Nội dung bài giảng của Bài 23: Quang hợp ở thực vật trong chương trình Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo do DapAnHay biên soạn nhằm giúp các em tìm hiểu các vấn đề về quá trình quang hợp ở thực vật như: Quá trình quang hợp là gì? Quang hợp diễn ra ở bộ phận nào của cây? Sản phẩm của quá trình quang hợp là gì? Mời các em cùng tham khảo!
- Quang hợp là quá trình tổng hợp các chất hữu cơ từ các chất vô cơ nhờ năng lượng ánh sáng. Quá trình này diễn ra chủ yếu trong bào quan lục lạp (chứa chất diệp lục) của tế bào lá cây.
Hình 23.1. Sơ đồ mô tả quá trình quang hợp ở thực vật
- Trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng trong quá trình quang hợp có mối quan hệ chặt chẽ và luôn diễn ra đồng thời với nhau.
+ Nước và khí carbon dioxide được chuyển đến lục lạp ở lá cây để tổng hợp thành chất hữu cơ (glucose hoặc tinh bột) và giải phóng khí oxygen.
+ Năng lượng từ ánh sáng mặt trời (quang năng) được chuyển hoá thành năng lượng hoá học (hoá năng) tích luỹ trong các chất hữu cơ.
Hình 23.2. Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp
- Ở thực vật, tất cả các bộ phận có màu lục như lá cây, thân non và quả chưa chín đều có khả năng quang hợp, trong đó, lá cây là cơ quan quang hợp chủ yếu.
- Các đặc điểm về hình thái và cấu tạo giúp lá thực hiện chức năng quang hợp như:
+ Về hình thái:
+ Về cấu tạo giải phẫu:
Hình 23.3. Các bộ phận của lá
Hình 23.4. Cấu tạo giải phẩu của lá
- Cường độ ánh sáng (mạnh hoặc yếu; thời gian chiếu sáng nhiều hoặc ít) có ảnh hưởng trực tiếp đến quang hợp: có thể làm quang hợp của cây tăng lên hay giảm đi.
- Nhu cầu về ánh sáng của các loài cây là khác nhau:
+ Những cây ưa sáng như phi lao, lúa, ngô, ... có nhu cầu chiếu sáng cao, cường độ ánh sáng mạnh; thường mọc nơi quang đãng hoặc có thân cao, tán lá phấn bố ở tầng trên của tán rừng.
+ Những cây ưa bóng như lá lốt, dương xỉ, ... có nhu cầu chiếu sáng thấp; thường mọc dưới tán của cây khác hoặc các nơi có bóng râm.
- Vai trò của nước:
+ Nước vừa là nguyên liệu của quá trình quang hợp, vừa là yếu tố tham gia vào việc đóng, mở khí khổng để trao đổi khí.
+ Nước cần cho cây để bù lại sự mất nước do thoát hơi nước, làm cho mô không khô, lá không bị đốt nóng.
+ Nước còn có vai trò đối với sự dẫn truyền các sản phẩm được tổng hợp trong quá trình quang hợp từ lá đến các bộ phận khác.
- Khi lá cây no nước, quang hợp đạt hiệu quả cao.
- Khi thiếu nước từ 40 - 60%, quang hợp giảm mạnh và có thể dẫn tới ngừng quang hợp.
- Nồng độ khí carbon dioxide trong không khí ảnh hưởng trực tiếp đến quang hợp:
+ Nồng độ khí carbon dioxide thấp nhất mà cây quang hợp được là 0,008 đến 0,01%. Ở nồng độ thấp hơn, quang hợp yếu và có thể ngừng trệ.
+ Nồng độ khí carbon dioxide tăng lên thì quang hợp tăng. Nếu nồng độ khí carbon dioxide tăng quá cao, cây sẽ có thể chết vì bị ngộ độc.
- Nhiệt độ môi trường từ 25 °C đến 35 °C, quang hợp của cây diễn ra bình thường.
- Nhiệt độ quá cao (trên 40 °C) hoặc quá thấp (dưới 0 °C) thì quang hợp của hầu hết các cây sẽ bị giảm hoặc ngừng trệ (vì các lục lạp hoạt động kém hoặc bị phá huỷ).
Ý nghĩa thực tiễn của việc trồng và bảo vệ cây xanh: Quang hợp ở thực vật có nhiều vai trò đối với môi trường tự nhiên và đời sống của con người cũng như các sinh vật khác. Quang hợp tạo ra chất hữu cơ cung cấp cho các sinh vật khác, giúp cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí, ...Chính vì vậy, việc trồng và bảo vệ cây xanh là hoạt động thiết thực, cần được tuyên truyền rộng rãi.
1. Quang hợp là quá trình tổng hợp các chất hữu cơ từ các chất vô cơ nhờ năng lượng ánh sáng. Năng lượng ánh sáng mặt trời được lục lạp ở lá cây hấp thụ, chuyển hoá thành dạng năng lượng hoá học tích trữ trong các hợp chất hữu cơ (glucose, tinh bột), đồng thời giải phóng khí oxygen). Trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng luôn diễn ra đồng thời trong quá trình quang hợp. 2. Lá cây có chức năng quang hợp. Các đặc điểm về cấu tạo và hình thái giúp lá thực hiện chức năng quang hợp như: phiến lá dẹt, rộng mạng lưới gân lá dày đặc lớp biểu bì có các khí khổng; các tế bào thịt lá chứa lục lạp; ... 3. Một số yếu tố ảnh hướng đến quang hợp ở thực vật như: ánh sáng, nước, hàm lượng khí carbon dioxide, nhiệt độ,... 4. Trồng và bảo vệ cây xanh mang lại nhiều lợi ích như: cung cấp thức ăn cho các sinh vật, cân bằng hàm lượng khí carbon dioxide và oxygen trong không khí, làm sạch không khí, ... |
Bài tập 1: Quang hợp diễn ra chủ yếu ở cơ quan nào của cây, tại sao?
Hướng dẫn giải:
- Quang hợp diễn ra chủ yếu ở lá cây. Vì lá cây có hình thái, cấu tạo giải phẫu thích nghi với chức năng quang hợp.
- Các đặc điểm về cấu tạo và hình thái giúp lá thực hiện chức năng quang hợp như: phiến lá dẹt, rộng mạng lưới gân lá dày đặc lớp biểu bì có các khí khổng; các tế bào thịt lá chứa lục lạp;...
Bài tập 2: Giải thích các tình huống sau:
a) Hô hấp của sinh vật và nhiều hoạt động sống của con người đều thải ra khí carbon dioxide vào không khí, nhưng vì sao tỉ lệ chất khí này trong không khí luôn ở mức ổn định?
b) Năng lượng ánh sáng cho cây quang hợp có thể lấy từ nguồn nào?
Hướng dẫn giải:
a) Tỉ lệ chất khí carbon dioxide trong không khí luôn ở mức ổn định, do cây xanh khi quang hợp sẽ hấp thụ khí carbon dioxide nên hàm lượng khí này trong không khí được điều hoà và giữ ở mức ổn định.
b) Năng lượng ánh sáng cho cây quang hợp có thể lấy từ: năng lượng từ ánh sáng mặt trời, năng lượng từ ánh sáng đèn điện.
Bài tập 3: Vì sao nhiều loại cây trồng trong nhà vẫn sống bình thường dù không có ánh sáng mặt trời?
Hướng dẫn giải:
- Nhiều loại cây trồng trong nhà vẫn có thể sống bình thường dù không có ánh nắng mặt trời vì chúng thích nghi với việc quang hợp trong điều kiện ánh sáng mặt trời yếu thậm chí không có ánh sáng mặt trời. Những cây như vậy được gọi là những cây ưa ánh sáng yếu (cây ưa bóng).
- Ý nghĩa của việc trồng cây xanh trong phòng khách:
+ Cây xanh có khả năng hấp thụ một số khí độc và hấp thụ các bức xạ phát ra từ những thiết bị điện tử,… Đồng thời, nhờ quang hợp, cây xanh tạo ra oxygen. Do đó, trồng cây xanh trong nhà giúp tạo ra không khí trong lành, bảo vệ sức khỏe hô hấp cho mọi người.
+ Trồng cây xanh trong nhà còn giúp con người giảm bớt căng thẳng.
Học xong bài học này, em có thể:
- Mô tả được một cách tổng quát quá trình quang hợp ở tế bào lá cây:
+ Nêu được vai trò của lá cây với chức năng quang hợp.
+ Nêu được khái niệm, nguyên liệu, sản phẩm của quang hợp. Viết được phương trình quang hợp (dạng chữ).
+ Vẽ được sơ đồ diễn tả quang hợp diễn ra ở lá cây, qua đó nêu được quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng.
- Vận dụng hiểu biết về quang hợp để giải thích được ý nghĩa thực tiễn của việc trồng và bảo vệ cây xanh.
- Nêu được một số yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến quang hợp.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Chủ đề 7 Bài 23 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Cơ quan chính thực hiện quá trình quang hợp ở thực vật là
Loài sinh vật nào sau đây có khả năng quang hợp?
Phát biểu nào sau đây là đúng?
Trong quá trình quang hợp, cây hấp thụ khí oxygen để tổng hợp chất hữu cơ.
Quang hợp là quá trình sinh vật sử dụng ánh sáng để phân giải chất hữu cơ.
Một trong các sản phẩm của quang hợp là khí oxygen.
Quang hợp là quá trình sinh lí quan trọng xảy ra trong cơ thể mọi sinh vật.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Chủ đề 7 Bài 23để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 108 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 1 trang 108 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 2 trang 108 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 3 trang 108 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 4 trang 109 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 5 trang 109 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 109 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 109 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 110 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 6 trang 110 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 7 trang 110 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 8 trang 110 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 9 trang 110 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 10 trang 111 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 11 trang 111 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 12 trang 111 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 111 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 13 trang 112 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 14 trang 112 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 15 trang 112 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 16 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 17 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập 1 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập 2 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng 1 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng 2 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 1 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 2 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 4 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 5 trang 113 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Cơ quan chính thực hiện quá trình quang hợp ở thực vật là
Loài sinh vật nào sau đây có khả năng quang hợp?
Phát biểu nào sau đây là đúng?
Trong quá trình quang hợp, cây hấp thụ khí oxygen để tổng hợp chất hữu cơ.
Quang hợp là quá trình sinh vật sử dụng ánh sáng để phân giải chất hữu cơ.
Một trong các sản phẩm của quang hợp là khí oxygen.
Quang hợp là quá trình sinh lí quan trọng xảy ra trong cơ thể mọi sinh vật.
Trong các phát biểu sau:
(1) Cung cấp nguồn chất hữu cơ làm thức ăn cho sinh vật dị dưỡng.
(2) Cung cấp khí oxygen.
(3) Điều hoà trực tiếp mực nước biển.
(4) Tăng hàm lượng khí carbon dioxide trong không khí
Có bao nhiêu nhận định đúng về vai trò của quang hợp?
Nguyên liệu của quá trình quang hợp gồm
Đặc điểm nào của lá giúp lá nhận được nhiều ánh sáng?
Trên thực tế, để thích nghi với điều kiện sống tại môi trường sa mạc, lá của cây xương rồng đã biến đổi thành gai. Vậy cây xương rồng quang hợp chủ yếu bằng bộ phận nào sau đây?
Quang hợp là quá trình
Thu nhận và chuyển hóa năng lượng ánh sáng, tổng hợp nên các chất hữu cơ từ các chất vô cơ như nước, khí carbon dioxide, diễn ra ở tế bào có chất diệp lục, đồng thời thải ra khí oxygen.
Thu nhận và chuyển hóa năng lượng ánh sáng, tổng hợp nên các chất hữu cơ từ các chất vô cơ như nước, khí oxygen, diễn ra ở tế bào có chất diệp lục, đồng thời thải ra khí carbon dioxide.
Thu nhận và chuyển hóa năng lượng ánh sáng, tổng hợp nên các chất hữu cơ từ các chất vô cơ như chất khoáng, khí oxygen, diễn ra ở tế bào có chất diệp lục, đồng thời thải ra khí carbon dioxide.
Thu nhận và chuyển hóa năng lượng ánh sáng, tổng hợp nên các chất vô cơ từ các chất hữu cơ như nước, khí carbon dioxide, diễn ra ở tế bào có chất diệp lục, đồng thời thải ra khí oxygen.
Sản phẩm của quá trình quang hợp là
Các yếu tố chủ yếu ngoài môi trường ảnh hưởng đến quang hợp là
nước, hàm lượng khí carbon dioxide, hàm lượng khí oxygen.
nước, hàm lượng khí carbon dioxide, ánh sáng, nhiệt độ.
Thực vật có vai trò rất quan trọng đối với tự nhiên và đối với đời sống con người. Vì sao thực vật được xem là “lá phổi xanh” của Trái Đất?
Quan sát Hình 23.1, hãy cho biết các chất tham gia và các chất được tạo thành trong quá trình quang hợp.
Hình 23.1. Sơ đồ mô tả quá trình quang hợp ở thực vật
Hình 23.1. Sơ đồ mô tả quá trình quang hợp ở thực vật
Lá cây lấy các nguyên liệu để thực hiện quá trình quang hợp từ đâu?
Hoàn thành sơ đồ sau:
Quan sát Hình 23.2, hãy xác định:
- Nguồn cung cấp năng lượng cho thực vật thực hiện quá trình quang hợp.
- Các chất vô cơ đã được lá cây sử dụng để tổng hợp nên glucose trong quá trình quang hợp.
- Dạng năng lượng đã được chuyển hoá trong quá trình quang hợp.
Hình 23.2. Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp
Vì sao nói: "Trong quá trình quang hợp, trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng luôn diễn ra đồng thời và có mối quan hệ chặt chẽ."?
Tại sao khi trời nắng, đứng dưới bóng cây thường có cảm giác dễ chịu hơn khi sử dụng ô để che?
Hoàn thành bảng thông tin sau:
Hãy cho biết đặc điểm và vai trò của phiến lá, gân lá, lục lạp, khí khổng trong quá trình quang hợp?
Quan sát Hình 23.3, hãy cho biết: Ở hầy hết các loài cây, phiến lá thường có bản dẹt và rộng. Đặc điểm này có vai trò gì trong quá trình quang hợp?
Hình 23.3. Các bộ phận của lá
Quan sát Hình 23.3, hãy cho biết: Mạng gân lá dày đặc có vai trò gì trong quá trình quang hợp?
Hình 23.3. Các bộ phận của lá
Quan sát Hình 23.4, hãy cho biết: Bào quan lục lạp trong tế bào thịt lá có vai trò gì với chức năng quang hợp?
Hình 23.4. Cấu tạo giải phẩu của lá
Quan sát Hình 23.4, hãy cho biết: Vai trò của khí khổng trong quá trình quang hợp.
Hình 23.4. Cấu tạo giải phẩu của lá
Liệt kê một số yếu tố môi trường ảnh hưởng đến quang hợp.
Cho ví dụ chứng tỏ các loài cây khác nhau có nhu cầu ánh sáng khác nhau.
Nêu ảnh hưởng của nước đến quá trình quang hợp của thực vật.
Ở một số cây có lá tiêu biến thì quá trình quang hợp diễn ra ở bộ phận nào?
Quan sát đồ thị Hình 23.6, hãy:
- Nhận xét về ảnh hưởng của hàm lượng khí carbon dioxide đến cường độ quang hợp ở cây bí đỏ và cây đậu.
- Cho biết nồng độ khí carbon dioxide trong không khí đạt bao nhiêu thì cây có thể quang hợp.
- Dựa đoán nếu hàm lượng khí carbon dioxide trong không khí quá cao thì quang hợp của cây sẽ như thế nào.
Hình 23.6. Đồ thị mô tả ảnh hưởng của nồng độ khí CO2 ngoài môi trường đến quang hợp ở (1) Cây bí đỏ và (2) Cây đậu.
Quan sát đồ thị Hình 23.7, hãy xác định:
- Nhiệt độ tối ưu cho quang hợp ở cây khoai lang, cây cà chua, cây dưa chuột.
- Nhiệt độ môi trường mà quang hợp diễn ra bình thường ở phần lớn thực vật
Hình 23.7. Đồ thị mô tả ảnh hưởng của nhiệt độ đến quang hợp ở (1) Cây khoai tây và (2) Cây cà chua (3) Cây dưa chuột.
Khi nhiệt độ môi trường quá cao (trên 40oC) hoặc quá thấp (dưới 0oC) thì quang hợp ở thực vật sẽ diễn ra như thế nào? Vì sao?
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *