hậu. Đọc sách là một con đường tích lũy, nâng cao tri thức. Đọc sách chính là sự chuẩn bị của mỗi chúng ta để “có thể làm được cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm phát hiện thế giới mới”.
Cái khó của việc đọc sách là luận điểm thứ hai được học giả Chu Quang Tiềm nói đến ở đoạn văn thứ ba. Trong điều kiện lịch sử ngày càng tiến lên, di sản tinh thần nhân loại ngày càng phong phú, sách vở ngày càng nhiều. Chính vì vậy mà người đọc sách đứng trước hai cái khó mà Chu Quang Tiềm cho là hai cái hại thường gặp.
“Một là, sách khiến người ta không chuyên sâu”. Để minh chứng cho điều này, học giả Chu Quang Tiềm đã đưa ra một bằng chứng rất thực tế – vào thời cố đại do sách hiếm, có người suốt đời mới đọc hết một quyển kinh, nhưng với cách “miệng đọc, tâm ghi” mà tiêu hóa được kiến thức, thấm vào xương tủy “biến thành một nguồn động lực tinh thần, cả đời dùng mãi không cạn”. Chu Quang Tiềm lên tiếng phê phán có người đã từng khoe khoang là đọc nhiều, đọc đến hàng vạn cuốn sách nhưng chỉ “liếc qua”, cuối cùng chẳng “đọng lại được bao nhiêu, bị sa vào lối “ăn tươi nuốt sống” chứ không kịp tiêu hóa, không biết nghiền ngẫm “hư danh nông cạn”.
“Hai là, sách nhiều dễ khiến người đọc lạc hướng”. Trong điều kiện hiện nay sách vở chất đầy thư viện, nhưng với những tác phẩm cơ bản, đích thực cũng chí có mấy nghìn quyển thậm chí chí mấy quyển cần phải đọc. Có nhiều người mới học “tham nhiều mà không vụ thực chất” đã vung phí thời gian vào việc đọc những cuốn sách “vô thưởng vô phạt” đã làm mất đi cơ hội đọc được những quyến sách cần thiết, có ích. Tác giả có cách lập luận thật thú vị: “Chiếm lĩnh học vấn gi ổng như đánh trận, cần phái đánh vào thành trì kiên cố, đánh bại quân địch tinh nhuệ, chiếm cứ mặt trận xung yếu. Mục tiêu quá nhiều, che lấp mất vị trí kiên cố, chỉ đá bên đông, đấm bên tây, hóa ra thành lối đánh “tự tiêu hao lực lượng”. Thế ta mới thấy rõ được ý nghĩa của việc đọc sách!
“Phương pháp đọc sách” là luận điểm thứ ba được nêu ra ở ba đoạn văn cuối bài. Để làm sáng tỏ ý kiến này, trước hết tác giả khẳng định: “Đọc sách không cốt lấy nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ”. Nếu ta bỏ thời gian vào việc đọc mười quyển sách không quan trọng và chỉ đọc “lướt qua” thì không bằng ta đọc một quyển thật sự có giá trị. Cổ nhân đã từng khẳng định: “Sách cũ trăm lần xem chẳng chán – Thuộc lòng ngẫm nghĩ một mình hay”. Hai câu thơ là lời văn cho mỗi người chúng ta trong việc đọc sách.
Đọc sách vốn có ích riêng cho mỗi người, nhưng không thể coi việc đọc nhiều là “vinh dự”, đọc ít là “xấu hổ”. Đọc ít mà nghiền ngẫm, tạo thành nếp “suy nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích lũy, tương tượng tự do đến mức làm đối thay khí chất”. Tác giả phê phán những ai đọc nhiều mà “không chịu nghĩ sâu” giống như “cưỡi ngựa qua chợ…” hoặc như “kẻ trọc phú khoe của chỉ biết lấy nhiều làm quí”. Tác giả khẳng định: đối với việc học tập mà theo cách đó thì chỉ là “lừa mình dối người” thể hiện “phẩm chất tầm thường, thấp kém”.
Tác giả còn chỉ rõ: Sách đọc nên chia làm mấy loại, một loại là sách đọc để có “kiến thức phổ thông” (thường thiếu) và một loại sách đọc để “trau dồi học vấn chuyên môn” (chuyên sâu) sách thưởng thức là loại sách ở lĩnh vực gần gũi, kế cận với chuyên môn của mình hay nói đúng hơn là rất cần thiết cho mọi người. Các bài học ở trung học và năm đầu đại học, nếu người học chăm chỉ học tập thì cũng đủ dùng. Nếu người học cốt để đọc thuộc giáo trình thì chẳng có ích lợi gì. Chỉ cần chọn từ ba đến năm quyển cho mỗi môn và xem cho kỹ thì có thể đáp ứng được những yêu cầu cần thiết. Theo tác giả, đây không thể xem là đòi hỏi quá đáng.
Trong khi đọc tài liệu chuyên sâu, cũng không thể xem thường việc đọc sách thưởng thức, bởi đây là hai mặt của một vấn đề mà các học giả chuyên môn cần phải tiếp cận và khai thác triệt để. Tác giả bài viết đã khẳng định thật đúng đắn rằng: “Trên đời không có học vấn nào là cô lập, tách rời các học vấn khác”. Tác giả đã đưa ra một luận chứng rất cụ thể”. Ví như chính trị học thì phải liên quan đến lịch sử, kinh tế, pháp luật, triết học, tâm lý học, cho đến ngoại giao, quân sự…”. Đó là mối liên quan chặt chẽ và cần thiết đối với người học và làm công tác chính trị. Nếu chỉ biết chính trị học thôi thì “càng chui sâu càng hẹp, không tìm ra lối thoát”. Tác giả còn vạch rõ: “không biết học rộng thì không thể chuyên, không thông thái thì không thể nắm gọn”. Phải “biết rộng”, rồi sau đó mới “nắm chắc”, đó là trình tự của bất cứ học vấn nào. Đúng theo ý kiến của tác giả: trong lịch sử học thuật, người có thành thực lớn trong bất kì một lĩnh vực nào, đều phải có cơ sở sâu sắc của nhiều môn học vấn khác. Như vậy việc đọc sách đâu chỉ là việc học tập tri thức mà còn là chuyện rèn luyện tính cách, chuyện học làm người.
Bàn về đọc sách là vấn đề đã được nhiều người quan tâm. Nhưng đối với Chu Quang Tiềm là một học giả có uy tín, từng qua quá trình nghiên cứu, tích lũy, nghiền ngẫm lâu dài nên khi bàn về vấn đề này, tác giả đã có những ý kiến, nhận xét thật xác đáng, hệ thống lập luận chặt chẽ, và đặc biệt ở cách viết giàu hình ánh, cách ví von cụ thể, tạo được tính thuyết phục cao cả văn bản. Đó là nét riêng độc đáo trong phong cách nghị luận của tác giả. Văn bản trích này sẽ giúp người đọc rút ra được bài học quý giá về việc đọc sách cũng như cách chọn sách và phương pháp đọc sách như thế nào cho có hiệu quả nhằm hướng tới sự hoàn thiện về tri thức và nhân cách của mỗi con người, góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng và phát triển xã hội ngày càng tốt đẹp hơn; đồng thời biết lưu giữ và phát huy một cách hiệu quả di sản tinh thần nhân loại, nhằm phát hiện thế giới mới.
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Bài viết “Bàn về đọc sách” có sức thuyết phục cao. Theo em, điều ấy được tạo nên từ những yếu tố cơ bản nào?
Câu trả lời của bạn
Muốn tích lũy học vấn, đọc sách có hiệu quả, tại sao trước tiên cần biết chọn lựa sách mà đọc? Theo tác giả, nên chọn lựa như thế nào?
Câu trả lời của bạn
a. Lí do cần lựa chọn sách đọc:
b. Cách lựa chọn sách:
Qua lời bàn của Chu Quang Tiềm, em thấy sách có tầm quan trọng như thế nào, việc đọc sách có ý nghĩa gì?
Câu trả lời của bạn
Qua lời bàn của Chu Quang Tiềm đọc sách có tầm quan trọng và ý nghĩa sau:
a. Tầm quan trọng:
b. Ý nghĩa: Đọc sách gúp cho con người tiếp thu được thành quả tri thức của nhân loại, trang bị cho mình những hiểu biết để vững tin bước vào đời, nhằm phát hiện ra thế giới mới.
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *