Hôm nay chúng ta tìm hiểu bài Mô tả sóng âm môn Khoa học tự nhiên 7 SGK Chân trời sáng tạo để đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi sau:
Sóng là gì? Sóng âm là gì? Các môi trường truyền âm?
Mời các em cùng tham khảo nội dung chi tiết dưới đây!
Hình 12.1. Cách tạo ra âm thanh: a) gõ âm thoa; b) gõ trống; c) gảy đàn guitar
- Sự rung động qua lại vị trí cân bằng (hay vị trí đứng yên ban đầu) của những vật khi phát ra âm thanh (như âm thoa, mặt trống, dây đàn,...) được gọi là dao động. Vật dao động phát ra âm thanh được gọi là nguồn âm.
- Các dao động từ nguồn âm lan truyền trong môi trường, được gọi là sóng âm (Sóng âm hay âm thanh còn được gọi tắt là âm).
- Sóng âm truyền được trong các môi trường, rắn, lỏng khí.
- Giải thích sự truyền sóng âm trong không khí: Khi sóng âm phát ra từ một cái loa, màng loa dao động. Dao động của màng loa làm lớp không khí tiếp xúc với nó dao động: nén, dãn. Dao động của lớp không khí này làm cho lớp không khí kế tiếp dao động: dãn, nén. Cứ thế, trong không khi xuất hiện các lớp không khí liên tục nén, dãn xen kẽ nhau (Hình 12.4).
Hình 12.4. Giải thích sự truyền sóng âm trong không khí
1. Sóng âm (âm) được phát ra bởi các vật đang dao động. 2. Sóng âm truyền được trong các môi trường, rắn, lỏng khí. 3. Sóng âm trong không khí được lan truyền bởi sự dao động (dãn, nén) của lớp không khí. |
Bài 1: Một thí nghiệm được bố trí như hình bên dưới.
a) Dự đoán và giải thích hiện tượng xảy ra với hai quả cầu khi dùng dùi gõ vào trống 1.
b) Có thể rút ra kết luận gì từ thí nghiệm này?
Hướng dẫn giải
a) Khi dùng dùi gõ vào trống 1, cả hai quả cầu bấc đều bật ra ngoài.
- Khi gõ vào trống 1, mặt trống bị gõ dao động. Dao động này lan truyền qua thành trống và không khí bên trong trống sang mặt trống bên kia, làm quả cầu bấc 1 bật ra.
- Sóng âm phát ra từ mặt trống 1 lan truyền qua không khí làm mặt trống 2 phía đối diện với trống 1 dao động. Dao động này tiếp tục truyền qua thành trống 2 và không khí bên trong trống 2 sang mặt trống bên kia, làm quả cầu bấc 2 bật ra.
b) Thí nghiệm chứng tỏ:
- Sóng âm là các dao động từ nguồn âm lan truyền trong môi trường.
- Sóng âm truyền được trong chất rắn và chất khí.
Bài 2: Hình dưới đây hướng dẫn cách chế tạo một “nhạc cụ” đơn giản từ các sợi dây chun (dây thun), một chiếc đũa và một hộp nhựa không nắp.
a) Bộ phận nào dao động phát ra sóng âm khi chúng ta gảy dây chun?
b) Vai trò của hộp nhựa là gì? Em hãy kiểm tra bằng cách gảy dây chun khi có và không có hộp nhựa.
c) Âm thanh phát ra của các dây chun có giống nhau không? Chiếc đũa có vai trò gì trong dụng cụ này?
Hướng dẫn giải
a) Bộ phận dao động phát ra sóng âm là dây chun.
b) Hộp nhựa giúp âm nghe được to hơn.
c) Các dây chun có độ dài khác nhau khi dao động sẽ phát ra âm thanh không giống nhau. Chiếc đũa giúp điều chỉnh chiều dài của các dây chun để khi dao động, chúng phát ra âm khác nhau.
Học xong bài học này, em có thể:
- Thực hiện thí nghiệm tạo sóng âm (như gảy đàn, gõ vào thanh kim loại,..) để chứng tỏ được sóng âm có thể truyền được trong chất rắn, lỏng, khí.
- Giải thích được sự truyền sóng âm trong không khí.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Chủ đề 4 Bài 12 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Khi một người thổi sáo, tiếng sáo được tạo ra bởi sự dao động của
Sóng âm không truyền được trong môi trường nào?
Phát biểu nào dưới đây không đúng khi nói về sóng âm?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo Chủ đề 4 Bài 12để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 65 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 1 trang 65 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 2 trang 66 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 66 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 3 trang 67 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 4 trang 67 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Thảo luận 5 trang 67 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 67 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập trang 68 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 69 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 1 trang 69 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 2 trang 69 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3 trang 69 SGK Khoa học tự nhiên 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Khi một người thổi sáo, tiếng sáo được tạo ra bởi sự dao động của
Sóng âm không truyền được trong môi trường nào?
Phát biểu nào dưới đây không đúng khi nói về sóng âm?
Môi trường nào sau đây truyền âm tốt nhất?
Âm thanh không truyền được trong chân không vì
Một người nhìn thấy tia chớp trước khi nghe thấy tiếng sấm 5 s. Cho rằng thời gian ánh sáng truyền từ chỗ phát ra tiếng sấm đến mắt ta là không đáng kể và tốc độ truyền âm trong không khí là 340 m/s. Người đó đứng cách nơi phát ra tiếng sãm một khoảng là
Các dàn loa thường có các loa thùng và ta thường nghe thấy âm thanh phát ra từ cái loa đó. Bộ phận nào sau đây của loa là nguồn âm?
Trường hợp nào sau đây không được gọi là nguồn âm?
Sóng âm là
Các dao động từ nguồn âm lan truyền trong môi trường.
Vật phát ra âm trong các trường hợp nào dưới đây?
Khi thổi vào phía trên miệng chai, chúng ta sẽ nghe được âm thanh phát ra. Âm thanh được tạo ra và truyền đến tai chúng ta như thế nào?
Tiến hành thí nghiệm 1: Tạo ra và cảm nhận âm thanh
Hình 12.1. Cách tạo ra âm thanh: a) gõ âm thoa; b) gõ trống; c) gảy đàn guitar
- Dùng búa cao su gõ nhẹ vào một nhánh ẩm thoa (Hình 12.1a). Lắng nghe và chạm nhẹ ngón tay vào một nhánh âm thoa.
- Cầm dùi gõ lên mặt trống (Hình 12.1b). Lắng nghe và chạm nhẹ ngón tay lên mặt trống.
- Gảy một dây trên đàn guitar (Hình 12.1c). Lắng nghe, quan sát chuyển động của dây đàn và chạm nhẹ ngón tay lên dây đàn
a) Mô tả cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên nhánh âm thoa sau khi gõ.
b) Mô tả cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên mặt trống sau khi gõ.
c) Mô tả chuyển động của dây đàn và cảm giác khi chạm nhẹ ngón tay lên dây đàn sau khi gảy.
d) Khi âm thoa, mặt trống, dây đàn phát ra âm thanh thì chúng có đặc điểm gì giống nhau?
Tiến hành thí nghiệm 2 và trả lời các câu hỏi:
Thí nghiệm 2: Tìm hiểu sự truyền âm trong chất rắn
Hình 12.2. Thí nghiệm tìm hiểu sự truyền sóng âm trong a) gỗ, b) giấy
- Thí nghiệm 2a: Bạn A áp tai vào cạnh bàn trong khi bạn B dùng ngón tay gõ nhẹ vào mặt bàn ở đầu kia (Hình 12.2a). Bạn B gõ thật nhẹ để bạn C đứng cạnh bạn A không nghe được tiếng gõ.
- Thí nghiệm 2b: Bạn A cầm quyển sách áp sát tại trong khi bạn B dùng ngón tay gõ nhẹ vào mặt ngoài quyển sách (Hình 12.2b). Bạn B gõ thật nhẹ để bạn C đứng cạnh bạn A không nghe được tiếng gõ.
a) Học sinh A áp sát tai vào cạnh bàn có nghe rõ được tiếng gõ không?
b) Học sinh A áp tai vào quyển sách có nghe rõ được tiếng gõ không?
1. Thực hiện các hoạt động sau và chỉ ra bộ phận dao động phát ra âm thanh trong mỗi trường hợp.
a) Căng dây chun (dây thun) trên hộp rỗng như Hình a) rồi gảy vài lần vào dây chun.
b) Thổi vào còi (Hình b).
2. Chỉ ra bộ phận dao động phát ra âm thanh trong tình huống mở đầu.
Thí nghiệm 2 cho thấy sóng âm truyền được qua môi trường nào?
Thí nghiệm 2: Tìm hiểu sự truyền âm trong chất rắn
Hình 12.2. Thí nghiệm tìm hiểu sự truyền sóng âm trong a) gỗ, b) giấy
Đề xuất một thí nghiệm khác để chứng tỏ sóng âm truyền được trong chất rắn.
Tiến hành thí nghiệm 3 và trả lời các câu hỏi:
Thí nghiệm 3: Tìm hiểu sự truyền âm trong chất lỏng
Bước 1: Đặt đồng hồ đang reo vào trong cốc thuỷ tinh. Dùng màng nhựa và dây chun bọc kín miệng cốc. Buộc dây và treo Cốc vào bộ giá đỡ, rồi thả cốc lơ lửng trong bể nước
Bước 2: Áp tại vào thành bể để lắng nghe.
a) Sóng âm có truyền được trong nước không?
b) Khi đồng hồ reo, sóng âm truyền đến tai học sinh qua những môi trường nào?
1. Nói chuyện qua “điện thoại dây”: Dùng hai cốc giấy, đục một lỗ nhỏ ở giữa đáy cốc, rồi luồn một sợi dây đồng mảnh (dài khoảng 3 đến 4 m) qua lỗ nối hai cốc giấy với nhau như hình bên. Học sinh B áp tai vào cốc giấy lắng nghe, trong khi bạn A đang nói nhỏ vào miệng cốc.
a) Bạn B có nghe rõ tiếng nói của bạn A không?
b) Trong trò chơi này, tiếng nói của bạn A được truyền qua những môi trường nào?
2. Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa hoặc tiếng chân đoàn người di chuyển, người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Giải thích.
Dựa vào nội dung giải thích sự lan truyền sóng âm phát ra từ một cái loa trong không khí (Hình 12.4), em hãy giải thích sự lan truyền sóng âm phát ra từ một cái trống trong không khí.
Hình 12.4. Giải thích sự truyền sóng âm trong không khí
Mô tả hiện tượng xảy ra với ngọn nến trong thí nghiệm như hình dưới đây khi người ta bật loa phát nhạc (với âm lượng vừa). Giải thích hiện tượng.
Một số loài côn trùng như ruồi, muỗi hay ong khi bay sẽ phát ra tiêng vo ve. Tiếng vo ve ấy được phát ra từ bộ phận nào của chúng? Giải thích?
Nêu một ví dụ chứng tỏ sóng âm có thể truyền đi trong chất lỏng.
Trong thí nghiệm như hình bên, khi người ta gõ vào một âm thoa thì âm thoa đặt gần đó cũng giao động theo. Thí nghiệm này chứng tỏ điều gì?
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *