Nếu có dịp đến các công viên, các em sẽ được ngồi trên những toa của một đoàn tàu nhỏ, chạy trên những đường ray đặt cao ngang tầm nóc nhà để dạo quanh công viên, ngắm nhìn thành phố. Các em biết không, đoàn tàu đó chạy rất êm, không hề nhả khói, không tiêu tốn xăng điện mà chạy được bằng nhờ dòng điện. Làm thế nào để dòng điện có thể làm quay động cơ và vận hành cả đoàn tàu hàng chục tấn?
Để trả lời được các câu hỏi trên mời các em cùng nghiên cứu Bài 28: Động cơ điện một chiều
Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là:
Nam châm tạo ra từ trường
Khung dây dẫn có dòng điện chạy qua
Bộ phận góp điện: để khung dây có thể quay liên tục
Thanh quẹt C1, C2 đư dòng điện từ nguồn điện vào khung dây
Động cơ điện một chiều hoạt động dựa trên tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường. Khi hoạt động động cơ điện một chiều biến điện năng của dòng điện một chiều thành cơ năng.
Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là nam châm điện nam châm tạo ra từ trường ( bộ phận đứng yên) và khung dây dẫn cho dòng điện chạy qua ( bộ phân quay). Bộ phận quay được gọi là rôto
Khi đặt khung dây dẫn ABCD trong từ trường và cho dòng điện chạy qua khung thì dưới tác dụng của lực điện từ, khung dây sẽ quay
Trong động cơ điện kỹ thuật, bộ phận tạo ta từ trường là nam châm điện
Bộ phận quay của động cơ điện kỹ thuật không đơn giản là một khung dây mà gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và song song với trục của một khối trụ làm bằng các lá thép kỹ thuật ghép lại
Ngoài động cơ điện một chiều còn có động cơ điện xoay chiều
Hình 28.1 trình bày một động cơ điện gọi là “Bánh xe Bác-lô”. Có một đĩa bằng đồng đặt thẳng đứng giữa hai cực của một nam châm hình chữ U và có thể dễ dàng quay xung quanh một trục nằm ngang PQ làm bằng kim loại. Mép dưới của đĩa chạm vào thủy ngân được đựng trong một cái chậu. Nối trục của đĩa và thủy ngân vào hai cực của một nguồn điện thì thấy đĩa quay.
Đây là một “động cơ điện” thô sơ, phát minh bởi P.Bác-lô (Peter Barlon, 1766-1862). Hãy giải thích hoạt động của động cơ này.
Dòng điện chạy từ trục đĩa theo đường bán kính OA (A là điểm mà đĩa tiếp xúc với thủy ngân). Lực điện từ do từ trường của nam châm tác dụng vào dòng điện (theo quy tắc bàn tay trái) là lực kéo OA ra phía ngoài nam châm. Kết quả là đĩa quay theo chiều kim đồng hồ như đã biểu diễn trên hình 28.1
Hình 28.2 vẽ cắt ngang một khung dây dẫn có dòng điện chạy qua được đặt trong từ trường. Ban đầu hai cạnh của khung dây có vị trí 1. Do tác dụng của lực điện từ, khung quay lần lượt qua các vị trí 2, 3, 4, 5, 6.
a. Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên khung tại các vị trí xác định ở trên.
b. Tại vị trí thứ 6, lực điện từ có tác dụng làm khung quay không? Nếu do quán tính, khung quay thêm một chút nữa thì tại vị trí mới, lực điện từ sẽ tác dụng làm khung quay như thế nào?
c. Giả sử khi đã vượt vị trí thứ 6, ta đổi chiều dòng điện trong khung, hiện tượng sẽ ra sao?
a. Lực điện từ tác dụng lên khung tại các vị trí từ 1 đến 6 được biểu diễn trên hình 28.2
Qua bài này, các em sẽ được làm quen với các kiến thức liên quan đến Động cơ điện một chiều cùng với các bài tập liên quan theo nhiều cấp độ từ dễ đến khó…, các em cần phải nắm được:
Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện 1 chiều
Động cơ điện một chiều trong kỹ thuật
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Vật lý 9 Bài 28 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Rôto của một động cơ điện một chiều trong kỹ thuật được cấu tạo như thế nào?
Muốn cho động cơ điện quay được, cho ta cơ năng thì phải cung cấp cho nó năng lượng dưới dạng nào?
Câu 3-5: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Vật lý 9 Bài 28để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập C1 trang 76 SGK Vật lý 9
Bài tập C2 trang 76 SGK Vật lý 9
Bài tập C3 trang 76 SGK Vật lý 9
Bài tập C4 trang 77 SGK Vật lý 9
Bài tập C5 trang 78 SGK Vật lý 9
Bài tập C6 trang 78 SGK Vật lý 9
Bài tập C7 trang 78 SGK Vật lý 9
Bài tập 28.1 trang 64 SBT Vật lý 9
Bài tập 28.2 trang 64 SBT Vật lý 9
Bài tập 28.3 trang 65 SBT Vật lý 9
Bài tập 28.4 trang 65 SBT Vật lý 9
Bài tập 28.5 trang 65 SBT Vật lý 9
Bài tập 28.6 trang 65 SBT Vật lý 9
Bài tập 28.7 trang 65 SBT Vật lý 9
Bài tập 28.8 trang 65 SBT Vật lý 9
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Vật Lý 9 DapAnHay
Rôto của một động cơ điện một chiều trong kỹ thuật được cấu tạo như thế nào?
Muốn cho động cơ điện quay được, cho ta cơ năng thì phải cung cấp cho nó năng lượng dưới dạng nào?
Ưu điểm nào dưới đây không phải là ưu điểm của động cơ điện?
Điều nào sau đây là sai khi nói về cấu tạo của động cơ điện một chiều trong thực tế ?
Động cơ điện một chiều hoạt động dựa trên tác dụng nào dưới đây?
Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên đoạn AB và CD của khung dây dẫn khi có dòng điện chạy qua như hình 28.1 SGK.
Dự đoán xem có hiện tượng gì xảy ra với khung dây khi đó:
Hãy làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán của em bằng cách bật công tắc cho dòng điện đi vào khung dây mô hình.
Nhận xét về sự khác nhau của hai bộ phận chính của nó so với mô hình động cơ điện mà em mới tìm hiểu.
Khung dây trong hình 28.3 SGK quay theo chiều nào?
Tại sao khi chế tạo động cơ điện có công suất lớn, người ta không dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra từ trường.
Kể một số ứng dụng của động cơ điện mà em biết?
Hình 28.1 trình bày một động cơ điện gọi là “Bánh xe Bác-lô”. Có một đĩa bằng đồng đặt thẳng đứng giữa hai cực của một nam châm hình chữ U và có thể dễ dàng quay xung quanh một trục nằm ngang PQ làm bằng kim loại. Mép dưới của đĩa chạm vào thủy ngân được đựng trong một cái chậu. Nối trục của đĩa và thủy ngân vào hai cực của một nguồn điện thì thấy đĩa quay.
Đây là một “động cơ điện” thô sơ, phát minh bởi P.Bác-lô (Peter Barlon, 1766-1862). Hãy giải thích hoạt động của động cơ này.
Hình 28.2 vẽ cắt ngang một khung dây dẫn có dòng điện chạy qua được đặt trong từ trường. Ban đầu hai cạnh của khung dây có vị trí 1. Do tác dụng của lực điện từ, khung quay lần lượt qua các vị trí 2, 3, 4, 5, 6.
a. Biểu diễn lực điện từ tác dụng lên khung tại các vị trí xác định ở trên.
b. Tại vị trí thứ 6, lực điện từ có tác dụng làm khung quay không? Nếu do quán tính, khung quay thêm một chút nữa thì tại vị trí mới, lực điện từ sẽ tác dụng làm khung quay như thế nào?
c. Giả sử khi đã vượt vị trí thứ 6, ta đổi chiều dòng điện trong khung, hiện tượng sẽ ra sao?
Ưu điểm nào dưới đây không phải là ưu điểm của động cơ điện?
A. Không thải ra ngoài các chất khí hay hơi làm ô nhiễm môi trường xung quanh.
B. Có thể có công suất từ vài oát đến hàng trăm, hàng ngàn, chục ngàn kilôoat.
C. Hiệu suất rất cao, có thể đạt tới 98%.
D. Có thể biến đổi trực tiếp năng lượng của nhiên liệu thành cơ năng.
Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d, e với một phần 1, 2, 3, 4, 5, 6 để được một câu có nội dung đúng.
a. Động cơ điện hoạt động dựa vào
b. Nam châm điện hoạt động dựa vào
c. Nam châm vĩnh cửu được chế tạo dựa vào
d. Động cơ điện là động cơ trong đó
e. Đông cơ nhiệt là động cơ trong đó
1. sự nhiễm từ của sắt, thép.
2. năng lượng của nhiên liệu bị đốt cháy chuyển thành cơ năng.
3. tác dụng của từ trường lên dòng điện đặt trong từ trường.
4. tác dụng từ của dòng điện.
5. khả năng giữ được từ tính lâu dài của thép sau khi nhiễm từ.
6. Điện năng chuyển hóa thành cơ năng.
Động cơ điện một chiều quay được do tác dụng của lực nào?
A. Lực hấp dẫn B. Lực đàn hồi
C. Lực từ D. Lực điện từ
Trong động cơ điện một chiều, nếu thay bộ góp điện gồm hai vành bán khuyên bằng một bộ góp điện gồm hai vành khuyên thì động cơ có quay được liên tục không? Tại sao?
Rôto của một động cơ điện một chiều trong kỹ thuật được cấu tạo như thế nào?
A. Là một nam châm vĩnh cửu có trục quay.
B. Là một nam châm điện có trục quay.
C. Là một cuộn dây dẫn có thể quay quanh cùng một trục.
D. Là nhiều cuộn dây dẫn quấn quanh một lõi thép gắn với vỏ máy.
Muốn cho động cơ điện quay được, cho ta cơ năng thì phải cung cấp cho nó năng lượng dưới dạng nào?
A. Động năng.
B. Thế năng.
C. Nhiệt năng.
D. Điện năng.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Khi động cơ điện hoạt động thì điện năng sẽ được biến đổi thành cơ năng
Câu trả lời của bạn
Cấu tạo của động cơ điện một chiều dùng trong kĩ thuật có đặc điểm:
+ Bộ phận tạo ra từ trường là nam châm điện
+ Bộ phận quay gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau
+ Bộ góp điện cấu tạo từ hai vành khuyên nối với hau đầu khung dây luôn tiếp xúc với hai thanh quét
Câu trả lời của bạn
Động cơ điện dùng để biến đổi điện năng thành cơ năng và có thể đạt hiệu suất rất cao. Nhưng không thể biến cơ năng thành điện năng được.
Câu trả lời của bạn
Động cơ điện hoạt động dựa trên tác dụng của từ trường (lực từ) lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường
Câu trả lời của bạn
Động cơ điện hoạt động dựa trên tác dụng của từ trường (của nam châm) lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường, nên từ trường của Trái Đất không ảnh hưởng đến hoạt động của động cơ
Câu trả lời của bạn
Động cơ điện dùng để biến đổi điện năng thành cơ năng và có thể đạt hiệu suất rất cao. Nhưng không thể biến cơ năng thành điện năng được
Câu trả lời của bạn
Động cơ điện có ưu điểm:
+ Không thải ra các chất khí hay hơi làm ô nhiễm môi trường
+ Có thể chế tạo ra động cơ với các công suất từ vài oat đến hàng trăm, hàng ngàn, hàng chục ngàn Kilooat
+ Hiệu suất rất cao có thể đạt tới 98%
Câu trả lời của bạn
Khi chế tạo động cơ điện có công suất lớn, người ta không dùng nam châm vĩnh cửu mà dùng nam chậm điện. Nguyên nhân là: nam châm điện dễ tạo ra từ trường mạnh hơn nam châm vĩnh cửu.
1. Động cơ trong máy bơm nước
2. Động cơ điện trong các đồ chơi trẻ em
3. Động cơ trong máy say sinh tố
4. Động cơ trong máy giặt
Câu trả lời của bạn
Động cơ thuộc loại động cơ một chiều: Động cơ điện trong các đồ chơi trẻ em.
Câu trả lời của bạn
Khi động cơ điện một chiều hoạt động thì: nhờ có bộ góp điện mà dòng điện chạy qua trong khung đổi chiều một cách luân phiên.
Câu trả lời của bạn
Nói: Sở dĩ động cơ điện hoạt động được vì khi có dòng điện chạy qua khung dây thì nó làm phát sinh xung quanh nó một từ trường. Là sai.
Câu trả lời của bạn
Để khung dây của động cơ điện có thể quay liên tục thì hai đầu khung dây phải có bộ góp điện.
Câu trả lời của bạn
Để khung dây của động cơ điện có thể quay liên tục thì hai đầu khung dây phải có bộ góp điện.
Câu trả lời của bạn
+ Nam châm tạo ra từ trường là bộ phận đứng yên
+ Bộ phận quay khung dây có dòng điện chạy qua
+ Bộ góp nối ở hai đầu khung dây có tác dụng đưa dòng điện từ nguồn điện vào khung dây
Câu trả lời của bạn
Nhận xét đúng:
+ Nam châm tạo ra từ trường là bộ phận đứng yên
+ Bộ phận quay khung dây có dòng điện chạy qua
+ Bộ góp nối ở hai đầu khung dây có tác dụng đưa dòng điện từ nguồn điện vào khung dây
Câu trả lời của bạn
Nam châm điện hoạt động dựa vào tác dụng từ của dòng điện.
Câu trả lời của bạn
Động cơ nhiệt là động cơ trong đó năng lượng của nhiên liệu bị đốt cháy chuyển hóa thành cơ năng.
Câu trả lời của bạn
Nam châm vĩnh cửu được chế tạo dựa vào khả năng giữ được từ tính lâu dài của thép sau khi bị nhiễm từ.
Câu trả lời của bạn
Động cơ điện là động cơ trong đó năng lượng điện chuyển hóa thành cơ năng.
Câu trả lời của bạn
Ưu điểm của động cơ điện một chiều:
+ Có thể chế tạo các động cơ với công suất từ vài oát đến hàng trăm, hàng ngàn, hàng chục ngàn kilôoát.
+ Hiệu suất rất cao có thể đạt đến 98%.
+ Không thải các chất khí hay hơi làm ô nhiễm môi trường xung quanh.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *