Qua bài học giúp các em cảm nhận được phẩm chất và tài năng của tác giả Hồ Xuân Hương qua một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật chữ Nôm.
2 câu đầu: Cảnh chia ly giữa 2 vợ chồng.
"Chàng thì đi cõi xa mưa gió
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn"
Phân tích | Chàng | Thiếp |
Hình ảnh đối lập |
|
|
Ý nghĩa | Hiện thực chia ly phũ phàng | Về tổ ấm hạnh phúc cô đơn |
Nhấn mạnh |
|
2 câu sau
"Đoài trông theo đã cách ngăn
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh"
→ Gợi nét mênh mang vần vũ của thiên nhiên
⇒ Nỗi buồn chia ly thêm da diết, rộng lớn tưởng đến không cùng.
"Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại
Bến Tiểu Tương thiếp hãy trông sang
Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng"
→ Tượng trưng cho 2 vị trí xa cách của đôi vợ chồng.
→ Yêu thương nhau mặc dù phải chia ly
Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng"
→ Nhấn mạnh nỗi sầu xa cách.
"Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng, ý thiếp ai sầu hơn ai"
→ Nỗi buồn li biệt đã trở thành một khối sầu thương, nặng trĩu trong tâm hồn người chinh phụ.
Khúc ngâm | Giá trị nội dung | Nghệ thuật | Ý nghĩa |
Khúc ngâm thứ nhất | Gợi nỗi trống trải, cô đơn |
| Phản ánh cuộc chia li phũ phàng, đồng thời biểu hiện nỗi xót xa cho hạnh phúc bị chia cắt |
Khúc ngâm thứ 2 | Diễn tả nỗi sầu chia li và tình cảm buồn thương, nhung nhớ cứ tăng dần |
| Nỗi ngậm ngùi xót xa của tình vợ nhớ chồng trong xa xôi cách trở |
Khúc ngâm thứ 3 | Diễn tả nỗi sầu nhân lên bất tận trở thành một khối sầu thương, trĩu nặng trong tâm hồn người chinh phụ |
| Thể hiện tâm trạng vô vọng của người vợ trẻ |
Sử dụng nhiều hình ảnh ước lệ tượng trưng.
Đoạn ngâm khúc cho ta thấy
Nỗi sầu chia ly của người chinh phụ sau lúc tiễn đưa chồng ra trận.
Nỗi sầu này vừa có
Ý nghĩa tố cáo chiến tranh phi nghĩa.
Thể hiện khao khát hạnh phúc lức đôi của người phụ nữ.
Đề bài: Phân tích đoạntrích "Sau phút biệt ly" của Đoàn Thị Điểm.
Gợi ý làm bài
1. Mở bài
2. Thân bài
a. Khổ thơ đầu thể hiện cảm xúc đầu tiên của chinh phụ. Chàng và thiếp bị cách ngăn ở hai phía chân Trời:
"Chàng thì đi cõi xa mưa gió
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn
Đoài trông theo đã cách ngăn
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh"
→ Hai câu 1, 2 đối nhau gợi tả bi kịch chua xót chia li ấy.
2. Khổ thơ thứ hai, nỗi buồn chia li được khắc sâu, được tô đậm, dâng lên tràn ngập tâm hồn kẻ ở người đi. Biết bao trông ngóng nhớ thương:
"Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại
Bến Tiểu Tương thiếp hãy trông sang
Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng"
3. Khổ thơ thứ ba cực tả nỗi ngóng trông, thương nhớ, đau buồn lẻ loi cô đơn của nàng chinh phụ:
"Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng, ý thiếp ai sầu hơn ai"
"Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?"
3. Kết bài
“Chinh phụ ngâm khúc” – Đặng Trần Côn là một sáng tác văn chương xuất hiện vào khoảng nửa đầu thế kỉ XVIII. Đây là khúc ngâm của người chinh phụ có chồng ra chiến trận, là nỗi lòng bi thương của người vợ khi chờ đợi chồng trở về trong cảnh lẻ loi, đơn bóng. Đoạn trích “Sau phút chia ly” đã diễn tả một cách sâu sắc nhất nỗi lòng bi ai đó của những cặp vợ chồng trẻ trong chiến tranh ở xã hội phong kiến lúc bấy giờ. Để nắm được nội dung bài học, các em có thể tham khảo bài soạn tại đây: Bài soạn Sau phút chia li.
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Đặng Trần Côn đã tinh tế nhìn ra nỗi mất mát lớn lao của chiến tranh phi nghĩa và cất lên tiếng nói cảm thông với số phận khổ đau trong cảnh chia li tan tác qua bài Sau phút chia li. Để hiểu hơn về bài thơ này, các em có thể tham khảo thêm bài văn mẫu dưới đây:
- Phân tích đoạn trích Sau phút chia li
-- Mod Ngữ văn 7 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
phát biểu cảm nghĩ của em về hình tượng người phụ nữ trong xã hội xử thông qua các văn bản : " những câu hát than thân " (ca dao) ; "sau phút chia ly" ( đoàn thị điểm ); " bánh trôi nước "( hồ xuân hương)
Câu trả lời của bạn
Đất nước Việt Nam — đất nước của những câu hát ru ngọt ngào, đất nước của cánh cò trắng bay, đất nước của bàn tay mẹ tảo tần quà bao năm tháng… và từ trong cái nguồn mạch dạt dào ấy, người phụ là đề tài chưa bao giờ vơi cạn trong nguồn cầm hứng của người nghệ sĩ, qua nhiều thời đại khác nhau. Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam hiện diện ở nhiều vị trí trong cuộc đời và đã để lại nhiều hình ảnh bóng sắc trong văn thơ hiện đại. Nhưng thật đáng tiếc thay, trong xã hội phong kiến, người phụ nữ lại phải chịu một số phận đầy bị kịch và đáng thương:
Đau đớn thay thân phận đàn bà
Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung,
Ngày nay, chúng ta đang sống trong một xã hội văn minh, tiến bộ hơn, người phụ nữ cũng được đề cao và coi trọng. Bên cạnh đó, vẫn còn đâu đây những số phận của người phụ nữ phải chịu bất hạnh trong cuộc sống. Vì vậy, trong thơ cũng như ca dao những bài viết về người phụ nữ vẫn còn vẹn nguyên giá trị và sức sống. Đọc những tác phẩm đó, chúng ta không chỉ đồng cảm, sẻ chia mà còn để chiêm nghiệm và suy ngẫm. Từ đó, ta lại càng thấy trân trọng và đồng cảm cho số phận của những người phụ nữ kém may mắn.
Thân phận của những người phụ nữ này lại vô cùng nhỏ bé, cuộc đời của họ long đong lận đận. Họ phải sống trong một chế độ xã hội phong kiến lạc hậu, trọng nam khinh nữ, người phụ nữ không có chỗ đứng và địa vị trong xã hội. Vì vậy, những người phụ nữ có tài thường không được coi trọng đồng thời việc làm của một người vợ thường ít được người chồng cảm thông, dù cho quanh năm lam lũ vất vả nuôi chồng nuôi con chăm sóc cho gia đình luôn được yên ấm dù mình có phải chịu thiệt thòi.
Họ là những người phụ nữ có tài có sắc nhưng cuộc đời lận đận, số phận bi đát, bé nhỏ trong XH
Thân em vừa trắng lại vừa tròn,
Bảy nổi, ba chìm với nước non
(Bánh trôi nước)
Ở xã hội xưa, trai năm thê bảy thiếp là thường, còn người phụ nữ không cho phép được như vậy. Họ đau có quyền làm chủ đời mình, trong ca dao ta cũng bắt gặp rất nhiều câu ca nói về số phận hẩm hiu của người phụ nữa:
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai
Hay:
Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.
Người phụ nữ trong thơ Xuân Hương nói riêng và trong xã hội phong kiến nói chung đều là những con người với số phận bi đát. Càng đọc, ta càng trân trọng và hiểu thêm cái bối cảnh xã hội nước ta lúc bấy giờ. Riêng bản thân tôi, được sinh ra trong một xã hội văn minh, bình đẳng và không tận mắt chứng kiến những điều đó nhưng qua thơ văn đã giúp tôi hiểu hơn rất nhiều về người phụ nữ xưa và càng trân trọng họ hơn. Họ là những đóa hoa sen thơm mát, tỏa hương cho đời, gần bùn mà chẳng hôi tân mùi bùn
Từ đây ta càng cảm thông sâu sắc cho số phận người phụ nữ Việt Nam xưa, phải chịu nhiều khổ cực, tủi nhục, hiu quạnh, tình duyên hẩm hiu, trắc trở.
Do sống trong xã hội phong kiến-một xã hội coi thường phụ nữ và luôn bị lễ giáo trói buộc, không được hoạt động xã hội, không được học hành thi cử, chịu nhiều thiệt thòi cả ngoài xã hội cũng như trong gia đình. Chính vì vậy, người phụ nữ không chỉ chịu thiệt thòi, bất hạnh trong cuộc sống mà còn đau khổ trong đường tình duy
Đoạn trích "sau phút chia li" sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào hãy chỉ ra và phân tích ý nghĩa biểu cảm của các biện pháp tu từ đó ?
Câu trả lời của bạn
Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn trích "Sau phút chia li" là: Điệp ngữ vòng:
"Cùng trông mà chẳng nhìn thấy
Thấy xanh xanh những ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt 1 màu
Lòng chàng thiếp ý ai sầu hơn ai..."
Tác dụng: Gởi tả hình ảnh trùng điệp hoặc tâm trạng, cảm xúc mênh mang kéo dài, day dứt, triền miên ...
Hãy cho biết nỗi sầu của người chinh phụ trong đoạn trích Sau phút chia li
Câu trả lời của bạn
- khúc ngâm 1 : là tâm trạng cô đơn , nỗi niềm sầu thương khoắc khoải của người chinh phụ khi tiễn chồng ra trận.
- khúc ngâm 2: là bi kịch chia li của lứa đôi, là nỗi buồn cô đơn, thương nhớ của người chinh phụ không thể kể xiết
- khúc ngâm 3: là nỗi buồn thương vô vọng , nỗi sầu li biệt triền miên khiêu nguôi trong tâm hồn chinh phục
Chúc bạn học tốt nha!
2 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *