Ở lớp 7 chúng ta đã biết, cuộn dây có dòng điện chạy qua có tác dụng từ. Phải chăng chỉ có dòng điện chạy qua cuộn dây mới có tác dụng từ? Nếu dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ thì nó có tác dụng từ hay không
Để trả lời được các câu hỏi trên mời các em cùng nghiên cứu Bài 22: Tác dụng từ của dòng điện-Từ trường
Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kỳ đều gây ra tác dụng lưc ( gọi tắt là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói rằng dòng điện có tác dụng từ.
Giả sử có một dây dẫn chạy qua nhà. Nếu không dùng dụng cụ đo điện, có cách nào phát hiện được trong dây dẫn có dòng điện chạy qua hay không?
Có thể theo hai cách sau:
Qua bài này, các em sẽ được làm quen với các kiến thức liên quan đến Tác dụng từ của dòng điện- Từ trường cùng với các bài tập liên quan theo nhiều cấp độ từ dễ đến khó…, các em cần phải nắm được:
Lực từ và từ trường
Cách nhận biết từ trường
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Tác dụng từ của dòng điện - Từ trường cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Trong thí nghiệm phát hiện tác dụng từ của dòng điện, dây dẫn AB được bố trí như thế nào?
Từ trường không tồn tại ở đâu?
Dựa vào hiện tượng nào dưới đây mà kết luận rằng dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng có từ trường?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Tác dụng từ của dòng điện - Từ trườngđể giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập C1 trang 61 SGK Vật lý 9
Bài tập C2 trang 61 SGK Vật lý 9
Bài tập C3 trang 61 SGK Vật lý 9
Bài tập C4 trang 62 SGK Vật lý 9
Bài tập C5 trang 62 SGK Vật lý 9
Bài tập C6 trang 62 SGK Vật lý 9
Bài tập 22.1 trang 50 SBT Vật lý 9
Bài tập 22.2 trang 50 SBT Vật lý 9
Bài tập 22.3 trang 50 SBT Vật lý 9
Bài tập 22.4 trang 50 SBT Vật lý 9
Bài tập 22.5 trang 50 SBT Vật lý 9
Bài tập 22.6 trang 51 SBT Vật lý 9
Bài tập 22.7 trang 51 SBT Vật lý 9
Bài tập 22.8 trang 51 SBT Vật lý 9
Bài tập 22.9 trang 51 SBT Vật lý 9
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Vật Lý 9 DapAnHay
Trong thí nghiệm phát hiện tác dụng từ của dòng điện, dây dẫn AB được bố trí như thế nào?
Từ trường không tồn tại ở đâu?
Dựa vào hiện tượng nào dưới đây mà kết luận rằng dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng có từ trường?
Lực do dòng điện tác dụng lên kim nam châm để gần nó được gọi là
Có thể coi một dây dẫn thẳng dài có dòng điện một chiều chạy qua như một nam châm thẳng được không? Vì sao?
Tác dụng nào phụ thuộc chiều của dòng điện?
Đặt một đầu nam châm điện A có dòng điện xoay chiều chạy qua trước một thanh sắt nhỏ. Người ta thấy thanh sắt nhỏ bị hút về phía nam châm điện. Đây là tác dụng gì của dòng điện xoay chiều?
Cho khung dây hình chữ nhật có dòng điện chạy qua quay đều giữa hai cực của nam châm. Kết luận nào dưới đây là chính xác?
Người ta không dùng dòng điện xoay chiều để chế tạo nam châm vĩnh cửu vì lõi thép đặt trong ống dây
Đặt một kim nam châm trước một nam châm điện. Nếu dòng điện qua cuộn dây là dòng điện xoay chiều thì có hiện tượng gì sẽ xảy ra?
Đóng công tắc K trong thí nghiệm. Quan sát và cho biết có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm. Lúc đã nằm cân bằng, kim nam châm còn song song với dây dẫn nữa không?
Có hiện tượng gì xảy ra với kim nam châm trong thí nghiệm của phần bài học?
Ở mỗi vị trí, sau khi nam châm đã đứng yên, xoay cho nó lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Nhận xét hướng của kim nam châm sau khi đã trở lại vị trí cân bằng.
Nếu có một kim nam châm thì em làm thế nào để phát hiện ra trong dây dẫn AB có dòng điện hay không?
Thí nghiệm nào đã làm với nam châm chứng tỏ rằng xung quanh Trái Đất có từ trường?
Tại một điểm trên bàn làm việc, người ta thử đi thử lại vẫn thấy kim nam châm nằm dọc theo một hướng xác định, không trùng với hướng Nam - Bắc. Từ đó có thể rút ra kết luận gì về không gian xung quanh kim nam châm?
Trong thí nghiệm phát hiện tác dụng từ của dòng điện, dây dẫn AB được bố trí như thế nào?
A. Tạo với kim nam châm một góc bất kì.
B. Song song với kim nam châm.
C. Vuông góc với kim nam châm.
D. Tạo với kim nam châm một góc nhọn.
Có một số pin để lâu ngày và một đoạn dây dẫn. Nếu không có bóng đèn pin để thử, có cách nào kiểm tra được pin còn điện hay không khi trong tay bạn có một kim nam châm?
Từ trường không tồn tại ở đâu?
A. Xung quanh nam châm.
B. Xung quanh dòng điện.
C. Xung quanh điện tích đứng yên.
D. Xung quanh trái đất.
Giả sử có một dây dẫn chạy qua nhà. Nếu không dùng dụng cụ đo điện, có cách nào phát hiện được trong dây dẫn có dòng điện chạy qua hay không?
Dựa vào hiện tượng nào dưới đây mà kết luận rằng dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng có từ trường?
A. Dây dẫn hút nam châm lại gần nó.
B. Dây dẫn hút các vụn sắt lại gần nó.
C. Dòng điện làm cho kim nam châm lại gần và song song với nó lệch khỏi hướng Bắc Nam ban đầu.
D. Dòng điện làm cho kim nam châm luôn luôn cùng hướng với dây dẫn.
Làm thế nào để nhận biết được tại một điểm trong không gian có từ trường?
A. Đặt ở điểm đó một sợi dây dẫn, dây bị nóng lên.
B. Đặt ở đó một kim nam châm, kim bị lệch khỏi hướng Bắc Nam.
C. Đặt ở nơi đó các vụn giấy thì chúng hút về hướng Bắc Nam.
D. Đặt ở nơi đó kim bằng đồng, kim luôn chỉ hướng Bắc Nam.
Người ta dùng dụng cụ nào để nhận biết từ trường?
A. Dùng ampe kế.
B. Dùng vônkế.
C. Dùng áp kế.
D. Dùng kim nam châm có trục quay.
Lực do dòng điện tác dụng lên kim nam châm để gần nó được gọi là
A. Lực hấp dẫn.
B. Lực từ.
C. Lực điện.
D. Lực điện từ.
Có thể coi một dây dẫn thẳng dài có dòng điện một chiều chạy qua như một nam châm thẳng được không? Vì sao?
A. Có thể, vì dòng điện tác dụng lực từ lên kim nam châm để gần nó.
B. Có thể, vì dòng điện tác dụng lực từ lên vật bằng sắt để gần nó.
C. Không thể, vì dòng điện trong dây dẫn thẳng không hút các vụn sắt về hai đầu dây như hai cực của nam châm thẳng.
D. Không thể, vì dòng điện trong dây dẫn thẳng dài luôn có tác dụng như nhau lên các vụn sắt ở bất kì điểm nào của dây.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
a. Nếu dòng điện chạy trong cuộn dây có chiều như trên hình vẽ thì hai cuộn dây hút nhau hay đẩy nhau?
b. Nếu đổi chiều dòng điện của một trong hai cuộn thì tác dụng giữa chúng có gì thay đổi?
Câu trả lời của bạn
a) Hai đòng điện cùng chiều nên hai cuộn dây hút nhau.
b) Hai dòng điện ngược chiều nên hai cuộn dây đẩy nhau.
Câu trả lời của bạn
Dùng mũi tên đánh dấu chiều của các đường sức từ đi qua các điểm A, B, C. Từ đó vẽ kim nam châm qua các điểm đó. Như hình dưới đây:
a. Đầu B của thanh nam châm là cực Bắc hay cực Nam?
b. Sau đó có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm?
c. Nếu ngắt công tắc K, thanh nam châm sẽ ra sao? Giải thích.
Câu trả lời của bạn
a) Đầu B của thanh nam châm là cực Nam.
b) Thanh nam châm xoay đi và đầu B (cực Nam) của nó bị hút về phía đầu Q (cực Bắc) của cuộn dây.
c) Ngắt công tắc K: Thanh nam châm sẽ xoay trở lại, nằm dọc theo hướng Nam - Bắc như khi chưa có dòng điện. Bởi vì bình thường, thanh nam châm tự do khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam - Bắc.
Câu trả lời của bạn
Có thể theo hai cách sau:
1. Cuốn dây thành cuộn. Đặt thanh sắt nhỏ trước cuộn dây đó. Nếu trong dây dẫn có dòng điện thì thanh sắt sẽ bị hút.
2. Đưa một đầu thanh nam châm lại gần dây dẫn căng thẳng, nếu có dòng điện chạy trong dây, dây sẽ bị rung (dao động)
Câu trả lời của bạn
Điểm 1
Câu trả lời của bạn
Vì ống dây cũng có hai cực từ như thanh nam châm.
Câu trả lời của bạn
Quy tắc nắm tay phải.
Câu trả lời của bạn
a. Nếu ngắt dòng điện thì nó còn có tác dụng từ nữa không?
b. Lõi của nam châm điện phải là sắt non, không được là thép. Vì sao?
Câu trả lời của bạn
a. Nếu ngắt dòng điện thì nam châm điện không còn tác dụng từ.
b. Lõi của nam châm điện phải là sắt non, không được là thép. Vì khi ngắt điện, thép còn giữ được từ tính, nam châm điện mất ý nghĩa sử dụng.
Câu trả lời của bạn
Nên dùng dây dẫn mảnh để quấn nhiều vòng, vì tác dụng từ của nam châm điện tăng khi số vòng dây nam châm điện mà không phụ thuộc vào tiết diện của dây dẫn.
A Cùng hướng.
B Ngược hướng.
C Vuông góc.
D Tạo thành một góc 450.
Câu trả lời của bạn
Cùng hướng.
Câu trả lời của bạn
Mắc hai đầu dây dẫn vào hai cực của pin cho dòng điện chạy qua dây dẫn. Đưa kim nam châm lại gần dây dẫn. Nếu kim nam châm bị lệch khỏi hướng Nam – Bắc thì pin còn điện.
Câu trả lời của bạn
Dùng dây dẫn nhỏ quấn nhiều vòng.
a. Hãy vẽ hình mô tả cách làm này.
b. Nêu rõ cách xác định tên từ cực của thanh nam châm khi đó.
Câu trả lời của bạn
a) Bố trí thí nghiệm như hình bên dưới.
b) Nếu dây dẫn chuyến động lên trên thì đầu s của nam châm là cực Nam. Vận dụng quy tắc bàn tay trái để xác định tên từ cực của nam châm.
Câu trả lời của bạn
Nếu đổi chiều dòng điện chạy trong khung thì khung dây không quay. Vì nếu biểu diễn lực từ tác dụng lên các cạnh của khung, ta thấy chúng chỉ có tác dụng làm biến dạng khung chứ không làm quay khung.
Liệu có thể biết được phương hướng bằng kim nam châm đó không ?
Câu trả lời của bạn
Có thể không xác định được phương hướng bằng kim nam châm. Nếu xung quanh có những thiết bị gây từ trường mạnh thì kim nam châm bị ảnh hưởng của từ trường ấy và nó không còn chỉ hướng Bắc – Nam nữa.
A. Đưa nam châm đặt trên trục nhọn rồi đặt ra xa dây dẫn AB.
B. Đưa kim nam châm đặt trên trục nhọn rồi đặt lại gần dây dẫn AB xem nó có lệch khỏi hướng ban đầu không.
C. Đưa kim nam châm đến sát dây dẫn xem nó có hút dây dẫn không.
D. Chỉ đưa cọc nhọn đến gần dây dẫn xem cọc nhọn có bị phóng điện không.
Câu trả lời của bạn
Chọn B
Đưa kim nam châm đặt trên trục nhọn rồi đặt lại gần dây dẫn AB xem nó có lệch khỏi hướng ban đầu không.
A. Các cực cùng tên hút nhau, các cực khác tên thì đẩy nhau
B. Các cực khác tên hút nhau, các cực cùng tên cũng hút nhau
C. Các cực cùng tên đẩy nhau, các cực khác tên thì hút nhau, song lực hút hay đẩy chỉ cảm thấy được khi chúng gần nhau
D. Các cực hút hay đẩy nhau tùy thuộc theo điều kiện cụ thể.
Câu trả lời của bạn
Chọn C
Kim nam châm tương tác các cực khác tên thì hút nhau, các cực cùng tên thì đẩy nhau.
A. Điện tích thử
B. Nam châm thử
C. Dòng điện thử
D. Bút thử điện
Câu trả lời của bạn
Chọn B
Ta nhận biết từ trường bằng: Nam châm thử
A. không gian xung quanh điện tích đứng yên, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng điện lên kim nam châm đặt trong nó.
B. không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó.
C. không gian xung quanh điện tích có khả năng tác dụng lực điện lên kim nam châm đặt trong nó.
D. không gian xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên điện tích đặt trong nó.
Câu trả lời của bạn
Chọn B
Từ trường là: không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *