Bài học Ai đã đặt tên cho dòng sông giúp các em hiểu được tình yêu, niềm tự hào tha thiết, sâu lắng mà Hoàng Phủ Ngọc Tường dành cho dòng sông quê hương, cho xứ Huế thân yêu và cũng là cho đất nước. Nhận biết được đặc trưng của thể loại bút kí và nghệ thuật viết bút kí trong bài. Ngoài ra, DapAnHay xin giới thiệu với các em video bài giảng của cô Phan Thị Mỹ Huệ. Bài giảng được trình bày một cách ngắn gọn, dễ hiểu hỗ trợ cho các em trong quá trình tiếp thu bài học được tốt hơn. Mời các em cùng tham khảo. Chúc các em học tốt và đạt được kết quả cao!
⇒ Biện pháp nghệ thuật so sánh, ẩn dụ, liên tưởng, nhân hóa; các tính từ giàu sắc thái, biểu cảm, gợi cảm; nhịp văn nhanh dồn dập, mãnh liệt → Sông Hương như một người con gái của núi rừng tự nhiên, tràn đầy sức sống mãnh liệt, cá tính, hoang dại, cuồng say được “rừng già” chế ngự trở thành một người phụ nữ dịu dàng, sâu lắng, trí tuệ.
⇒ “Như một cuộc tìm kiếm có ý thức” người tình đích thực của người con gái đẹp. Lối hành văn uyển chuyển, ngôn ngữ đa dạng giàu hình ảnh. Câu văn giàu chất hòa như đường cọ của người họa sĩ.
⇒ Sông Hương với Huế = cặp tình nhân lý tưởng của Truyện Kiều “tìm kiếm và đuổi bắt, hào hoa và đam mê, thi ca và âm nhạc”.
⇒ Nhà văn hình dung sông Hương như nàng Kiều trở lại tìm Kim Trọng để nói một lời thề trước khi đi xa là liên tưởng độc đáo thú vị đậm màu sắc văn chương.
⇒ Nét đẹp của sông Hương và cũng là của xứ Huế được tác giả khắc họa từ góc độ lịch sử.
Phân tích vẻ đẹp thiên nhiên gắn liền với thuỷ trình của hình tượng sông Hương trong tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông? " của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, là một người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Tùy bút “Người lái đò sông Đà” là một trong những tác phẩm thể hiện sâu sắc phong cách nghệ thuật của tác giả. Để dễ dàng trả lời các câu hỏi trong phần đọc hiểu văn bản cũng như nắm được các nội dung kiến thức cần đạt khi học tiết văn này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn Ai đã đặt tên cho dòng sông.
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Nguyễn Tuân là bậc thầy về ngôn ngữ trong nền văn học hiện đại Việt Nam. Những tác phẩm của ông viết bằng cái “ngông” và bằng tình yêu tha thiết. “Người lái đò sông Đà” là bài tùy bút lấy cảm hứng từ chuyến đi thực tế. Hình ảnh con sông Đà được nhìn qua lăng kính tâm hồn nghệ sỹ với nhiều vẻ đẹp khác nhau mang lại ấn tượng độc đáo đối với người đọc. Nguyễn Tuân đã rất thành công khi xây dựng hình tượng sông Đà bằng chất liệu ngôn ngữ và tình cảm phong phú. Để có thể cảm nhận được tác phẩm một cách sâu sắc, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
- Vẻ đẹp của thiên nhiên xứ Huế qua hai tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ và Ai đã đặt tên cho dòng sông
- Phân tích Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Phân tích dòng sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông
- Vẻ đẹp hình tượng sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông
-- Mod Ngữ văn 12 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Mạch cấu trúc nội dung của văn bản Ai đã đặt tên cho dòng sông: Văn bản miêu tả dòng sông Hương theo suốt dọc thủy trình của nó (lúc ở thượng nguồn, khi xuôi về đồng bằng và ngoại thành Huế, vào thành phố Huế và rời khỏi Huế) đồng thời tái hiện dòng sông trong lịch sử và thi ca của dân tộc.
Câu trả lời của bạn
- Lấy tên nhan đề cho bài bút kí dưới hình thức của một câu hỏi nhằm mục đích dẫn dắt, gợi mở người đọc về nguồn gốc tên gọi của dòng sông, nói lên những khát vọng, niềm tự hào của con người xứ Huế.
→ Nội dung bài kí là câu trả lời dài, ca ngợi vẻ đẹp, chất thơ của dòng sông có cái tên cũng rất đẹp và phù hợp với nó: Sông Hương.
- Nhan đề thể hiện được niềm biết ơn đối với những con người đã khai phá vùng đất này, bộc lộ niềm tự hào về vẻ đẹp của đất nước.
Câu trả lời của bạn
- Tên gốc: A Pàng → dòng sông tựa như đời người, nó đã chở đầy phận người từ thuở giọt địa chất sinh ra (Sử thi buồn) → cảm xúc hướng nội.
- rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn → Sự mãnh liệt, hoang dại.
- dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng″ (màu sắc rực rỡ → Vẻ đẹp dịu dàng, say đắm.
- như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại (so sánh), rừng già đã hun đúc một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng; cũng chính rừng già đã chế ngự sức mạnh bản năng để khi ra khỏi rừng, nó mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa.
⇒ Sông Hương là một bản trường ca của rừng già với nhiều tiết tấu vừa hùng tráng, dữ dội. Nó mang vẻ đẹp của một sức sống vừa mãnh liệt, hoang dại; vừa dịu dàng, say đắm, đầy cá tính.
* Nghệ thuật:
- Liên tưởng kì thú, xác đáng.
- Ngôn từ gợi cảm.
⇒ Sức cuốn hút, hấp dẫn về một con sông mang linh hồn, sự sống.
Câu trả lời của bạn
- Tác giả sử dụng các biện pháp nghệ thuật so sánh, ẩn dụ, liên tưởng, nhân hóa; sử dụng dày đặc các tính từ giàu sắc thái, biểu cảm, gợi cảm; nhịp văn nhanh dồn dập, mãnh liệt mà không kém phần mềm mại, uyển chuyển → Sông Hương là một bản trường ca của rừng già với nhiều tiết tấu vừa hùng tráng, dữ dội. Nó mang vẻ đẹp của một sức sống vừa mãnh liệt, hoang dại; vừa dịu dàng, say đắm, đầy cá tính.
- Dưới ngòi bút tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường, người đọc dường như cảm nhận được sức cuốn hút, sự hấp dẫn của dòng sông Hương thơ mộng thông qua những liên tưởng kì thú, xác đáng, ngôn từ gợi cảm,…
Câu trả lời của bạn
- Giữa cánh đồng Châu Hoá đầy hoa dại: sông Hương là cô gái đẹp nằm ngủ mơ màng.
- Ra khỏi vùng núi:
+ Xuôi về đồng bằng: Chuyển dòng liên tục, vòng giữa những khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm... vẽ một hình cung thật tròn về phía đông bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ → như nàng tiên được đánh thức, sông Hương bỗng bừng lên sức trẻ và niềm khao khát tuổi thanh xuân.
+ Đến ngoại vi thành phố: sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn...
+ Chân núi Ngọc Trản: sắc nước xanh thẳm... trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách.
+ Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo: dòng sông mềm như tấm lụa... những mảng phản quang nhiều màu sắc trên nền trời tây nam thành phố, ″sớm xanh, trưa vàng, chiều tím″... giấc ngủ nghìn năm của vua chúa được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch và niềm kiêu hãnh âm u của những lăng tẩm đồ sộ lan toả khắp một vùng thượng lưu.
⇒ Vẻ đẹp dịu dàng, khi thì kiêu hãnh, bừng sáng, tươi tắn, trẻ trung ; khi thì trầm mặc như triết lí, như cổ thi.
* Nghệ thuật:
- Kiến thức địa lí đã giúp tác giả miêu tả tỉ mỉ sông Hương với những khúc quanh và lưu vực của nó.
- Kiến thức văn hoá, văn học tạo ấn tượng về vẻ đẹp trầm mặc.
- Quan sát tinh tế và ngôn từ phong phú tạo ra câu văn đầy màu sắc tạo hình và ấn tượng.
- Bút pháp tả và kể kết hợp nhuần nhuyễn và tài hoa tạo ra sự phối cảnh kì thú mà hài hoà giữa sông Hương với thiên nhiên xứ Huế.
Câu trả lời của bạn
Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế:
- Sông Hương vui tươi hẳn lên → gặp thành phố như đến với điểm hẹn tình yêu.
- chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non.
- uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến, đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng ″vâng″ không nói ra của tình yêu.
- Chảy lặng lờ như điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế.
- ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng.
→ Sông Hương êm dịu, mềm mại, chậm rãi, ngập ngừng như có ″những vấn vương của một nỗi lòng″ không nỡ rời xa thành phố.
- trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm thánh Bảy → vẻ đẹp lộng lẫy.
- như sực nhớ một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối … nỗi vương vấn cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình yêu → phát hiện độc đáo.
⇒ Tóm lại, sông Hương như một cô gái Huế tài hoa, dịu dàng mà sâu sắc; đa tình mà kín đáo; lẳng lơ nhưng rất mực chung tình, khéo trang điểm mà không loè loẹt như cô dâu Huế ngày xưa trong sắc áo điều lục.
* Nghệ thuật:
- Hình ảnh ấn tượng, cảm nhận tinh tế, liên tưởng so sánh bất ngờ lí thú → tình yêu say đắm con sông đã làm cho ngòi bút tác giả thăng hoa. Đó là những nét bút dịu dàng, tình tứ, đắm đuối.
- Cảm nhận sông Hương với nhiều góc độ: con mắt hội họa, cảm nhận âm nhạc và cái nhìn đắm say của một trái tim đa tình.
Câu trả lời của bạn
* Với lịch sử dân tộc:
- Dòng sông biên thuỳ xa xôi của đất nước các vua Hùng.
- Dòng Linh Giang (dòng sông thiêng) trong sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi.
- Dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt qua những thế kỉ trung đại.
- Nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ.
- Nó sống hết lịch sử bi tráng của thế kỉ XIX với máu của những cuộc khởi nghĩa.
- Nó đi vào thời đại Cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển.
⇒ Sông Hương mang vẻ đẹp của một bản hùng ca ghi dấu những thế kỉ vinh quang từ thời vua Hùng dựng nước đến Cách mạng tháng Tám thàng công.
* Với thi ca:
- Dòng sông trắng – lá cây xanh trong cái nhìn tinh tế của Tản Đà.
- Là vẻ đẹp hùng tráng như kiến dựng trời xanh trong thơ Cao Bá Quát.
- Nỗi quan hoài vạn cổ vạn cổ với bóng chiều bảng lảng trong thơ Bà Huyện Thanh Quan.
- Nó đột khởi thành sức mạnh phục sinh của tâm hồn trong thơ Tố Hữu.
⇒ Dòng sông không bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ.
Câu trả lời của bạn
Nét đặc sắc trong văn phong của tác giả:
- Tình yêu dạt dào, sâu lắng của tác giả dành cho quê hương, xứ sở vào đối tượng miêu tả, khiến đối tượng trở nên lung linh, huyền ảo, đa dạng như chính con người sống động
- Sự liên tưởng diệu kì, những hiểu biết phong phú về kiến thức địa lý, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật và trải nghiệm bản thân
- Ngôn từ trong sáng, phong phú, gợi tả, gợi cảm, giàu chất thơ
- Sử dụng thuần thục các phép tu từ: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ
- Sự kết hợp hài hòa của cảm xúc, trí tuệ, chủ quan và khách quan.
Câu trả lời của bạn
Vẻ đẹp của sông Hương đc phát hiện ở ba góc độ:
- Vẻ đẹp ở cảnh sắc thiên nhiên.
- Vẻ đẹp nhìn ở góc độ văn hóa.
- Vẻ đẹp nhìn ở góc độ lịch sử.
Câu trả lời của bạn
Thể loại của Những ngày đầu của nước Việt Nam mới là hồi kí, Ghi chép những gì xảy ra trong quá khứ trên cơ sở hồi tưởng.
Câu trả lời của bạn
- Năm 1970 - những năm tháng gay go của cuộc kháng chiến chống Mĩ.
- Tác giả hồi tưởng lại và ghi chép lại những sự kiện lịch sử trọng yếu có tính chất bước ngoặt của Cách mạng Việt Nam từ những ngày đầu trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến những ngày đầu năm 1970.
- Vị trí: thuộc chương XII trong Những năm tháng không thể nào quên (2000) do nhà văn Hữu Mai thể hiện.
Câu trả lời của bạn
Giá trị nội dung của Những ngày đầu của nước Việt Nam mới:
- Hướng tới tái hiện những sự kiện trọng yếu, những biến cố có tính chất bước ngoặt trong lịch sử Việt Nam từ những ngày sục sôi trước cách mạng tháng Tám đến những ngày gay go ác liệt của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, khắc hoạ hình ảnh những con người tiêu biểu của thời đại.
- Nhân vật: người bình thường vô danh và những người lãnh đạo đất nước.
⇒ Tái hiện lịch sử ở những nét lớn, những bức tranh toàn cảnh, có sự đánh giá, bình luận ở tầm khái quát.
Câu trả lời của bạn
Giá trị nghệ thuật của Những ngày đầu của nước Việt Nam mới:
- Thể kí mang đậm dấu ấn cá nhân.
- Lối trần thuật khách quan giàu cảm xúc, có giá trị văn chương.
Câu trả lời của bạn
- Điểm nhìn hiện tại là bối cảnh đất nước năm 1970, thời điểm cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đang diễn ra ác liệt, gay go.
- Cảm nghĩ của tác giả:
+ Năm 1945 là thời kì làm mưa làm gió của chủ nghĩa đế quốc gần hai chục vạn quân Tưởng từ mấy ngả ập vào miền Bắc; còn bây giờ mọi cách tô son trát phấn của đế quốc Mĩ với bọn ngụy quyền tay sai ở miền nam đều hoài công vô ích.
+ Năm 1945 nước Việt Nam chưa có tên trên bản đồ thế giới, cả Đông Dương chỉ mang tên Indo - China thuộc Pháp; còn bây giờ là nước Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
⇒ Qua lối so sánh thể hiện tình cảm tự hào ngợi ca dân tộc Tổ quốc.
Câu trả lời của bạn
Những khó khăn, nguy nan của nước Việt Nam mới:
- Về chính trị:
+ Nước Việt Nam mới sinh nằm giữa bốn bề hùm sói.
+ Đảng của giai cấp công nhân mới 15 tuổi.
+ Mọi hoạt động của Đảng vẫn tiến hành theo phương thức bí mật → Chính quyền cách mạng chưa được công nhận.
- Về kinh tế:
+ Ở nông thôn ruộng đất bị bỏ hoang, lũ lụt, hạn hán. Hàng hóa khan hiếm vì các nhà máy hầu như không dùng được.
+ Tài chính: cạn kiệt, chưa phát hành được tiền Việt Nam, đời sống nhân dân thấp, có người chết đói.
- Về xã hội: dịch tả phát sinh, quân Tưởng vào đem theo dịch chấy rận, nạn thất nghiệp tăng, nạn đói và thực dân Pháp xâm lược. → Đời sống xã hội càng thêm khó khăn.
⇒ Khó khăn ″càng thêm trầm trọng″, là thách thức quá lớn đối với chính quyền cách mạng còn non trẻ.
Câu trả lời của bạn
Những quyết sách đúng đắn, sáng suốt Đảng và Chính phủ để đưa đất nước vượt qua gian khó:
- Chính trị:
+ Việc cấp bách đầu tiên là phải củng cố và giữ vững chính quyền cách mạng bằng việc mở cuộc tổng tuyển cử đầu tiên trong cả nước để bầu ra quốc dân đại hội.
+ Mở rộng khối đoàn kết toàn dân, thực hiện công nông chuyên chính.
+ Ra sắc lệnh tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban hành chính các cấp.
+ Giải tán chính quyền cũ – chính quyền thực dân phong kiến.
+ Công bố dự án hiến pháp cho toàn dân góp ý.
- Kinh tế: giảm tô xóa nợ cho nông dân, phục hồi sản xuất, nâng cao đời sống mọi mặt cho công nhân, nâng cao năng lực tài chính cho đất nước.
- Xã hội: Bác Hồ kêu gọi “diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm”.
⇒ Sự chỉ đạo sâu sát của Đảng và Chính phủ đã làm cho nội lực của nước Việt Nam mới được nâng lên nhanh chóng.
Câu trả lời của bạn
Hình ảnh tiêu biểu, gây ấn tượng sâu sắc nhất là hình ảnh Bác Hồ:
- Bác là người có trí tuệ sáng suốt, có ý chí sắt đá và nghị lực mạnh mẽ.
- Toàn tâm, toàn ý vì dân, vì nước: Ở Người,...trong tình cảm
- Chủ trương xây dựng mối quan hệ giữa những người làm việc trong bộ máy chính quyền mới với nhân dân.
- Đề ra 3 mục tiêu quan trọng: Diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm (dựa vào lực lượng và tinh thần của dân).
- Lý tưởng và tấm lòng của Người được tác giả khái quát:
+ Nước độc lập mà dân không được hưởng hạnh phúc thì độc lập không có nghĩa lý gì.
+ Hạnh phúc cho dân đó là mục đích của việc giành lấy chính quyền và giữ vững chính quyền ấy.
⇒ Hình ảnh Bác Hồ - Người cầm lái con thuyền cách mạng vượt qua sóng to gió lớn. Tác giả kết luận: ″Đồng bào ta đã nhận thấy ở Bác Hồ hình ảnh tượng trưng cao đẹp nhất của dân, của nước, của cách mạng”.
Câu trả lời của bạn
Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh ngày 9/9/1937 tại thành phố Huế.
Câu trả lời của bạn
Nghệ thuật thể hiện hồi kí của đoạn trích:
- Tác giả trần thuật mọi sự kiện từ điểm nhìn của một người đại diện cho bộ máy lao động Đảng và chính phủ.
- Những sự kiện có tính chất khái quát, tổng hợp.
- Trong khi kể tác giả nêu cảm nghĩ, nhận xét, đánh giá mang tính khách quan, tiêu biểu cho cảm nghĩ chung của những người lãnh đạo Đảng và Chính phủ.
→ Tác phẩm như một cuốn biên niên sử của toàn dân tộc.
Câu trả lời của bạn
Năm 1964, Hoàng Phủ Ngọc Tường nhận bằng Cử nhân triết Đại học Văn hóa Huế.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *