Nội dung chính của bài học giúp các em hiểu và cảm nhận được vẻ đẹp bi tráng của hình tượng Lor-ca qua mạch cảm xúc và suy tư đa chiều vừa sâu sắc, vừa mãnh liệt của tác giả bài thơ. Thấy được vẻ đẹp độc đáo trong hình thức thơ mang phong cách siêu thực, tượng trưng. Chúc các em có thêm nhiều tiết học hay, bổ ích và hấp dẫn hơn nữa.
⇒ Kiểu thơ giàu suy tư mãnh liệt phóng túng trong cảm xúc
⇒ Hình ảnh về người nghệ sĩ đơn độc Lorca đang một mình chống lại nền chính trị độc quyền và nền nghệ thuật già nua.
⇒ Với việc sử dụng bpnt tài tình, tác giả đã khắc hoạ thật ấn tượng về cái chết đầy bi phẫn của người nghệ sĩ Lor-ca.
⇒ Cái chết oan khuất của Lor- ca gây lòng căm thù với bọn phát xít và sự thương cảm sâu sắc đối với người nghệ sĩ dân gian.
⇒ Tiếng lòng tri âm sâu sắc đối với người nghệ sĩ, thiên tài Lor-ca.
Phân tích đoạn thơ sau trong bài thơ “Đàn ghi-ta của Lor-ca” của Thanh Thảo:
"không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái di-gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la…"
Bài thơ Cây đàn ghi ta của Lor-ca của nhà thơ Thanh Thảo được rút ra từ tập "Khối vuông Ru-bích". Bài thơ khắc học cuộc đời và lí tưởng cách tân nghệ thuật cùng cái chết ona khuất của nghệ sĩ Lor-ca. Để nắm được những nội dung kiến thức cần đạt khi học tác phẩm này, các em có thể tham khảo bài soạn tại đây: Bài soạn Cây đàn ghi ta của Lor-ca.
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Bài thơ Đàn ghi ta của Lorca như tiếng đàn thánh thót tiễn đưa người nghệ sĩ Lorca đa tài nhưng không thoát khỏi sự éo le của số phận, cũng như thể hiện một cây bút xuất sắc trong nền thơ ca hiện đại Việt Nam - Thanh Thảo - tác giả đầy nhiệt huyết, phản ánh tiếng nói của người tri thức đầy suy tư, trăn trở trước các vấn đề nóng bỏng của xã hội và thời đại. Để nắm được cách lập dàn bài và phân tích bài thơ này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
- Phân tích hình tượng nhân vật Lor-ca trong bài Đàn ghi ta của Lor-ca (Thanh Thảo)
- Cảm nhận về hình tượng tiếng đàn trong Đàn ghi ta của Lor-ca (Thanh Thảo)
- Phân tích 3 khổ thơ đầu trong bài thơ Đàn ghi ta của Lorca của nhà thơ Thanh Thảo
- Phân tích 6 câu đầu trong bài thơ Đàn ghi ta của Lorca của nhà thơ Thanh Thảo
- Phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lorca của nhà thơ Thanh Thảo
-- Mod Ngữ văn 12 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
"Thương vợ", "Từ Ấy", " Đàn ghi ta của Lor-ca" ba bài thơ này thuộc trường phái thơ nào? Mọi người trả lời giúp em với ạ
Câu trả lời của bạn
thuộc trường phái thơ vui
Câu trả lời của bạn
Thanh Thảo - một cây bút tiên phong trên con đường hiện đại hóa thơ Việt Nam theo hướng tượng trưng, siêu thực. Thơ Thanh Thảo chú trọng khai thác cái tôi nội cảm với nhiều ngôn từ mới mẻ và hình ảnh gợi liên tưởng đa chiều. "Đàn ghita của Lorca" - một trong những tác phẩm tiêu biểu của Thanh Thảo. Bài thơ thể hiện sự đau xót của Thanh Thảo trước cái chết bi thảm của Lor-ca. Sức sống mãnh liệt của tiếng đàn Lorca và cách từ giã cuộc sống của Lor-ca được Thanh Thảo bộc lộ đầy xúc cảm.
"không ai chôn cất tiếng đàn
... long lanh nơi đáy giếng"
Câu thơ 'không ai chôn cất tiếng đàn" lấy ý từ câu thơ được coi là di chúc của Lor-ca "khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn". Lời di chúc này không chỉ thể hiện tình yêu nghệ thuật say đắm, yêu đất nước thiết tha mà còn thể hiện nhân cách cao đẹp của nhà nghệ sĩ thiên tài Lorca. Với Lorca, đạo đức của người nghệ sĩ phải biết lùi vào quá khứ để thế hệ sau được tự do sáng tạo cái mới. Ông hiểu nghệ thuật của mình một ngày sẽ ngăn cản hành trình sáng tạo của những người đến sau. Bởi thế, ông muốn những người tiếp nối phải biết chôn cất tiếng đàn của ông để đi tới. . Nhưng điều đau buồn là người ta không hiểu thông điệp tư tưởng của ông đã cất giấu trong lời di chúc.
"không ai chôn cất tiếng đàn" tức là không ai dũng cảm vượt qua cái cũ, thần tượng cũ để làm nên cái mới. Ý thơ thể hiện sự đồng cảm và nỗi xót thương của Thanh Thảo và cái chết của một thiên tài, nỗi xót xa, tiếc nuối hành trình cách tân dang dở của Lor-ca nói riêng và nền nghệ thuật Tây Ban Nha nói chung. Câu thơ "tiếng đàn như cỏ mọc hoang" có nhiều ẩn ý. Trước hết , nhà cách tân Lorca đã chết, nghệ thuật thiếu vắng người dẫn đường nên tràn lan như cỏ mọc hoang. Cách so sánh của Thanh Thảo giản dị nhưng chứa đựng trong đó bao nỗi niềm oan trái của người đã khuất. Cũng có thể hiểu hình ảnh "cỏ mọc hoang" thể hiện sức sống mãnh liệt không gì hủy hoại được của cái đẹp, nghệ thuật. Đàn ghita của Lor-ca sử dụng nhiều câu thơ, hình ảnh thơ khó hiểu bởi chúng được viết theo lối tượng trưng. Hình ảnh "giọt nước mắt vầng trăng" "long lanh trong đáy giếng" là trường hợp như vậy. "giọt nước mắt" và "vầng trăng" là hai hình ảnh cụ thể trên một dòng thơ. Nhưng chúng có quan hệ với nhau như thế nào? Thật khó xác định. Ta phải đọc tiếp câu "long lanh trong đáy giếng" mới hiểu được ý nhà thơ muốn nói. Hai hình ảnh "giọt nước mắt" và "vầng trăng" được soi chiếu "trong đáy giếng". Nó gợi đến cái chết, số phận nghiệt ngã của Lor-ca. Và ta có thể hiểu rằng: vầng trăng nơi đáy giếng như giọt nước mắt khổng lồ, giọt nước mắt sáng trong như vầng trăng bất hủ.
Lời thơ súc tích, ý thơ sâu sắc, hình ảnh thơ trang trọng, tất cả dành để bày tỏ nỗi đau xót, tiếc thương, sự đồng cảm của Thanh Thảo đối với người nghệ sĩ mà ông coi là thần tượng.
"đường chỉ tay đã đứt
...li-la-li-la-li-la"
Cái chết thực sự của một nhà cách tân là khi khát vọng của anh ta không có ai tiếp tục. Nhưng cái chết đau đớn hơn của một nhà cách tân còn là khi tên tuổi của anh ta được đem lên bệ thờ và trở thành bức tường kiên cố cản trở sự cách tân nghệ thuật của những người đến sau. Vì vậy, nhân danh lòng kính trọng Lorca , hãy để cho Lorca có được sự giải thoát thực sự. Cách nói ẩn dụ "đường chỉ tay đã đứt" thể hiện thái độ chấp nhận định mệnh như một dấu chấm hết của đời người. Sự đối lập giữa "đường chỉ tay" nhỏ bé , ngắn ngủi với "dòng sông rộng vô cùng" gợi sự mong manh của phận người giữa thế giới rộng mênh mông.
"Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghita màu bạc".
Chiếc đàn ghi ta là tượng trưng cho âm nhạc, cho nghệ thuật. Lorca bơi "trên chiếc ghi ta" cũng là bơi trên con thuyền nghệ thuật để sang cõi khác. Các hình ảnh "chàng ném lá bùa...vào xoáy nước", "ném trái tim vào lặng yên" tượng trưng cho sự giã từ, sự giải thoát. Dường như Lorca muốn rũ bỏ hết mọi ràng buộc và hệ lụy trần gian để về cõi vĩnh hằng. Các chuỗi âm thanh "li-la-li-la li-la" lặp lại ở cuối bài thơ cùng dấu "..." thật ý nghĩa. Nếu chuỗi âm "li-la-li-la li-la"' ở đoạn thơ đầu là chùm hợp âm sau ca khúc mở đầu thì chuỗi âm cuối này là chùm hợp âm vĩ thanh sau khi ca khúc ngừng lời. Nó gợi liên tưởng đến một bè trầm có phần nhạc đệm của ghita. Chuỗi âm ấy cứ ngân vang, u hoài, ám ảnh người đọc về cuộc đời và số phận của Lor-ca.
Có thể nói, sự hi sinh của Lor-ca không chỉ là nỗi đau và niềm tự hào của người Tây Ban Nha mà còn là cảm hóa được tâm hồn những người yêu chuộng cái đẹp, sự tự do và tình yêu Tổ quốc, nhân dân. Cũng vì thế, đoạn thơ đã thể hiện lòng tri ân sâu sắc của Thanh Thảo đối với nghệ sĩ thiên tài Lor-ca.
Bài thơ viết theo thể tự do, không có dấu hiệu mở đầu, kết thúc, kết hợp hài hòa giữa thơ và nhạc, nhiều hình ảnh tượng trưng có sức chứa lớn về nội dung và mang màu sắc Tây Ban Nha rõ nét. Bài thơ bộc lộ nỗi đau sâu sắc trước cái chết bi thảm của Lor-ca, đồng thời bày tỏ niềm trân trọng, sự ngưỡng mộ của Thanh Thảo với người nghệ sĩ Tây Ban Nha.
Câu trả lời của bạn
Tây Ban Nha vốn nổi danh là một đất nước xinh đẹp, với những thảo nguyên xanh tươi, những hàng dương xanh thẳm, có những nàng vũ nữ Digan xoay tròn trong điệu nhảy Flamenco đầy đắm say, hoang dại, cũng vừa mạnh mẽ trong sáng. Nơi đây đã sản sinh ra những con người mà họ luôn hướng về tự do, luôn luôn hướng về những điều đẹp đẽ nhất của cuộc đời và một trong những đại biểu xuất sắc nhất đó chính là người nghệ sĩ Federico García Lorca. Thanh Thảo đã sáng tác Đàn ghi ta của Lor-ca để tưởng nhớ người nghệ sĩ tài hoa bạc mệnh ấy, người luôn trăn trở với di nguyện lãng mạn và kỳ lạ: "Nếu tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn".
Thanh Thảo sinh năm 1946, tên khai sinh là Hồ Thành Công, quê ông ở Mộ Đức, Quảng Ngãi. Ông là nhà thơ luôn có những suy tư trăn trở về những vấn đề thời đại và xã hội, ông luôn nỗ lực cách tân thơ Việt, đào sâu vào cái tôi nội cảm, xóa bỏ những khuôn mẫu, sáng tạo những hình ảnh thi từ mới mẻ đem đến cho thơ ca hiện đại những mỹ cảm thi ca đặc sắc bằng hình thức thơ siêu thực, tượng trưng. Những tác phẩm tiêu biểu: Dấu chân qua trảng cỏ, Những ngọn sóng ngập trời, Khối vuông ru bích. Đàn ghi ta của Lor-ca được trích trong tập Khối vuông ru bích, với hình tượng tiếng đàn đi xuyên suốt cả tác phẩm, góp phần quan trọng tạo nên ý nghĩa của bài thơ.
Trong cả tác phẩm ta đã nhiều lần thấy tiếng đàn ghi ta vang lên một cách bất chợt với nhiều cảm xúc, tiếng đàn ấy lúc thì vui tươi, tự do, lúc lại đau thương đến cùng cực, có thể thấy tiếng đàn mang một giá trị biểu tượng rất to lớn, mà giá trị ấy vốn đã bắt nguồn từ nhan đề và lời đề từ của bài thơ. Nhan đề bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca thể hiện sự gắn bó sâu sắc của Lor-ca với cây đàn, mà đàn ghi ta lại vốn là biểu tượng văn hóa của Tây Ban Nha, đồng thời cũng là biểu tượng cho tư tưởng nghệ thuật của Lor-ca, qua đó có thể thấy được phần nào sự gắn bó của Lor-ca đối với quê hương đất nước, cùng nền văn hóa của tổ quốc mà ông chiến đấu hết mình để bảo vệ, yêu thương. Lời đề từ "Nếu tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn" đây là tâm nguyện của Lor-ca, thể hiện sự gắn bó của người nghệ sĩ với cây đàn ghi ta, niềm mong mỏi thế hệ sau có thể vượt lên nghệ thuật của mình, hãy quên đi tiếng đàn thơ ca của ông, để sáng tạo và đổi mới, như vậy hành trình cách tân nghệ thuật của đất nước mới có thể thành công, đây là khát vọng của một người nghệ sĩ có tâm hồn cao đẹp. Thanh Thảo đưa tâm nguyện ấy vào làm lời đề từ với tấm lòng thành kính và tri ân sâu sắc của ông đến người nghệ sĩ yêu đàn.
Mở đầu bài thơ là câu "những tiếng đàn bọt nước/li-la li-la li-la", thể hiện cho sự mong manh, dễ vỡ, cũng có thể hiểu là tiếng guitar trong trẻo nhưng rời rạc, ngắt quãng tựa như những bọt nước sục sôi rồi vỡ tan trong dòng chảy. Đây là biểu trưng cho cuộc đời và số phận bi thảm, tài hoa bạc mệnh của người nghệ sĩ Lor-ca, với những khát vọng cao đẹp cách tân cho nghệ thuật cùng sự công bằng cho dân tộc. Những âm thanh vang vọng, lẻ loi "li-la li-la li-la" vừa biểu trưng cho tiếng đàn của người nghệ sĩ, vừa đem vào đó hình ảnh của loài hoa truyền thống Tây Ban Nha đó là loài hoa li-la. Qua hình ảnh tiếng đàn hình ảnh người nghệ sĩ hiện lên với khát vọng vô cùng cao đẹp, nhưng rất đơn độc "trên yên ngựa mỏi mòn", đây cũng chính là bi kịch của người nghệ sĩ.
"Tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy"
Lúc Lor-ca còn sống, còn làm nghệ thuật, còn đấu tranh, tiếng ghi ta của ông mang hình bóng của một người anh hùng lãng tử nhưng cô đơn và có khi mệt mỏi bởi không một ai có thể hiểu và đồng cảm với tâm hồn của ông. Khi ông mất đi, trong sự man rợ của kẻ thù, trong máu đỏ tươi và một tâm hồn của người mộng du, tiếng đàn lại một lần nữa vang lên, thể hiện cái bi kịch thê thảm mà người nghệ sĩ phải hứng chịu. Và ở đoạn thơ trên, Thanh Thảo đã bộc lộ sự tinh tế của mình khi đưa vào thơ tiếng ghi ta, biểu trưng cho nghệ thuật của Lor-ca được đúc kết trong tiếng đàn, vật đã đi theo và gắn bó sâu sắc với nhà thơ trong cả tâm nguyện khi ra đi về cõi vĩnh hằng. "tiếng ghi ta nâu" dòng thơ đã thể hiện ý nghĩa trong nghệ thuật của Lor-ca, ẩn chứa biết bao suy tư về nghệ thuật về cuộc đời con người, màu nâu là màu của cây đàn, là màu của đất quê hương, cũng là màu của sự suy tư, trầm lắng. Rồi thì Lor-ca đã mơ tưởng về một "bầu trời cô gái ấy/tiếng ghi ta lá xanh biết mấy", điều đó thể hiện khao khát của người nghệ sĩ về một vùng trời bình yên mà ở đó cuộc sống luôn tiếp diễn với một màu xanh tươi đẹp, cuộc sống luôn có tiếng ghi ta tự do đầy nghệ thuật. Ngoài ra tiếng ghi ta còn mang thân phận mong manh, ngắn ngủi của người nghệ sĩ "Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan" với kết thúc là "Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy", đó là sự tàn khốc của thời đại, khi mà đế chế độc tài đã không lắng nghe tiếng đàn đầy nghệ thuật, tiếng đàn đầy sự đấu tranh, đòi công bằng, mong mỏi cách tân của người nghệ sĩ. Chúng chăm chăm coi đó là sự phản nghịch, tư tưởng độc hại cần phải tiêu diệt bởi nỗi e sợ khi tiếng đàn ghi ta của Lor-ca sẽ nhanh chóng lan rộng và thức tỉnh nhân dân. Đoạn thơ đã thể hiện tình cảm thương xót và nỗi đau vô bờ bến của Thanh Thảo trước cái chết bi thảm của Lor-ca.
Câu trả lời của bạn
Thanh Thảo là "ngòi bút ham cách tân" (Chu Văn Sơn). Khối vuông ru-bích là một tập thơ tiêu biểu cho tinh thần ấy. Trong "Khối vuông ru-bích" có "Đàn Ghi ta của Lor-ca", là một bài thơ hay viết về Ga-xi-a Lor-ca (1898-1936), một nhà thơ lớn của Tây Ban Nha.
Lor-ca đã ca ngợi, cố vũ nhân dân trong cuộc đấu tranh với thế lực phản động giành quyền sống cho mình với một nghệ thuật mới mẻ, đã bị bọn phát-xít bắt giam và bắn chết. Tên tuổi của ông thành biểu tượng ngọn cờ tập hợp các nhà văn tiến bộ trên thế giới đấu tranh chống chủ nghĩa phát-xít, bảo vệ văn hóa dân tộc và văn minh nhân loại. Lor-ca đã có một câu thơ nổi tiếng "khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta", chính câu thơ này đã khơi nguồn cảm hứng cho Thanh Thảo viết bài thơ "Đàn ghi ta của Lor-ca" (bài thơ, như chúng ta đã thấy đề từ là câu thơ của G. Lor-ca).
Mở đầu bài thơ là một hình tượng, một nguồn từ lạ: "những tiếng đàn bọt nước". Như một nghệ sĩ du ca Di-gan, Lor-ca đi đến đâu cũng cầm trên tay cây ghi ta espagnol, đặc sản âm nhạc của dân tộc Tây Ban Nha. Đó cũng là cây đàn lia (lyre), cây đàn thơ của Lor-ca.
Nhưng vì sao tiếng đàn lại như bọt nước. Phải chăng vì tiếng đàn đã nổi lên tròn trịa, trẻ trung, nhảy nhót, nở bùng rồi lại tan đi, tan lại rồi lại nở bùng như bọt nước mà một cơn mưa rào to làm nảy lên trên mặt sân (Trời mưa bong bóng phập phồng - ca dao Việt Nam). Hình ảnh nhà thơ chiến sĩ như một đấu sĩ bò tót mà là một nghệ sĩ lang thang và cũng như nhiều nghệ sĩ lớn, nhiều thiên tài của nhân loại, chàng cô đơn, chàng đi về miền đơn độc. Chính là miền lí tưởng, lí tưởng của con người, của nghệ thuật, là miền mà không mấy kẻ dấn thân và cũng không mấy người đồng điệu. Trên con đường ấy có vầng trăng chếnh choáng, chếnh choáng như tâm trạng của chàng người đang ngây ngất say, say đời, say nghệ thuật, say thơ, say lí tưởng. Con đường ấy cũng là con đường dài,con đường gian khổ và đau khổ. Hình ảnh hư cấu, ẩn dụ đã nói lên điều ấy. Ngay trong đau khổ, hình ảnh Lor-ca đã là một hình tượng độc đáo, rất Lor-ca, rất Tây Ban Nha mà rất nhân đạo, rất thời đại mà rất muôn thuở.
Cái chết của Lor-ca là một cú sốc của Tây Ban Nha. Bắt đầu từ đây, bài thơ nói về cái chết ấy.
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor - ca đi như người mộng du
Hình ảnh thực gây ấn tượng mạnh áo choàng bé bết đỏ, hình ảnh thực gợi nhiều cảm xúc, liên tưởng chàng đi như người mộng du.
Và liền đó là một loạt hình ảnh tượng trưng, so sánh, ẩn dụ mà ta phải huy động nhiều để liên tưởng, để cảm thụ, để đồng sáng tạo với tác giả: Tiếng ghi ta nâu gợi lên màu của chiếc đàn Tây Ban Nha vẫn vang lên âm thanh vẻ đẹp của thiên nhiên và con người mà tâm hồn Lor-ca hướng tới ngay cả trước họng súng quân thù. Tiếng ghi ta lá xanh, màu của sự sống, của tình yêu.
Tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan là tiếng ca đẹp nhưng đã bị đập vỡ, đã vỡ òa trong cái đẹp.
Tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy như những giọt máu ròng ròng rỏ xuống từ trái tim bị bắn (gợi nhớ đến tiếng đàn của nàng Kiều bốn dây rỏ máu năm đầu ngón tay).
Mấy khổ thơ tiếp theo là những hình ảnh cái chết. Hình ảnh hoán dụ (không ai chôn cất tiếng đàn), hình ảnh so sánh (tiếng đàn như cỏ mọc hoang) gợi thương cảm về cái chết thê thảm của nhà thơ chiến sĩ trong tay bọn phát xít khi đất nước còn chìm trong sự thống trị dã man của chúng. Đặc biệt hình ảnh giọt nước mắt vầng trăng là một hình tượng thơ siêu thực đa nghĩa bắt nguồn từ một sự việc thực: Kẻ thù sau khi bắn nhà thơ đã vứt xác ông xuống giếng để phi tang. Nếu sử dụng bút pháp hiện thực thì chỉ diễn tả được đau thương và tội ác nhưng Thanh Thảo còn muốn nói nhiều hơn: tình thương, sự cao khiết, sự tỏa sáng. Nước mắt vầng trăng là nước mắt thương tiếc vầng trăng hay là nước mắt sáng đẹp và vĩnh cửu như vầng trăng, những giọt nước mắt anh hùng, như trong câu văn của Nguyễn Đình Chiểu "Nước mắt anh hùng lau chẳng ráo" vầng trăng hay là sự hóa thân, sự thăng hoa của tâm hồn người liệt sĩ như "Khoảng trời hố bom" của Lâm Thị Mĩ Dạ "Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng/ Những vì sao ngời chói lung linh". Giếng nước, nơi kẻ thù vứt xác anh, lại là nơi tỏa sáng long lanh tâm hồn anh như có vầng trăng soi vào. Sự dập vùi chuyên hóa thành sự thăng hoa, sự thê thảm chuyến hóa thành sự tôn vinh. Và đó là chiến thắng, là sự bất tử của người anh hùng.
Cái chết như một định mệnh (đường chỉ tay là đường của số mệnh). Và sau đó là một loạt những hình ảnh tả thực, diễn tả sự siêu thoát của G. Lor-ca. Dòng sông rộng kia là dòng sông sinh tử, bên kia sông là thế giới khác, thế giới của hư vô nhưng cũng là thế giới của vĩnh hằng. Lor-ca đã đi qua dòng sông ấy, chiếc ghi ta đã trở thành con thuyền đưa anh, chiếc ghi ta đã chuyển từ màu nâu sang màu bạc, tức là từ thực sang hư, từ dương sang âm như một sự hóa thân (màu nâu ở trên đã trở thành một chi tiết nghệ thuật được chuẩn bị trước, hiện thực hóa một cách tinh tế, điệu nghệ tính hô ứng, tính hệ thống của ngôn ngữ văn chương).
chàng ném lá bùa cô gái Di - gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chợt
Khổ thơ cuối cùng là sự giải thoát, sự lìa bỏ tất cả của G. Lor-ca, những chi tiết bắt nguồn từ thơ G. Lor-ca như lá bùa của cô gái Di-gan - lá bùa hộ mệnh, nhưng tất cả đều đi qua là sự sáng tạo của Thanh Thảo.
Lor-ca đột ngột lìa bỏ trái tim đập rộn ràng rihịp đập của sự sống để vào cõi hư vô im lặng nhưng cũng là cõi chiêm ngưỡng trầm mặc những linh hồn bất tử. Linh hồn bất tử của Lor-ca vẫn ca hát, mãi mãi là ca hát li-la li-la li-la... là biểu tượng tượng thanh của tiếng hát ấy, cũng là tên một loài hoa đẹp.
Đàn ghi ta của Lor-ca của Thanh Thảo là một bài thơ nói về cái chết, sự hi sinh của nhà thơ, nhà thơ tiến bộ của Tây Ban Nha G. Lor-ca. Tác giả không dùng bút pháp tả thực, cũng không dùng bút pháp tự sự trữ tình đơn giản mà dùng một loại hình tượng tượng trưng siêu thực mới lạ.
Bài thơ cổ kết cấu của một ca khúc vừa có khúc điệu, vừa phóng khoáng, giàu tính nhạc thể hiện đúng phẩm chất tâm hồn của G. Lor-ca, một nhà thơ hiện đại, một nghệ sĩ nhiều tài năng. Nhiều chất liệu của bài thơ chứng tỏ tác giả hiểu sâu thơ G. Lor-ca, một thứ thơ giàu tính dân tộc Tây Ban Nha nhưng cũng giàu tính nhân loại
Và làm được tất cả những cái đó, Thanh Thảo đã chứng tỏ là một cây bút đương đại đầy tài năng mà đặc điểm nổi bật nhất là sự sáng tạo cách tân.
Câu trả lời của bạn
Phê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lor-ca là một trong những tài năng sáng chói của nền văn học hiện đại Tây Ban Nha. Ngay từ thuở nhỏ, Lor-ca đã được coi là thần đồng với khiếu thiên bẩm trên nhiều lĩnh vực của nghệ thuật: thơ ca, hội họa, âm nhạc, sân khấu… Không những thế, Lor-ca còn có tinh thần rất lạc quan và anh minh trong việc vừa nồng nhiệt cổ vũ nhân dân đấu tranh với mọi thế lực áp chế, đòi quyền sống chính đáng vừa khởi xướng và thúc đẩy mạnh mẽ những cách tân trong các lĩnh vực nghệ thuật. Sự có mặt của Lor-ca cùng nhiều tài năng khác lúc bấy giờ đã khiến cho đời sống tinh thần của Tây Ban Nha và cả một vùng rộng lớn thuộc khu vực Tây Âu trở nên sống động. Hoảng sợ trước ảnh hưởng xã hội to lớn của Lor-ca, năm 1936, chế độ phản động cực quyền thân phát xít đã bắt giam và bắn chết ông. Cái chết của Lor-ca đã làm dâng lên một làn sóng phẫn nộ hết sức mạnh mẽ trên thế giới đối với bè lũ Phrăng-cô. Tên tuổi của Lor-ca từ đó trở thành một biểu tượng, là ngọn cờ tập hợp các nhà văn hóa Tây Ban Nha và thế giới chiến đấu chống chủ nghĩa phát xít, bảo vệ văn hóa dân tộc và văn minh nhân loại.
Thanh Thảo – một nhà thơ xuất sắc có cùng niềm đồng cảm với lòng tiếc thương lớn lao đã gửi gắm hết những tâm tư, tình cảm của mình vào thơ văn. Tình cảm ấy sâu sắc đến nỗi ông phải khước từ những niêm luật khắt khe của lối thơ truyền thống để viết theo một kiểu hoàn toàn mới, phóng khoáng và tự do. Ở đó, ông có thể bộc bạch hết tất cả nỗi niềm của mình một cách rất tự nhiên mà vẫn chứa đầy nghệ thuật. Với nhan đề “Đàn ghi ta của Lorca” và lời đề từ “khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn” đã ẩn chứa rất nhiều ý nghĩa sâu xa.
Tây Ban Nha còn được gọi là đất nước Tây Ban Cầm. Bởi nơi đây không chỉ nổi tiếng với những đấu trường bò tót náo nức mà còn khiến mọi người nhớ đến với những bản nhạc “li la li la” đầy nghệ thuật của cây đàn ghi ta. Cây đàn đã trở thành một trong những hình ảnh biểu trưng cho nền văn hóa của Tây Ban Nha. Trong khi đó, Lorca là một người nghệ sĩ đa tài, yêu đàn, yêu nhạc, yêu đến mãnh liệt, si mê. Cái chết của ông cũng chính là chết vì nghệ thuật, vì cây đàn. Bởi thế, tên ông rất xứng đáng được đặt ngang vế với cây đàn ghi ta trong nhan đề của bài thơ. Đồng thời, Thanh Thảo cũng muốn thêm một lần nữa khẳng định Lorca chính là một biểu tượng sáng ngời của nền văn hóa nghệ thuật không chỉ của riêng Tây Ban Nha, mà của toàn nhân loại. Bởi đâu phải chỉ có Tây Ban Nha mới có đàn và biết yêu đàn. Biết bao nhiêu con người trên khắp thế giới có cùng niềm đam mê với guitar. Ghi ta là Lorca, và Lorca cũng chính là ghi ta. Tuy hai mà một, gắn bó mật thiết với nhau.
Cách để đối xứng giữa guitar và Lorca trong nhan đề bài thơ còn là niềm tôn kính sâu sắc của Thanh Thảo trong tầng lớp hậu thế gửi tới người nghệ sĩ đa tài sĩ đã hi sinh vì nghệ thuật. Trong lời đề từ, ông cũng rất trân trọng lời trăn trối cuối cùng của Lorca: “khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn”. Thấp thoáng trong đó có một chút luyến tiếc, một chút xót xa cùng một chút đau buồn của Lorca. Luyến tiếc vì từ đây ông không còn được gảy lên những bản nhạc “li la li la” cho người đời thưởng thức, cho vơi đi những nỗi niềm sâu thẳm trong lòng người nghệ sĩ đầy ưu tư. Xót xa vì ông không thể nào chống cự lại được những kẻ tàn ác đã lập mưu giết chết mình chỉ vì ông có nhiều tài năng, có sự ảnh hưởng lớn cho mọi người. Đau buồn vì từ nay, trên đất nước Tây Ban Cầm đã thiếu vắng đi một cây đàn cực độc, cực hay. Và một câu hỏi đặt ra cho hậu thế rằng: Tại sao người tài giỏi như Lorca lại đoản mệnh như vậy? Tại sao ông lại phải chịu một cái chết bi thảm và đớn đau đến vậy? Người tài thường đi với chữ “tai” sao? Và nghệ thuật có đúng là nghiệt ngã đến mức phải chấp nhận cái chết bi thảm như Lorca? Kẻ thù nhẫn tâm giết chết ông rồi đem xác vứt xuống giếng phi tang. Một cái chết quá thê lương. Chỉ vì ông tài giỏi quá, họ sợ mọi người sẽ vì mến mộ tài năng ấy mà một lòng nghe theo ông, làm phản với những thế lực cường quyền ác độc kia.
“Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn” – lời trăn trối khẩn khoản, đau thương. Sống với đàn, chết cũng chỉ có một niềm khát khao là vẫn được ôm trọn cây đàn trong tay. Tình yêu nghệ thuật trong Lorca quá lớn lao khiến hậu thế ngưỡng mộ và kính trọng vô cùng. Tiếng đàn đàn ấy đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật, nhưng ông mong muốn thế hệ sau dù có yêu mến mình đến mấy, cũng hãy cố gắng bứt phá để đi đến những đỉnh cao mới, những chân trời mới, đừng lấy ông làm giới hạn của nghệ thuật. Bởi nghệ thuật không có bất kỳ một giới hạn nào, cũng giống như tài năng của con người là vô hạn. Điều quan trọng là ta có biết đánh thức tài năng ấy hay không. Vì vậy, Lorca mong muốn được chôn cây đàn với mình cũng chính là một lời nhắn nhủ, lời thúc giục đến thế hệ sau hãy tìm tòi, học hỏi, hãy đưa nghệ thuật lên những đỉnh cao mới, giỏi hơn, hay hơn, đẹp hơn.
Dù mang ý nghĩa gì đi chăng nữa, cả cây đàn và Lorca vẫn mãi là biểu tượng sáng ngời cho nền nghệ thuật của Tây Ban Nha, của toàn nhân loại. Tiếng đàn ấy “li la li la” du dương mãi trong lòng người nghe.
Câu trả lời của bạn
Thanh Thảo là nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ, ông có nhiều đóng góp to lớn cho nền văn học Việt Nam hiện đại với một phong cách thơ sáng tạo độc đáo. Nghệ thuật thơ ông là sự hòa quyện giữa chủ nghĩa siêu thực, tượng trưng và những nét đẹp trong văn học truyền thống tạo nên một phong cách Thanh Thảo rất riêng, nổi bật hẳn trong một loạt các nhà thơ cùng thời. Trong sáng tác của mình ông luôn cố gắng tạo ra những sáng tạo, những khoảng trống, khoảng mờ, cùng nhưng chi tiết có sức ám ảnh lớn để kích thích tư duy và liên tưởng của độc giả. Trong Đàn ghi ta của Lor-ca phong cách thơ của Thanh Thảo đã được thể hiện một cách khá hoàn thiện với nhiều chi tiết nghệ thuật đặc sắc.
Đặc sắc nghệ thuật của Đàn ghi ta của Lor-ca trước hết là đến từ những trải nghiệm về một phong cách thơ ca mới với những hình ảnh thơ theo chủ nghĩa tượng trưng, siêu thực, khó hiểu nhưng giàu ý nghĩa. Khởi đầu với hình ảnh "tiếng đàn bọt nước", đó là một hình ảnh so sánh có vẻ lạ, trong văn học cổ điển các văn nhân thi sĩ thường so sánh tiếng đàn với tiếng nước chảy thể hiện sự thanh khiết, tao nhã, thì đến Thanh Thảo ông lại có sự kết hợp Đông-Tây đầy đặc sắc. "Tiếng đàn bọt nước" là một hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng, vừa thể hiện tài năng của Lor-ca, thông qua hình ảnh tiếng đàn xinh đẹp, thánh thót, thế nhưng đó cũng chính là những dự báo đầy đau xót về số phận của người nghệ sĩ tài hoa bạc mệnh. Cuộc đời Lor-ca tựa như pháo hoa chóng tàn, từng rất rực rỡ và xinh đẹp thế nhưng lại nhanh chóng vụt tắt để lại nhiều nuối tiếc, cũng như chính chính tiếng đàn, thanh mảnh, trong suốt nhưng cũng như những bọt nước lăn tròn, sớm vỡ tan. Hình ảnh "chiếc áo choàng đỏ gắt" lại là tượng trưng về dáng vẻ của một người anh hùng dũng cảm, chiến đấu hết mình, đồng thời cũng là biểu tượng cho nền văn hóa của xứ sở Tây Ban Nha xinh đẹp. Như vậy gộp chung lại, thì Lor-ca chiến đấu hăng hái tựa như một nghệ sĩ đấu bò để bảo vệ chính quê hương, đấu tranh giành lấy quyền tự do cho nhân dân, đó là một hình ảnh đẹp và kiêu hùng về người nghệ sĩ trong thơ Thanh Thảo. Tuy mạnh mẽ và kiêu hùng như thế, nhưng cũng có những lúc người nghệ sĩ cảm thấy chán chường mệt mỏi, ánh mắt cũng có những lúc lay động, hình ảnh siêu thực "vầng trăng chếnh choáng" đã xuất sắc lột tả được những cảm giác ấy. "Chếnh choáng" là một từ lạ, gắn với hình ảnh vĩ đại của thiên nhiên là vầng trăng lại càng mơ hồ và khó hiểu hơn, thế nhưng ngẫm kỹ người ta mới chợt hiểu rằng, trong đôi mắt của người anh hùng, trong bước chân rệu rã và mỏi mệt, trong cảm giác cô đơn và chán chường thì dường như mọi thứ đều như bị dịch chuyển, mơ hồ không rõ nét.
Cũng là một hình ảnh mang tính tượng trưng nhưng "áo choàng bê bết đỏ" lại đem đến những cảm giác ám ảnh không thôi, đó là bi kịch của người anh hùng dũng cảm chiến đấu trong cô đơn rồi bị ám hại một cách đau đớn. Đó là cái chết đầy bi thương, máu nhuộm áo choàng, nhuộm cả những khao khát đấu tranh vì nền độc lập, tự do của quê hương. Tương tự hình ảnh tiếng đàn ghi ta với những sắc thái khác nhau "Tiếng ghi ta nâu/ tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy/tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan/tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy" cũng đưa độc giả đến những suy tư, những liên tưởng xung quanh cái chết của Lor-ca và cuộc đời tài hoa bạc mệnh của người nghệ sĩ anh hùng thông qua hình tượng tiếng đàn.
Một hình ảnh siêu thực khác, có vai trò quan trọng nhấn mạnh tầm vóc của Lor-ca và cái chết đầy bi thảm của ông ấy là "giọt nước mắt vầng trăng/long lanh trong đáy giếng". Đôi lúc người ta nói thơ Lor-ca quá sáng tạo, quá tượng trưng khiến độc giả khó có thể cảm nhận, tôi nghĩ có lẽ đúng, bởi thơ ông cần một sự xâu chuỗi và am hiểu rộng, như trong hình ảnh trên cũng vậy. Đâu phải ai cũng rõ rằng Lor-ca bị bắn chết và xác ông bị lũ phát xít độc tài vứt vào một cái giếng hoang, một kết cục bi thảm, cô đơn và lạnh lẽo của người anh hùng vĩ đại. Để hình tượng hóa và giảm bớt những đau đớn trước sự hy sinh ấy, Thanh Thảo đã chọn một hình ảnh vô cùng siêu thực "giọt nước mắt vầng trăng", đó là hình ảnh đẹp, tượng trưng cho lòng thương xót to lớn của tác giả, cũng như của toàn nhân loại đối với cái chết của Lor-ca. Một cái chết mà đến thiên nhiên vĩ đại cũng phải xót thương, nhỏ giọt lệ quý giá phủ lên tấm thân người anh hùng, càng để an ủi rằng, Lor-ca không cô đơn, sự hy sinh của ông đã được trời đất chứng giám.
Thêm vào đó đặc sắc nghệ thuật của Đàn ghi ta của Lor-ca còn nằm ở lối thơ tự do, không hè theo một hình thức nào cả, điều đó dễ dàng tạo điều kiện cho tác giả được thể hiện những cảm xúc của mình, lúc ngưỡng mộ, lúc đau đớn xót xa, lúc lại lâm vào khoảng trắng suy tư rộng lớn. Bài thơ còn có kết cấu đứt đoạn, chỗ thì liền mạch như tự sự, chỗ lại ngắt quãng như đang nức nở, khiến độc giả nhiều lần phải không ngừng tư duy về ý thơ và mạch cảm xúc có phần "nhảy cóc" của tác giả. m điệu của bài thơ xen lẫn những tiếng đàn "li-la li-la li-la" mang đến âm hưởng cổ điển, suy tư và có phần lãng mạn, bi thương.
Đàn ghi ta của Lor-ca là một sáng tạo độc đáo, là đại diện xuất sắc nhất cho phong cách thơ sáng tạo mang đậm màu sắc chủ nghĩa siêu thực, tượng trưng của Thanh Thảo. Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm nằm ở những hình ảnh đầy sáng tạo, đôi phần khó hiểu vì vượt ra khỏi những quy chuẩn thông thường, mạch cảm xúc tác giả trong thơ là sự ngắt quãng, xen nhiều khoảng không gian trống, chứa đựng nhiều suy tư, kích thích sự tư duy và liên tưởng của của độc giả.
Đàn ghi-ta của Lorca là bài thơ điển hình cho bút pháp siêu thực tượng trưng của Thanh Thảo, bên cạnh bài Phân tích và bình giá chi tiết nghệ thuật đặc sắc trong tác phẩm đàn ghi ta của Lorca, các em có thể tìm hiểu chi tiết về đặc sắc nội dung, nghệ thuật của bài thơ qua bài: Phân tích hình tượng nhân vật Lorca trong bài thơ Đàn ghi ta của Lorca của Thanh Thảo, Qua việc cảm nhận về hình tượng âm thanh tiếng đàn trong Đàn ghi ta của Lorca, chứng minh nhận định...,Hoàn cảnh sáng tác Đàn Ghita của Lorca, soạn bài Đàn ghi-ta của Lorca.
Câu trả lời của bạn
Nếu cái chết bi thảm của Lor-ca gây cảm xúc mạnh cho Thanh Thảo thì tiếng đàn ghi ta của Lor-ca đã trở thành hình tượng trung tâm xuyên suốt bài thơ của ông. Bởi Lor-ca là một nhà thơ lớn, một nghệ sĩ lớn, và cái biểu trưng cho người nghệ sĩ ấy không gì đúng hơn chính là tiếng đàn của ông, tiếng đànghi ta truyền thống của dân tộc Tây Ban Nha. Tiếng đàn ghi ta là gương mặt, là cuộc đời, là tài năng và phẩm chất nghệ sĩ của Lor-ca, in đậm dấu ấn riêng cùa người nghệ sĩ tài hoa và khí phách, nhưng cũng phảng phất hồn dân tộc Tây Ban Nha trong đó. Hình tượng tiếng đàn được Thanh Thảo xây dựng rất độc đáo, công phu và sáng tạo, tuy ít nhiều có nhuốm màu sắc tượng trưng và siêu thực mà ông học tập ở chính nhà thơ Ga-xi-a Lor-ca.
Bài thơ về nhà thơ lớn Tây Ban Nha:
- Khổ 1: Tiếng đàn du ca của người nghệ sĩ lang thang.
- Khố 2 và 3: Lor-ca bị điệu về bãi bắn, tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy.
- Khổ 4: Tiếng đàn gợi thương cảm về cái chết thê thảm của nhà thơ chiến sĩ nhưng đó lại là tiêng đàn bất tử của người anh hùng trong lòng dân tộc và nhân loại.
- Khố 5: Sự siêu thoát cùa Lor-ca: "tiếng ghi ta nâu" đã thành "chiếc ghi ta màu bạc", thành con thuyền đưa Lor-ca bơi sang ngang, qua dòng sông sinh tử đến thế giới vĩnh hằng.
- Khổ 6: Sự tự giải thoát, sự lìa bỏ tất cả của Lor-ca, nhưng linh hồn bất tử của ông vẫn ca hát, mãi mãi hát ca, và tiếng đàn ghi ta kì diệu ấy vẫn vang lên thánh thót: li-la li-la li-la...
Câu trả lời của bạn
Lor-ca là một nghệ sĩ thiên tài người Tây Ban Nha, đối với đời sống chính trị cũng như nghệ thuật của Tây Ban Nha ông có một tầm ảnh hưởng rất sâu rộng, vượt qua cả biên giới của đất nước này. Đặc biệt, Lor-ca là một trong những người đi đầu trường phái thơ tượng trưng siêu thực. Là một người cũng đi theo trường phái siêu thực, nhà thơ Thanh Thảo đã xây dựng rất thành công hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca trong bài thơ "Đàn ghi ta của Lor-ca", người đọc đã được cảm nhận về cuộc đời, sự nghiệp, những cống hiến cũng như sự ảnh hưởng của Lor-ca đối với văn hóa Tây Ban Nha nói riêng và văn minh nhân loại nói chung.
"Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn" - lời đề từ của bài thơ chính là lời trăng trối cuối cùng và là tâm nguyện của Lor-ca. Đàn ghi ta là một nhạc cụ truyền thống, tượng trưng cho nghệ thuật và xứ sở Tây Ban Nha, Lor-ca là một người nghệ sĩ, đàn ghi ta chính là phương tiện cho người nghệ sĩ sáng tạo. Ước nguyện của Lor-ca đã thể hiện tình yêu và sự gắn bó của ông đối với nền nghệ thuật nước nhà, ông sẵn sàng lùi mình vào quá khứ, lấy sự nghiệp và cống hiến của mình làm nền móng cho thế hệ sau thỏa sức sáng tạo. Mở đầu bài thơ, tác giả đã tái hiện và khẳng định hình ảnh của người nghệ sĩ Lor-ca trên nền nghệ thuật Tây Ban Nha, hai hình ảnh tượng trưng trái ngược "tiếng đàn bọt nước" và "áo choàng đỏ gắt" là biểu trưng cho sự sống - sáng tạo mong manh dễ vỡ của Lor-ca với môi trường chính trị bức bối, ngột ngạt của Tây Ban Nha lúc bấy giờ. Tác giả cố tình đặt hai hình ảnh này song song với nhau nhằm thể hiện chân thực nhất cảnh Lor-ca đang phải gồng mình để chống chọi với chế độ phản động đầy thách thức. Tuy nhiên dù trong hoàn cảnh ngột ngạt, bức bối như vậy, người nghệ sĩ vẫn không ngừng sáng tạo và cống hiến hết mình cho nghệ thuật. Tiếng đàn "li-la li-la li-la" vẫn luôn đi tìm kiếm cái tôi, cảm hứng sáng tạo mặc dù cái đích còn xa xôi, hành trình còn gian nan và nhọc nhằn "vầng trăng chếnh choáng", "yên ngựa mỏi mòn", Lor-ca dám sống, dám đương đầu và dám hi sinh hết mình vì nghệ thuật, vì một khát vọng cách tân nền nghệ thuật già nua.
"Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du"
Người nghệ sĩ Lor-ca không chỉ được nhắc đến với tư cách cá nhân mà còn là đại diện, là biểu tượng của cả đất nước Tây Ban Nha, nhà thơ cũng biểu lộ rõ sự ngưỡng mộ, khâm phục và kính trọng đối với Lor-ca, bởi trong con người Lor-ca đã chứa đựng tất cả những tinh hoa và vẻ đẹp của Tây Ban Nha. Cái chết của Lor-ca được nhà thơ tái hiện qua hình ảnh tượng trưng "áo choàng bê bết đỏ", sự kinh hoàng ập đến khi Lor-ca đã bị bắn, cuộc sống bình yên bỗng tràn đầy tiếng đàn bị biến đổi liên tục "tiếng ghi ta nâu", "tiếng ghi ta lá xanh", "tiếng ghi ta tròn bọt nước", "tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy". Chỉ một viên đạn nhưng đã biến cuộc sống bình dị với tình yêu, hi vọng thành một cái chết thảm khốc và ai oán. Cách diễn đạt của nhà thơ cho ta cảm nhận được quá trình ập đến của cái chết cũng như sự đau đớn, xót xa trước sự ra đi của một người nghệ sĩ.
"không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng"
Trước khi chết, Lor-ca đã có ước nguyện chôn cùng cây đàn với ý nhắn nhủ đưa ông trở về quá khứ, làm nền móng cho thế hệ tương lai xây lên lâu đài nghệ thuật vĩ đại, thế nhưng thực tế lại không có ai thấu hiểu và thực hiện tâm nguyện của Lor-ca. Tiếng đàn - biểu tượng cho nền nghệ thuật của Tây Ban Nha lại được ví như cỏ mọc hoang, điều đó có ý nghĩa rằng nền nghệ thuật Tây Ban Nha tuy phát triển nhưng lại không đi theo một đường thống nhất, cứ tràn lan theo sở thích và cảm hứng của mỗi người. Cái chết của Lor-ca là một nỗi đau không thể nguôi ngoai, những giọt nước mắt ánh trăng vẫn luôn khóc cho một tâm hồn long lanh trong đáy giếng. Tuy Lor-ca đã chết, nhưng đối với Thanh Thảo, Lor-ca chưa thực sự vĩnh viễn ra đi:
"đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng"
Đường chỉ tay chẳng qua chỉ là sự hữu hạn của đời người, còn dòng sông mới chính là sự vô hạn của cuộc đời, Lor-ca vẫn phải đi theo quy luật sinh tử nghiệt ngã và chúng ta cũng không thể tránh khỏi, nhưng đó là sự chủ động của Lor-ca. Lor-ca bơi sang ngang, "ném lá bùa cô gái Di-gan" vào xoáy nước, "ném trái tim mình" vào "lặng yên bất chợt". Những hình ảnh tượng trưng đầy cao đẹp cho thấy sự thanh thản, chủ động trong cuộc đời của Lor-ca, ở phía bên kia dòng sông, người nghệ sĩ Lor-ca vẫn sống với nghệ thuật, vẫn không ngừng sáng tạo nghệ thuật trên chính chiếc "ghi ta màu bạc".
Hình tượng người nghệ sĩ Lor-ca trong bài thơ "Đàn ghi ta của Lor-ca" đã được nhà thơ Thanh Thảo xây dựng từ sự sống đến cái chết. Dù ở trong giai đoạn nào của cuộc đời Lor-ca, ông vẫn luôn là một người nghệ sĩ, người chiến sĩ không ngừng chiến đấu và hi sinh hết mình cho nghệ thuật, cho những khát vọng cao cả. Và dù ở trong thời đại nào, tầm vóc và sự ảnh hưởng của Lor-ca vẫn còn mãi trong lòng độc giả. Với những hình ảnh tượng mang tính tượng trưng cao kết hợp với tổ chức bài thơ khác thường không vần, không dấu câu, không viết hoa đầu dòng, nhà thơ Thanh Thảo đã minh chứng cho thiên hướng cách tân thơ Việt của mình.
Câu trả lời của bạn
Trong chặng đường hiện đại hóa văn học Việt Nam, Thanh Thảo là một trong những tác giả tiên phong và được biết đến với những tác phẩm giàu tính suy tư và nhuốm màu sắc tượng trưng siêu thực. "Đàn ghi - ta của Lorca" là bài thơ thể hiện rõ điều này. Trong tác phẩm, bên cạnh hình tượng người nghệ sĩ Lorca, tiếng đàn cũng là một hình tượng nghệ thuật đặc sắc và để lại nhiều dư âm trong lòng độc giả. Bàn về vấn đề này, có ý kiến cho rằng: "Tiếng đàn là sức sống và cũng là nghệ thuật bất tử của Lorca".
Bài thơ "Đàn ghi ta của Lorca" được in trong tập "Khối vuông Ru - bích" và là kết quả từ sự ngưỡng mộ và nhận thức của tác giả Thanh Thảo đối với tài năng và con người của Lorca. Lorca là người nghệ sĩ tài năng của nền văn học Tây Ban Nha. Sinh ra và lớn lên trong bối cảnh đất nước bị cai trị bởi chế độ độc tài chuyên chế đã bắt đầu bộc lộ sự già cỗi về mặt chính trị cũng như nghệ thuật, Lorca đã đi tiên phong trong việc khởi xướng những cách tân về nghệ thuật, đồng thời tích cực cổ vũ cho phong trào đấu tranh nổi dậy của nhân dân. Bởi vậy, ông trở thành cái gai trong mắt và là "tội nhân" của chế độ độc tài nên đã trở thành đối tượng bị truy lùng, bắt giam, sau đó hành hình. Tuy nhiên, hình ảnh của Lorca vẫn còn tồn tại mãi với những giá trị nghệ thuật vĩ đại. Trong "Đàn ghi ta của Lorca", nhà thơ Thanh Thảo đã tập trung miêu tả hình tượng Lorca với cảm hứng bất tử hóa theo khuynh hướng tượng trưng siêu thực. Và tiếng đàn cũng là hình ảnh thể hiện "sức sống và nghệ thuật bất tử của Lorca".
Trong văn học, tiếng đàn luôn là xuất hiện với những âm thanh, giai điệu và thậm chí trở thành hình ảnh tượng trưng cho toàn bộ cuộc đời, con người của người nghệ sĩ. Nguyễn Du cũng đã từng miêu tả tiếng đàn "Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân" để dự báo về số phận, cuộc đời "đoạn trường" của Thúy Kiều. Còn đối với "Đàn ghi ta của Lorca", tiếng đàn được miêu tả qua những hình ảnh giàu sức gợi về sự sống:
"tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy"
Tiếng ghi ta được miêu tả thông qua những màu sắc như "nâu", "xanh" đã tạo nên những liên tưởng độc đáo trong mối liên hệ giữa âm thanh và hình ảnh. Khi "tiếng ghi ta nâu" gắn với "bầu trời cô gái ấy", tiếng đàn trở thành biểu tượng của tình yêu của chàng nghệ sĩ đa tài với cô gái Digan có vẻ đẹp hoang dại. Không gian sự sống hiện lên với sự rạo rực say mê trong tình yêu. Còn "tiếng ghi ta lá xanh biết mấy" với sắc xanh của cỏ cây, sắc xanh hi vọng đã gợi lên niềm khắc khoải đối với cuộc đời.
Không chỉ dừng lại ở đó, tiếng đàn còn là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho nghệ thuật bất tử của Lorca. Mặc dù người nghệ sĩ đã hi sinh nhưng những giá trị nghệ thuật của ông vẫn còn vẹn nguyên và trở thành nguồn cảm hứng cho những sáng tạo nghệ thuật khác: "không ai chôn cất tiếng đàn/ tiếng đàn như cỏ mọc hoang". Câu thơ đã thể hiện sự bất tử hóa của nghệ thuật chân chính. Dù Lorca không còn nhưng những sáng tác của ông vẫn trường tồn với sức sống kì diệu, bất tử một cách tự nhiên mà không cần vun xới, chăm bón. Qua hình ảnh ẩn dụ "cỏ mọc hoang" được kiến tạo theo khuynh hướng tượng trưng siêu thực, nhà thơ Thanh Thảo đã làm nổi bật niềm tin đối với sự vĩnh hằng của nghệ thuật.
Hình ảnh tiếng đàn cùng những ám ảnh về sự sống, về nghệ thuật đã được tác giả tái hiện thành công thông qua sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa các biện pháp nghệ thuật, đặc biệt là những hình ảnh đậm chất tượng trưng siêu thực, gợi ra nhiều ám ảnh trong lòng độc giả. Đó là thế giới hình ảnh đi được khơi gợi từ tiềm thức, thậm chí là tầng sâu của vô thức. Qua những liên tưởng, tưởng tượng, độc giả có thể thấy được đặc trưng trong phong cách thơ của nhà thơ Thanh Thảo.
Câu trả lời của bạn
Thanh Thảo là nhà thơ trưởng thành trong giai đoạn cuối cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Sau năm 1975, Thanh Thảo là một trong những nhà thơ dành nhiều tâm huyết trong việc đổi mới thơ Việt Nam. Một mặt, Thanh Thảo không ngừng trăn trở, thể nghiệm để làm mới hình thức biểu đạt của thơ. Mặt khác, ông luôn kiếm tìm "chất người" ở những nhân cách thanh cao, bất khuất, những tâm hồn phóng khoáng, yêu tự do, sẵn sàng sống, chiến đấu và hi sinh cho lí tưởng mà mình đã chọn. Bài thơ Đàn ghi-ta của Lor-ca đã cho thấy điều đó. Đặc biệt, trong đoạn thơ trích sau đây, Thanh Thảo đã làm nổi bật vẻ đẹp bi tráng của nhân vật Lor-ca:
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy.
Đoạn thơ đã tái hiện lại giây phút bi phẫn nhất trong cuộc đời của Ga-xi-a Lor-ca. Đó là khi ông bị bọn phát xít giết hại rồi ném xuống giếng để phi tang. Như chúng ta đã biết Gar-xi-a là nhà thơ lớn nhất Tây Ban Nha ở thế kỉ XX. Thơ của ông gắn bó máu thịt với mạch nguồn văn hóa dân gian, hồn nhiên, phóng khoáng, thể hiện sức sống mãnh liệt của dân tộc mình. Vì vậy, ông là cái gai trước mắt của phe phát xít Phrang-cô và chúng đã thủ tiêu ông.
Trong đoạn thơ này, Thanh Thảo đã bộc lộ niềm thương cảm đầy kính phục và tái hiện sinh động hình ảnh cái chết đầy bi phẫn của Lor-ca với hai hiện pháp nghệ thuật nổi bật: phép đối lập và phép nhân hóa. Trước tiên, ta thấy nhà thơ đã đem hình ảnh một con người của tự do, thích sống một cuộc sống phóng khoáng của nghệ sĩ đối lập với bản chất dã man, tàn bạo, đê hèn của phát xít; đối lập giữa tiếng hát yêu đời, vô tư với hiện thực phũ phàng, đắng cay, đẫm máu:
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
áo choàng bê bết đỏ
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
Và đó chính là sự đối lập giữa tình yêu cái đẹp với sự dã man, tàn bạo.
Bên cạnh phép đối lập, nhà thơ Thanh Thảo còn sử dụng khá thành công và độc đáo phép nhân hóa:
tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy
Tiếng đàn ở đây không còn là tiếng đàn bình thường nữa mà nó trở thành thân phận của Lor-ca, thân thể và tâm hồn của Lor-ca một linh hồn, thân thể vả tâm trạng đang quằn quại, đau đớn trong tận cùng nỗi xót xa trước những cái xấu xa, tàn bạo. Thanh Thảo mô tả tiếng đàn của Lor-ca cũng giống như Nguyễn Du mô tả tiếng đàn của Thúy Kiều đánh cho Hồ Tôn Hiến nghe:
Một cung gió thảm mưa sầu
Bốn dây nhỏ máu năm đầu ngón tay...
Tiếng đàn của Lor-ca hay tiếng đàn Thúy Kiều ở đây đã làm lay động cả không gian, lắng sâu vào tâm tưởng của người đọc, gợi lên trong lòng người đọc một tình cảm vừa yêu thương, vừa thông cảm, vừa kính phục trước nhân cách thanh cao của những con người luôn khao khát yêu tự do, yêu cái đẹp nhưng bị thế lực bạo tàn vùi dập; vừa gợi lên trong lòng người đọc sự căm phẫn trước những thế lực xấu xa, bỉ ổi tàn bạo.
Ngoài ra, tác giả còn sử dụng biện pháp tu từ hoán dụ trong cách miêu tả: dùng "tiếng hát" để chỉ Lor-ca, dùng hình ảnh "áo choàng bê bết đỏ" để nói về cái chết của Lor-ca. Hơn nữa, trong đoạn thơ này, tác giả còn dùng nhiều hình ảnh so sánh như mang tính ẩn dụ sâu sắc như "tiếng ghi-ta nâu ", "tiếng ghi-ta lá xanh", "tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan". Những hình ảnh so sánh này là những hình ảnh ẩn dụ về tình yêu, về cái đẹp, về cuộc sống, về cái chết, về nỗi đau và niềm uất hận.
tiếng ghi-ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan
tiếng ghi-ta ròng ròng
máu chảy.
Tóm lại, trong đoạn thơ trên, nhà thơ Thanh Thảo đã sử dụng khá nhiều biện pháp nghệ thuật như đối lập, nhân hóa, hoán dụ, so sánh, ẩn dụ để thể hiện những xúc cảm của mình đối với Gar-xi-a Lor-ca. Những biện pháp nghệ thuật này có khi tách biệt, có khi đan xen vào nhau, thẩm thấu lẫn nhau để tái hiện giây phút bi phẫn nhất trong đời Lor-ca. Điều đó đã cho thấy sự ngưỡng mộ và xúc động sâu sắc của Thanh Thảo trước nhân cách cao đẹp cùng số phận oan khuất của người nghệ sĩ Tây Ban Nha đầy tài hoa ấy. Thanh Thảo, trong đoạn thơ này đã truyền cảm xúc của mình đến với người đọc. Đúng là " Thơ mở cửa từ trái tim và làm rung động trái tim " như có người đã từng nói.
Câu trả lời của bạn
Thể loại của bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca là thể thơ tự do.
Câu trả lời của bạn
Hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca:
- Rút trong tập Khối vuông ru-bic (1985),
- Thể hiện tư duy thơ Thanh Thảo: giàu suy tư, nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu thực.
Câu trả lời của bạn
Qua biểu tượng nghệ thuật quen thuộc độc đáo đàn ghi ta, tác giả thể hiện nỗi đau và sự xúc động sâu sắc trước cái chết bi thảm của nghệ sĩ Lor-ca – một nghệ sĩ khao khát tự do, dân chủ, luôn mong muốn sự cách tân nghệ thuật và nghệ thuật đi tới không ngừng. Tình yêu con người, tình yêu nghệ thuật và khát vọng tự do mà Lor-ca hằng ôm ấp là cái đẹp mà sự tàn ác không thể nào hủy diệt được.
Câu trả lời của bạn
Giá trị nghệ thuật của bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca:
- Hình thức biểu đạt mang phong cách hiện đại, độc đáo với mạch dòng tượng trưng và siêu thực.
- Cấu trúc bài thơ mang tính chất kết hợp và giao hòa:
+ Kết hợp giữa tự sự và trữ tình.
+ Giữa thơ và nhạc, giữa màu sắc thơ phương Đông và chất bi tráng trong nhạc giao hưởng phương Tây.
- Những liên tưởng, so sánh bất ngờ, thú vị, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ...
Câu trả lời của bạn
Chủ đề của bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca: Khắc hoạ cuộc đời nghệ sĩ Lor-ca với lý tưởng cách tân nghệ thuật và cái chết oan khuất. Qua đó, thể hiện niềm ngưỡng mộ và xót thương của tác giả đối với Lor-ca.
Câu trả lời của bạn
Ý nghĩa nhan đề trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca?
- Đàn ghi ta là niềm tự hào, là một phần hồn của đất nước Tây Ban Nha.
- Đàn ghi ta gắn bó thân thiết với Lor-ca trên những nẻo đường ca hát và sáng tạo nghệ thuật của ông.
→ Đàn ghi ta là biểu tượng cho tình yêu của Lor-ca – một nghệ sĩ thực thụ đối với đất nước Tây Ban Nha, cho con đường nghệ thuật của tác giả, cho khát vọng cao cả mà Lor-ca nguyện phấn đấu suốt đời.
Câu trả lời của bạn
Ý nghĩa của lời đề từ trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca?
- Thể hiện sự gắn bó của Lor-ca với cây đàn → Tình yêu, niềm đam mê nghệ thuật vượt qua cả cõi sống - chết của Lor-ca.
- Lor-ca gửi đến thế hệ sau: mong muốn xóa bỏ ảnh hưởng của bản thân để dọn đường cho thế hệ sau vươn tới sáng tạo những điều mới hơn.
- “khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn” – phần hồn của đất nước Tây Ban Nha → tình yêu Tổ quốc nồng nàn.
⇒ Thể hiện vẻ đẹp của Lor-ca: người nghệ sĩ với tình yêu nghệ thuật cao thượng, vĩ đại.
Câu trả lời của bạn
a. Lor-ca, một con người tự do, nghệ sĩ cách tân trong khung cảnh chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha:
- Áo choàng đỏ: Gợi bản sắc văn hoá Tây Ban Nha. → Hình ảnh Lor-ca như một đấu sĩ với khát vọng dân chủ trước nền chính trị Tây Ban Nha độc tài lúc bấy giờ.
- Tiếng đàn:
+ Ghi ta: nhạc cụ của người Tây Ban Nha.
+ Tài năng nghệ thuật của Lor-ca với khát vọng cách tân nghệ thuật.
→ Tiếng đàn bọt nước: đẹp, mong manh mà sinh sôi bất tận như ″bọt nước″ lặn rồi lại nổi làm dịu bớt và phần nào dập tắt màu ″đỏ gắt″ như đang bùng bùng thiêu đốt cả Tây Ban Nha.
⇒ Sắc thắm dịu dàng của hoa li la đang nở ra bát ngát trên từng giai điệu >< bối cảnh chính trị Tây Ban Nha.
- Đi lang thang; vầng trăng chếnh choáng; yên ngựa mỏi mòn; hát nghêu ngao; li la...: Phong cách nghệ sĩ dân gian tự do. → Sự cô đơn của Lor-ca trước thời cuộc chính trị, trước nghệ thuật Tây Ban Nha già cỗi.
b. Lor-ca và cái chết oan khuất:
- Hình ảnh:
+ Áo choàng bê bết đỏ – Gợi cảnh tượng khủng khiếp về cái chết của Lor-ca.
+ Tiếng ghi ta:
● nâu: trầm tĩnh, nghĩ suy (màu ấm nóng).
● xanh: thiết tha, hy vọng.
● tròn bọt nước vỡ tan: bàng hoàng, tức tưởi.
● ròng ròng máu chảy: sự đau đớn, nghẹn ngào.
⇒ Phép chuyển đổi cảm giác: tiếng đàn mang tâm tư, thành thân phận, linh hồn, sinh thể của người tạo ra nó. Nó đau đớn vỡ ra thành màu sắc, đường nét, hình khối.
- Biện pháp nghệ thuật:
+ Đối lập: Hát nghêu ngao >< áo choàng bê bết đỏ; khát vọng >< hiện thực phũ phàng.
(giữa tiếng hát yêu đời vô tư , giữa tình yêu cái đẹp và hành động tàn ác, dã man).
+ Nhân hoá: Tiếng ghi ta... máu chảy.
+ Hoán dụ: Áo choàng, tiếng ghi ta Lor-ca.
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
⇒ Khắc hoạ thật ấn tượng về cái chết đầy bi phẫn của người nghệ sĩ Lor-ca.
Câu trả lời của bạn
Đặc sắc nghệ thuật của Thanh Thảo trong bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca:
- Thể nghiệm một hình thức thơ ca mới mang màu sắc tượng trưng, siêu thực:
+ Hệ hình ảnh mang tính biểu tượng.
+ Cảm nhận sự vật bằng sự chuyển hoá nhiều giác quan.
+ Câu thơ tự do, tự động ngắt nghỉ theo dòng chảy đứt đoạn của vô thức, không theo bất cứ trật tự cú pháp thông thường nào.
+ Kết hợp giữa tính liên tục, liền mạch (cốt truyện tự sự) và tính gián đoạn (suy cảm, ngôn ngữ thơ).
- Hình thức nghệ thuật đó phù hợp với việc diễn đạt nội dung suy tư sâu sắc.
Câu trả lời của bạn
- Hình tượng tiếng đàn được xuất hiện nhiều lần trong bài thơ: tiếng đàn bọt nước, tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh, tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan, tiếng ghi ta ròng ròng, tiếng đàn như cỏ mọc hoang…
- Tiếng đàn ghi ta ở đây được thể hiện với vô vàn cung bậc khác nhau: khi là âm thanh vui tươi, khi là âm thanh chia cắt, tan vỡ, khi là âm thanh của cái chết, khi là giai điệu của tình yêu.
- Tiếng đàn ghi ta là sự hài hòa của rất nhiều trạng thái cảm xúc. Trước hết đó là cảm xúc của Lor-ca. Cuộc đời Lor-ca như tiếng ghi ta, những âm thanh, cung bậc của nó khi réo rắt về niềm yêu đời thiết tha, khi hùng tráng, mạnh mẽ về những ngày tháng chiến đấu sôi nổi, khi trầm lặng, đau buồn về khoảnh khắc phải chia lìa sự sống.
- Những âm thanh ấy cũng là âm thanh biểu hiện dòng cảm xúc mãnh liệt của tác giả. Tác giả đã sống cùng với khoảnh khắc cận kề cái chết của Lor-ca, niềm tiếc thương đau đớn, chua xót, sự ngưỡng mộ tôn vinh được cam kết hài hòa vào những cung bậc thanh âm của tiếng ghi ta.
⇒ Tiếng ghi ta là ẩn dụ hay nói đúng hơn là bài ca về cuộc đời, số phận và cái chết của Lor-ca. Cuộc đời của con người ấy như tiếng đàn ghi ta với thanh âm trong trẻo làm lay động lòng người.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *