Nội dung bài học Bài 3: Nguyên tố hóa học sẽ tóm tắt nội dung cơ bản trong sách giáo khoa chương trình Khoa học tự nhiên lớp 7 SGK Chân trời sáng tạo. Hi vọng tài liệu này sẽ hỗ trợ cho việc dạy và học của quý thầy cô và các em học sinh trở nên hiệu quả hơn. Mời thầy cô và các em cùng tham khảo chi tiết tại đây nhé!
- Nguyên tố hóa học là tập hợp những nguyên tử cùng loại, có cùng số proton trong hạt nhân.
- Các nguyên tử của cùng một nguyên tố hóa học đều có tính chất hóa học giống nhau.
Ví dụ: Mô hình 3 nguyên tử hydrogen dưới đây đều thuộc cùng nguyên tố hóa học.
Hình 3.1. Mô hình cấu tạo của 3 nguyên tử khác nhau thuộc cùng nguyên tố hydrogen
- Số proton (p) đặc trưng cho một nguyên tố hóa học.
- Hiện nay, đã có 118 nguyên tố hoá học được xác định (98 nguyên tố được tìm thấy trong tự nhiên, các nguyên tố còn lại là sản phẩm được con người tạo ra từ các phản ứng hạt nhân).
Hình 3.2. Phần trăm về khối lượng các nguyên tố trong lớp vỏ Trái Đất và trong cơ thể người.
- Các nguyên tố hoá học có vai trò rất quan trọng đối với sự sống và phát triển của con người:
+ Nguyên tố phổ biến nhất trong lớp vỏ Trái Đất là oxygen.
+ Nguyên tố phổ biến nhất trong vũ trụ là hydrogen, thứ hai là helium.
+ Nguyên tố calcium (chiếm khoảng 2% khối lượng của cơ thể người) đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình đông máu, hoạt động của hệ cơ và hệ thần kinh, có vai trò quan trọng trong cấu tạo của hệ xương.
+ Nguyên tố phosphorus (chiếm khoảng 1% khối lượng của cơ thể người) có các chức năng sinh lí như: cùng với calcium cấu tạo nên xương, răng, hoà hợp với protein, lipid và glucid để tham gia cấu tạo nên tế bào và đặc biệt là màng tế bào.
+ Iodine là một nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự phát triển thể chất, tinh thần và giúp điều hoà chuyển hoá năng lượng, ngăn ngừa bệnh bướu cổ ở người.
- Kí hiệu hóa học được sử dụng để biểu diễn một nguyên tố hóa học và chỉ một nguyên tử của nguyên tố đó.
- Mỗi nguyên tố được biểu diễn bằng một hay hai chữ cái, trong đó chữ cái đầu viết ở dạng in hoa.
- IUPAC đã thống nhất tên gọi và kí hiệu hoá học của các nguyên tố.
Bảng 3.1. Kí hiệu hóa học và khối lượng nguyên tử của một số nguyên tố
- Một số kí hiệu hóa học có nguồn gốc từ tên gọi của các nguyên tố theo tiếng Latin.
1. Nguyên tố hóa học là tập hợp những nguyên tử cùng loại, có cùng số proton trong hạt nhân. Các nguyên tử của cùng một nguyên tố hóa học đều có tính chất hóa học giống nhau. 2. Các nguyên tố hoá học có vai trò rất quan trọng đối với sự sống và phát triển của con người. 3. Kí hiệu hóa học được sử dụng để biểu diễn một nguyên tố hóa học và chỉ một nguyên tử của nguyên tố đó. Kí hiệu hóa học được biểu diễn bằng một hay hai chữ cái (chữ cái đầu tiên viết in hoa, nếu có chữ cái thứ hai thì viết thường). |
Bài 1: Cho biết sơ đồ hai nguyên tử như hình dưới đây:
a) Nêu sự giống nhau và khác nhau về thành phần hạt nhân của hai nguyên tử.
b) Giải thích vì sao nói được hai nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hoá học.
Viết tên và kí hiệu hoá học của nguyên tố đó.
Hướng dẫn giải
a) Thành phần hạt nhân của hai nguyên tử giống nhau về số proton (đều có 2p), khác nhau về số neutron (theo thứ tự bằng 2 và 1).
b) Hai nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hoá học vì có cùng số proton trong hạt nhân. Đó là nguyên tố helium (He).
Bài 2: Hãy kể tên và viết kí hiệu của ba nguyên tố hóa học chiếm khối lượng lớn nhất trong vỏ Trái Đất
Hướng dẫn giải
- 3 nguyên tố hóa học chiếm khối lượng lớn nhất trong vỏ Trái đất là:
+ Oxygen: O chiếm 46,1% về khối lượng
+ Silicon: Si chiếm 28,2% về khối lượng
+ Aluminium (Nhôm): Al chiếm 8,2% về khối lượng
Bài 3: Hoàn thành bảng sau:
Hướng dẫn giải
Học xong bài học này, em có thể:
- Phát biểu được khái niệm về nguyên tố hoá học và kí hiệu nguyên tố hoá học.
- Viết được công thức hoá học và đọc được tên của 20 nguyên tố đầu tiên.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Bài 3 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Điền từ phù hợp vào chỗ trống: “Số .... là số đặc trưng của một nguyên tố hoá học.
Hiện nay, số nguyên tố hoá học trong tự nhiên là:
Nguyên tố hoá học là tập hợp nguyên tử cùng loại có....
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Bài 3để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 18 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 1 trang 18 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 2 trang 18 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 3 trang 19 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 4 trang 20 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 5 trang 20 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 19 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 20 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 1 trang 21 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 2 trang 21 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3 trang 21 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 4 trang 21 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 5 trang 21 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Điền từ phù hợp vào chỗ trống: “Số .... là số đặc trưng của một nguyên tố hoá học.
Hiện nay, số nguyên tố hoá học trong tự nhiên là:
Nguyên tố hoá học là tập hợp nguyên tử cùng loại có....
Kí hiệu hoá học của nguyên tố calcium và aluminium lần lượt là:
Hãy dùng chữ số và kí hiệu hóa học để biểu diễn bốn nguyên tử magnesium:
7Cl có ý nghĩa gì?
Nguyên tố hóa học phổ biến nhất trong lớp vỏ Trái Đất là:
Nguyên tố có vai trò quan trọng trong cấu tạo của hệ xương là:
Để ngăn ngừa bệnh bướu cổ ở người, cần một sung một lượng cần thiết nguyên tố nào?
Nguyên tố X có khối lượng nguyên tử gấp 7 lần khối lượng nguyên tử của nguyên tố hydrogen. Nguyên tố X là:
Một viên kim cương hay một mẩu than chì đều được tạo nên từ hàng tỉ nguyên tử giống nhau. Kim cương và than chì được tạo từ 1 nguyên tố hóa học là carbon. Nguyên tố hóa học là gì?
Quan sát Hình 3.1, em hãy cho biết sự khác nhau về cấu tạo giữa 3 nguyên tử hydrogen?
Hình 3.1. Mô hình cấu tạo của 3 nguyên tử khác nhau thuộc cùng nguyên tố hydrogen
Vì sao 3 nguyên tử trong Hình 3.1 lại thuộc cùng một nguyên tố hóa học?
Hình 3.1. Mô hình cấu tạo của 3 nguyên tử khác nhau thuộc cùng nguyên tố hydrogen
Quan sát Hình 3.2, cho biết
a) nguyên tố nào chiếm hàm lượng cao nhất trong vỏ Trái Đất?
b) nguyên tố nào chiếm tỉ lệ phần trăm lớn nhất trong cơ thể người?
Hình 3.2. Phần trăm về khối lượng các nguyên tố trong lớp vỏ Trái Đất và trong cơ thể người.
Vì sao cần phải xây dựng hệ thống kí hiệu nguyên tố hóa học? Các kí hiệu hóa học của các nguyên tố được biểu diễn như thế nào?
Hãy cho biết, nếu quy ước tất cả kí hiệu hóa học bằng 1 chữ cái đầu tiên trong tên gọi các nguyên tố hóa học thì gặp khó khăn gì?
a) Những nguyên tố nào cần thiết giúp cơ thể phát triển?
b) Nguyên tố nào giúp ngăn ngừa bệnh bướu cổ ở người?
Qua tìm hiểu trong thực tế, hãy cho biết để cây sinh trưởng và phát triển tốt, ta cần cung cấp nguyên tố dinh dưỡng nào cho cây. Dựa vào Bảng 3.1, hãy biết kí hiệu hóa học các nguyên tố đó.
Bảng 3.1. Kí hiệu hóa học và khối lượng nguyên tử của một số nguyên tố
Bổ sung các thông tin để hoàn thành bảng sau:
Tên nguyên tố | Kí hiệu hóa học |
Hydrogen | ? |
? | C |
Aluminium | ? |
? | F |
Phosphorus | ? |
? | Ar |
Kí hiệu hóa học nào sau đây viết sai? Nếu sai, hãy sửa lại cho đúng: H, Li, NA, O, Ne, AL, CA, K, N.
Cho các nguyên tử được kí hiệu bởi các chữ cái và số proton trong mỗi nguyên tử như sau:
Nguyên tử | X | Y | Z | R | E | Q |
Số proton | 5 | 8 | 17 | 6 | 9 | 17 |
Các nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hóa học là
A. X, Y
B. Z, Q
C. R, E
D. Y, E
Kí hiệu hóa học của nguyên tố chlorine là
A. CL
B. cl
C. cL
D. Cl
Tìm hiểu internet hay tài liệu (sách, báo), em hãy viết một đoạn thông tin về:
a) Vai trò của iron đối với cơ thể người.
b) Nguyên tố hóa học cần thiết cho sự phát triển chiều cao của cơ thể người.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Tổng khối lượng của nguyên tố = (số nguyên tử) × (khối lượng của một nguyên tử).
Tỉ lệ phần trăm số nguyên tử của sodium bằng tỉ lệ phần trăm số nguyên tử của calcium, tức là số nguyên tử sodium bằng số nguyên tử calcium.
Tuy nhiên, khối lượng của một nguyên tử calcium (40 amu) lại gấp khoảng 1,74 lần khối lượng một nguyên tử sodium (23 amu).
Do vậy, nguyên tố sodium có tỉ lệ phần trăm số nguyên tử bằng nhưng tỉ lệ phần trăm khối lượng lại nhỏ hơn nguyên tố calcium.
Đồng có số hiệu nguyên tử là 29. Hãy xác định số electron, số proton trong mỗi nguyên tử đồng. Em có xác định được số neutron trong hạt nhân nguyên tử này không?
Câu trả lời của bạn
Trong nguyên tử, số electron = số proton = số hiệu nguyên tử.
=> Trong nguyên tử đồng, số electron = số proton = 29.
Từ số electron chỉ xác định được số proton trong nguyên tử, không xác định được số neutron.
Câu trả lời của bạn
Kí hiệu hóa học của ba nguyên tố hóa học chiếm tỉ lệ khối lượng lớn nhất trong vỏ Trái Đất:
+ Oxygen kí hiệu hóa học là O.
+ Silicon kí hiệu hóa học là Si.
+ Aluminium kí hiệu hóa học là Al.
A. hợp chất.
B. hỗn hợp.
C. nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hoá học.
D. nguyên tố hoá học.
Câu trả lời của bạn
D. nguyên tố hoá học.
Cho biết số hiệu nguyên tử của đồng là 29, của bạc là 47, của vàng là 79. Hãy xác định số electron, số proton trong mỗi nguyên tử đồng, bạc, vàng. Em có xác định được số neutron trong hạt nhân các nguyên tử này không?
Câu trả lời của bạn
Trong nguyên tử, số electron = số proton = số hiệu nguyên tử. Như vậy:
Trong nguyên tử đồng, số electron = số proton = 29.
Trong nguyên tử bạc, số electron = số proton = 47.
Trong nguyên tử vàng, số electron = số proton = 79.
Từ số electron chỉ xác định được số proton trong nguyên tử, không xác định được số neutron.
Biết rằng ba nguyên tử nguyên tố oxygen nặng bằng hai nguyên tử nguyên tố X. Tên và kí hiệu hóa học của nguyên tố X lần lượt là:
A. silicon, Si
B. aluminium, Al
C. calcium, Ca
D. magnesium, Mg
Câu trả lời của bạn
Đáp án: D
Khối lượng nguyên tử của ba nguyên tử oxygen bằng: 3×16 = 48 (amu)
Khối lượng nguyên tử của nguyên tố X bằng: 48÷2 = 24 (amu)
→ X là nguyên tố magnesium, kí hiệu Mg
Nguyên tố X có khối lượng nguyên tử bằng 3,5 lần khối lượng nguyên tử của nguyên tố oxygen. X là nguyên tố nào sau đây?
A. Ca
B. Na
C. K
D. Fe
Câu trả lời của bạn
Chọn D
Khối lượng nguyên tử của X là: 3,5.16 = 56 (amu)
=> X là nguyên tố iron (Fe)
Cho biết thành phần hạt nhân của các nguyên tử sau:
(1) (29p + 36n)
(2) (9p + 10n)
(3) (11p + 12n)
(4) (29p + 34n)
Trong các nguyên tử trên, những nguyên tử thuộc cùng một nguyên tố hóa học là
A. (3) và (4)
B. (1) và (3)
C. (1) và (4)
D. (2) và (3)
Câu trả lời của bạn
Đáp án: C
Nguyên tố hóa học là tập hợp những nguyên tử cùng loại, có cùng số proton trong hạt nhân.
(1) và (4) có cùng số proton (đều là 29) trong hạt nhân nên thuộc cùng một nguyên tố hóa học.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *