Mỗi vùng miền có một khẩu vị và đặc trưng ẩm thực khác nhau. Với xứ Huế, món ăn nơi đây với hương vị rõ ràng, đậm đà được thưởng thức bằng khứu giác, thị giác và cả tâm hồn. Bài học Chuyện cơm hến - Hoàng Phủ Ngọc Tường Ngữ văn 7 KNTT dưới đây để có thêm kiến thức về một món ăn đặc trưng của Huế, qua đó hiểu hơn về văn hóa ẩm thực và con người nơi đây. Chúc các em có nhiều kiến thức thật bổ ích!
Chân dung tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường
- Ông sinh ngày 9 tháng 9 năm 1937, tại thành phố Huế, nhưng quê gốc ở làng Bích Khê, xã Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị
- Năm 1978 ông được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam
- Ông từng là Tổng thư ký Hội Văn học nghệ thuật Bình Trị Thiên-Huế, Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Bình Trị Thiên, Tổng biên tập tạp chí Cửa Việt
- Năm 2007, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật
- Phong cách nghệ thuật: Tác phẩm của ông ca ngợi vẻ đẹp của đất nước,con người khắp khắp tổ quốc đặc biệt là Huế
- Tác phẩm chính: Rất nhều ánh lửa (1979), Ai đặt tên cho dòng sông? (1984), Huế - Di tích và con người (2001), Miền cỏ thơm (2007)
a. Khái quát về thể loại tản văn
- Tản văn là thể loại văn xuôi ngắn gọn, hàm xúc.
- Người viết tản văn thường dựa trên một vài nét chấm phá về đời sống để thể hiện tâm trạng, suy nghĩ, chủ kiến của mình.
- Tản văn khá tự do trong cách thể hiện, có sự kết hợp tự sự, trữ tình, nghị luận, miêu tả, khảo cứu…
- Ngôn từ của tản văn gần gũi đời thường, như lời chuyện trò, bàn luận, tâm sự…
b. Hoàn cảnh sáng tác
Văn bản Chuyện cơm hến trích từ tác phẩm Huế - Di tích và con người (2001).
c. Bố cục
- Phần 1 (Từ đầu ….trước khi ngủ): Khẩu vị của người Huế
- Phần 2: (Tiếp theo…bàn tay thoăn thoắt mỗi thứ một ít): Giới thiệu cơm hến
- Phần 3: (Còn lại): Ký ức của tác giả về món cơm hến
d. Tóm tắt văn bản:
Người Huế thích ăn cay, đắng mà người vùng khác khó ăn được. Huế có đặc sản là cơm Hến mà ít nơi nào có được .Một món ăn làm từ cơm nguội sau được biến tấu thành bún hến. Tác giả cũng có kỉ niệm về món ăn này khi đến Huế
- Người Huế có khẩu vị rất dễ: chua, cay, ngọt, đắng không chê vị nào
- Đặc biệt ăn đắng giỏi khiến người xứ khác phải sợ
+ Thích dùng mướp đắng khi còn xanh
+ Dân Huế vừa húp vừa khen,còn bạn nhậu Quảng né hết vì đăng không chịu được
- Người Huế thích ăn cay:
+ Cay dễ sợ
+ Cay tối mắt tối mũi
+ Cay toát mồ hôi
+ Cay chảy nước mắt
→ Khẩu vị của người Huế rất đặc biệt, khác biệt với các vùng miền, qua đó thể hiện nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực của xứ Huế.
Cồn Hến (Ảnh của Lê Huy Hoàng Hải)
- Hến ở Huế ngon nhất là hến cồn, dân gian chỉ gọi nôm na là Cồn Hến
- Món ăn dân dã nhưng hương vị khó đâu mà có được:
+ Hà Nội, Sài Gòn có cả cơm hến, tôi đã xem nhưng đều là nghêu xắt nhỏ, không phải hến
+ Loại cơm này rất đặc biệt từ cơm nguội
- Thành phần cơm hến bao gồm:
+ Cơm nguội
+ Hến xắt nhỏ
+ Bún tàu, măng khô, thịt heo thái chỉ
- Tác giả bất bình khi thấy cơm hến bị "cướp bản quyền”
- Tác giả phải là người sành ăn và yêu thích món ăn mới tả chi tiết về món ăn
- Tác giả có một kỉ niệm đặc biệt về món ăn dân dã này:
+ Một tô cơm hến bằng tất cả tâm hồn
+ Nhiều thứ trong một bát cơm nhỏ
+ Mấy trăm đồng bạc
+ Nói như cậu …còn chi là Huế
→Cơm hến không đơn thuần chỉ là một món ăn, mà chứa đựng cả tình người, sự yêu nghề của người dân xứ Huế.
Tác phẩm giới thiệu về món ăn dân dã, nhưng là đặc sản của xứ Huế mà ít có nơi nào có được hương vị đó, qua đó thể hiện tình yêu tha thiết và sự am hiểu tường tận của tác giả với nơi đây.
- Biện pháp liệt kê
- Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm
Bài tập: Qua bài Chuyện cơm hến - Hoàng Phủ Ngọc Tường, SGK Ngữ văn 7 tập 1 Kết Nối Tri Thức, hãy viết bài văn về món ăn truyền thống quê hương em.
Hướng dẫn giải:
- Đọc kĩ bài Chuyện cơm hến - Hoàng Phủ Ngọc Tường, SGK Ngữ văn 7 Tập 1 Kết Nối Tri Thức
- Chú ý cách viết về món ăn của tác giả (nguyên liệu, cách làm, đặc trưng độc đáo của món ăn,...)
- Có thể tham khảo tài liệu báo, internet để hiểu hơn về món ăn em chọn
- Kết hợp hiểu biết và cảm nhận cá nhân để viết bài văn
Lời giải chi tiết:
Vốn là mảnh đất ngàn năm văn hiến, Hà Nội đã hình thành cho mình một nét văn hóa ẩm thực rất riêng. Sau những ngày Tết bộn bề với thịt mỡ, bánh chưng... Người Hà Nội lại làm những bữa bún thang thanh đạm mà không kém phần hấp dẫn.
Bún thang ra đời từ khi nào không ai rõ. Chỉ biết rằng hình ảnh bát bún thang từ lâu đã gắn bó với hình ảnh những cô gái của Hà Nội hăm sáu phố phường duyên dáng, khéo léo.
Để làm được món bún thang phải chuẩn bị nguyên liệu khá cầu kì: bún, thịt gà, trứng gà, tôm nõn, nem chạo, xương lợn, rau thơm.
Việc lựa chọn và chế biến các nguyên liệu ấy cũng rất tinh tế. Bún phải là thứ bún sợi nhỏ, trắng trong, không có mùi chua. Thịt gà luộc chín xé sợi nhỏ. Trứng gà lựa lấy lòng đỏ, tráng những lớp mỏng và khô rồi cuộn lại thái thành những sợi nhỏ. Với tôm nõn ta phải ngâm một lát, để ráo nước rồi giã bông. Rau thơm rửa sạch, thái nhỏ, riêng với nem chạo thì ta để nguyên.
Xương lợn là nguyên liệu dùng để nấu nước dùng vì vậy ta nên chọn xương ống, vừa rẻ vừa ngọt nước. Ta rửa sạch xương, chặt đôi từng khúc cho vào luộc sơ qua rồi rửa sạch. Xương sau khi rửa mới có thể nấu làm nước dùng. Khi nấu, ta cho đầy đủ gia vị, nếm vừa miệng là được. Ban đầu để lửa to, sau khi sôi để lửa nhỏ cho xương nhanh dừ.
Sau khi đã chế biến xong các nguyên liệu, ta chuẩn bị cho bữa ăn. Lấy một bát to, ta đạt vào đó lần lượt: bún, thịt gà xe sợi, trứng gà thái sợi, tôm bông, nem chạo, rau thơm rồi cho nước dùng vào. Ta sẽ có bát bún thang với màu trắng của bún, màu trắng ngà của thịt gà, màu vàng của trứng, màu hồng của tôm bông, màu nâu của nem chạo, màu xanh của rau thơm. Đặc biệt, sự trong veo của nước dùng sẽ làm nổi lên những màu sắc hấp dẫn của bát bún.
Hương vị của bún thang rất thanh đạm khác hẳn cái béo ngậy của thịt mỡ hay đồ nếp. Bún thang thường được dùng sau những ngày Tết ồn ào hay trong những ngày hè cần một món ăn nhẹ nhàng, mát dịu.
- Học xong bài Chuyện cơm hến - Hoàng Phủ Ngọc Tường, các em cần:
+ Phân tích khẩu vị đcặ trưng của người Huế
+ Phân tích được đặc trung của món cơm hến của người Huế
+ Phân tích ý nghĩa văn bản
Văn bản Chuyện cơm hến - Hoàng Phủ Ngọc Tường đã thể hiện sự am hiểu của tác giả về đặc trưng ẩm thực của xứ Huế qua cách giới thiệu sự độc đáo của món cơm Huế. Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn dưới đây:
Soạn bài chi tiết Chuyện cơm hến - Hoàng Phủ Ngọc Tường
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Qua bài Chuyện cơm hến, tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường đã mang đến cho người đọc những hiểu biết mới mẻ về món ăn đcặ trưng của người Huế, qua đó thể hiện tình cảm yêu mến của tác giả với con người và cảnh vật nơi đây. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
-----------------(Đang cập nhật)------------------
-- Mod Ngữ văn 7 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Những chi tiết cho thấy cơm hến là món ăn bình dân là:
- Cơm nguội.
- Cơm hến là vị chủ, được xào kèm theo tàu (miến), măng khô và thịt heo thái chỉ.
- Rau sống: làm bằng thân chuối hoặc bắp chuối xắt mỏng như sọi tơ, trộn lẫn với môn bạc hà, khế và rau thơm thái nhỏ, giá trần, có khi còn điểm thêm những cánh bông vạn thọ vàng, nhìn tươi mắt và có thêm mùi thơm riêng.
→ Cơm hến là món ăn bình dân vì được làm từ những nguyên liệu bình dân, dễ tìm kiếm.
Câu trả lời của bạn
- Qua món cơm hến, ta thấy được người Huế rất thích ăn cay. “Hương vị bát ngát suốt đời người của tô cơm hến là mùi ruốc thơm dậy tận óc, và vị cay đến trào nước mắt. Người “máu” cơm hến vẫn chưa vừa lòng với vị cay sẵn có mà còn đòi thêm một trái ớt tươi để cắn kêu cái rốp”.
- Món cơm hến cho thấy phong cách ăn uống của người Huế mặc dù rất dân dã nhưng cũng rất cầu kì, kỹ tính. Cả người làm ra món cơm hến và người ăn món cơm hến đều rất coi trọng, chú trọng đến vị đặc trưng của món ăn.
Câu trả lời của bạn
Tác giả cho rằng “một món ăn đặc sản cũng giống như một di tích văn hóa” vì tác giả coi mỗi món ăn cũng là một nét văn hóa của từng vùng miền và việc “cải tiến tạp nham” món ăn cũng là ăn cắp bản quyền sáng chế nơi khác. Do đó, món ăn cũng phải giống như một di tích văn hóa, giống y như ngày xưa.
Câu trả lời của bạn
Chuyện cơm hến không đơn giản chỉ là một văn bản giới thiệu một món ăn. Thông qua tác phẩm, tác giả đã giúp người đọc thấy được phong cách ăn uống của người Huế và khẳng định giá trị văn hóa tinh thần của món ăn.
Câu trả lời của bạn
Những từ ngữ cho thấy lời văn của bài tản văn Chuyện cơm hến giống như lời tác giả đang trò chuyện với bạn đọc:
+ Đến nỗi chính tôi cũng không hiểu tại sao mình ăn cay tài đến như vậy.
+ Tôi xin giới thiệu một ngày “Hạnh phúc trời hành” của dân Huế tui.
+ Xin tiếp tục chuyện cơm hến.
+ Tôi nhớ lần ấy.
Câu trả lời của bạn
Hình ảnh chị bán hàng cùng gánh cơm hến và bếp lửa gợi cho em suy nghĩ về ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa của cư dân bản địa là:
Ngọn lửa cũng là một gia vị đặc biệt để tạo nên vị đặc trưng cho bát cơm hến. Đó là mùi vị thứ mười lăm của món cơm hến, vị của lửa, vị của sự ấp iu, của tinh thần giữ gìn bản sắc văn hóa.
→ Người Huế luôn cố găng để giữ gìn và phát triển món ăn đậm đà bản sắc dân tộc, để khi nhắc đến cơm hến là mọi người đều nhớ đến Huế.
Câu trả lời của bạn
Cái tôi của tác giả được thể hiện trong “Chuyện cơm hến” là cái tôi yêu quê hương, yêu những nét văn hóa ẩm thực độc đáo của quê hương mình. Đồng thời, đó cũng là cái tôi bày tỏ quan điểm về cải tiến, phá cách món ăn quê hương, ông mong muốn những món ăn này vẫn giữ nguyên được hương vị và giá trị của mình.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *