Bài học Số phận con người của M. Sô-lô-khốp giúp các em hiểu rõ tính cách Nga kiên cường, nhân hậu. Nắm được nghệ thuật kể chuyện, khắc hoạ tính cách và sử dụng chi tiết của Sô-lô-khốp. Thông qua video bài giảng cùng phần hướng dẫn soạn bài và phần bài học, DapAnHay chúc các em có thêm nhiều tiết học hấp dẫn và hiệu quả hơn tại lớp.
⇒ Sự thật khốc liệt của chiến tranh và nỗi đau cùng cực của những thân phận con người.
Cuộc gặp gỡ giữa Xô - cô -lốp và bé Va- ni- a
⇒ Tiêu biểu cho số phận và vẻ đẹp tâm hồn nước Nga.
Tính cách Nga, con người Nga được thể hiện như thế nào qua nhân vật Xô-cô-lốp.
Gợi ý làm bài:
Nhà văn Sô lô Khốp (1905 – 1984), ông là một nhà văn Xô Viết lỗi lạc, vinh dự hơn khi ông được nhận giải thưởng Nô- Ben về văn học năm 1965. Đồng thời ông được liệt vào danh sách những nhà văn lớn. Tác phẩm của ông để lại gồm những tập truyện, tiểu thuyết lớn và tiêu biểu trong số đó có tác phẩm Số phận con người. Qua tác phẩm ấy ta thấy được những số phận bất hạnh của con người sau chiến tranh. Từ khi ra đời có trên mặt báo Sự Thật cho đến nay tác phẩm vẫn còn nguyên những giá trị ý nghĩa của mình. Để dễ dàng nắm được hệ thống kiến thức cần đạt khi học văn bản này, các em có thể tham khảo bài soạn tại đây: bài soạn Số phận con người.
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Số phận con người có sức rung cảm vô hạn của chất trữ tình sâu lắng. Nhà văn đã sáng tạo ra hình thức tự sự độc đáo, sự xen kẽ nhịp nhàng giọng điệu của người kể chuyện (tác giả và nhân vật chính). Sự hoà quyện chặt chẽ chất trữ tình của tác giả và chất trữ tình của nhân vật đã mở rộng, tăng cường đến tối đa cảm xúc nghĩ suy và những liên tưởng phong phú cho người đọc. Để cảm nhận và viết thành văn các dạng đề làm văn liên quan đến tác phẩm này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
- Phân tích truyện Số phận con người của nhà văn Sô-lô-khốp
- Tính cách Nga, con người Nga qua nhân vật Xô-cô-lốp
- Cảm nhận về tác phẩm Số phận con người của Sô-lô-khốp
- Suy nghĩ về nghị lực và tuổi trẻ từ tác phẩm Số phận con người của nhà văn Sô-lô-khốp
-- Mod Ngữ văn 12 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
- Tác giả thể hiện nghị lực kiên cường của Xô-lô-cốp trong cuộc đời thường đầy khó khăn sau chiến tranh.
- Hoàn cảnh đau khổ ghê gớm về tinh thần càng làm nổi bật tấm lòng nhân đạo của anh. Trái tim anh rực sáng trong thế giới còn đầy hận thù và đau khổ.
→ Truyện khám phá và ca ngợi tính cách Nga “con người có ý chí kiên cường” và lòng nhân ái.
Câu trả lời của bạn
- Đoạn trữ tình ngoại đề ở cuối tác phẩm là lời nhắc nhở, kêu gọi sự quan tâm, trách nhiệm của toàn xã hội đối với mỗi số phận cá nhân bất hạnh ⇒ đoạn văn thể hiện tập trung ý nghĩa tư tưởng của cả đoạn trích.
Câu trả lời của bạn
- Thái độ của người kể chuyện: Nhà văn tin tưởng vào một thế hệ tương lai qua hình ảnh chú bé Va-ni-a ý chí kiên cường, sẽ đứng vững được và sống bên cạnh bố, chú bé kia một khi lớn lên sẽ có thể đương đầu với mọi thử thách…Nhà văn tin vào sức mạnh tiềm ẩn và những cống hiến thầm lặng to lớn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Câu trả lời của bạn
- Tác giả còn miêu tả con người bình thường với phẩm chất yêu nước tiềm tàng, thầm lặng.
- Khi chia tay với hai cha con Xô-lô-lốp, tác giả nghĩ ngay tới “hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những mền xa lạ”.
Câu trả lời của bạn
- Sô-lô-khốp nhắc nhở và kêu gọi sự quan tâm của xã hội đối với nhân cách con người và góp tiếng nói lên án chiến tranh phi nghĩa.
→ Tác giả dũng cảm nói lên sự thật, không sợ màu sẫm và gai góc.
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Andrey Sokolov là chiến sĩ Hồng quân Liên Xô đã tham gia chống phát xít trong thế chiến thứ hai. Trong chiến tranh, anh bị thương hai lần. Trong một lần chở hàng ra tiền tuyến, Sokolov bị bắt và bị lưu đày tại trại tù binh của bọn phát xít Đức. Năm 1944, anh trốn thoát, về với Hồng quân, biết được tin vợ và hai con gái đã chết do bị Bom Đức sát hại từ năm 1942. Người con trai duy nhất là Anatoli thoát chết sau đó anh gia nhập quân ngũ tiến đánh Beclin. Nhưng đúng vào ngày chiến thắng 9-5-1945, Anatoli đã hi sinh.
Chiến tranh kết thúc, Sokolov giải ngũ nhưng không muốn trở lại quê nhà. Anh đến chỗ của một đồng đội cũ, xin làm lái xe cho một đội vận tải. Tình cờ anh gặp chú bé Vania mồ côi, không nơi nương tựa vì bố mẹ em đều đã chết trong chiến tranh. Ngay lập tức, anh quyết định nhận Vania làm con. Chú bé ngây thơ tin rằng Sokolov là bố đẻ của mình. Sokolov yêu thương, chăm sóc chú bé thật chu đáo và xem nó là niềm vui lớn, niềm an ủi của mình. Tuy nhiên, anh vẫn bị ảm ảnh bởi những mất mát quá lớn trong chiến tranh. Hằng đêm anh vẫn mơ thấy vợ và các con.
Rồi một chuyện rủi ro xảy ra, xe anh đụng phải con bò và anh bị thu hồi bằng lái, phải chuyển sang làm thợ mộc để kiếm sống. Theo lời mời của một người bạn khác ở Kasaru, anh dẫn bé Vania đến đó với hi vọng chừng nửa năm sau anh được cấp lại bằng lái mới. Dù phải vật lộn với muôn vàn khó khăn song những con người trải qua sự khốc liệt của chiến tranh vẫn giữ niềm tin yêu cuộc sống, vào sức mạnh ý chí của con người. Cho đến khi kết thúc câu chuyện, Andrey Sokolov vẫn giấu không cho cậu con trai biết về những nỗi đau khổ riêng tư của mình.
Chiến tranh kết thúc, Xô-cô- lôp giải ngũ nhưng không muốn trở lại quê nhà. Anh đến chỗ của một đồng đội cũ, xin làm lái xe cho một đội vận tải. Tình cờ anh gặp chú bé Va-ni-a mồ côi, không nơi nương tựa vì bố mẹ em đều đã chết trong chiến tranh. Ngay lập tức, anh quyết định nhận Va-ni-a làm con. Chú bé ngây thơ tin rằng Xô-cô-lốp là bố đẻ của mình. Xô-cô-lôp yêu thương, chăm sóc chú bé thật chu đáo và xem nó là niềm vui lớn, niềm an ủi của mình. Tuy nhiên, anh vẫn bị ảm ảnh bởi những mất mát quá lớn trong chiến tranh. Hằng đêm anh vẫn mơ thấy vợ và các con của mình, thức giấc thì gối đẫm nước mắt.
Rồi một chuyện rủi ro xảy ra: xe anh đụng phải con bò và anh bị thu hồi bằng lái, phải chuyển sang làm thợ mộc để kiếm sống. Theo lời mời của một người bạn khác ở Ka-sa-rư, anh dẫn bé Va-ni-a đến đó với hi vọng chừng nửa năm sau anh được cấp lại bằng lái mới. Dù thế, anh vẫn cố trấn tĩnh, vì không muốn để bé Va-ni-a biết được tâm trạng đau buồn của mình.
Câu trả lời của bạn
Chiến tranh đã đi qua thường để lại những mất mát không gì bù đắp được. Không có một nghị lực phi thường con người khó có thể vượt qua. Những nhân vật trong truyện ngắn "Số phận con người" của Sô-lô-khốp là tấm gương cho nghị lực vượt qua nỗi đau sau chiến tranh. Không ồn ào, câu chuyện kể về cuộc đời của một chiến sĩ Nga Xô viết Xô-cô-lốp trở về sau chiến tranh với mất mát không gì bù đắp nổi nhưng đã vượt lên tất cả để sống và thương yêu. Từ cuộc sống của chính anh, người đọc rút ra bài học quí báu về nghị lực. Điều này thực sự cần thiết và có ý nghĩa đối với những người trẻ tuổi.
“Số phận con người”, là câu chuyện kể về anh lính Hồng quân mang tên Xô-cô-lốp. Cuộc đời anh là một chuỗi những mất mát không gì có thể bù đắp nổi. Những năm nội chiến, anh tham gia Hồng quân. Năm 1922, mất mát đầu tiên đến với anh khi cả nhà bị chết vì nạn đói, chỉ mình anh đi làm thuê cho cu-lắc nên sống sót. Xô-cô-lốp làm đủ nghề để sinh sống, anh lấy vợ, dần dần xây dựng được một gia đình hạnh phúc, có vợ hiền và ba đứa con xinh xắn. Mọi thứ tưởng như cứ thế bình lặng trôi cho đến khi Chiến tranh Thế giới lần thứ hai bùng nổ. Xô-cô-lốp từ giã vợ con để ra mặt trận. Anh bị bắt làm tù binh của phát xít, phải chịu biết bao sự hành hạ tra tấn dã man của kẻ thù. Đến khi trốn về đơn vị một thời gian thì anh nhận được tin đau đớn: một trái bom của máy bay phát xít đã chôn vùi tất cả nhà cửa cùng với vợ anh và hai đứa con gái. Còn nỗi đau nào lớn hơn thế? Cuộc sống tưởng chừng đã có thể công bằng hơn khi nhen nhóm lại trong anh hi vọng vào cuộc sống về người con trai duy nhất còn lại nay đã là một đại uý pháo binh, Xô-cô-lốp đã có thể tưởng tượng ra ngày cha con gặp nhau trên đường tiến quân về thành phố Béc-lin, tưởng tượng ra được hạnh phúc của người cha được ôm vào trong lòng giọt máu cuối cùng, niềm hi vọng cũng là niềm tự hào, động lực sống cuối cùng. Anh chờ đợi và khát khao giây phút ấy. Nhưng nghiệt ngã thay, ngày anh mong mỏi được gặp lại con cũng là ngày anh nhận được tin báo về sự hi sinh anh dũng của người con trai. Người con trai đã hi sinh đúng vào ngày mồng chín tháng năm, ngày chiến thắng. Cha con gặp lại nhau không phải để san sẻ và trao cho nhau những giọt nước mắt xúc động mà chỉ còn Xô-lô-cốp với nỗi đau không thể nào vơi cạn. Mọi hi vọng, mọi nguồn sống, mọi người thân, lần lượt rời xa anh. Chuỗi đau khổ mất mát đến tận cùng có thể quật ngã con người mãi mãi. Và thực tế ấy đã xảy ra không chỉ với một người. Mọi liều thuốc tinh thần có thể để cho anh bấu víu lần lượt tuột mất khỏi tay.
Đau khổ tưởng chừng đến gục ngã trước cái chết của vợ con lại được nhen nhóm lại trong người con trai còn sống sót và đang chiến đấu như ông. Và khi người con trai ấy cũng không còn nữa thì tất cả chỉ là nỗi tuyệt vọng. “Tôi đã chôn trên đất người, đất Đức, niềm vui sướng và niềm hi vọng cuối cùng của tôi; đại đội pháo đã nổ súng vĩnh biệt tiễn người chỉ huy của họ về nơi an nghỉ cuối cùng; trong người tôi như có cái gì đó vỡ tung ra... Tôi trở về đơn vị cũ như người mất hồn (...) về đâu bây giờ?”. Sức chịu đựng của con người chỉ có thể đến một giới hạn nhất định. Với Xô-cô-lốp, ta tưởng rằng giới hạn đó đã tới mức đỉnh điểm, không ai có thể đau khổ và mất mát nhiều hơn anh và anh cũng không thể đau khổ mất mát hơn chính bản thân anh nữa. Người ta tưởng rằng sau đó Xô-cô-lốp đã không thế nào có thể gượng dậy được. Sự thực là đã có lúc điều đó xảy đến với Xô-cô-lốp. Chút nghị lực còn lại chỉ đủ để cho anh sống qua ngày, không niềm vui, không mục đích. Sống chỉ như một sự tồn tại vì con người ta không thể tự dưng mà chết đi được. Thời gian biểu thường ngày của anh là sự lặp lại của chuỗi những ngày tháng vô nghĩa: “Thường cứ chạy xe xong trở về thành phố, việc đầu tiên, cũng dễ hiểu thôi, là tôi vào tiệm giải khát, nhấm nháp chút gì đó và tất nhiên có uống một li rượu lử người. Phải nói rằng tôi đã quá say mê cái món nguy hại ấy...”. Uống rượu không phải là một niềm ham thích mà như một thói quen để có thể quên đi những đau khổ trong cuộc đời.
Ta bắt gặp sự tương đồng số phận của anh với một nhân vật văn học Trung Quốc đương đại sau này trong tác phẩm của Dư Hoa. Phú Quí (Sống - Dư Hoa), nhân vật chính của tác phẩm cũng đã từng có một gia đình với vợ và hai đứa con, một trai một gái. Cuộc đời tưởng chừng cứ êm đềm trôi đi đến một ngày vợ ông vì bị bệnh mà qua đời. Rồi đến vợ chồng cô con gái câm. Đứa con trai ngoan ngoãn chết vì bị người ta rút hết máu cho người nhà của một vị quan chức. Đến đứa cháu trai, niềm an ủi, niềm hạnh phúc và hi vọng cuối cùng cũng bị số phận nghiệt ngã cướp mất: Chết vì nghẹn khi ăn đậu do quá đói. Lần lượt, từng người thân rời xa ông. Chỉ còn lại Phú Quí với con trâu già. Ông gọi tên nó bằng tên gọi của tất cả những người thân trong gia đình ông như thể đang có gắng lưu giữ những hình ảnh còn lại về họ. Nhưng Phú Quí vẫn sống, sống với thế giới hoài niệm của riêng mình. Nghị lực sống phi thường được Dư Hoa nâng lên thành một triết lí sâu sắc: “Con người ta sống không chỉ vì bản thân sự sống mà còn vì những gì ngoài sự sống nữa”. Nếu như không có nghị lực để sống vì những gì ngoài sự sống, sống vì là người duy nhất không thể chết trong gia đình, sống vì ông phải là người lưu giữ lại hình ảnh về những người thân trong gia đình thì có lẽ Phú Quí đã không thể tiếp tục tồn tại. Xô-cô-lốp cũng vậy.
Sau nỗi đau đớn tột cùng về cái chết của cậu con trai đúng vào ngày chiến thắng, nỗi đau tưởng không thể gượng dậy cuối cùng cũng đã tìm được cho nó một chiếc phao cứu sinh. Nghị lực không chỉ giúp cho Xô-cô-lốp tiếp tục tồn tại mà nó còn khiến anh có thể mở rộng lòng mình để yêu thương, san sẻ với nỗi đau của người khác. “Không thể để mình và nó chìm nghỉm riêng rẽ như vậy được. Mình sẽ nhận nó làm con”. Cùng với quyết định ấy, một cuộc hồi sinh nữa trong anh được bắt đầu. Tình cảm nồng nhiệt mà cậu bé Va-ni-a giành cho anh như cơn mưa tưới ướt mảnh đất tâm hồn hạn hán, mang lại sức sống cho nó. Xô-cô-lốp tìm lại được cảm giác của một người được che chở, chăm sóc cho người khác, yêu thương và được yêu thương. “Đêm đêm, khi thì nhìn nó ngủ, khi thì thơm mớ tóc xù của nó, trái tim tôi đã suy kiệt, đã bị chai sạn vì đau khổ nay trở nên êm dịu hơn...”. Nghị lực đã làm cho Xô-cô-lốp có thể tiếp tục sống. Nghị lực và tình yêu thương khiến cho anh có thể mở rộng lòng mình cho một số phận bất hạnh khác. Và tình yêu thương thì lại làm cho tâm hồn anh hồi sinh. Xô-cô-lốp đang sống không phải vì “bản thân sự sống” mà đang sống vì “những gì ngoài sự sống nữa”. Tương lai đang mở ra phía trước: sống vì “cậu con trai mới” nhưng quá khứ thì vẫn không thể khép lại. “... quả tim của tôi đã rệu rã lắm rồi, nó phải thay pít-tông thôi (...) hầu như đêm nào tôi cũng mơ thấy những người thân đã quá cố. Và lúc nào cũng thế, tôi ở bên này, sau hàng rào dây thép gai, còn vợ con thì tự do ở bên kia... Tôi nói đủ chuyện với I-ri-na, với các con nhưng chỉ vừa mới toan lấy tay đẩy dây thép gai ra, thì vợ con lai rời bỏ tôi, cứ như là vụt tan biến mất (...) ban ngày bao giờ tôi cũng trầm tĩnh được, không hớ ra một tiếng thở dài, một lời than vãn, nhưng ban đêm thức giấc thì gối đẫm nước mắt”. Mất mát không thể nguôi ngoai cũng như nỗi đau khổ không bao giờ có thể hết nhưng điều đáng quí ở Xô-cô-lốp chính là nghị lực phi thường để tạm quên đi nỗi đau của mình mà sống vì một người khác.
Đứng bên cạnh Xô-cô-lốp, Va-ni-a cũng là một số phận bất hạnh. Còn nhỏ tuổi, cậu bé đã mất mẹ. Cậu bé sống lang thang với hi vọng và niềm tin mãnh liệt một ngày nào đó tìm lại người cha trên thực tế đã hi sinh. Được Xô-cô-lốp nhận là cha cậu bé đã xúc động đến nỗi nước mắt giàn giụa: “Con biết mà. Con biết bố thế nào cũng tìm thấy con mà! Con chờ mãi mong được gặp bố”. Nghị lực sống tiềm tàng như một thứ bản năng trong những con người Nga Xô Viết kiên cường. Nó đã được đền đáp xứng đáng. Trở thành con của Xô-cô-lốp, cậu bé gắn bó với anh như hình với bóng. Hai số phận bất hạnh đã tìm đến nhau, mở rộng lòng mình để yêu thương nhau, để xoa dịu những vết thương đang ngày đêm làm họ nhức nhối. “Hai con người côi cút, hai hạt cát bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ... Cái gì đang chờ họ ở phía trước? Thiết nghĩ rằng con người Nga đó - con người có ý chí kiên cường, sẽ đứng vững và sống bên cạnh bố, chú bé kia một khi đã lớn lên sẽ có thể đương đầu với mọi thử thách, sẽ vượt qua mọi chướng ngại trên dường, nếu như Tổ quốc kêu gọi...”.
Câu chuyện vừa là một bản bi ca về số phận con người lại vừa là một bản anh hùng ca về nghị lực phi thường vượt lên trên hoàn cảnh và số phận. Nó để lại trong lòng mỗi chúng ta sự đồng cảm, xót thương nhưng nhiều hơn cả vẫn là sự khâm phục, trân trọng; mang đến cho mỗi chúng ta, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ suy nghĩ về nghị lực trong cuộc sống. Cuộc sống luôn đầy rẫy những khó khăn, thứ thách. Có những nỗi đau sẽ vẫn là nỗi đau nếu như con người không thể tự thoát ra khỏi chúng nhưng nhờ có nó mà con người trưởng thành hơn lên. Cuộc sống chính là môi trường tốt nhất để con người tự rèn luyện. Nếu như bản thân mỗi người không tự rèn luyện cho mình có một nghị lực, một sức mạnh tiềm tàng thì sẽ khó có thể đương đầu với tất cả những khó khăn phía trước. Điều này đáng suy nghĩ nhất đối với những người trẻ tuổi. Là những người đang bước vào cuộc đời, còn nhiều những bỡ ngỡ, mỗi khó khăn đối với một người từng trải là bình thường thì với người chưa có kinh nghiệm trong cuộc sống có thể trở nên vô cùng phức tạp. Nếu như không tự rèn luyện nghị lực cho mình thì người đó sẽ dễ dàng bị gục ngã và có thể không bao giờ có thể gượng dậy được nữa. Ta nhớ đến tấm gương của một người thầy giáo tật nguyền mang tên Nguyễn Ngọc Kí. Tạo hoá đã tỏ ra bất công khi trao cho ông một thân thể không toàn vẹn. Khát khao đi học để trở thành người có ích nhưng đôi tay lại bị tật nguyền, bằng nghị lực, ông đã không chỉ vượt qua mặc cảm tự ti về chính bản thân mình, mà còn vượt qua nổi đau đớn về thể xác cũng như những khó khăn trong suốt thời gian học tập để rèn luyện cho đôi chân có thể cầm bút, viết nên những dòng chữ run rẩy đầu tiên. Cứ thế, cố gắng, từng ngày, từng ngày một, Nguyễn Ngọc Kí không chỉ viết thành thạo mà còn có thể làm mọi việc bằng đôi chân khéo léo. Và trở thành người thầy giáo được quí trọng đó là phần thưởng xứng đáng cho con người có nghị lực phi thường. Đó sẽ là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo, đủ nghị lực để tránh xa những cám dỗ, để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống, trong học tập của chính bản thân mình. Trong hoàn cảnh đất nước ngày càng phát triển, vai trò của thế hệ trẻ không chỉ là góp tay vào xây dựng đất nước mà còn phải đưa đất nước sánh vai cùng với các nước trên thế giới. Khi ấy, mỗi người trẻ tuổi không chỉ phải nỗ lực học tập, nâng cao hiểu biết, trình độ học vấn mà càng cẩn phải hình thành và bồi dưỡng ở bản thân nghị lực lớn, trở thành người có ích cho xã hội.
“Số phận con người” là bản anh hùng ca của con người trước sự phũ phàng của số phận, bản anh hùng ca tôn vinh nghị lực phi thường vượt lên trên hoàn cảnh. Thông qua hình tượng nhân vật trung tâm Xô-cô-lốp, tác phẩm mang đến cho chúng ta bài hoc lớn về nghị lực trong cuộc sống. Điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với thế hệ trẻ, những con người sẽ là chủ nhân tương lai của đất nước. Có nghị lực, chúng ta sẽ có sức mạnh để vượt qua tất cả bởi “Trên đời này làm gì có con đường cùng mà chỉ có những ranh giới. Điều quan trọng là phải có đủ sức mạnh để vượt qua những ranh giới ấy” (Nguyễn Khải).
Câu trả lời của bạn
Sô lô Khốp (1905 –1984), ông là một nhà văn Xô Viết lỗi lạc đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị.Tác phẩm của ông gồm những tập truyện, tiểu thuyết lớn và tiêu biểu trong số đó có tác phẩm “số phận con người”. Chủ đề tập trung khám phá nỗi bất hạnh của con người sau chiến tranh. Song tuy viết về những đau thương, mất mát mà chiến tranh gây ra, tác giả vẫn giữ vững niềm tin ở tính cách Nga kiên cường cũng như lòng tin ở cuộc sống bao dung.
Khi đọc tác phẩm “Số phận con người” người đọc vô cùng xúc động trước số phận đầy nước mắt của Xô-cô-lốp. Năm 1941, phát xít Đức bất ngờ tấn công Liên Xô. Cùng với hàng triệu người Xô Viết cầm vũ khí đứng lên, Xô-cô-lốp ra trận. Anh nếm trải những gian truân, thất bại buổi đầu của Liên Xô. Hai lần bị thương vào chân và tay. Rồi anh bị giặc bắt, bị đày đọa suốt hai năm trong nhiều trại tập trung. Áo quần xơ xác, lao động khổ sai, người tù da bọc xương. Xô-cô-lốp cũng như các tù binh khác bị cái chết bủa vây, Đúng như tên gọi của tác phẩm là Số phận con người, nhà văn Sô-lô-khốp dường như bám sát những diễn biến trong cuộc sống của nhân vật Xô-cô-lốp và luôn đặt anh vào những tình huống bất thường để bộc lộ tính cách. Điều bất hạnh lớn nhất mà Xô-cô-lốp phải đối đầu trong cuộc sống hòa bình khi chiến tranh kết thúc là anh đã mất tất cả những người thân yêu, mất niềm hi vọng sum họp gia đình sau bao ngày chiến tranh ác liệt, luôn cận kề với cái chết. Anh không muốn trở về quê hương vì sợ không chịu nổi sự nhức nhối, day dứt do bao nhiêu kỉ niệm êm đẹp gợi lên trong tâm trí. Lang thang nơi đất khách quê người, anh chỉ còn nguồn an ủi duy nhất là vợ chồng người bạn chiến đấu cũ, nay cũng phải lăn lộn vất vả mưu sinh. Xô-cô-lốp ở nhờ nhà họ và được bạn xin cho một chân lái xe chở hàng trong đội vận tải. Công việc hằng ngày của anh là chở hàng hóa từ thành phố về các huyện.
Bé Vania cũng là hiện thân của thảm họa chiến tranh. Cha “chết ở mặt trận”, “mẹ bị bom tàu hỏa khi mẹ con cháu đang đi tàu”. Bé cũng không biết, không nhớ từ đâu đến. Bà con thân thuộc không có ai cả. Hình ảnh bé Vania cũng như cuộc đời Xô-cô-lốp được tác giả miêu tả một cách chân thực cảm động tố cáo thảm họa chiến tranh.
Chính sự thiếu thốn tình cảm gia đình và khao khát có được người thân bên cạnh là nguyên nhân của cảm giác ấy. Xô-cô-lốp cảm thấy ấm lòng khi nhìn thấy Vania. Lòng nhân hậu đã làm sống lại tình phụ tử thiêng liêng trong anh. Xô-cô-lốp cố gắng kiếm sống để nuôi bé Vania. Anh vượt lên những nỗi đau, xe anh quệt nhẹ người ta mà anh bị tước bằng lái, anh mất việc nên phải đi lang bạt kiếm sống. Đã thế thể chất sức khỏe của anh cũng giảm đi trông thấy. Anh đau đến khóc thế nhưng anh vẫn cố gắng không để cho bé Vania biết. Trước mặt cậu anh vẫn tỏ ra bình thường. Dường như nhà văn đang nhìn anh với một ánh mắt nhân đạo, anh đã không để cho bé Vania phải khóc, điều đó thể hiện một sự hi sinh của người cha.
Kết thúc truyện ngắn Số phận con người là hình ảnh: Chú bé chạy tới, đứng bên phải bố, túm lấy vạt áo bông của bố, chạy lon ton cho kịp bước sải dài của người lớn. Hình ảnh ấy khơi dậy trong lòng tác giả một cảm xúc khó tả, một suy ngẫm sâu xa: Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ… Cái gì đang chờ đón họ ở phía trước.
Đoạn trích khẳng định sức mạnh tiềm ẩn và những cống hiến của nhân dân Nga nói chung trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ Quốc, đồng thời thể hiện lòng khâm phục và tin tưởng ở tính cách Nga kiên cường và nhân hậu, đồng cảm trước vô vàn khó khăn trở ngại mà con người phải vượt qua trên con đường vươn tới tương lai, hạnh phúc. Nhân vật trung tâm của tác phẩm là một người lính dũng cảm trong chiến đấu trước kẻ thù, một người lao động có trách nhiệm cao cả và nghị lực phi thường trong cuộc sống đời thường. Đặt nhân vật vào nhiều mối quan hệ với dân tộc, nhân dân, thời đại, gia đình,.. nhà văn đã nâng nhân vật lên tầm vóc sử thi. Nhân vật chính vừa là biểu tượng của nhân dân Nga, vừa là một số phận cá nhân với những cảnh ngộ, sự từng trải và bước đường đời rất riêng.
Qua tác phẩm, người đọc một lần nữa hiểu hơn về số phận của những con người sau chiến tranh. Xô- cô- lốp cùng bé Vania chính là hiện thân của những số phận bất hạnh đó. Đồng thời qua tác phẩm này nhà văn kêu gọi mọi người nên có trách nhiệm với số phận của những con người như thế.
Câu trả lời của bạn
Đọc Số phận con người của M.Sôlôkhôp, ai cũng thấy rõ nhân vật Xôcôlôp là con người có một ý chí và nghị lực phi thường. Nhưng chính con người kiên cường, sắt thép ấy lại luôn dạt dào một tinh thần nhân hậu, nhân ái. Một con người đã mất mát quá nhiều trong chiến tranh. Sau chiến thắng, anh vẫn tiếp tục phải chịu đựng và hy sinh cho người khác. Ngay tiếng khóc đau buồn cũng chỉ thường diễn ra trong chiêm bao, còn ban ngày anh phải dùng nghị lực để kìm lại và giấu đi vì một lý do cao thượng biết bao nhiêu. Đúng như lời người dẫn truyện đã phát biểu: "Không, không phải những người đứng tuổi đã bạc đầu trong chiến tranh chỉ khóc trong chiêm bao đâu. Họ cũng khóc trong thực tại đấy. Cái chính ở đây là phải biết kịp thời quay mặt đi. Cái chính ở đây là đừng làm tổn thương trái tim em bé, đừng để cho em thấy những giọt nước mắt đàn ông hiếm hoi, nóng bỏng lăn trên má anh".
Nổi bật lên trong truyện là hai con người, một già "đứng tuổi đã bạc đầu trong chiến tranh" và một còn bé bỏng, ngây thơ. Nhưng cả hai đều hứng trọn quá nhiều mất mát. "Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ...". Sau chiến tranh họ gặp và nương tựa vào nhau. Cuộc đời của Xôcôlôp quả là một cuộc đời quá bất hạnh: chiến tranh đã cướp đi của anh tất cả những người thân yêu nhất - vợ và hai con gái trúng bom, người con trai duy nhất là Anatôli lớn lên, ra mặt trận và lại ngã xuống chiến trường đúng ngày toàn thắng (9-5-1945). Bản thân Xôcôlôp cũng bị thương, bị bắt làm tù binh, chịu đựng bao nhiêu cực hình của trại tù phát xít, thế rồi dũng cảm, mưu trí, trở lại được đội ngũ của mình. Ngày chiến thắng cũng là ngày anh không còn gì để mất: "Trái tim tôi đã suy kiệt, đã bị chai sạn vì đau khổ". Anh chỉ còn biết mượn rượu giải sầu, Xôcôlôp gần như bị đẩy vào ngõ cụt bế tắc. Chính lúc ấy thì anh gặp bé Vania, cậu bé không nhà không cửa, không ai thân thích và không nơi nương tựa "bạ đâu ngủ đó", "thằng bé rách bươm xơ mướp. Mặt mũi thì bê bét nước dưa hấu, lem luốc, bụi bặm, bẩn như ma len, đầu tóc rối bù những cặp mắt - cứ như những ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đêm". Chiến tranh cũng đã cướp đi của Vania tất cả. Lòng Xôcôlôp dâng trào xúc động: "Những giọt nước mắt nóng hổi sôi lên ở mắt tôi và lập tức tôi quyết định: Không thể để cho mình với nó chìm nghỉm riêng rẽ được!". Anh đã nhận cậu bé làm con và ngay lúc đó tâm hồn anh "cảm thấy nhẹ nhõm và bừng sáng lên”. Từ khi gặp bà Vania, Sôcôlôp gần như quên hẳn đi bản thân với bao nỗi đau khổ của chính mình. Anh dồn hết tình thương ấp ủ cho Vania. Và chính cậu bé đã mang lại cho anh niềm vui và sự an ủi bất ngờ: ''Tôi thức giấc, thấy nó rúc vào nách tôi như con chim sẻ dưới mái ra, ‘ngáy khe khẽ, tôi thấy lòng vui không lời nào tả xiết!". Cứ đêm đêm nhìn ngắm Vania ngủ say sưa, trái tim tưởng đã hoá đá của Xôcôlôp lại "trở lên êm dịu hơn". Xôlôkhôp đã giành rất nhiều chi tiết để miêu tả sự ngây thơ trong trắng của Vania. Chính cậu bé cũng đã phải gánh chịu quá nhiều đau thương, mất mát. Nhưng vì còn quá non nớt ngây thơ nên tất cả quá khứ đau thương ấy đôi khi chỉ bùng lóe lên trong kí ức rồi vụt tắt. Sôlôkhôp viết: "Tri nhớ trẻ con cứ quầng sáng mùa hạ, soi sáng tất cả trong chốc lát rồi vụt tắt." Cái chi tiết "chiếc áo banh tô bằng da" mà Vania nhớ lại là bố mình trước kia vẫn mặc, câu hỏi bất ngờ của cậu về chiếc áo ấy đã khiến Xôcôlôp giật mình và "phải đánh trống lảng". Thực ra anh không muốn chú bé biết sự thật cay đắng lúc ấy, chưa nên làm u ám tâm hồn thơ ngây của cậu bé "có cặp mắt xanh như da trời”, long lanh "như những ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đêm". Thực sự Sôcôlôp đã gánh chịu tất cả gánh nặng mất mát thay cho cậu bé để tâm hồn trong trắng, thơ ngây ấy được thanh thản, yên vui, Xôcôlôp cũng là một con người bình thường như bao nhiêu con người khác Nhưng cái cao đẹp của tâm hồn hồn anh là đức hy sinh, là ý chí và nghị lực phi thường, là lòng vị tha, nhân hậu. Anh đã cố ghìm mình, cứng cỏi luốt thầm những giọt lệ mỗi khi nghĩ về số phận của mình: "Ban ngày bao giờ cũng trấn tĩnh được, không hớ ra một tiếng thở dài, một lời than vãn, nhưng ban đêm thức giác thì gối ướt đẫm nước mắt". Vượt ra ngoài ý chí kiên cường, sắt đá của người đã được tôi luyện bằng gian khổ, hy sinh, anh đã phải khóc trong những cơn mơ. Lời tự thuật chân thành, chân thực khiến người đọc càng xúc động trước sự cao cả của tâm hồn anh, không muốn tâm hồn Vinia buồn tủi, khổ đau,
Xôcôlôp gánh chịu tất cả. Thực ra đâu phải là anh không biết khóc, không rơi nước mắt được giữa ban ngày. Lời trữ tình ngoại đề của người dẫn dẫn truyện cũng chính là những suy nghĩ sâu sắc và thấm đượm tình người, hiểu thấu đáo lòng người. "Không, không phải những người đứng tuổi đã bạc đầu trong chiến tranh chỉ khóc trong chiêm bao đâu. Họ cũng khóc trong thực tại đấy. Cái chính ở đây là phái biết kịp thời quay mặt đi. Cái chính ở đây là đừng làm tổn thương trái tim em bé, đừng để cho em thấy giọt nước mắt đàn ông hiếm hoi nóng bỏng lăn trên má anh".
Là một yếu tố ngoài cốt truyện, trữ tình ngoại đề trực tiếp thể hiện và giãi bày những cảm xúc, ấn tượng, tình cảm và tư tưởng chủ quan của tác giả đối với hiện thực mà ông ta mô tả. Với đoạn văn trữ tình ngoại đề trên, sôlôkhôp bày tỏ lòng khâm phục của mình trước một con người vừa kiên cường, vừa nhân hậu, bao dung. Đoạn trữ tình ngoại đề ấy cũng làm rõ thêm quan điểm nghệ thuật của Sôlôkhôp. "Nghệ sĩ không thể lạnh lùng khi sáng tạo... Khi viết, máu nhà văn phải sôi lên".
Câu trả lời của bạn
M.Sô-lô-khốp là nhà văn lỗi lạc của nước Nga và được coi là một trong những nhà văn xuôi lớn nhất thế kỉ XX. ông được nhận giải Nô-ben về văn học vào năm 1965. Tác phẩm của ông đã được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới. Năm 1957, ông viết tác phẩm Số phận con người mô tả chiến tranh trong bộ mặt thật của nó. Trong khi lên án chiến tranh xâm lược, biểu dương khí phách anh hùng của nhân dân, nhà văn không ngần ngại nói lên cái giá rất đắt của chiến thắng, những đau khổ tột cùng mà con người phải chịu đựng trong chiến tranh. Từ đó, nhà văn đã khám phá ra chiều sâu tính cách con người Nga bình dị, nhân ái. Những con người như Xô-cô-lốp với ý chí, nghị lực phi thường của con người đã có thể khắc phục được khó khăn, gian khổ, vượt qua được số phận éo le bằng lòng nhân hậu, bao dung vô bờ bến.
Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, nỗi đau xót vì tiếc thương những người đồng đội đã vĩnh viễn mất đi khiến Xô-cô-lốp như người mất hồn chưa nguôi thì anh còn nhận được tin là gia đình mình đã bị giết chết bởi bàn tay bọn phát xít. Chính vì thế, anh không dám quay trở lại quê hương mà đến sống ở nhà vợ chồng một người bạn. Những vấn đề mới lại đặt ra cũng không kém phần cấp thiết: về đâu và làm gì để sống ? Nỗi buồn và sự cô đơn đã là bạn đồng hành với Xô-cô-lốp,đưa anh đến với rượu như một điều tất yếu: Phải nói rằng tôi đã quá say mê cái món nguy hại ấy.
Khi gặp bé Va-ni-a, thì cuộc đời anh thay đổi hẳn. Chính cậu bé đã làm thay đổi cuộc đời anh. Khi thấy chú bé thì anh thấy thích nó, và lạ thật đến nỗi bắt đầu thấy nhớ nó, cố chạy xe cho nhanh để được về gặp nó. Anh quan tâm đến nó với tình cảm thương xót cho sự trơ trọi, vất vưởng và đói khát của một đứa trẻ mồ côi, không nơi nương tựa. Đây chính là sự đồng cảm của những người cùng cảnh ngộ.
Biết hoàn cảnh của chú bé, Xô-cô-lốp đã khóc những giọt nước mắt nóng hổi sôi lên ở mặt tôi và đây cũng chính là động lực để thôi thúc anh quyết định nhận chú bé là con. Niềm hạnh phúc của nó làm mắt anh cứ mờ đi, cả người run lên, hai bàn tay lẩy bẩy. Từ cảm xúc dạt dào đến với hành động quàng tay sang ôm lấy nó, khẽ áp nó vào người. Anh cũng bất ngờ với niềm vui đến mức không làm sao dứt khỏi chú con trai mới này. Sự gắn bó mật thiết của hai cha con đã tác động đến tâm hồn Xô-cô-lốp, khiến cho trái tim đã suy kiệt, đã bị chai sạn vì đau khổ, nay lại trở nên êm dịu hơn... Chính tình yêu thương và quyết định nhân ái là liều thuốc kì diệu giúp Xô-cô-lốp vượt qua nỗi đau của chính mình, và chính sức mạnh của tình thương yêu đã sưởi ấm tâm hồn tưởng như đã chai sạn của Xô-cô-lốp.
Nỗi đau của quá khứ sẽ mãi là một vết thương không thể lành trong lòng. Trong hạnh phúc được yêu thương, chăm chút cho bé Va-ni-a, Xô-cô-lốp vẫn luôn phải đối diện với thử thách của số phận. Từ đây, anh phải gánh trách nhiệm nặng nề là chăm sóc bé Va-ni-a. Anh có ý thức chăm sóc bé Va-ni-a như ăn, ngủ,... nhưng vẫn hơi vụng về. Ẩn sau những hành động đó là trái tim chân thành, mộc mạc của một tấm lòng nhân hậu.
Anh cố gắng không làm tổn thương cho tâm hồn non trẻ của bé Va-ni-a bằng cách cố giấu đi sự thật về cuộc đời của chính bé Va-ni-a. Khi cậu bé hỏi Xô-cô-lốp: Bố ơi, cái áo bành tô bằng da của bố đâu rồi ? thì anh đã phái đánh trống lảng. Một kí ức về người cha nó đã lóe lên trong đầu đứa trẻ. Nó nhớ lại chiếc áo bành tô bằng da mà bố đẻ nó từng mặc. Anh cho rằng chưa đến lúc nói cho chú bé biết sự thật cay đắng, chưa nên làm u ám tâm hồn ngây thơ của chú bé có cặp mắt xanh như da trời, long lanh như những ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đêm. Xô-cô-lốp đã nén nỗi đau riêng của mình để đem lại niềm vui cho chú bé. Giờ đây, chính anh cũng đang phải chịu đựng tất cả những mất mát để cho tâm hồn thơ ngây của bé Va-ni-a được thanh thản.
Hai số phận đau khổ, bất hạnh đã nương tựa vào nhau, nâng đỡ nhau, Va-ni-a bé bỏng cần nơi nương tựa, che chở; còn Xô-cô-lốp với tình thương yêu và trách nhiệm đã giúp anh vượt qua nỗi đau của số phận. Nhờ sự kiên cường và tấm lòng nhân hậu nên Xô-cô-lốp đã vượt qua được thử thách của cuộc đời. Như vậy, chỉ có tình thương mới chữa lành được vết thương trong trái tim - đó là quy luật tâm lí mà nhiều nhà văn đã khám phá ra. Cuối cùng, tác giả gửi gắm niềm tin và hi vọng: Thiết nghĩ rằng con người Nga đó, con người có ý chí kiên cường, sẽ đứng vững được và sống bên cạnh bố, chú bé kia một khi lớn lên sẽ có thể đương đầu với mọi thử thách, sẽ vượt qua mọi chướng ngại trên đường nếu như Tổ quốc kêu gọi. Như vậy, tác giả đã bày tỏ niềm tin mãnh liệt vào tính cách Nga, con người Nga: dù cho số phận có nghiệt ngã, đau khổ nhưng bằng ý chí kiên cư
Câu trả lời của bạn
Sô Lô Khốp là nhà văn nổi tiếng của nước Nga, đã đạt được rất nhiều thành tựu văn học to lớn, trong đó có giải thưởng Nô ben văn học năm 1965. Những tác phẩm của ông cho đến ngày nay vẫn còn nguyên giá trị, trong đó phải kể đến “Số phận con người” là một tác phẩm xuất sắc của ông viết về số phận những con người sau chiến tranh.
Chiến tranh là một đề tài sâu rộng đi vào tiềm thức và cuộc sống của con người, con người được xem như là nạn nhân của chiến tranh, họ phải chịu đựng những đau khổ, và bất hạnh do cuộc sống gây nên. Khi chiến tranh, nhiều anh hùng đã xung phong ra mặt trận và Xô cô Lốp là một nhân vật như thế, chiến tranh nổ ra anh đã từ giã gia đình để xung phong ra mặt trận, bỏ lại ở nhà đó là vợ và con, buôn ba ngoài mặt trận nhiều năm, con trai lớn của anh cũng tham gia vào đội quân của Liên xô.
Trước khi tham gia vào chiến tranh Xô Cô Lốp được xem như là một nhân vật giàu lòng yêu thương, có tấm lòng nhân ái, và sự quả quyết trong cuộc sống, nhưng rồi chính chiến tranh đã cướp đi rất nhiều thứ của anh, từ gia đình, quê hương, người thân, anh đã trở thành nạn nhân của chiến tranh, bị chiến tranh vùi dập, lâm vào tình trạng đau khổ. Ngay trong chính nhan đề, tác giả đã thể hiện được dòng tâm trạng, và một thái độ dứt khoát trước kẻ thù, ở đây số phận con người đã nêu ra một hiện thực đó là con người phải chịu nhiều đau khổ và là nạn nhân xấu số của chiến tranh.
Chiến tranh cướp đi người thân và gia đình của con người luôn hết mình quả cảm chiến đấu vì dân tộc, họ luôn phải vượt qua rất nhiều những gian nan để có thể quật cường đứng dậy trước những sóng gió mà cuộc sống này gây ra. Không chỉ có Xô-cô-lốp mà bé Vania cũng vậy, chính chiến tranh cũng đã cướp đi cha mẹ của bé, mặc dù mới ít tuổi nhưng nỗi đau đớn về tinh thần đã bủa vây lấy con người của chính nhân vật này.
Nỗi đau lắng vào trong và chỉ thật sự hiện hữu khi Xôcôlôp tìm quên trong men rượu. Áp lực đời thường và hậu quả chiến tranh quá nặng nề tưởng chừng có thể làm cho anh gục ngã. Sự tình cờ ngỡ như ngẫu nhiên mà tất yếu đã gắn chặt cuộc đời Xôcôlôp với bé Vania. Chú bé Vania, đôi mắt đen lay láy, cuộc sống vất vưởng là một hình tượng nghệ thuật có thể làm mềm những trái tim sắt đá nhất. Chú bé chính là hiện thân của thế hệ tương lai nước Nga, là vẻ đẹp của sự thơ ngây thánh thiện cần phải chở che, bảo bọc. Không chỉ cảm động vì khoảnh khắc thì thầm của Xôcôlôp với bé Vania: "Ta là bố của con", lúc nhận bố con cũng là lúc người đọc chứng kiến sự trở lại của những giọt nước mắt ở con người tưởng như trái tim đã khô héo vì đau khổ. Nước mắt, hạnh phúc và xót xa cứ đan quyện vào nhau, thấm vào lòng tất cả mọi người.
Ngỡ rằng hạnh phúc đã thật sự trở lại, ngỡ rằng từ đây đầy ắp tiếng cười và những tiếng ríu rít như chim của bé Vania, nhưng kí ức vẫn hiện về đầy ám ảnh. Người đọc phải chứng kiến những lời nói dối, nhưng lạ thay đó lại là lời đẹp hơn trăm lần sự thật. Bởi sự đồng cảm số phận và tình thương yêu đã gắn chặt cuộc đời hai bố con, một người đang cầm nén nỗi đau quá khứ và một người cần được bảo đảm tương lai tốt đẹp. Vậy mà định mệnh lại trêu cợt để cho bố con Xôcôlôp lại tiếp tục hành trình giữa đời thường với bao thử thách đón chờ phía trước.
Trong tác phẩm tác giả đã thể hiện được những ý nghĩa tư tưởng một cách sâu sắc, đó là hoàn cảnh của cuộc sống, của chiến tranh đang dần bao vây và che lấp đi cuộc sống cũng như giá trị của con người, từng ngày con người vẫn đang phải chịu những tổn thương sâu sắc, đó là hình ảnh của sự mất mát, đó là sự mất mát và không bao giờ có thể nguôi ngoai được, mỗi nhân vật trong tác phẩm đều thể hiện một tư tưởng khác nhau, nhưng họ đều phải chịu những nỗi đau chung đó là sự mất mát trong tâm hồn từ việc ra đi của người thân, khó khăn của cuộc sống sau chiến tranh.
Tác phẩm thông qua nhân vật chính là một người lính dũng cảm chiến đấu trước kẻ thù, một người lao động có trách nhiệm. Nhân vật chính vừa là biểu tượng của nhân dân Nga, vừa là một số phận cá nhân với những cảnh ngộ, sự từng trải và bước đường đời rất riêng. Tất cả đã toát lên được ý nghĩa, chủ đề của tác phẩm.
Câu trả lời của bạn
Sô lô Khốp (1905 –1984), ông là một nhà văn Xô Viết lỗi lạc đã để lại nhiều tác phẩm có giá trị.Tác phẩm của ông gồm những tập truyện, tiểu thuyết lớn và tiêu biểu trong số đó có tác phẩm “số phận con người”. Chủ đề tập trung khám phá nỗi bất hạnh của con người sau chiến tranh. Song tuy viết về những đau thương, mất mát mà chiến tranh gây ra, tác giả vẫn giữ vững niềm tin ở tính cách Nga kiên cường cũng như lòng tin ở cuộc sống bao dung.
Khi đọc tác phẩm “Số phận con người” người đọc vô cùng xúc động trước số phận đầy nước mắt của Xô-cô-lốp. Năm 1941, phát xít Đức bất ngờ tấn công Liên Xô. Cùng với hàng triệu người Xô Viết cầm vũ khí đứng lên, Xô-cô-lốp ra trận. Anh nếm trải những gian truân, thất bại buổi đầu của Liên Xô. Hai lần bị thương vào chân và tay. Rồi anh bị giặc bắt, bị đày đọa suốt hai năm trong nhiều trại tập trung. Áo quần xơ xác, lao động khổ sai, người tù da bọc xương. Xô-cô-lốp cũng như các tù binh khác bị cái chết bủa vây, Đúng như tên gọi của tác phẩm là Số phận con người, nhà văn Sô-lô-khốp dường như bám sát những diễn biến trong cuộc sống của nhân vật Xô-cô-lốp và luôn đặt anh vào những tình huống bất thường để bộc lộ tính cách. Điều bất hạnh lớn nhất mà Xô-cô-lốp phải đối đầu trong cuộc sống hòa bình khi chiến tranh kết thúc là anh đã mất tất cả những người thân yêu, mất niềm hi vọng sum họp gia đình sau bao ngày chiến tranh ác liệt, luôn cận kề với cái chết. Anh không muốn trở về quê hương vì sợ không chịu nổi sự nhức nhối, day dứt do bao nhiêu kỉ niệm êm đẹp gợi lên trong tâm trí. Lang thang nơi đất khách quê người, anh chỉ còn nguồn an ủi duy nhất là vợ chồng người bạn chiến đấu cũ, nay cũng phải lăn lộn vất vả mưu sinh. Xô-cô-lốp ở nhờ nhà họ và được bạn xin cho một chân lái xe chở hàng trong đội vận tải. Công việc hằng ngày của anh là chở hàng hóa từ thành phố về các huyện.
Bé Vania cũng là hiện thân của thảm họa chiến tranh. Cha “chết ở mặt trận”, “mẹ bị bom tàu hỏa khi mẹ con cháu đang đi tàu”. Bé cũng không biết, không nhớ từ đâu đến. Bà con thân thuộc không có ai cả. Hình ảnh bé Vania cũng như cuộc đời Xô-cô-lốp được tác giả miêu tả một cách chân thực cảm động tố cáo thảm họa chiến tranh.
Chính sự thiếu thốn tình cảm gia đình và khao khát có được người thân bên cạnh là nguyên nhân của cảm giác ấy. Xô-cô-lốp cảm thấy ấm lòng khi nhìn thấy Vania. Lòng nhân hậu đã làm sống lại tình phụ tử thiêng liêng trong anh. Xô-cô-lốp cố gắng kiếm sống để nuôi bé Vania. Anh vượt lên những nỗi đau, xe anh quệt nhẹ người ta mà anh bị tước bằng lái, anh mất việc nên phải đi lang bạt kiếm sống. Đã thế thể chất sức khỏe của anh cũng giảm đi trông thấy. Anh đau đến khóc thế nhưng anh vẫn cố gắng không để cho bé Vania biết. Trước mặt cậu anh vẫn tỏ ra bình thường. Dường như nhà văn đang nhìn anh với một ánh mắt nhân đạo, anh đã không để cho bé Vania phải khóc, điều đó thể hiện một sự hi sinh của người cha.
Kết thúc truyện ngắn Số phận con người là hình ảnh: Chú bé chạy tới, đứng bên phải bố, túm lấy vạt áo bông của bố, chạy lon ton cho kịp bước sải dài của người lớn. Hình ảnh ấy khơi dậy trong lòng tác giả một cảm xúc khó tả, một suy ngẫm sâu xa: Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ… Cái gì đang chờ đón họ ở phía trước.
Đoạn trích khẳng định sức mạnh tiềm ẩn và những cống hiến của nhân dân Nga nói chung trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ Quốc, đồng thời thể hiện lòng khâm phục và tin tưởng ở tính cách Nga kiên cường và nhân hậu, đồng cảm trước vô vàn khó khăn trở ngại mà con người phải vượt qua trên con đường vươn tới tương lai, hạnh phúc. Nhân vật trung tâm của tác phẩm là một người lính dũng cảm trong chiến đấu trước kẻ thù, một người lao động có trách nhiệm cao cả và nghị lực phi thường trong cuộc sống đời thường. Đặt nhân vật vào nhiều mối quan hệ với dân tộc, nhân dân, thời đại, gia đình,.. nhà văn đã nâng nhân vật lên tầm vóc sử thi. Nhân vật chính vừa là biểu tượng của nhân dân Nga, vừa là một số phận cá nhân với những cảnh ngộ, sự từng trải và bước đường đời rất riêng.
Qua tác phẩm, người đọc một lần nữa hiểu hơn về số phận của những con người sau chiến tranh. Xô- cô- lốp cùng bé Vania chính là hiện thân của những số phận bất hạnh đó.
Câu trả lời của bạn
Trong giấc ngủ, đôi khi Xô-cô-lốp vẫn bị những cơn ác mộng hành hạ. Anh thấy vợ và những đứa con thân yêu của mình đang tươi cười vẫy gọi, anh sung sướng lao về phía họ.
Đột nhiên, một tiếng nổ rung trời vang lên. Anh sững sờ. Trước mặt anh, thần thể những người yêu thương yêu nhất đã tan ra từng mảnh. Đến đây, anh hốt hoảng dựng phắt mình dậy, mồ hôi vã ra và hơi thở hổn hển như người bị ngạt thở. "Bố! Bố làm sao vậy? Con thấy bố la hét và vung chân tay mãi thôi. Con lay bố gọi bố mấy lần mà bố không chịu dậy!". Nghe tiếng bé Va-ni-a, cái âm thanh nũng nịu, trong trẻo và ngây thơ khiến lòng anh dịu lại. Không thấy bố đáp lời, Va-ni-a lo lắng đặt tay lên người bố: "Có phải bố mơ thấy những con gà tây không? Chúng đuổi bố à?". Xô-cô-lốp bất giác mỉm cười và gật đầu. Va-ni-a lỏn lẻn cười dang đôi tay tí xíu ôm lấy thân hình to lớn của Xô-cô-lốp: "Thế từ giờ khi đi ngủ con cứ ôm bố thế này nhé! Con sẽ bảo vệ bố, con cũng không đạp chân vào mặt bố đâu, bố đừng lo!". Và thế là hai bố con ôm nhau nằm ngủ. Cái thân hình bé nhỏ, non nớt của Va-ni-a như một mảnh lụa êm ái, ấm áp phủ lên vết thủng đen đúa, đáng sợ tưởng không gì may vá lại được trên trái tim Xô-cô-lốp. Có Va-ni-a như thế, hàng đêm, mộng mị dần tan biến, Xô-cô-lốp nghĩ đến việc kể những câu chuyện cổ tích ru con - và cũng là ru mình ngủ. Những truyện cổ dân gian Nga thuần hậu, những câu chuyện cổ tích của Pus-kin, truyện cổ tích An-đéc-xen anh kể ra mà chính anh cũng thấy thích thú, như được biết đến lần đầu. Dĩ nhiên, Xô-cô-lốp làm sao nhớ hết được, anh cũng thêm thắt ít nhiều, nhưng điều đó có hề gì với một đứa bé như Va-ni-a! Chú bé chỉ háo hức đợi chờ những chú bé nghèo khổ trở thành hoàng tử và được lấy nàng công chúa xinh đẹp, ngoan hiền. Thỉnh thoảng, chú lại thắc mắc hỏi han bố về vùng biển của những nàng tiên cá, về lâu đài trên cát, về những đôi hài vạn dặm... Xô-cô-lốp trả lời câu hỏi của con trai khá rành mạch, đến nỗi nhiều khi anh thấy ngạc nhiên như chính mình đã từng đến những nơi đó. Sau những câu chuyện như thế, tâm hồn Xô-cô-lốp thư thái hơn, anh đến với giấc ngủ dễ dàng hơn, và tâm trí vẫn đọng lại hình ảnh của những bữa tiệc cưới hoàng cung linh đình. Đêm ấy, anh không gặp ác mộng. Sáng hôm sau, thể nào Va-ni-a cũng dậy sớm hơn bố, chú đi một vòng quanh nhà rồi trở vào đánh thức bố dậy, thông báo rằng không có con gà tây hay bất kì mối nguy hiểm nào quanh nhà. Gương mặt Va-ni-a lúc ấy nghiêm túc như chú lính chì báo cáo tình hình doanh trại với chỉ huy. Tất nhiên, Xô-cô-lốp không khỏi bật cười vì điều đó. Anh xoa đầu con trai rồi hai cha con đi chạy bộ. Anh sẽ giơ tay chỉ về phía chân trời xa xa và nói với con rằng những nàng công chúa thủy cung ở phía đó, con cá vàng cũng ở phía đó, và cả những chàng hoàng tử nữa, tất nhiên. Va-ni-a nhảy cẫng lên ôm cổ bố rồi bảo rằng lớn lên nhất định nó sẽ đi về đó. "Và bố sẽ đi cùng con chứ?" - Chú nhìn sâu vào đôi mắt của bố hỏi. Xô-cô-lốp không chút do dự gật đầu: "Con trai, bố sẽ đi cùng con!"
Câu trả lời của bạn
Thể loại của văn bản Số phận con người là truyện ngắn.
Câu trả lời của bạn
- Năm 1957, cột mốc quan trọng, mở ra chân trời mưới cho văn học Nga. Dung lượng tư tưởng lớn của truyện khiến có người liệt tác phẩm vào thể loại tiểu anh hùng ca
- Vị trí đoạn trích: phần kết thúc câu chuyện.
Câu trả lời của bạn
Số phận con người chứa đựng một nội dung sâu sắc về triết học và thẩm mĩ: sức mạnh tinh thần, tình yêu thương có thể cứu vớt con người và nhờ nó, con người có thể vượt qua sự tàn phá, hủy diệt của chiến tranh, xây dựng cuộc sống tự do, yên lành.
Câu trả lời của bạn
- Cách kể chuyện giản dị nhưng chứa đựng sức khái quát rộng lớn và sâu sắc.
- Nhân vật được xây dựng và miêu tả đặc sắc, sinh động.
Câu trả lời của bạn
Chủ đề của Số phận con người là cuộc sống đời thường sau chiến tranh của một chiến sĩ Hồng quân Liên Xô trở về.
Câu trả lời của bạn
- không thể để cho mình với nó chìm nghỉm riêng lẻ được, mình phải nhận nó là con → Hai con người không nơi nương tựa phải dựa vào nhau trong cuộc sống. Đây là quyết định bột phát, xuất phát từ lòng thương người không tính toán.
- Từ sau khi nhận bé Va-ni-a làm con nuôi:
+ Tâm hồn anh nhẹ nhõm, bừng sáng lên.
+ Anh chăm sóc bé chu đáo, thương nó như cha con.
→ Anh vơi bớt nỗi cô đơn, tìm thấy hạnh phúc trái tim ″chai sạn vì đau khổ, nay trở nên êm dịu hơn...″
+ Bé Va-ni-a cũng rất thương anh và cần đến anh.
→ Tình cảm của Xô-cô-lốp đối với bé Va-ni-a là niềm vui, niềm hạnh phúc của một trái tim đang phục hồi; tình cảm của Va-ni-a đối với Xô-cô-lốp là tình cảm gắn bó quyến luyến của một đứa bé đã tìm thấy nơi nương tựa.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *