Hàng chục triệu chất trên Trái Đất đều được tạo nên từ một hoặc nhiều nguyên tố hoá học. Các nhà khoa học đã phân loại chúng như thế nào? Bài 5: Phân tử - Đơn chất - Hợp chất môn Khoa học tự nhiên 7 SGK Chân trời sáng tạo dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về cách phân loại chất.
- Tất cả các chất đều gồm vô số hạt rất nhỏ tạo thành. Những hạt này đại diện cho chất, được gọi là hạt hợp thành của chất.
Hình 5.1. Hình mô phỏng hạt hợp thành của một số chất
- Các hạt hợp thành của một chất thì giống nhau về thành phần và hình dạng, mỗi hạt thể hiện đầy đủ tính chất hoá học của một chất, được gọi chung là phân tử.
Hình 5.2. Hình mô phỏng một số phân tử
Ví dụ: Các hạt hợp thành của nước đều gồm có 2 nguyên tử hydrogen và 1 nguyên tử oxygen.
- Khối lượng phân tử của một chất là khối lượng tính bằng đơn vị amu của một phân tử chất đó.
- Khối lượng phân tử bằng tổng khối lượng của các nguyên tử có trong phân tử.
Hình 5.3. Hình mô phỏng phân tử các chất
Ví dụ: Khối lượng phân tử (KLPT) ammonia (Hình 5.4) bằng: 14 + 1.3 = 17 (amu)
Hình 5.4. Hình mô phỏng phân tử ammonia
- Mỗi đơn chất được tạo thành từ nguyên tố hóa họctương ứng (tên gọi của đơn chất thường trùng với tên nguyên tố).
Hình 5.5. Một số nguyên tố hóa học
- Một số nguyên tố có thể tạo ra nhiều dạng đơn chất khác nhau. Ví dụ: nguyên tố carbon tạo nên than (than muội, than cốc, than gỗ,...), graphite, kim cương.
- Phân tử đơn chất (Hình 5.6) được tạo ra từ một số nguyên tử.
Hình 5.6. Một số đơn chất và hình mô phỏng phân tử đơn chất
- Đơn chất gồm:
+ Đơn chất kim loại: nguyên tử của nguyên tố kim loại tạo ra đơn chất kim loại. Ví dụ: copper (Cu), iron (Fe),...
+ Đơn chất phi kim: khí nitrogen, khí oxygen, sulfur, carbon,...
+ Đơn chất khí hiếm: tồn tại trong tự nhiên dưới dạng đơn nguyên tử.
- Phân tử hợp chất gồm nhiều nguyên tố hoá học tạo nên.
- Trong hợp chất, nguyên tử của các nguyên tố kết hợp với nhau theo tỉ lệ và thứ tự nhất định.
Ví dụ:
- Phân tử methane được tạo bởi 4 nguyên tử của nguyên tố hydrogen và 1 nguyên tử của nguyên tố carbon (Hình 5.9a).
- Phân tử sulfur dioxide được tạo bởi 2 nguyên tử của nguyên tố oxygen và 1 nguyên tử của nguyên tố sulfur (Hình 5.9b)
Hình 5.9. Hình mô phỏng phân tử methane (a) và sulfur dioxide (b)
1. Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử kết hợp với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hoá học của chất. Khối lượng phân tử = tổng khối lượng của các nguyên tử có trong phân tử 2. Đơn chất là chất được tạo nên từ một nguyên tố hoá học. 3. Hợp chất là chất được tạo nên từ hai hay nhiều nguyên tố hoá học. |
Bài 1: Trong số các chất cho dưới đây, hãy chỉ ra và giải thích chất nào là đơn chất, là hợp chất:
a) Kim loại sodium được tạo thành từ nguyên tố Na.
b) Lactic acid có trong sữa chua được tạo thành từ các nguyên tố C, H và O.
c) Kim cương được tạo thành từ nguyên tố C.
d) Muối ăn được tạo thành từ các nguyên tố Na và Cl.
Hướng dẫn giải
Đơn chất là chất được tạo nên từ một nguyên tố hoá học. Hợp chất là chất được tạo nên từ hai hay nhiều nguyên tố hoá học.
a) Được tạo thành từ 1 nguyên tố Na => Đơn chất
b) Được tạo thành từ 3 nguyên tố C, H và O => Hợp chất
c) Được tạo thành từ 1 nguyên tố C => Đơn chất
d) Được tạo thành từ 2 nguyên tố Na và Cl => Hợp chất
Bài 2: Tính khối lượng phân tử của:
a) Carbon dioxide, biêt phân tử gồm 1 nguyên tử C và 2 nguyên tử O.
b) Khí methane, biết phân tử gồm 1 nguyên tử C và 4 nguyên tử H.
c) Nitric acid, biết phân tử gồm 1 nguyên tử H, 1 nguyên tử N và 3 nguyên tử O.
d) Potassium permanganate (thuốc tím) biết phân tử gồm 1 nguyên tử K, 1 nguyên tử Mn và 4 nguyên tử O.
Hướng dẫn giải
Khối lượng phân tử = tổng khối lượng của các nguyên tử có trong phân tử
a) Khối lượng phân tử của carbon dioxide: 12 + 16.2 = 44 amu
b) Khối lượng phân tử của khí methane: 12 + 1.4 = 16 amu
c) Khối lượng phân tử của nitric acid: 1.1 + 14.1 + 16.3 = 63 amu
d) Khối lượng phân tử của potassium permanganate: 39.1 + 55.1 + 16.4 = 158 amu
Học xong bài học này, em có thể:
- Nêu được khái niệm đơn chất, hợp chất và phân tử.
- Đưa ra được một số ví dụ về đơn chất và hợp chất.
- Tính được khối lượng phân tử theo đơn vị amu.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Bài 5 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Phân tử là
Khối lượng phân tử là
tổng khối lượng các nguyên tố có trong phân tử.
tổng khối lượng các hạt hợp thành của chất có trong phân tử.
tổng khối lượng các nguyên tử có trong hạt hợp thành của chất.
khối lượng của nhiều nguyên tử.
Đơn chất là
những chất luôn có tên gọi trùng với tên nguyên tố hoá học.
chất tạo ra từ một nguyên tố hoá học.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Bài 5để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 31 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 1 trang 31 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 2 trang 32 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 3 trang 32 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 4 trang 33 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 5 trang 33 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 6 trang 34 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 7 trang 35 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 8 trang 35 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 9 trang 35 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 31 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 32 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 34 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 35 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 32 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 33 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 35 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 36 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 1 trang 36 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 2 trang 36 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3 trang 36 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 4 trang 36 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhie DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Phân tử là
Khối lượng phân tử là
tổng khối lượng các nguyên tố có trong phân tử.
tổng khối lượng các hạt hợp thành của chất có trong phân tử.
tổng khối lượng các nguyên tử có trong hạt hợp thành của chất.
khối lượng của nhiều nguyên tử.
Đơn chất là
những chất luôn có tên gọi trùng với tên nguyên tố hoá học.
chất tạo ra từ một nguyên tố hoá học.
Phát biểu đúng là
Phân tử đơn chất là do các đơn chất tạo thành.
Phân tử hợp chất là do các hợp chất tạo thành.
Các phân tử khí trơ đều do các nguyên tử khí trơ kết hợp với nhau theo một trật tự xác định.
Phân tử kim loại do các nguyên tử kim loại kết hợp với nhau theo một trật tự xác định.
Phân tử (X) được tạo bởi nguyên tố carbon và nguyên tố oxygen. Khối lượng phân tử (X) là
Có các phát biểu sau:
(a) Các đơn chất kim loại đều có tên gọi trùng với tên của nguyên tố kim loại.
(b) Hợp chất là các chất ở thể lỏng.
(c) Hợp chất và đơn chất đều có chứa nguyên tố kim loại.
(d) Trong không khí chỉ chứa các đơn chất.
(e) Các đơn chất kim loại đều ở thể rắn.
Số phát biểu đúng là
Có các hình mô phỏng các chất sau:
Số hình mô phỏng hợp chất là
Chất nào sau đây là đơn chất?
Khí ammonia tạo nên từ nguyên tố nitrogen và hydrogen.
Nước tạo nên từ nguyên tố hydrogen và oxygen.
Khối lượng phân tử của khí methane (biết phân tử gồm 1 nguyên tử C và 4 nguyên tử H) là
Khi đun nóng, đường bị phân hủy, biến đổi thành than và nước. Như vậy, phân tử đường do những nguyên tử của nguyên tố nào tạo nên? Đường là đơn chất hay hợp chất?
Hàng chục triệu chất trên Trái Đất đều được tạo nên từ một hoặc nhiều nguyên tố hóa học. Các nhà khoa học đã phân loại chúng như thế nào?
Quan sát Hình 5.1 và cho biết hạt hợp thành của chất nào được tạo từ một nguyên tố hóa học. Hạt hợp thành của chất nào được tạo từ nhiều nguyên tố hóa học?
Hình 5.1. Hình mô phỏng hạt hợp thành của một số chất
Em hãy đề xuất cách tính khối lượng phân tử của mỗi chất ở Hình 5.3.
Hình 5.3. Hình mô phỏng phân tử các chất
Khối lượng nguyên tử của oxygen bằng 16 amu. Phân tử khí oxygen gồm 2 nguyên tử oxygen sẽ có khối lượng phân tử bằng bao nhiêu?
Dựa vào Hình 5.5, cho biết tên các đơn chất được tạo thành từ nguyên tố hóa học tương ứng
Hình 5.5. Một số nguyên tố hóa học
Ngoài các đơn chất tạo từ các nguyên tố ở Hình 5.5, em hãy liệt kế thêm 2 đơn chất tạo thành từ nguyên tố kim loại và 2 đơn chất tạo thành từ nguyên tố phi kim khác.
Quan sát Hình 5.6, em hãy cho biết số nguyên tử và thành phần nguyên tố có trong mỗi phân tử đơn chất.
Hình 5.6. Một số đơn chất và hình mô phỏng phân tử đơn chất
Quan sát Hình 5.7, em hãy cho biết phân tử chất nào là phân tử đơn chất, phân tử chất nào là phân tử hợp chất. Giải thích.
Hình 5.7. Hình mô phỏng phân tử các chất
Muối ăn (Hình 5.8) là đơn chất hay hợp chất? Vì sao?
Hình 5.7. Ruộng muối và hình mô phỏng phân tử muối ăn
Hãy nêu một số ví dụ về phân tử hợp chất mà em biết và cho biết phân tử đó được tạo thành từ các nguyên tử của nguyên tố nào?
Tương tự Ví dụ 1, em hãy mô tả một số phân tử được tạo thành từ 1 nguyên tố hóa học, 2 nguyên tố hóa học.
Muối ăn có thành phần chính là sodium chloride. Phân tử sodium chloride gồm 1 nguyên tử sodium và 1 nguyên tử chloride. Em hãy tính khối lượng phân tử của sodium chloride
Mẫu vật nào được tạo ra từ phân tử đơn chất trong hình dưới đây? Cho biết nguyên tố tạo ra mỗi đơn chất đó.
Carbon dioxide là thành phần tạo ra bọt khí trong nước giải khát có gas. Theo em, carbon dioxide là đơn chất hay hợp chất.
Có nhiều loại bình chữa cháy, hình bên là một loại bình chữa cháy chứa chất khí đã được hóa lỏng. Loại bình này dùng để dập tắt hiệu quả các đám cháy nhỏ, nơi kín gió. Ưu điểm của nó là không lưu lại chất chữa cháy trên đồ vật.
Theo em, trong bình có chứa phân tử chất khí gì? Phân tử đó gồm những nguyên tố nào? Số lượng nguyên tử của mỗi nguyên tố có trong phân tử chất khí này là bao nhiêu?
Đá vôi có thành phần chính là calcium carbonate. Phân tử calcium carbonate gồm 1 nguyên tử calcium, 1 nguyên tử carbon và 3 nguyên tử oxygen. Tính khối lượng phân tử của calcium carbonate. Hãy nêu một số ứng dụng của đá vôi.
Khí quyển Trái Đất là lớp các chất khí bao quanh và được giữ lại bởi lực hấp dẫn của Trái Đất. Thành phần khí quyển gồm có nitrogen, oxygen, argon, carbon dioxide, hơi nước và một số chất khí khác (helium, neon, methane, hydrogen,…) Em hãy liệt kê các đơn chất có trong khí quyển. Tìm hiểu và cho biết đơn chất nào được dùng để bơm vào lốp ô tô thay cho không khí.
Có các mẫu chất như hình bên:
Hãy cho biết mỗi chất đó được tạo bởi loại phân tử gì? Iodine và potassium iodide có nhiều ứng dụng trong đời sống. Tìm hiểu qua sách báo và internet, em hãy cho biết một số ứng dụng của các chất này.
Hãy liệt kê 5 phân tử đơn chất và 5 phân tử hợp chất chứa 2 nguyên tố hóa học
Hoàn thành bảng sau:
Chất | Phân tử đơn chất | Phân tử hợp chất | Khối lượng phân tử |
Phân tử carbon monoxide gồm 1 nguyên tử carbon và 1 nguyên tử oxygen | ? | ? | ? |
Phân tử calcium oxide gồm 1 nguyên tử calcium và 1 nguyên tử oxygen | ? | ? | ? |
Phân tử ozone gồm 3 nguyên tử oxygen | ? | ? | ? |
Phân tử nitrogen dioxide gồm 1 nguyên tử nitrogen và 2 nguyên tử oxygen | ? | ? | ? |
Phân tử acetic acid (có trong giấm ăn) gồm 2 nguyên tử carbon, 4 nguyên tử hydrogen và 2 nguyên tử oxygen | ? | ? | ? |
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Methane là hợp chất do được tạo thành từ hai nguyên tố là carbon và hydrogen
Câu trả lời của bạn
Khối lượng phân tử nitrogen là: 2 . 14 = 28 amu.
A. một nhóm gồm hai hay nhiều nguyên tử.
B. một nhóm gồm hai hay nhiều nguyên tử giống nhau liên kết với nhau.
C. một tập hợp gồm hai hay nhiều nguyên tử.
D. một nhóm gồm hai hay nhiều nguyên tử gắn kết với nhau bằng liên kết hóa học.
Câu trả lời của bạn
Đáp án D
Phân tử là một nhóm gồm hai hay nhiều nguyên tử gắn kết với nhau bằng liên kết hóa học.
Đèn neon chứa
A. các phân tử khí neon Ne2.
B. các nguyên tử neon (Ne) riêng rẽ không liên kết với nhau.
C. một đại phân tử khổng lồ chứa rất nhiều nguyên tử neon.
D. một nguyên tử neon.
Câu trả lời của bạn
Đáp án đúng là: B
Đèn neon chứa các nguyên tử neon (Ne) riêng rẽ không liên kết với nhau.
A. một hợp chất.
B. một đơn chất.
C. một hỗn hợp.
D. một nguyên tổ hoá học.
Câu trả lời của bạn
A. một hợp chất
Cho khí methane vào bình kín, nung nóng ở nhiệt độ cao trong một thời gian thích hợp thì thu được carbon và khí hydrogen. Hãy cho biết methane là đơn chất hay hợp chất.
Câu trả lời của bạn
Cho khí methane vào bình kín, nung nóng ở nhiệt độ cao trong một thời gian thích hợp thì thu được carbon và khí hydrogen nên trong methane có các nguyên tố C và H. Do đó methane là hợp chất.
A. Phân tử là một nhóm gồm hai hay nhiều nguyên tử.
B. Phân tử là một nhóm gồm hai hay nhiều nguyên tử giống nhau liên kết với nhau.
C. Phân tử là một tập hợp gồm hai hay nhiều nguyên tử.
D. Phân tử là một nhóm gồm hai hay nhiều nguyên tử gắn kết với nhau bằng liên kết hóa học.
Câu trả lời của bạn
Đáp án đúng là: D
Phân tử là một nhóm gồm hai hay nhiều nguyên tử gắn kết với nhau bằng liên kết hóa học.
Tính khối lượng của phân tử acetic acid gồm hai nguyên tử carbon, bốn nguyên tử hydrogen và hai nguyên tử oxygen.
Câu trả lời của bạn
Khối lượng phân tử acetic acid: 2 × 12 + 4 × 1 + 2 × 16 = 60 amu
A. 4 lần
B. 2 lần
C. 32 lần
D. 62 lần
Câu trả lời của bạn
khối lượng phân tử khí hydrogen là 2, của Cu là 64
=> 64:2=32
=> Đáp án C
A. Đơn chất và hợp chất giống nhau
B. Đơn chất là những chất cấu tạo nên từ một nguyên tố hóa học
C. Hợp chất là những chất tạo nên chỉ duy nhất với hai nguyên tố hóa học
D. Có duy nhất một loại hợp chất
Câu trả lời của bạn
B. Đơn chất là những chất cấu tạo nên từ một nguyên tố hóa họ
Trong phân tử hydrogen sulfide có 2 H và 1 S. Khối lượng phân tử của hydrogen sulfide là
Câu trả lời của bạn
Khối lượng phân tử bằng tổng khối lượng của các nguyên tử có trong phân tử
Khối lượng phân tử hydrogen sulfide = 2.1 + 32 = 34
Trong số các ý dưới đây, hãy cho biết có bao nhiêu hợp chất
a. Nước được tạo nên từ H và O.
b. Muối ăn được tạo nên từ Na và Cl.
c. Bột lưu huỳnh được tạo nên từ S.
d. Kim loại đồng được tạo nên từ Cu.
e. Đường mía được tạo nên từ C, H và O.
Câu trả lời của bạn
3 hợp chất: nước, muối ăn, đường mía (hợp chất được tạo nên từ hai nguyên tố hóa học trở lên)
Để phân biệt đơn chất và hợp chất dựa vào dấu hiệu là
A. Kích thước.
B. Nguyên tử cùng loại hay khác loại.
C. Hình dạng.
D. Số lượng nguyên .tử
Câu trả lời của bạn
Đơn chất được tạo nên từ một nguyên tố hoá học. Hợp chất được tạo nên từ hai hay nhiều nguyên tố hoá học.
=> Chọn B
Để phân biệt đơn chất và hợp chất dựa vào dấu hiệu là nguyên tử cùng loại hay khác loại.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *