Bài học hôm nay các em sẽ được tìm hiểu về vẻ đẹp lãng mạn hào hùng của nhà chí sĩ cách mạng đầu thế kỉ XX và giọng thơ tâm thơ tâm huyết sôi trào của Phan Bội Châu qua bài học Lưu biệt khi xuất dương. Chúc các em có thêm một bài giảng bổ ích và một tiết học tích cực.
Sinh vi nam tử yếu hi kì,
Khẳng hứa càn khôn tự chuyển di.
→ Quan niệm vừa kế thừa truyền thống, vừa mới mẻ, táo bạo ⇒ lí tưởng vì nước vì dân
Ư bách niên trung tu hữu ngã,
Khởi thiên tải hậu cánh vô thùy.
⇒ Khẳng định ý thức trách nhiệm công dân chính đáng, cao cả, xuất phát từ lòng yêu nước sôi sục, thiết tha.
Giang sơn tử hĩ sinh đồ nhuế,
Hiền thánh lưu nhiên tụng diệc si!
→ Tư tưởng mới mẻ, táo bạo tiến bộ, tiên phong → Thái độ phủ nhận gay gắt quyết liệt
⇒ Lời tự bạch về nỗi đau đớn, xót xa, nỗi tủi nhục mất nước nhưng hé mở con đường cách mạng rửa nhục cho đất nước.
Nguyện trục trường phong Đông hải khứ,
Thiên trùng bạch lãng nhất tề phi.
⇒tư thế hăm hở, tự tin, đầy quyết tâm, dạt dào niềm lạc quan vào tương lai tươi sáng và nhiệt huyết thăng hoa của nhà thơ, nhà cách mạng
Đề: Phân tích bài thơ Lưu biệt khi xuất dương
Gợi ý làm bài:
Các em có thể tham khảo dàn ý dưới đây:
Sau khi Duy Tân hội được thành lập, Phan Bội Châu nhận nhiệm vụ xuất dương sang Nhật để đặt cơ sở đào tạo cốt càn cho phong trào cách mạng trong nước. Tác giả đã viết bài thơ Lưu biệt khi xuất dương trong buổi chia tay với các đồng chí để lên đường sang Nhật. Với giọng thơ bay bổng và khỏe khoắn, đầy tráng khí và cảm hứng lãng mạn, góp phần thể hiện khát khao lớn lao, chí khí và quyết tâm của nhân vật trữ tình. Để hiểu sâu sắc và nắm được nội dung bài học, các em có thể tham khảo bài soạn tại đây: Bài soạn Lưu biệt khi xuất dương.
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Xuất dương lưu biệt là một khúc hát lên đường. Đề tài có tính chất truyền thống, nhưng tư tưởng lại rất mới mẻ. Bài thơ mang âm hưởng lạc quan nên đã khiến cho cảm xúc thể hiện trong bài thơ có chiều sâu, có sức gợi cảm mạnh mẽ. Đây là tráng ca của một vị anh hùng mà suốt đời không hề biết mệt mỏi trong hành động cứu nước thương dân. Để cảm nhận được sâu sắc và dễ dàng viết đúng trọng tâm yêu cầu của đề bài, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
- Bình giảng bài Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu
- Chí làm trai trong Lưu biệt khi xuất dương
- Phân tích hình tượng người chí sĩ trong bài Lưu biệt khi xuất dương
- Phân tích vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhân vật trữ tình trong bài Lưu biệt khi xuất dương
- Cảm nhận bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu
- Phân tích bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu
-- Mod Ngữ văn 11 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
=> Tuyên ngôn về chí làm trai. Chí làm trai theo quan niệm mới mẻ của cụ Phan: Phải xoay trời chuyển đất, phải chủ động, phải làm những việc phi thường, phải gắn liền với sự nghiệp cứu nước. Ý tưởng lớn lao, mới mẻ này đã giúp Phan Bội Châu thể hiện cái tôi đầy trách nhiệm của mình.
Câu trả lời của bạn
- Quan niệm về chí làm trai của cụ Phan so với các tiền nhân:
+ Phạm Ngũ Lão: Công danh nam tử còn vương nợ...chuyện Vũ Hầu
+ Nguyễn Công Trứ: Chí làm trai nam, bắc, đông tây
+ Phan Bội Châu: Làm trai phải lạ ở tên đời -> Phải xoay trời chuyển đất, phải chủ động, phải làm những việc phi thường, phải gắn liền với sự nghiệp cứu nước.
Câu trả lời của bạn
- Khoảng trăm năm (ư bách niên) chỉ đời người nhưng cũng có nghĩa là một khoảng thời gian 1 thế kỉ đã trải qua đầy biến động. Khẳng định đầy tự hào, đầy trách nhiệm, dành trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp cứu nước. Tự nhận gánh vác việc giang sơn một cách tự giác, nó bằng cả tâm huyết, tấm lòng sục sôi của mình. Phá vỡ tính quy phạm của văn học trung đại.
- Đó là ý thức sâu sắc thể hiện vai trò cá nhân trong lịch sử: sẵn sàng gánh vác mọi trách nhiệm mà lịch sử giao phó.
Câu trả lời của bạn
- Trong khoảng trăm năm cần có tớ: Khẳng định đầy tự hào, đầy trách nhiệm: dành trọn cuộc đời mình cho sự nghiệp cứu nước.Tự nhận gánh vác việc giang sơn một cách tự giác. Nói bằng cả tâm huyết, bằng tấm lòng sục sôi của mình. Phá vỡ tính quy phạm của văn học trung đại (Tính phi ngã).
- Sau này muôn thuở há không ai?: Cụ Phan không hề khẳng định mình và phủ nhận mai sau, mà muốn nói lịch sử là một dòng chảy liên tục, có sự góp mặt và tham gia gánh vác công việc của nhiều thế hệ! có niềm tin với mình như thế nào, với mai sau như thế nào mới viết được những câu thơ như thế.
-> Đó chỉ là cách nói nhằm khẳng định cương quyết hơn khát vọng sống hiển hách, phi thường, phát huy hết tài năng trí tuệ dâng hiến cho đời, là ý thức sâu sắc thể hiện vai trò cá nhân trong lịch sử: sẵn sàng gánh vác mọi trách nhiệm mà lịch sử giao phó.
Câu trả lời của bạn
Những vấn đề mới ở hai câu 5-6:
- Non sông đã chết....Hiền thánh còn đâu?: Việc học hành thi cử cũ, không còn phù hợp với tình hình đất nước hiện tại. (Cụ không hề phủ nhận Nho giáo, cụ chỉ muốn kêu gọi sự thức thời, tinh thần hành động vì sự nghiệp giải phóng dân tộc! Con người tràn đầy nhiệt huyết, cá tính mạnh mẽ ưa hành động đã dùng những từ phủ định đầy ấn tượng:
- “Tử hĩ” (chết rồi); “Đồ nhuế” (nhơ nhuốc); “Si” (ngu): So với nguyên tác, các cụm từ đồ nhuế (nhơ nhuốc) được dịch là nhục, tụng diệc si (học cũng chỉ ngu thôi) được dịch là học cũng hoài chỉ thể hiện được ý phủ nhận mà chưa thể hiện rõ cái tư thế, khí phách ngang tàng, dứt khoát của tác giả.
Câu trả lời của bạn
Quan niệm và tư duy của Phan Bội Châu hết sức mới mẻ: Về quan niệm sống chết của các bậc tiền bối:
- Trần Quốc Tuấn (trong Hịch tướng sĩ): Nay các ngươi ngồi nhìn chủ nhục mà không biết lo; thân chịu quốc sỉ mà không biết thẹn
- Nguyễn Đình Chiểu (trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc): Sống làm chi theo quân tà đạo, quăng vùa hương, xô bàn độc, thấy lại thêm buồn - Sống làm chi ở lính mã tà, chia rượu lạt, gặm bánh mì, nghe càng thêm hổ...
- Phan Bội Châu khác hoàn toàn với các bậc tiền bối: "Non sông đã mất, sống thêm nhục" -> Ông đã dám đối mặt với cả nền học vấn cũ để nhận thức chân lí: sách vở Nho gia thánh hiền từng là rường cột tư tưởng, đạo lí, văn hoá cho nhà nước phong kiến Việt Nam hàng nghìn năm lịch sử thì giờ đây chẳng giúp ích gì trong buổi nước mất nhà tan.
Câu trả lời của bạn
- Tư thế và khát vọng buổi lên đường: “Trường phong” (ngọn gió dài) - “Thiên trùng bạch lãng” (ngàn lớp sóng bạc); Tư thế: “nhất tề phi”(cùng bay lên) -> Hình ảnh đầy lãng mạn hào hùng, đưa nhân vật trữ tình vào tư thế vượt lên thực tại đen tối với đôi cánh thiên thần, vươn ngang tầm vũ trụ. Đồng thời thể hiện khát vọng lên đường của bậc đại trượng phu hào kiệt sẵn sàng ra khơi giữa muôn trùng sóng bạc tìm đường cứu sống giang sơn đất nước.
- Biển Đông rộng lớn - chí lớn của nhà cách mạng. Câu thơ là sự hăm hở của người ra đi qua khát vọng muốn vượt theo cánh gió dài trên biển rộng để thực hiện lí tưởng cách mạng.
- Hình tượng thơ vừa kỳ vĩ, lớn lao vừa lãng mạn, thơ mộng (trường phong, Đông hải, thiên trùng, bạch lãng) hòa nhập với con người trong tư thế cùng bay lên gợi chất sử thi cuộn trào trong từng câu chữ.
- Lối nói nhân hóa “ thiên trùng bạch lãng nhất tề phi” được dịch là “muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi” tuy chưa khắc họa được tư thế và khí thế hùng mạnh, bay bổng như nguyên tác nhưng cũng cho thấy nhân vật trữ tình trong niềm hứng khởi đã nhìn muôn trùng sóng bạc không phải như những trở ngại đáng sợ mà như một yếu tố kích thích.
Câu trả lời của bạn
- Câu 7: Âm điệu rắn rỏi, thể hiện lời nguyện thề dứt khoát, thiêng liêng với chính mình, trước bạn bè, đồng chí và đồng bào.
- Câu 8: Âm điệu nhịp nhàng, bay bổng, cao dần, xa dần làm cho lời nguyện biến thành hành động, dạt dào niềm lạc quan, phơi phới niềm tin.
Câu trả lời của bạn
- Nhân vật trữ tình trong bài thơ là Phan Bội Châu.
- Những cung bậc tình cảm chính của nhân vật trữ tình:
+ Đau đớn trước việc đất nước chìm đắm trong cảnh nô lệ
+ Lạc quan, quyết tâm hành động để giải phóng dân tộc.
Câu trả lời của bạn
- Chất thơ thể hiện ở không gian hết sức hùng vĩ: bể Đông; muôn trùng sóng bạc
- Chất thơ còn thể hiện ở hình ảnh con người với những hành động hết sức hăm hở, mạnh mẽ, cùng bay lên với hàng ngàn con sóng bạc đầu. Con người không bị chìm khuất, biến mất trong không gian cao rộng. Trái lại, họ vượt lên rất chủ động, mạnh mẽ với một nội lực hùng hậu để thực hiện khát vọng làm nên điều kì lạ mà nhà thơ đã nói đến trong câu thơ mở đầu, một tư thế của con người đang vượt lên hiện thực đầy tăm tối của thời cuộc, tư thế sánh ngang vũ trụ của con người.
- Những ngọn gió dài (trường phong) và muôn trùng sóng bạc cùng một lúc bay lên (Thiên trùng bạch lãng nhất tề phi) đã chắp cánh cho những khát vọng, ước mơ đó -> Có cảm giác chính nhà cách mạng, nhà thơ này đã hoá thân thành những cánh chim bằng bay vút lên giữa sóng gió biển khơi, giữa cao rộng đất trời. Hình ảnh mang tính chất anh hùng ca này là kết tinh toàn bộ cái cảm hứng lãng mạn, hào hùng, cái tư thế khoẻ khoắn, hăm hở đầy nhiệt huyết, cái quyết tâm phi thường của nhân vật trữ tình là chính tác giả trong suốt bài lưu biệt này.
Câu trả lời của bạn
- Những từ ngữ thể hiện rõ thái độ quyết liệt và tình cảm đâu đớn của nhà thơ trước thực trạng đất nước: “tử hỉ”, “đồ nhuế”, “liêu nhiên”, “diệc si”.
Câu trả lời của bạn
- Quan niệm về chí làm trai và tư thế tầm vóc của con người trong vũ trụ.
- Ý thức trách nhiệm cá nhân trước thời cuộc: chủ động xoay chuyển thời thế.
⇒ Một cái tôi đầy tinh thần trách nhiệm, gánh vác giang sơn.
Câu trả lời của bạn
Trong cuộc sống hôm nay, chí làm trai của lớp thanh niên có sự thay đổi do thời đại đã đổi thay. Thanh niên ngày nay đang sống trong thời bình và thời đại toàn cầu hoá. Để tồn tại và sống có ý nghĩa, mỗi người phải có công ăn việc làm, có trình độ học vấn, có bản lĩnh và biết thích nghi với những sự thay đổi, có phẩm chất và nhân cách tốt...Thời đại ngày nay, nam nữ bình đẳng, việc “kinh bang tế thế” không còn là bổn phận, trách nhiệm độc tôn của nam giới. Thực tế, có nhiều đại diện của phái nữ đã làm được những việc lớn, thành đạt ở tất cả các lĩnh vực như khoa học, nghệ thuật, chính trị-xã hội...Chí làm trai là một truyền thống tư tưởng tốt đẹp của người xưa và vẫn còn nguyên giá trị trong cuộc sống hôm nay. Bởi thực chất đó là việc sống phải có lí tưởng, có mục đích. Vậy nên mỗi người, nhất là thanh niên, phải xác định cho mình một lí tưởng, một lẽ sống lành mạnh. Đó mới là cách sống cao đẹp.
Câu trả lời của bạn
- Câu 7 - 8 thể hiện khát vọng lên đường với một sức mạnh, khơi dậy nhiệt huyết của cả một thế hệ.
- Vẻ đẹp hào hùng của hình tượng Muôn lớp sóng bạc cùng bay theo: : là hình ảnh hào hùng lãng mạn. Sóng của biển cả hay nhiệt huyết cứu nước trào dâng chắp cánh cho ý chí vượt đại dương, tìm đường cứu nước thêm phần hăm hở, tự tin. Tư thế và khát vọng lên đường của chủ thể trữ tình ở câu kết có một sức truyền cảm mạnh mẽ.
Câu trả lời của bạn
- Khát vọng sống hào hùng, mãnh liệt.
- Tư thế con người kì vĩ, đầy lãng mạn, sánh ngang cùng vũ trụ.
- Khí phách ngang tàng, dám đương đầu với mọi thử thách.
- Giọng thơ tâm huyết, sâu lắng mà sục sôi, hào hùng.
Câu trả lời của bạn
Bài thơ thể hiện lí tưởng cứu nước cao cả, nhiệt huyết sôi sục, tư thế đẹp đẽ và khát vọng lên đường cháy bỏng của nhà chí sĩ cách mạng trong buổi đầu ra đi tìm đường cứu nước.
Câu trả lời của bạn
Tình hình chính trị trong nước đen tối, các phong trào yêu nước thất bại, ảnh hưởng của tư tưởng dân chủ tư sản từ nước ngoài tràn vào.
Câu trả lời của bạn
Tác giả nêu lên quan niệm mới: là đấng nam nhi phải sống cho ra sống, mong muốn làm nên điều kì lạ “yếu hi kì” túc là phải sống cho phi thường hiển hách, dám mưu đồ xoay chuyển càn khôn.
Câu trả lời của bạn
- “Tu hữu ngã” (phải có trong cuộc đời) trong bài thơ Lưu biệt khi xuất dương có thể hiểu là ý thức trách nhiệm của cái tôi cá nhân trước thời cuộc, không chỉ là trách nhiệm trước hiện tại mà còn trách nhiệm trước lịch sử của dân tộc “thiên tỉa hậu” (nghìn năm sau)
→ Đó là ý thức sâu sắc thể hiện vai trò cá nhân trong lịch sử: sẵn sàng gánh vác mọi trách nhiệm mà lịch sử giao phó.
Câu trả lời của bạn
Theo tác giả, vì sao người Việt Nam chưa biết đến luân lí xã hội vì dân ta không biết trọng công ích.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *