Qua bài học giúp các em cảm nhận được tình yêu thiên nhiên gắn liền với lòng yêu nước của Hồ Chí Minh biểu hiện trông hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng giêng. Đồng thời, bài học còn giúp các em nắm được thể thơ và những nét đặc sắc nghệ thuật của hai bài thơ.
⇒ Nhà văn lớn, Danh nhân văn hóa thế giới.
Hai bài thơ miêu tả cảnh trăng ở khu Việt Bắc, tình cảm thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái lạc quan, ung dung của Bác Hồ.
Hai bài thơ có nhiều hình ảnh thiên nhiên đẹp, có màu sắc cổ điển mà bình dị tự nhiên.
→ Cảnh gần gũi với con người, trẻ trung, sống động.
→ Lộng lẫy, nhiều đường nét, hình khối, giao hoà, giao cảm.
⇒ Có nhạc, có họa.
→ Hài hoà chất nghệ sĩ và chất chiến sĩ.
→ Cảnh vật lộng lẫy, trong trẻo, trẻ trung, đầy sức sống.
→ Yêu quê hương, cách mạng.
→ Phong thái ung dung, lạc quan, tin tưởng vào thắng lợi của cách mạng.
⇒ Chất thép hài hoà chất nghệ sĩ trong tâm hồn Bác.
Đề bài 1: Phân tích bài thơ "Cảnh khuya" của Hồ Chí Minh.
Gợi ý làm bài
1. Mở bài
2. Thân bài
a. Bức tranh thiên nhiên cảnh khuya nơi chiến khu Việt Bắc
⇒ Cảnh vật thiên nhiên hiện lên mang vẻ đẹp của sự trầm mặc, huyền ảo của ánh trăng khuya. Nó không chỉ có màu sắc vàng yên ả mà nó còn có âm thành của tiếng suối chảy róc rách trong trẻo như tiếng người em gái. Nói chung thiên nhiên vô cùng bình yên êm đềm.
b. Bức tranh tâm trạng của nhà thơ
⇒ Trái ngược với sự hài hòa của thiên nhiên là tâm trạng đầy âu lo của nhà thơ, lo ngày mai chiến tranh, lo ngày mai có giành được độc lập cho dân tộc hay không.
3. kết bài
Đề bài 2: Cảm nghĩ bài thơ "Rằm tháng giêng" của Hồ Chí Minh.
Gợi ý làm bài
1. Mở bài
2. Thân bài
Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác bài thơ
"Rằm xuân lồng lộng trang soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân"
→ Mặt trăng tròn đầy, ánh trăng bao trùm vạn vật trong đêm nguyên tiêu
⇒ Có cảm giác ánh trăng chưa bao giờ đẹp và tròn như thế
"Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân"
⇒ Người đọc thích thú khi hình dung cảnh đêm xuân đẹp bao nhiêu thì càng cảm phục cái tài thơ của Bác bấy nhiêu ... Giữa dòng bàn bạc việc quân
→ Thật hạnh phúc
→ Thể hiện phong thái ung dung, tinh thần lạc quan của Bác về tương lai đât nước tươi sáng
⇒ Kính yêu Bác hơn
3. Kết bài
Bác Hồ là một nhà cách mạng làm thơ. Trăng luôn là người bạn gần gũi với Bác, là nguồn cảm xúc thi ca nồng nàn của Người. Cảnh khuya và Rằm tháng giêng là hai bài thơ được Bác sáng tác khi ở chiến khu Việt Bắc. Để hiểu hơn về hai bài thơ này, các em có thể tham khảo bài soạn tại đây: Bài soạn Cảnh khuya và Rằm tháng giêng.
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam. Trong quá trình hoạt động cách mạng, thơ văn đã trở thành vũ khí sắc bén của Người. Với tâm hồn của người chiến sĩ và thi sĩ, Bác đã để lại cho đời những bài thơ hay. Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp tại Việt Bắc, Người đã viết hai bài Cảnh khuya (1947) và Rằm tháng giêng (1948). Để cảm nhận sâu sắc hai bài thơ này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
- Phân tích bài thơ Rằm tháng giêng của Hồ Chí Minh
- Cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh
-- Mod Ngữ văn 7 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Dựa vào đoạn văn dưới đây, em hãy giới thiệu về tác giả Hồ Chí Minh và hoàn cảnh sáng tác bài thơ " Cảnh khuya " bằng hai câu.
Hồ Chí Minh ( 1890 - 1969 ) là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và cách mạng Việt Nam. Người đã lãnh đạo nhân dân ta đấu tranh dành độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Hồ Chí Minh còn là một danh nhân văn hóa thế giới, một nhà thơ lớn. Người viết bài thơ Cảnh khuya ở chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ( 1946 - 1954 ). Cuối năm 1947, quân Pháp ồ ạt tấn công lên Việt Bắc hòng tiêu diệt lực lượng chủ yếu và cơ quan đầu não lãnh đạo cuộc kháng chiến. Chiến dịch Việt Bắc của quân và dân ta đã làm thất bại ý đồ của địch và tiêu diệt nhiều lực lượng của chúng.
Giúp mk vs nha ^^
Câu trả lời của bạn
Hồ Chí Minh(1890-1969) là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, ngoài ra Người còn là một danh nhân văn hóa và là một nhà thơ lớn. "Cảnh khuya"ra đời ở chiến khu Việt Bắc, trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp(1946-1954)
Tick nha .-.
Phân tích tác dụng biện pháp tu từ trong bốn câu thơ sau
" Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà."
( HỒ CHÍ MINH )
AI LÀM ĐÚNG THÌ MK SẼ TẶNG 3 TICK NHA
Câu trả lời của bạn
lấy dẫn chứng cho đề bài: nhận xét về hai bài thơ rằm tháng giêng và cảnh khuya có ý kiến cho rằng hai bài thơ đã cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của Bác đó là sự thống nhất về tâm hồn nghệ sĩ và cốt cách cho người chiến sĩ. Bằng hiểu biết của em về hai bài thơ làm rõ ý kiến trên.
Giúp mình với chiều mình đi thi rồi
Câu trả lời của bạn
\(-\)Giải thích các cụm từ :
+ Tâm hồn nghệ sĩ : tâm hồn của con người có tình yêu tha thiết , sống giao hòa với thiên nhiên và có những rung cảm tinh tế trước vẻ đẹp của thiên nhiên
+ Cốt cách chiến sĩ : lòng yêu nước,phong thái ung dung,lạc quan của người chiến sĩ
\(-\)Chứng minh :
+) Cảnh khuya : sự say mê trước vẻ đẹp của âm thanh tiếng suối từ xa vọng lại,sự rung lặng trước vẻ đẹp của đêm trăng ( tiếng suối,trăng rừng...). Hình ảnh so sánh , điệp từ "lồng" tạo cho bức tranh nhiều tầng lớp đan xen,hòa quyện,quấn quýt...
+) Rằm tháng giêng : Trăng đêm rằm sáng lung linh huyền ảo,soi tỏ khắp không gian ( trăng,sông,trời...) . Điệp từ xuân được lặp lại 3 lần tạo nên 1 vũ trụ tràn đầy sức xuân.
=> Dằng sau một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp ấy là một tâm hồn yru thiên nhiên tha thiết , rung cảm tinh tế của thi sĩ Hồ Chí Minh
- Cốt cách chiến sĩ được thể hiện ở lòng yêu nước,,phong thái ung dung thể hiện ở nỗi băn khoăn,trăn trở cho vận mạnh đất nước,đặc biệt nhấn điệp từ " chưa ngủ "
- Phong thái ung dung : đây là giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chông Pháp \(-\)giai đoạn gian khổ nhất trong thời kì này nhưng trong hoàn cảnh này,ta lại bắt gặp hình ảnh ung dung,lạc quan của Bác Hồ
=> Thể hiện những rung ảm dồi dào ,tinh tế trước thiên nhiên.Bức tranh thiên nhiên đêm rằm tháng giêng đầy sức sống.Đằng sau bức tranh ấy là tinh thần lạc quan,phong thái ung dung,hình ảnh con thuyền;Bác và các đồng chí . H/ả Bacsau khi bàn bạc việc quân trở về " lướt đi phơi phới , chở đầy ánh trăng
+) Tâm hồn Bác có sự kết hợp giữa tâm hồn nghệ sĩ và cốt cách chiến sĩ
P/s : không copy mạng đâu không phải lo...
Trình bày cảm xúc và suy nghĩ của em về 2 bài thơ "Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng" để làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn nghệ sĩ hòa hợp thống nhất với cốt cách của người chiến sĩ Hồ Chí Minh
Câu trả lời của bạn
Hồ Chí Minh không chỉ là vị lãnh tụ tài ba, nhà quân sự, chính trị lỗi lạc của cách mạng Việt Nam mà còn là nhà thơ, nhà văn lớn với nhiều tác phẩm có giá trị. Không chỉ làm cách mạng, Bác còn viết thơ, làm văn để phục cho chiến đấu. Bởi vậy, mà trong bảy mươi chín năm cuộc đời của Người không chỉ có những thành quả cách mạng lớn lao mà còn có một bộ sưu tập thơ bất hủ, có thể kể đến tập "Nhật ký trong tù", các bài thơ Bác viết gửi thiếu nhi, hay những bài thơ ngẫu hứng khi ngắm thiên nhiên Bác đều gửi gắm những tâm tư, niềm mong mỏi và cả sự lạc quan, hướng về những điều tốt đẹp trong tương lai. Một trong những bài thơ hay nhất của Bác viết trong kháng chiến có thể kể đến “bộ đôi” hai bài thơ trăng "Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng".
Bài thơ Cảnh khuya được mở đầu bằng những câu thơ tả cảnh, gợi cảm đầy mê hoặc:
"Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lòng cổ thụ bóng lồng hoa"
Thiên nhiên vừa tĩnh lại vừa động, tiếng suối róc rách chảy xa xa qua cái cảm của nhà thơ tựa như tiếng hát con người đang vọng lại, ấm áp và đầy thiết tha. Tiếng hát của dòng suối chảy ấy đã át đi cả tiếng của những bom đạn quân thù để rồi trong đêm khuya tĩnh lặng, tiếng suối trở thành một thanh âm thi vị dịu dàng, trong trẻo mang lại chút thư thái nơi tâm hồn của nhân vật trữ tình. Bản nhạc của suối nguồn núi rừng mang đến cho thính giác cảm giác êm đềm, hấp dẫn thì đến cảnh sắc Việt Bắc lại làm cho ánh mắt thi nhân không thể rời. Hoa cỏ, thiên nhiên và đặc biệt là ánh trăng đẹp đẽ trên bầu trời xa kia đã khiến cho tâm hồn nhà thơ không khỏi xuýt xoa mà buông những lời thơ tựa nét vẽ của bức họa núi rừng:
"Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa"
Trăng toả ánh sáng xuống trần gian, hòa trong vẻ đẹp của cây rừng Việt Bắc. Ánh trăng lồng qua từng bóng cây già, luồn qua từng cành cây, kẽ lá in bóng cảnh vật xuống mặt như những bông hoa. Trăng, cây, và hoa gắn kết, quấn quýt, giao hòa như tình cảm gắn kết giữa quân và dân Việt Nam. Cảnh hữu tình quá, thơ mộng quá, cảnh làm lòng người xuyến xao khôn tả. Trăng khuya soi rọi bóng cây già, tiếng suối chảy xa tựa bản nhạc ngân nga, rừng Việt Bắc thật đẹp quá.
Và thiên nhiên càng đẹp hơn khi có bóng dáng của con người, giữa núi rừng đại ngàn trăng soi, có người thi sĩ đang ngắm nhìn, đang trăn trở:
"Cảnh khuya như vẻ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà"
Bóng dáng con người hiện lên không miêu tả qua dáng hình, qua khuôn mặt mà được thể hiện qua nội tâm, qua trạng thái của Người - chưa ngủ vì nỗi nước nhà. Suốt bao năm tháng cách mạng, Người vẫn lo một nỗi cho dân tộc, cho kháng chiến, Bác thương nhân dân, thương bộ đội lại càng thương đất nước, xót xa khi Tổ quốc bị xâm lăng. Bác ngắm nhìn cảnh khuya mà nào có thảnh thơi, vẫn lo toan mọi bề khi đất nước chưa được giải phóng. Bác Hồ - Người là vậy, chưa một giây phút nào Bác quên nghĩ đến nhân dân, nghĩ về dân tộc.
Đến với Rằm tháng giêng, ta thấy được ở bài thơ một không gian thiên nhiên đầy đẹp đẽ, một mạch nguồn cảm xúc mới mẻ, tươi tắn. Bài thơ mở đầu thật nhẹ nhàng:
"Rằm xuân lồng lộng trăng soi"
Vào những ngày rằm, trăng tròn trịa và toả sáng hơn, đặc biệt trăng xuân lại càng đẹp, càng mỹ miều hơn nữa. Ánh trăng toả ngát, soi "lồng lộng" khắp không gian, ánh trăng như bao trùm lấy vạn vật, ban thứ ánh sáng kiều diễm mê hoặc lòng người. Trăng sáng chiếu bát ngát, mênh mông khắp nơi, mọi chốn của núi rừng Việt Bắc.
" Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân"
Xuân ngập tràn không gian, sức xuân sống động, tươi trẻ và dồi dào toả khắp mây trời, sông nước. Xuân mang niềm vui, niềm thương gửi gắm vào tất thảy thiên nhiên, cảnh vật, dường như cả đất trời đang dào dạt sức sống mùa xuân.
" Giữa dòng bàn bạc việc quân"
Giữa lúc thiên nhiên đang rạo rực sức xuân như vậy, lòng người cũng đang rạo rực vì sự nghiệp kháng chiến. Câu thơ gợi cho ta cảm nghĩ về hình ảnh những người chiến sĩ đang miệt mài, tập trung bàn bạc, tìm ra những kế hoạch, chiến lược cho công cuộc cách mạng trên con thuyền nhỏ lênh đênh giữa dòng, dưới ánh trăng dịu dàng của tạo hoá. Ánh trăng lúc này đây như người chiến sĩ cùng đồng hành, chăm chú dõi theo từng nghĩ suy, từng trăn trở, trăng lại như người bạn tri âm đến gần bên tâm tình với con người.
" Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền"
Khi đêm đã khuya, cuộc họp bàn dường như vẫn chưa trọn, thuyền chở đầy trăng vẫn trôi nhẹ giữa dòng. Thuyền chở trăng, chở cả những hy vọng, ước mơ, chở cả những niềm tin vào một ngày đất nước được hoà bình, nhân dân được ấm no, an bình. Thuyền chở đầy trăng chở theo cả niềm lạc quan, sự tin yêu trên con đường cách mạng gian khó, dẫu có những hiểm nguy, dẫu có những mất mát vẫn giữ vững lòng tin vào ngày mai thắng lợi vẻ vang.
Hai bài thơ, tuy có những đặc sắc riêng, song giữa chúng ta vẫn bắt gặp những điểm tương đồng để làm nên dấu ấn, phong cách thơ của nhà thơ dân tộc Hồ Chí Minh. Cả "Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng" đều có sự kết hợp hài hoà giữa yếu tố cổ điển và tinh thần hiện đại. Đó là những hình ảnh, thi liệu khá quen thuộc được dùng nhiều trong thơ cổ như ánh trăng hay con thuyền. Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt lời ít ý nhiều, hàm súc cùng bút pháp gợi mà không tả cũng được vận dụng đầy thuần thục, điều luyện. Đặc biệt, qua hai bài thơ, ta cảm nhận được một tình yêu thiên nhiên hoà trong một trái tim yêu nước thiết tha của Người, niềm lạc quan trong gian khó, phong thái đầy ung dung của một chiến sĩ cách mạng mãi là nguồn cảm hứng cho bao thế hệ trẻ chúng em học tập, nói theo.
"Cảnh khuya" và "Rằm tháng giêng" đã mang đến cho em những nỗi nhớ, những niềm thương và cả sự kính trọng dành cho Bác. Chính những lời thơ bình dị, những tình cảm dạt dào gửi gắm trong thơ của Bác đã bồi đắp, nuôi dưỡng trong em tình yêu thiên nhiên, yêu đất nước mình. Bản thân em sẽ mỗi ngày cố gắng, cố gắng hơn nữa để lớn lên có thể góp sức mình xây dựng quê hương mình ngày một giàu đẹp, ngày một đi lên như lời dạy của Bác năm nào.
Em hãy phân tích 2 câu đầu bài thơ Cảnh khuya để làm rõ đặc điểm trong thơ có nhạc , có hoa
Câu trả lời của bạn
Bài thơ Cảnh khuya được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết vào năm 1947, khi quân và dân ta đang thắng lớn trên chiến trường Việt Bắc. Sông Lô, Đoan Hùng đã đi vào lịch sử bằng những nét vàng chói lọi đầu tiên của ta trong chín năm kháng chiến chống Pháp. Bài thơ thể hiện cảm hứng yêu nước mãnh liệt dạt dào ánh sáng và âm thanh. Đó là ánh sáng của trăng Việt Bắc, của lòng yêu nước sâu sắc:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
Cùng với các bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc, Đi thuyền trên sông Đáy, Cảnh khuya thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu nước sâu sắc của Bác trong một đêm trăng nơi núi rừng Việt Bắc.
Hai câu thơ đầu trong bài thơ tả cảnh đêm khuya nơi núi rừng Việt Bắc. Trăng càng về đêm càng sáng. Ánh trăng lan toả bao phủ khắp mặt đất. Đêm vắng, tiếng suối nghe càng rõ. Tiếng suối chảy êm đềm nghe rất trong rì rầm từ xa vọng đến. Cảm nhận của Bác thật tinh tế, nghe suối chảy mà cảm nhận được mức độ xanh trong của dòng nước. Tiếng suối trong đêm khuya như tiếng hát xa dịu êm vang vọng, khoan nhạt như nhịp điệu của bài hát trữ tình sâu lắng. Đó là nghệ thuật lấy động tả tĩnh, tiếng suối rì rầm êm ả, vắng lặng trong đêm chiến khu. Tiếng suối và tiếng hát là nét vẽ tinh tế gợi tả núi rừng chiến khu thời máu lửa mang sức sống và hơi ấm của con người:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Sáu trăm năm trước trong bài thơ Bài ca Côn Sơn Ức Trai đã có cảm nhận cực kỳ tinh tế về dòng suối Côn Sơn:
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bền tai
Tiếng suối nghe sao mà êm đềm thơ mộng đến thế. Nó như những giọt của cây đàn cầm vang vọng bên tay. Đầu thế kỉ XX Nguyễn Khuyến đã từng viết về dòng suối như sau:
Cũng có lúc chơi nơi dặm khách
Tiếng suối nghe róc rách lưng đèo...
Mỗi một vần thơ, mỗi một khung cảnh, âm thanh của suối chảy được cảm nhận tinh tế khác nhau. Sau tiếng suối nghe như tiếng hát xa kia là trăng chiến khu. Ánh trăng chiến khu sao mà sáng và đẹp thế. Tầng cao là trăng, tầng giữa là cổ thụ, tầng thấp là hoa - hoa rừng. Cả núi rừng Việt Bắc đang tràn ngập dưới ánh trăng. Ánh trăng bao phủ khắp không trung mát dịu, len lỏi xuyên qua kẽ lá, tán cây, ánh trăng như âu yếm, hoà quyện cùng thiên nhiên cây cỏ. Ánh trăng như xoáy và lồng vào những tán lá. Và trên mặt đất những đoá hoa rừng đang ngậm sương đêm cùng với bóng cổ thụ đan xen trên mặt đất. Đêm thanh, trên không trung dường như chỉ có vầng trăng ngự trị. Đêm vắng, trăng thanh mặt đất cỏ cây như ngừng thở để đón đợi ánh trăng mát lạnh dịu hiền mơn man ôm ấp:
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Chữ lồng điệp lại hai lần đã nhân hoá vầng trăng, cổ thụ và hoa. Trăng như người mẹ hiền đang tiếp cho muôn vật trần gian dòng sữa ngọt ngào. Trăng trở nên thi vị, trữ tình lãng mạn. Chữ lồng gợi cho ta nhớ đến những câu thơ sau trong Chinh phụ ngâm:
Hoa giãi nguyệt, nguyệt in một tấm
Nguyệt lồng hoa, hoa thắm từng bông,
Nguyệt hoa hoa nguyệt trùng trùng...
Trong câu có tiểu đối trăng lồng cổ thụ / bóng lồng hoa tạo sự cân xứng trong bức tranh về trăng, ngôn ngữ thơ trang trọng, điêu luyện tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp tràn đầy chất thơ. Cảnh khuya trong sáng, lung linh huyền ảo. Đọc vần thơ ta nghe như có nhạc, có hoạ, bức tranh cảnh núi rừng Việt Bắc thơ mộng biết bao. Người xưa từng nói thi trung hữu hoạ, thi trung hữu nhạc quả thật không sai. Đối với Bác trăng đã trở nên tri âm tri kỉ nên làm sao có thể hờ hững trước cảnh đẹp đêm nay. Trong ngục tối bị giam cầm, trước ánh trăng tuyệt đẹp Bác Hồ cũng đã có những vần thơ tuyệt diệu:
Trong tù không rượu cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ...
(Ngắm trăng)
Một thi sĩ với tâm hồn thanh cao đang sống những giây phút thần tiên giữa cảnh khuya chiến khu Việt Bắc. Giữa bức tranh thiên nhiên rộng lớn và hữu tình như vậy, tâm trạng thi sĩ bỗng vút cao thả hồn theo cảnh đẹp đêm trăng bởi đêm nay Bác không ngủ. Trước cảnh đẹp đêm trăng: có suối, có hoa lá, núi ngàn, và cả tâm trạng của Bác.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *