Bạn Kiên: Cậu dùng loại kính gì hứng ánh sáng mặt trời mà lại đốt cháy được miếng giấy trên sàn như vậy?
Bạn Long: Anh tớ bảo đó là thấu kính hội tụ.
Bạn Kiên: Thấu kính hội tụ là gì nhỉ?
Để trả lời được các câu hỏi trên mời các em cùng nghiên cứu bài Thấu kính hội tụ
Mỗi thấu kính đều có trục chính, quang tâm, tiêu điểm và tiêu cự.
Là trục chính
O là quang tâm
F và F’ là các tiêu điểm
Khoảng cách OF = OF’ = f gọi là tiêu cự của thấu kính
Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt:
Tia tới song song với trục chính cho tia ló đi qua tiêu điểm F'.
Tia tới qua quang tâm O cho tia ló tiếp tục truyền thẳng.
Tia tới qua tiêu điểm F cho tia ló song song với trục chính.
Căn cứ vào: thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
Căn cứ vào tính chất: một chum tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính. Nếu chiếu chùm ánh sáng mặt trời vào thấu kính, nếu chùm tia ló là hội tụ thì thấu kính đó là thấu kính hội tụ.
Nêu đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ?
Đặc điểm của ảnh:
Vật ở ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự.
Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, lớn hơn vật và cùng chiều với vật
Có những cách nào để nhận biết thấu kính hội tụ?
Cách nhận biết:
Qua bài này, các em sẽ được làm quen với các kiến thức liên quan đến Thấu kính hội tụ cùng với các bài tập liên quan theo nhiều cấp độ từ dễ đến khó…, các em cần phải nắm được :
Đường truyền của một số tia sáng qua thấu kính hội tụ
Cách nhận biết thấu kính hội tụ
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Vật lý 9 Bài 42 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Thấu kính hội tụ có đặc điểm và tác dụng nào dưới đây?
Chỉ ra câu sai. Chiếu một chum tia sáng song song vào một thấu kính hội tụ, phương vuông góc với mặt của thấu kính thì chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính sẽ:
Câu 3-5: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Vật lý 9 Bài 42để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập C1 trang 113 SGK Vật lý 9
Bài tập C2 trang 113 SGK Vật lý 9
Bài tập C3 trang 114 SGK Vật lý 9
Bài tập C4 trang 114 SGK Vật lý 9
Bài tập C5 trang 114 SGK Vật lý 9
Bài tập C6 trang 114 SGK Vật lý 9
Bài tập C7 trang 115 SGK Vật lý 9
Bài tập C8 trang 115 SGK Vật lý 9
Bài tập 42-43.1 trang 87 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.2 trang 87 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.3 trang 87 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.4 trang 88 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.5 trang 88 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.6 trang 88 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.7 trang 89 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.8 trang 89 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.9 trang 89 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.10 trang 89 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.11 trang 90 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.12 trang 90 SBT Vật lý 9
Bài tập 42-43.13 trang 90 SBT Vật lý 9
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Vật Lý 9 DapAnHay
Thấu kính hội tụ có đặc điểm và tác dụng nào dưới đây?
Chỉ ra câu sai. Chiếu một chum tia sáng song song vào một thấu kính hội tụ, phương vuông góc với mặt của thấu kính thì chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính sẽ:
Chiếu một tia sáng vào một thấu kính hội tụ. Tia ló ra khỏi thấu kính sẽ qua tiêu điểm nếu:
Chiếu một tia sáng vào một thấu kình hội tụ. Tia ló ra khỏi thấu kính sẽ song song với trục chính, nếu:
Điều nào sau đây không đúng:
Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi thấu kính đó là thấu kính hội tụ?
Hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm ở hình 42.2.
Tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính hội tụ dùng trong thí nghiệm
Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết, trong ba tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng không bị đổi hướng? Tìm cách kiểm tra điều này?
Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia tới nào? Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này trên hình 42.4
Vẫn thí nghiệm trên , nếu chiếu chùm tia tới vào mặt bên kia của thấu kính thì chùm tia ló có đặc điểm gì?
Trên hình 42.6 có vẽ thấu kính hội tụ quang tâm O, trục chính là ∆, hai tiêu điểm F và F', các tia tới 1, 2, 3. Hãy vẽ tia ló của các tia này
Trả lời câu hỏi Kiên nêu ra ở phần mở bài?
Đặt một điểm sáng S trước một thấu kính hội tụ và nằm trong khoảng tiêu cực (hình 42-43.1). Dựng ảnh S’ của điểm S qua thấu kính đã cho. S’ là ảnh thật hay ảnh ảo?
Hình 42-43.2 cho biết Δ là trục chính của một thấu kính, S là điểm sáng, S’ là ảnh của S tạo bởi thấu kính đó.
a) S′ là ảnh thật hay ảnh ảo?
b) Vì sao em biết thấu kính đã cho là hội tụ?
Bằng cách vẽ, hãy xác định quang tâm O, hai tiêu điểm F,F′ của thấu kính đã cho.
Trên hình 42-43.3 có vẽ trục chính Δ, quang tâm O, hai tiêu điểm F, F’ của một thấu kính, hai tia ló 1, 2 cho ảnh S’ của điểm sáng S.
a. Vì sao em biết thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ ?
b. Bằng cách vẽ hãy xác định điểm sáng S.
Hình 42-43.4 cho biết Δ là trục chính của một thấu kính, AB là vật sáng. A’B’ là ảnh của AB.
a. A’B’ là ảnh thật hay ảnh ảo ? Vì sao ?
b. Vì sao em biết thấu kính đã cho là thấu kính hội tụ ?
c. Bằng cách vẽ, hãy xác định quang tâm O và tiêu điểm F, F’ của thấu kính trên.
Vật sáng AB có độ cao h được đặt vuông góc trước một thấu kính hội tụ tiêu cự f như hình 42-43.5. Điểm A nằm trên trục chính cách thấu kính một khoảng d=2f.
a. Dựng ảnh A’B’ của AB tạo bởi thấu kính đã cho.
b. Vận dụng kiến thức hình học, tính chiều cao h’ của ảnh theo h và tính khoảng cách d’ từ ảnh đến thấu kính theo d.
Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d, e với một phần 1, 2, 3, 4, 5 để được một câu có nội dung đúng.
a. Thấu kính hội tụ là thấu kính có
b. Một vật đặt trước thấu kính hội tụ ở ngoài khỏang tiêu cự.
c. Một vật đặt trước thấu kính hội tụ ở trong khỏang tiêu cự.
d. Một vật đặt rất xa thấu kính hội tụ.
e. Ảnh ảo tạo bởi thấu kính hội tụ
1. cho ảnh thật ngược chiều với vật.
2. cùng chiều và lớn hơn vật.
3. phần rìa mỏng hơn phần giữa.
4. cho ảnh ảo cùng chiều lớn hơn vật.
5. cho ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khỏang đúng bằng tiêu cự.
Thấu kính hội tụ có đặc điểm và tác dụng nào dưới đây?
A. Có phần giữa mỏng hơn phần rìa và cho phép thu được ảnh của Mặt Trời.
B. Có phần giữa mỏng hơn phần rìa và không cho phép thu được ảnh của Mặt Trời.
C. Có phần giữa dày hơn phần rìa và cho phép thu được ảnh của Mặt Trời.
D. Có phần giữa dày hơn phần rìa và không cho phép thu được ảnh của Mặt Trời.
Chỉ ra câu sai. Chiếu một chum tia sáng song song vào một thấu kính hội tụ, phương vuông góc với mặt của thấu kính thì chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính sẽ:
A. Loe rộng dần ra.
B. Thu nhỏ dần lại.
C. Bị thắt lại.
D. Gặp nhau tại một điểm.
Chiếu một tia sáng vào một thấu kính hội tụ. Tia ló ra khỏi thấu kính sẽ qua tiêu điểm nếu:
A. tia tới đi qua quang tâm mà không trùng với trục chính.
B. tia tới đi qua tiêu điểm nằm ở trước thấu kính.
C. tia tới song song với trục chính.
D. tia tới bất kì.
Chiếu một tia sáng vào một thấu kính hội tụ. Tia ló ra khỏi thấu kính sẽ song song với trục chính, nếu:
A. Tia tới đi qua quang tâm mà không trùng với trục chính.
B. Tia tới đi qua tiêu điểm nằm ở trước thấu kính.
C. Tia tới song song với trục chính.
D. Tia tới bất kì.
Chỉ ra câu sai. Đặt một cây nến trước một thấu kính hội tụ.
A. Ta có thu được ảnh của cây nến trên màn ảnh.
B. Ảnh của cây nến trên màn ảnh có thể lớn hoặc nhỏ hơn cây nến.
C. Ảnh của cây nến trên màn ảnh có thể là ảnh thật hoặc ảnh ảo.
D. Ảnh ảo của cây nến luôn luôn lớn hơn cây nến.
Hãy ghép mỗi phần a), b), c), d) với một phần 1, 2, 3, 4 để thành câu hoàn chỉnh có nội dung đúng.
a. Thấu kính là một khối thủy tinh có hai mặt cầu hoặc
b. Có thể làm thấu kính bằng các vật liệu trong suốt như
c. Trục chính của thấu kính là một
d. Quang tâm của thấu kính là một điểm trong thấu kính mà
1. mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng.
2. đường thẳng vuông góc với mặt thấu kính mà một tia sáng truyền dọc theo đó sẽ không bị lệch hướng.
3. thủy tinh, nhựa trong, nước, thạch anh, muối ăn,…
4. một mặt cầu và một mặt phẳng.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
A. chùm tia ló là chùm tia hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính
B. chùm tia ló là chùm tia song song
C. chùm tia ló là chùm tia phân kỳ
D. chùm tia ló tiếp tục truyền thẳng
Câu trả lời của bạn
Ta có: Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
Câu trả lời của bạn
Ta có: OF = OF’ = f – tiêu cự của thấu kính
FF’ = 2f = 60cm
Câu trả lời của bạn
Ta có:
OF = OF′ = f - tiêu cự của thấu kính
Ta suy ra: FF′ = 2f = 2.20 = 40cm
A. Thủy tinh trong
B. Nhựa trong
C. Nhôm
D. Nước
Câu trả lời của bạn
Nhôm không được dùng làm thấu kính
→ Đáp án C
Câu trả lời của bạn
Tiêu cự của thấu kính là f = 60 : 2 = 30
A. Trục chính của thấu kính là đường thẳng bất kì.
B. Quang tâm của thấu kính cách đều hai tiêu điểm.
C. Tiêu điểm của thấu kính phụ thuộc vào diện tích của thấu kính.
D. Khoảng cách giữa hai tiêu điểm gọi là tiêu cự của thấu kính.
Câu trả lời của bạn
Quang tâm của thấu kính cách đều hai tiêu điểm
→ Đáp án B
A. Có ít nhất một mặt lồi
B. Các tia sáng không qua quang tâm đến thấu kính đều bị khúc xạ về phía trục chính so với tia tới
C. Chỉ được làm bằng thủy tinh
D. Mỗi thấu kính đều có trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự
Câu trả lời của bạn
A, B, D - đúng
C - sai vì thấu kính hội tụ được làm bằng các vật liệu trong suốt như nhựa, ...
Đáp án: C
A. phần rìa dày hơn phần giữa.
B. phần rìa mỏng hơn phần giữa.
C. phần rìa và phần giữa bằng nhau.
D. hình dạng bất kì.
Câu trả lời của bạn
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần giữa, được làm bằng vật liệu trong suốt.
→ Đáp án B
A. chùm tia phản xạ.
B. chùm tia ló hội tụ.
C. chùm tia ló phân kỳ.
D. chùm tia ló song song khác.
Câu trả lời của bạn
Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính
→ Đáp án B
A. Tia tới đi qua quang tâm mà không trùng với trục chính.
B. Tia tới đi qua tiêu điểm nằm ở trước thấu kính.
C. Tia tới song song với trục chính.
D. Tia tới bất kì.
Câu trả lời của bạn
Chiếu một tia sáng vào một thấu kính hội tụ. Tia ló ra khỏi thấu kính sẽ song song với trục chính nếu tia tới đi qua tiêu điểm nằm ở trước thấu kính
→ Đáp án B
A. đi qua tiêu điểm
B. song song với trục chính
C. truyền thẳng theo phương của tia tới
D. có đường kéo dài đi qua tiêu điểm
Câu trả lời của bạn
Tia tới đi qua quang tâm của thấu kính hội tụ thì tia ló tiếp tục đi thẳng (không bị khúc xạ) theo phương của tia tới
→ Đáp án C
A. truyền thẳng ánh sáng
B. tán xạ ánh sáng
C. phản xạ ánh sáng
D. khúc xạ ánh sáng
Câu trả lời của bạn
Chùm tia sáng đi qua thấu kính hội tụ mô tả hiện tượng khúc xạ ánh sáng
→ Đáp án D
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ:
(1) Tia tới đến quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo phương của tia tới.
(2) Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm.
(3) Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.
Câu trả lời của bạn
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *