Các em sẽ được quay về những hồi ức thời thơ ấu thông qua các văn bản trong nội dung Bài 1: Bầu trời tuổi thơ, qua đó phân tích đề tài, chi tiết và tính cách nhân vật. Bài học Củng cố, mở rộng Bài 1 thuộc sách Kết Nối Tri Thức dưới đây sẽ giúp các em học sinh hệ thống hóa lại những kiến thức trên. Đồng thời, trau dồi kiến thức về quy trình tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài. Mời các em cùng tham khảo!
a. Để tài
- Đề tài là phạm vi đời sống được thể hiện trong tác phẩm văn học
- Để xác định đề tài có thể dựa vào loại sự kiện được miêu tả, không gian được tái hiện đề tài, loại nhân vật được đặt ở vị trí trung tâm của tác phẩm
- Một tác phẩm có thể gồm nhiều đề tài, trong đó có một đế tài chính
b. Chi tiết
- Là yếu tố nhỏ nhất tạo nên thế giới hình tượng thiên nhiên, con người, sự kiện,...
- Có tầm quan trọng đặc biệt trong việc đem lại sự sinh động, lôi cuốn cho tác phẩm văn học
c. Tính cách nhân vật
- Tính cách nhân vật là những đặc điểm riêng tương đối ổn định của nhân vật
- Được bộc lộ qua mọi hành động, cách ứng xử, cảm xúc, suy nghĩ, tính cách nhân vật còn được thể hiện qua các mối quan hệ, qua lời kế và suy nghĩ của nhân vật khác
a. Yêu cầu đối với văn bản tóm tắt
- Phản ánh đúng nội dung của văn bản gốc.
- Trình bày được những ý chính, những điểm quan trọng của văn bản gốc.
- Sử dụng các từ ngữ quan trọng của văn bản gốc.
- Đáp ứng được những yêu cầu khác nhau về độ dài của văn bản tóm tắt.
b. Quy trình tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài
* Trước khi tóm tắt
- Đọc kĩ văn bản gốc
- Xác định nội dung chính cần tóm tắt
- Xác định nội dung khái quát, cốt lõi của toàn văn bản
- Tìm ý chính của từng phần hoặc đoạn và xác định quan hệ giữa các phần hoặc các đoạn
- Tìm các từ ngữ quan trọng
- Xác định ý chính của văn bản
- Xác định đúng nội dung khái quát, cốt lõi
- Xác định các phần trong văn bản
- Tìm ý chính của từng phần
- Xác định yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt
- Xác định ý lớn và ý nhỏ của văn bản gốc
- Tùy theo yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt mà lựa chọn ý lớn hay ý nhỏ từ văn bản gốc
* Viết văn bản tóm tắt
- Sắp xếp các ý chính của văn bản gốc theo một trình tự hợp lí
- Dùng lời văn của em kết hợp với những từ ngữ quan trọng trong văn bản gốc để viết văn bản tóm tắt
- Chú ý bảo đảm yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt
* Chỉnh sửa
Rà soát, tự chỉnh sửa văn bản tóm tắt của em
Bài tập: Đọc lại văn bản Cô bé bán diêm trang 60 SGK Ngữ văn 6 Tập 1 - Kết Nối Tri Thức, hãy nêu các sự việc tiêu biểu trong truyện và tóm tắt văn bản khoảng 5 đến 10 dòng.
Hướng dẫn giải:
- Đọc lại văn bản Cô bé bán diêm trang 60 SGK Ngữ văn 6 Tập 1 - Kết Nối Tri Thức
- Chọn những chi tiết tiêu biểu nhất và sắp xếp theo cốt truyện
- Dựa vào nội dung yêu cầu và quy trình tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài
- Tóm tắt những sự việc chính trong cốt truyện đã nêu thành đoạn văn khoảng 5 đến 10 dòng
Lời giải chi tiết:
Các sự việc tiêu biểu của cốt truyện:
- Trong đêm giao thừa rét mướt, tuyết rơi trắng xóa các con phố và cái lạnh cắt da cắt thịt, khi mà nhà nhà sáng rực ánh đèn cùng mùi thơm của thức ăn tỏa ra khắp ngóc ngách, cô bé phải đi bán diêm.
- 5 lần quẹt diêm của cô bé:
+ Lần thứ nhất, diêm bén lửa rất nhạy, ngọn lửa lúc đầu xanh lam, dần dần biến đi, trắng dần.
+ Khi que diêm thứ hai cháy và sáng rực lên, cô bé thấy bàn ăn sáng trọng, thức ăn ngon, hương thơm hấp dẫn vỗ cùng.
+ Lần thứ ba quẹt diêm, cô bé thấy cây thông noel với hàng ngàn ngọn nến lấp lánh, trang trí bởi những tấm bưu tranh màu sặc sỡ.
+ Lần thứ tư cô bé thấy người bà đã mất xuất hiện với nụ cười dịu dàng.
+ Cuối cùng, cô quẹt hết chỗ que diêm để níu giữ bà, bà hiện lên thật to lớn đẹp lão, hai bà cháu nắm tay nhau bay lên trời.
Tóm tắt truyện: Truyện Cô bé bán diêm kể về cô bé nhà nghèo, mồ côi mẹ, sống qua ngày nhờ công việc bán diêm. Trong đêm giao thừa rét buốt, em đầu trần chân đất lang thang trên phố chưa về. Vì em chưa bán được bao diêm nào, về sợ bố mắng. Vừa lạnh vừa đói, cô bé ngồi nép vào một góc tường rồi khẽ quẹt một que diêm để sưởi ấm. Khi em quẹt que diêm thứ nhất, hiện ra trước mắt em một cái lò sưởi ấm áp. Que diêm thứ hai là một bàn ăn thịnh soạn. Rồi em quẹt que diêm thứ ba, cây thông Nô-en xuất hiện. Quẹt que diêm thứ tư, em gặp người bà nội mà em hết mực yêu quý. Trong em ngập tràn niềm hạnh phúc. Nhưng ảo ảnh đó nhanh chóng tan đi sau sự vụt tắt của que diêm. Em vội vàng quẹt hết cả bao diêm để mong níu bà nội lại. Rồi em thiếp đi. Sáng hôm sau, người ta thấy xác của em ở trên đường phố giá rét.
- Học xong bài Củng cố, mở rộng Bài 1, các em cần:
+ Nắm được các kiến thức trong văn bản
+ Nắm được quy trình và yêu cầu khi tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài cụ thể
Bài học Củng cố, mở rộng Bài 1 nhằm hệ thống hóa lại những kiến thức đã học trong Bài 1: Bầu trời tuổi thơ. Từ đó, các em có thể tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài cụ thể. Để nắm được nội dung của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn dưới đây:
Soạn bài chi tiết Củng cố, mở rộng Bài 1
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
-- Mod Ngữ văn 7 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
STT | Văn bản | Đề tài | Ấn tượng chung về văn bản |
1 | Bầy chim chìa vôi |
|
|
2 | Đi lấy mật |
|
|
3 | Ngàn sao làm việc |
|
|
Câu trả lời của bạn
STT | Văn bản | Đề tài | Ấn tượng chung về văn bản |
1 | Bầy chim chìa vôi | Đề tài trẻ em | Văn bản đã để lại ấn tượng về tình cảm của hai anh em với bầy chim chìa vôi khi mưa to trút xuống. |
2 | Đi lấy mật | Đề tài gia đình, trẻ em | Con người và đất rừng phương Nam đều tuyệt đẹp. Thiên nhiên đất rừng thì hùng vĩ còn con người thì luôn hăng say với công việc, họ có kinh nghiệm trong chính công việc gắn liền với khu rừng. |
3 | Ngàn sao làm việc | Đề tài thiếu nhi, lao động | Ngàn sao cùng làm việc, cùng chung sức đã làm nên vẻ đẹp huyền diệu của trời đêm. Lao động và biết đoàn kết, yêu thương đã làm cho vạn vật trở nên đẹp đẽ, đáng yêu. |
Câu trả lời của bạn
Các sự việc tiêu biểu của cốt truyện:
- Trong đêm giao thừa rét mướt, tuyết rơi trắng xóa các con phố và cái lạnh cắt da cắt thịt, khi mà nhà nhà sáng rực ánh đèn cùng mùi thơm của thức ăn tỏa ra khắp ngóc ngách, cô bé phải đi bán diêm.
- 5 lần quẹt diêm của cô bé:
+ Lần thứ nhất, diêm bén lửa rất nhạy, ngọn lửa lúc đầu xanh lam, dần dần biến đi, trắng dần.
+ Khi que diêm thứ hai cháy và sáng rực lên, cô bé thấy bàn ăn sáng trọng, thức ăn ngon, hương thơm hấp dẫn vỗ cùng.
+ Lần thứ ba quẹt diêm, cô bé thấy cây thông noel với hàng ngàn ngọn nến lấp lánh, trang trí bởi những tấm bưu tranh màu sặc sỡ.
+ Lần thứ tư cô bé thấy người bà đã mất xuất hiện với nụ cười dịu dàng.
+ Cuối cùng, cô quẹt hết chỗ que diêm để níu giữ bà, bà hiện lên thật to lớn đẹp lão, hai bà cháu nắm tay nhau bay lên trời.
Tóm tắt truyện: Truyện Cô bé bán diêm kể về cô bé nhà nghèo, mồ côi mẹ, sống qua ngày nhờ công việc bán diêm. Trong đêm giao thừa rét buốt, em đầu trần chân đất lang thang trên phố chưa về. Vì em chưa bán được bao diêm nào, về sợ bố mắng. Vừa lạnh vừa đói, cô bé ngồi nép vào một góc tường rồi khẽ quẹt một que diêm để sưởi ấm. Khi em quẹt que diêm thứ nhất, hiện ra trước mắt em một cái lò sưởi ấm áp. Que diêm thứ hai là một bàn ăn thịnh soạn. Rồi em quẹt que diêm thứ ba, cây thông Nô-en xuất hiện. Quẹt que diêm thứ tư, em gặp người bà nội mà em hết mực yêu quý. Trong em ngập tràn niềm hạnh phúc. Nhưng ảo ảnh đó nhanh chóng tan đi sau sự vụt tắt của que diêm. Em vội vàng quẹt hết cả bao diêm để mong níu bà nội lại. Rồi em thiếp đi. Sáng hôm sau, người ta thấy xác của em ở trên đường phố giá rét.
Câu trả lời của bạn
- Chủ đề chung của cả ba văn bản là đều viết về và hướng tới những đứa trẻ - mầm xanh tương lai của đất nước.
- Trong tất cả các nhân vật qua các tác phẩm của chủ đề Bầu trời tuổi thơ thì em có ấn tượng nhất với cậu bé Mon. Sở dĩ em có ấn tượng nhất với cậu bé là bởi vì tấm lòng yêu thiên nhiên, yêu động vật của cậu bé. Hơn nữa, trải nghiệm một lần cứu tổ chim cũng đã khiến em hiểu được hơn tâm trạng và tình cảm của cậu bé Mon dành cho những chú chim chìa vôi.
Câu trả lời của bạn
Những hành động và suy nghĩ của cậu bé An trong tác phẩm Đi lấy mật SGK Ngữ văn 7 Kết Nối Tri Thức là:
- Hành động:
+ Chen vào giữa, quảy tòn ten một cái gùi bé mà má nuôi tôi đã bơi xuồng đi mượn.
+ Đảo mắt khắp nơi để tìm bầy ong mật
+ Reo lên khi nhìn thấy bầy chim đẹp
+ Ngước nhìn tổ ong như cái thúng.
- Suy nghĩ:
+ Về cách nuôi ong trên khắp thế giới:
+ Về những lời má nuôi đã dạy mà không có trong sách giáo khoa.
+ Về thằng Cò: An nghĩ Cò chưa thấm mệt vì cặp chân như bộ giò nai, lội suốt ngày trong rừng còn chẳng thấy mùi;
+ Nghĩ sẽ phải lặng im vì nếu hỏi gì thì bị khinh vì cái gì cũng không biết.
Nhận xét: Từ những chi tiết về hành động và suy nghĩ của An cho thấy cậu là người thích tìm tòi những thứ mới mẻ, quan sát tỉ mĩ và tinh tế mọi thứ xung quanh.
a. Xác định đề tài của truyện.
b. Kể tên các nhân vật và nêu đặc điểm tính cách của nhân vật chính.
c. Liệt kê các sự việc tiêu biểu của cốt truyện. Dựa vào các sự việc đó để tóm tắt nội dung cốt truyện.
Câu trả lời của bạn
Trong chương trình Ngữ văn 6, em đặc biệt yêu thích truyện Bức tranh của em gái tôi
a. Đề tài của truyện: tình cảm gia đình
b. Các nhân vật trong truyện: nhân vật “tôi” - người anh, Kiều Phương - người em, bố mẹ của hai anh em, bé Quỳnh, chú Tiến Lê.
- Nhân vật chính của truyện là nhân vật “tôi” - người anh. Đây là nhân vật có đặc điểm tính cách vô cùng đặc biệt. Ban đầu, tác giả thể hiện nhân vật người anh là người hay mắng mỏ em gái khi em nghịch ngợm và đố kị khi cô bé có tài năng hội họa được mọi người khen ngợi. Sau đó, tính cách của nhân vật này được bộc lộ là một người anh yêu thương em khi vỡ òa hạnh phúc, ăn năn hối lỗi trước tình cảm ruột thịt.
c. Các sự việc tiêu biểu của cốt truyện:
+ Kiều Phương là một cô bé hay lục lọi đồ và thường bôi bẩn lên mặt, cô bé có sở thích vẽ tranh
+ Khi mọi người phát hiện ra tài năng hội họa của Kiều Phương, người anh tỏ ra ghen tị và xa lánh
+ Kiều Phương đạt giải nhất cuộc thi vẽ tranh quốc tế với bức vẽ “Anh trai tôi”, người anh nhận ra lòng nhân hậu của em gái và hối lỗi về bản thân mình.
- Tóm tắt:
Kiều Phương là cô gái hay lục lọi đồ và thường bôi bẩn lên mặt. Cô bé có sở thích vẽ tranh nên thường bí mật pha chế màu và vẽ. Khi mọi người phát hiện ra Kiều Phương có tài năng hội họa thì người anh lúc này tỏ ra ghen tị và xa lánh em. Kiều Phương đạt giải nhất tại trại thi vẽ tranh quốc tế với bức vẽ “Anh trai tôi”, lúc này người anh trai mới nhận ra tấm lòng nhân hậu của em và hối lỗi về bản thân mình
Câu trả lời của bạn
Trong đoạn trích “Đi lấy mật”, tôi cảm thấy ấn tượng nhất với chi tiết nói về cách người dân vùng U Minh “thuần hóa ong rừng”. Trước hết, nhà văn đã liệt kê hàng loạt cách “thuần hóa” ong của những vùng đất khác nhau: người Mã Lai nuôi ong trong những chiếc tổ bằng đồng hình chiếc vại, người Mễ Tây Cơ làm tổ nuôi ong bằng đất nung, người Ai Cập nuôi ong trong những tổ bằng sành… Từ đó, tác giả đã kể lại cách nuôi ong rừng của người dân vùng U Minh - nuôi ong kiểu tổ hình nhánh kèo. Không phải ngẫu nhiên mà mà loài ong đóng trên một cành cây nào đó. Những kèo ong do con người tạo ra, để định sẵn một nơi cho bầy ong về đóng tổ. Cũng chính sự độc đáo, mới lạ trong cách nuôi ong rừng đã khiến tôi thêm tò mò về vùng đất U Minh.
Câu trả lời của bạn
Văn bản Đi lấy mật kể về câu chuyện 3 cha con Cò An đi vào rừng lấy mật. Cảnh sắc đất rừng phương Nam tuyệt sắc làm cho người đọc phải động lòng, mong muốn được đặt chân tới đây để tận mắt chứng kiến. Qua chuyển hành trình của An, Cò cùng tía, tác giả bật mí cho chúng ta về cách làm tổ cho loài ong mật.
Câu trả lời của bạn
Quy trình tóm tắt văn bản theo những yêu cầu khác nhau về độ dài
* Trước khi tóm tắt
- Đọc kĩ văn bản gốc
- Xác định nội dung chính cần tóm tắt
- Xác định nội dung khái quát, cốt lõi của toàn văn bản
- Tìm ý chính của từng phần hoặc đoạn và xác định quan hệ giữa các phần hoặc các đoạn
- Tìm các từ ngữ quan trọng
- Xác định ý chính của văn bản
- Xác định đúng nội dung khái quát, cốt lõi
- Xác định các phần trong văn bản
- Tìm ý chính của từng phần
- Xác định yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt
- Xác định ý lớn và ý nhỏ của văn bản gốc
- Tùy theo yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt mà lựa chọn ý lớn hay ý nhỏ từ văn bản gốc
* Viết văn bản tóm tắt
- Sắp xếp các ý chính của văn bản gốc theo một trình tự hợp lí
- Dùng lời văn của em kết hợp với những từ ngữ quan trọng trong văn bản gốc để viết văn bản tóm tắt
- Chú ý bảo đảm yêu cầu về độ dài của văn bản tóm tắt
* Chỉnh sửa
Rà soát, tự chỉnh sửa văn bản tóm tắt của em
Câu trả lời của bạn
Ở Bài 1 Ngữ văn 7 Kết Nối Tri Thức, em đã học được những đặc điểm nào của truyện ngắn:
a. Đề tài
- Đề tài là phạm vi đời sống được thể hiện trong tác phẩm văn học
- Để xác định đề tài có thể dựa vào loại sự kiện được miêu tả, không gian được tái hiện đề tài, loại nhân vật được đặt ở vị trí trung tâm của tác phẩm
- Một tác phẩm có thể gồm nhiều đề tài, trong đó có một đế tài chính
b. Chi tiết
- Là yếu tố nhỏ nhất tạo nên thế giới hình tượng thiên nhiên, con người, sự kiện,...
- Có tầm quan trọng đặc biệt trong việc đem lại sự sinh động, lôi cuốn cho tác phẩm văn học
c. Tính cách nhân vật
- Tính cách nhân vật là những đặc điểm riêng tương đối ổn định của nhân vật
- Được bộc lộ qua mọi hành động, cách ứng xử, cảm xúc, suy nghĩ, tính cách nhân vật còn được thể hiện qua các mối quan hệ, qua lời kể và suy nghĩ của nhân vật khác
Câu trả lời của bạn
Đề tài trong truyện ngắn:
- Đề tài là phạm vi đời sống được thể hiện trong tác phẩm văn học
- Để xác định đề tài có thể dựa vào loại sự kiện được miêu tả, không gian được tái hiện đề tài, loại nhân vật được đặt ở vị trí trung tâm của tác phẩm
- Một tác phẩm có thể gồm nhiều đề tài, trong đó có một đế tài chính
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *