Nội dung bài học Bài 15: Ánh sáng, tia sáng môn KHTN lớp 7 chương trình SGK Chân trời sáng tạo được DapAnHay trình bày bên dưới đây sẽ giúp các em học sinh ôn tập và củng cố các kiến thức cơ bản về ánh sáng, vùng sáng, vùng tối...Mời các em cùng tham khảo nội dung chi tiết sau đây!
- Ánh sáng là một dạng của năng lượng. Năng lượng ánh sáng có thể thu được bằng nhiều cách khác nhau.
- Thí nghiệm: Thu năng lượng ánh sáng
Hình 15.1. Bố trí thí nghiệm thu năng lượng ánh sáng
+ Chuẩn bị: Tấm pin mặt trời (loại 5,5 V), đèn LED (loại 3 W), nguồn sáng (bóng đèn loại 75 W hoặc 100 W) và các dây nối.
+ Tiến hành thí nghiệm: Bố trí thí nghiệm như ở Hình 15.1
- Ánh sáng truyền đi trong không gian thành những chùm sáng. Các chùm sáng có hình dạng và kích thước khác nhau.
Hình 15.2. a) Hộp đèn tạo chùm sáng và khe hẹp; b) và c) Các chùm sáng
- Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng, gọi là tia sáng. Một chùm sáng hẹp song song có thể xem là một tia sáng.
Hình 15.4. Biểu diễn tia sáng
- Trong thực tế, không thế nhìn thấy một tia sáng mà chỉ nhìn thấy chùm sáng
- Vùng tối là vùng nằm ở phía sau vật cản sáng, hoàn toàn không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
- Thí nghiệm tạo vùng tối tạo bởi nguồn sáng hẹp:
+ Dùng một đèn pin (loại bóng đèn nhỏ) để tạo ra một nguồn sáng hẹp. Trong khoảng giữa đèn pin và màn chắn đặt một quả bóng nhỏ làm vật cản sáng.
+ Vùng không gian phía sau quả bóng không nhận được ánh sáng trực tiếp từ nguồn sáng nên là vùng tối và trên màn chắn xuất hiện bóng tối của vật cản (Hình 15.5a).
Hình 15.5. a) Thí nghiệm tạo vùng tối bởi một nguồn sáng hẹp;
b) Hình vẽ biểu diễn vùng tối tạo bởi một nguồn sáng hẹp
+ Vẽ hình biểu diễn vùng tối phía sau vật cản sáng: Từ điểm sáng S, lần lượt vẽ hai tia sáng tới:
+ Trên Hình 15.5b, vùng phía sau vật cản biểu diễn vùng tối.
- Vùng nửa tối là vùng nằm ở phía sau vật cản sáng, nhận được một phần ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
- Thí nghiệm tạo vùng nữa tối tạo bởi nguồn sáng rộng: Đối với nguồn sáng rộng, phía sau vật cản sáng có vùng hoàn toàn không nhận được ánh sáng (vùng tối b) và có vùng chỉ nhận được một phần ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới (vùng nửa tối a, c) như trên Hình 15.6 a, b.
Hình 15.6. a) Thí nghiệm tạo vùng tối bởi một nguồn sáng rộng;
b) Hình vẽ biểu diễn vùng tối tạo bởi một nguồn sáng rộng
1. Ánh sáng là một dạng của năng lượng. Năng lượng ánh sáng có thể thu được bằng nhiều cách khác nhau. 2. Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng, gọi là tia sáng. Một chùm sáng hẹp song song có thể xem là một tia sáng. 3. Vùng tối là vùng nằm ở phía sau vật cản sáng, hoàn toàn không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới. Vùng nửa tối là vùng nằm ở phía sau vật cản sáng, nhận được một phần ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới. |
Bài 1: Cho hai nguồn sáng A và B. Hãy vẽ các vùng tối xuất hiện trên màn.
Hướng dẫn giải
Bài 2: Một học sinh xác định độ cao của cột điện vào một ngày trời nắng. Học sinh này lần lượt đo chiều dài bóng đổ của một cái cọc cắm thẳng đứng có độ cao là 1 m và bóng của cột điện trên mặt đất. Kết quả đo chiều dài bóng của cọc và bóng cột điện lần lượt là 0,6 m và 4,5 m. Trình bày cách xác định độ cao của cột điện trong thí nghiệm nói trên của học sinh. Biết rằng các tia sáng từ Mặt Trời chiếu tới mặt đất được coi là chùm sáng song song.
Hướng dẫn giải
- Dùng thước vẽ đoạn AB dài 1 cm biểu diễn cái cọc (ứng với độ cao 1 m của cọc).
- Vẽ cái bóng AO của cọc AB trên mặt đất: AO = 0,6 cm.
- Nối BO, đó là đường truyền ánh sáng từ Mặt Trời. Lấy CO dài 4,5 cm biểu diễn cái bóng của cột đèn.
- Vẽ đoạn CÐ cắt đường BO kéo dài tại Ð. CÐ biểu diễn chiều cao của cột điện.
- Từ hình vẽ, ta tính được: CÐ = 7,5 cm.
Vậy chiều cao của cột điện thực tế là 7,5 m.
Học xong bài học này, em có thể:
- Thực hiện thí nghiệm thu được năng lượng ánh sáng; từ đó, nêu được ánh sáng là một dạng của năng lượng.
- Thực hiện được thí nghiệm tạo ra mô hình tia sáng bằng một chùm sáng hẹp song song.
- Vẽ được hình biểu diễn vùng tối do nguồn sáng rộng và vùng tối do nguồn sáng hẹp.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Chủ đề 5 Bài 15 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Hiện tượng nào sau đây không liên quan đến năng lượng ánh sáng?
Phát biểu nào sau đây là sai?
Mặt Trời là nguồn năng lượng ánh sáng và nguồn năng lượng nhiệt chính trên Trái Đất
Năng lượng ánh sáng cần cho sự phát triển của thực vật.
Ánh sáng không có năng lượng vì không có tác dụng lực.
Năng lượng ánh sáng có thể chuyển thành nhiệt.
Phát biểu nào sau đây là đúng?
Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng truyền của ánh sáng gọi là tia sáng.
Các tia sáng cho ta biết ánh sáng truyền nhanh hay chậm.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Chủ đề 5 Bài 15để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 78 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 1 trang 78 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 2 trang 78 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 78 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 3 trang 79 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 4 trang 79 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 5 trang 80 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 80 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 6 trang 81 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 81 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 1 trang 81 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 2 trang 81 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Hiện tượng nào sau đây không liên quan đến năng lượng ánh sáng?
Phát biểu nào sau đây là sai?
Mặt Trời là nguồn năng lượng ánh sáng và nguồn năng lượng nhiệt chính trên Trái Đất
Năng lượng ánh sáng cần cho sự phát triển của thực vật.
Ánh sáng không có năng lượng vì không có tác dụng lực.
Năng lượng ánh sáng có thể chuyển thành nhiệt.
Phát biểu nào sau đây là đúng?
Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng truyền của ánh sáng gọi là tia sáng.
Các tia sáng cho ta biết ánh sáng truyền nhanh hay chậm.
Một vật cản được đặt trong khoảng giữa một bóng đèn điện đang sáng và một màn chắn. Để trên màn xuất hiện bóng nửa tối thì cần có điều kiện nào sau đây?
Máy tính cầm tay sử dụng năng lượng mặt trời đã chuyển hoá năng lượng ánh sáng thành
Hình 15.1 biểu diễn một tia sáng truyềt trong không khí, mũi tên cho ta biết
Chùm ánh sáng phát ra từ đèn pha xe máy khi chiếu xa là chùm ánh sáng
Điền từ còn thiếu vào chỗ trống trong câu sau đây.
Ánh sáng phát ra từ nguồn sáng và truyền trong không gian thành những …
Vùng tối là
Vùng nằm sau vật chắn sáng và không có ánh sáng chiếu tới
Vùng chỉ nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng
Có mấy loại chùm sáng thường gặp. Đó là các chùm sáng nào?
Có 2 loại chùm sáng: chùm sáng song song và chùm sáng giao nhau.
Có 3 loại chùm sáng: chùm sáng song song, chùm sáng hội tụ, chùm sáng phân kỳ.
Có 2 loại chùm sáng: chùm sáng song song và chùm sáng phân kỳ.
Có 3 loại chùm sáng: chùm sáng song song, chùm sáng giao nhau, chùm sáng phân kỳ.
Làm thế nào để chứng tỏ ánh sáng là một dạng của năng lượng?
Mô tả và giải thích hiện tượng xảy ra với đèn LED khi:
- chưa bật nguồn sáng.
- bật nguồn sáng.
Hình 15.1. Bố trí thí nghiệm thu năng lượng ánh sáng
Trong thí nghiệm 1, nếu thay đèn LED bằng một mô tơ nhỏ (loại 3W hoặc 6W) gần cánh quạt thì có hiện tượng gì xảy ra?
Thí nghiệm1: Thu năng lượng ánh sáng
Hình 15.1. Bố trí thí nghiệm thu năng lượng ánh sáng
- Trong hình dưới đây, năng lượng ánh sáng mặt trời đã chuyển hóa thành dạng năng lượng nào?
- Nêu ví dụ cho thấy rằng năng lượng ánh sáng mặt trời còn có thể chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác.
Mô tả các chùm sáng trong Hình 15.2b và 15.2c
Hình 15.2. a) Hộp đèn tạo chùm sáng và khe hẹp; b) và c) Các chùm sáng
Quan sát đường truyền của ánh sáng trong Hình 15.3 và mô tả chùm sáng trên mặt giấy.
Mô tả vùng không gian phía sau vật cản trong Hình 15.5a. Bóng tối của quả bóng trên màn chắn có hình dạng thế nào?
Hình 15.5. a) Thí nghiệm tạo vùng tối bởi một nguồn sáng hẹp;
b) Hình vẽ biểu diễn vùng tối tạo bởi một nguồn sáng hẹp
Cho tia sáng 1 như trên hình, hãy vẽ các tia sáng khác để giải thích sự tạo thành bóng của chiếc hộp trên mặt đất.
Quan sát các vùng được kí hiệu (a), (b) và (c) trên Hình 15.6b để chỉ ra đâu là vùng tối, đâu là vùng nửa tối.
Đặt một đèn bàn chiếu sáng vào tường.
a) Đưa bàn tay của em chắn chùm ánh sáng. Điều gì sẽ xảy ra khi em thay đổi khoảng cách giữa bàn tay và tường?
b) Thực hiện trò chơi tạo bóng trên tường theo những gợi ý trong hình bên và giải thích vì sao có thể tạo bóng trên tường như thế.
Nêu một số ví dụ cho thấy năng lượng ánh sáng được chuyển hóa thành:
a) điện năng
b) nhiệt năng
c) động năng
Hãy vẽ các tia sáng phát ra từ bóng đèn pin để biểu diễn bóng tối của quả bóng trên màn chắn trong hình bên.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *