Qua bài học giúp các em nắm được khái niệm thành ngữ và ý nghĩa của thành ngữ.
(1) "Lên thác xuống ghềnh"
→ Gian nan,vất vả, khó khăn, nguy hiểm.
⇒ Hiểu trực tiếp từ nghĩa đen của các từ tạo nên nó.
(2)
"Nhanh hư chớp"
→ Hành dộng mau le, rất nhanh và rất chính xác.
⇒ Phép so sánh
"Lên thác xuống ghềnh"
→ Chỉ sự gian nan, vất vả, khó khăn
⇒ Ẩn dụ
⇒ Nghĩa chuyển, nghĩa bóng.
(3) "Khẩu phật tâm xà"
→ Miệng nói lời từ bi, thương người nhưng trong lòng lại nham hiểm, độc địa.
⇒ Thành ngữ Hán Việt
→ "Đứng núi này trông núi kia" hoặc "Đứng núi này rông núi khác"
(1)
"Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non"
(Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương)
(2) "Anh đã nghĩ thương em như thế hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang..."
(Dế Mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài)
(3) "Tôn sư trọng đạo” là câu thành ngữ nói lên lòng kính trọng và sự tôn vinh nghề giáo viên.
(4)
"Máu rơi thịt nát tan tành
Ai ai trông thấy hồn kinh phách rời"
(Truyện Kiều của Nguyễn Du)
Câu có sử dụng thành ngữ | Câu không sử dụng thành ngữ |
Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non" | Thân em vừa trắng lại vừa tròn lênh đênh, trôi nổi với nước non" |
Nước non lận đận một mình Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay | Nước non lận đận một mình Thân cò gian nan, vất vả, gặp nhiều nguy hiểm bấy nay |
→ Tính biểu cảm cao, có hình tượng, hàm xúc | → Kém hiệu quả |
⇒ Tác dụng: Cái hay là thanh ngữ có ý nghĩa cô đọng, hàm súc, gợi liên tưởng cho người đọc và người nghe.
Đề bài 1:
a. Hai cụm từ (in đậm ) trong câu sau khác nhau gì về chức năng phản ánh?
(1)
Tình cờ chẳng hẹn mà nên
Mạt cưa mướp đắng đôi bên một phường.
(2) ... Tre già là bà gỗ lim.
b. Từ đó hãy phân biệt sự khác nhau giữa thành ngữ và tục ngữ!
Gợi ý làm bài
Thành ngữ | Tục ngữ |
|
|
|
|
Đề bài 2: Viết đoạn văn chủ đề tự chọn cĩ sử dụng thành ngữ (khoảng 3 – 5 câu)
Gợi ý làm bài
Đoạn 1
Câu thành ngữ "Công cha nghĩa mẹ" đề cao công lao to lớn của cha, nghĩa tình cao cả của mẹ nuôi dạy con trưởng thành, khôn lớn. Thật vậy, công ơn của cha to lớn như ngọn núi Thái Sơn hùng vĩ. Tình nghĩa của mẹ dào dạt, ngọt ngào như nước suối trong nguồn. Cha mẹ vừa có công sinh thành vừa có công dưỡng dục chúng ta. Cha mẹ là người luôn dõi theo từng bước đi của con cái từ khi còn non dại tới tận khi đã trưởng thành nên người. Vì vậy, con cái phải luôn ghi nhớ điều đó để phụng dưỡng đền ơn cha mẹ. Thế mới là người có hiếu, có nhân đức.
Đoạn 2
"Quê tôi sớm tinh mơ .. tiếng gà gọi cha vác quốc ra đồng
Ai đem nắng đong đầy đôi vai..cháy những giọt mồ hôi........"
Ôi! Quê hương! Tiếng gọi thiêng liêng của người công dân bé nhỏ gọi về nơi "chôn rau cắt rốn" của mình. Tôi yêu quê tôi! Yêu những cánh diều vi vu trên bầu trời xanh thẳm. Yêu những buổi đi bắt dế, cào cào dưới cánh đồng cỏ. Những đêm trải chiếu ngồi tụ tập ngắm ánh trăng sáng chiếu qua kẽ lá, nghe già làng kể chuyện. Tôi yêu quê tôi! Yêu những tháng ngày đã trôi qua ấy! Nếu mai này, khi tôi đã tiến đến thành công và rời xa quê hương thì tôi vẫn sẽ mãi nhớ đến nó, bởi từ lâu, nó đã là một kỷ niệm đẹp đẽ chiếm gọn một chỗ trong tim tôi!
Để nắm được khái niệm thành ngữ và ý nghĩa của thành ngữ, các em có thể tham khảo bài soạn Thành ngữ.
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
-- Mod Ngữ văn 7 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Thành ngữ là loại từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
Câu trả lời của bạn
Đúng.
Câu trả lời của bạn
Chủ ngữ và vị ngữ.
Câu trả lời của bạn
Đúng.
Câu trả lời của bạn
Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.
Câu trả lời của bạn
Vị ngữ.
Câu trả lời của bạn
- An cư lạc nghiệp nghĩa là yên ổn chuyện nhà cửa, nơi ở thì mới có thể yên tâm làm việc tốt được.
- Tóc bạc da mồi: chỉ người già, khi về già tóc bạc, da xuất hiện đốm đồi mồi.
- Gạn đục khơi trong: cố gắng tìm lấy điều tốt đẹp giữa những thứ đen tối, xấu xa.
- Mũ ni che tai: thờ ơ, bàng quan trước mọi việc đang diễn ra xung quanh.
Câu trả lời của bạn
Đeo nhạc cho mèo.
Câu trả lời của bạn
- Cụm từ lên thác xuống ghềnh có nghĩa là lặn lội khó khăn vất vả, hiểm nguy.
- Thác: Chỗ dòng sông có vực đá làm cho nước chảy dốc xuống.
- Ghềnh: Vũng sâu nước chảy xoáy mạnh.
=> Do đó lên thác xuống ghềnh quả là công việc vất vả, khó khăn, nguy hiểm.
Câu trả lời của bạn
a. Con Rồng cháu Tiên
Lạc Long Quân là thần nòi rồng ở dưới nước, còn Âu Cơ là dòng tiên ở trên núi. Một người có sức khỏe vô địch, nhiều phép lạ. Một 1 người xinh đẹp tuyệt trần. Hai người kết duyên sinh ra bọc trứng nở trăm người con. Sau họ chia tay nhau: 50 con theo cha xuống biển, 50 con theo mẹ lên rừng làm nên sự nghiệp mở nước.
b. Ếch ngồi đáy giếng
Ếch sống lâu ngày trong một cái giếng nọ. Xung quanh ếch lâu nay chỉ có một vài loài vật bé nhỏ. Hàng ngày ếch kêu “Ồm ộp” khiến các con vật kia hoảng sợ. Quen tính kiêu ngạo chủ quan nên khi trời mưa to, nước tràn bờ, ếch “nhâng nháo đưa cặp mắt nhìn lên trời, chả thèm để ý đến xung quanh” nên bị con trâu đi qua giẫm bẹp.
c. Thầy bói xem voi
Năm thầy bói mù nghe có voi đi qua rủ nháu biếu tiền cho người quản tượng để được cùng xem voi. Mỗi người chỉ sờ một bộ phận con voi (vòi, ngà, tai, chân, đuôi). Sờ được bộ phận nào thì mỗi thầy phán hình thù con voi như thế (như con đỉa, như cái đòn càn, như cái quạt, như cái cột nhà, như cái chổi sể cùn) tưởng đó là toàn bộ con voi.
Câu trả lời của bạn
Nhanh như chớp: rất nhanh, cực kì nhanh
- Chớp: là cái ánh sáng lóe ra rất nhanh.
- Nói nhanh như chớp là cụ thể hóa cái nhanh ấy.
Câu trả lời của bạn
- Nhà tranh vách đất: nhà có mái tranh, tường làm bằng đất ⟹ cảnh nghèo xơ xác.
- Thuần phong mĩ tục: phong tục, tập quán, lối sống tốt đẹp, mang bản sắc riêng của một dân tộc.
- Vững như bàn thạch: Bàn thạch tức là bàn bằng đá ⟹ rất vững vàng, không gì lay chuyển được.
- Mèo nhỏ bắt chuột nhỏ: Biểu thị việc làm vừa phải, phù hợp với khả năng và sức lực của mình.
- Mèo mù vớ cá rán: Sự may mắn bất ngờ ngoài khả năng.
- Ruột để ngoài da: Đểnh đoảng hay quên, vô tâm, vô tính.
- Gan vàng dạ sắt: biểu thị phẩm chất cao quý của con người trung thành, kiên định không gì lay chuyển.
- Chó cắn áo rách: Đã nghèo khổ lại còn gặp thêm tai nạn.
- Ruột nóng như cào: Rất suốt ruột, bồn chồn, không yên lòng.
- Nhắm mắt làm ngơ: Cố tình lảng tránh, làm ra vẻ không hay biết gì về sự việc đang diễn ra.
Câu trả lời của bạn
- Kết luận:
+ Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.
+ Nghĩa của thành ngữ có thể bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của các từ tạo nên nó nhưng thường thông qua một số phép chuyển nghĩa như ẩn dụ, so sánh,...
Câu trả lời của bạn
- Thành ngữ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu hay làm phụ ngữ của cụm danh từ, cụm động từ,...
- Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc, có tính hình tượng, tính biểu cảm cao.
Câu trả lời của bạn
- Sống ác thì đừng chắc sao gieo gió gặp bão.
- Những người lấy ơn trả oán, người ta thường gọi là ăn cháo đá bát.
- Thật đáng trách những con người lười biếng, chỉ biết ngồi há miệng chờ sung rụng.
Trong các câu sau đây, câu nào không phải là tục ngữ?
a. Tốt gỗ hơn tốt nước sơn.
b. Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ.
c. Đầu voi đuôi chuột.
d. Một miếng khi đói bằng một gói khi no.
Câu trả lời của bạn
C
Chọn đáp án C nhé bạn
c
C
Đáp án là câu C . Đầu voi đuôi chuột
c. Đầu voi đuôi chuột
Trong các câu sau đây, câu không phải là câu tục ngữ: Đầu voi đuôi chuột.
Câu trả lời của bạn
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *