Chúng ta đều biết rằng, các đặc tính của sóng âm phụ thuộc vào sự cảm thụ âm của tai con người, chúng đươc gọi chung là đặc tính sinh lý của âm. Các đặc trưng sinh lí của âm gồm có: Độ cao, độ to của âm và âm sắc.
Độ cao của âm là một đặc trưng sinh lí của âm gắn liền với tần số của âm.
Âm nghe càng thanh (cao) khi tần số càng lớn. Âm nghe càng trầm (thấp) khi tần số càng nhỏ.
Độ to của âm là một khái niệm nói về đặc trưng sinh lí của âm gắn liền với với đặc trưng vật lí mức cường độ âm.
Tuy nhiên ta không thể lấy mức cường độ âm làm số đo độ to của âm dược.
Độ to của âm phụ thuộc vào cường độ âm, mức cường độ âm và tần số của âm.
Cường độ âm càng lớn thì ta nghe càng lớn.
- Ngưỡng nghe : là âm có cường độ âm nhỏ nhất mà tai ta có cảm giác nghe được .
- Ngưỡng đau : là âm có cường độ âm lên đến 10W/\(m^2\). Tai nghe có cảm giác nhức nhối đối với mọi tần số.
Các nhạc cụ khác nhau phát ra các âm có cùng một độ cao nhưng tai ta có thể phân biệt được âm của từng nhạc cụ, đó là vì chúng có âm sắc khác nhau.
Âm có cùng một độ cao do các nhạc cụ khác nhau phát ra có cùng một chu kì nhưng đồ thị dao động của chúng có dạng khác nhau.
Vậy, âm sắc là một đặc trưng sinh lí của âm, giúp ta phân biệt âm do các nguồn khác nhau phát ra. Âm sắc có liên quan mật thiết với đồ thị dao động âm
Ví dụ cùng một bản nhạc nhưng khi nghe ta có thể xác định được bản nhạc đó được chơi bằng nhạc cụ các loại nhạc cụ khác nhau ghitar, violông, piano ... vì âm sắc của các nhạc cụ này rất khác nhau.
Đồ thị dao động của âm có tần số thấp (âm trầm) và tần số âm cao
Độ cao của âm là gì ? Nó có liên quan đến đặc trưng vật lí nào của âm ?
Độ cao âm là đặc trưng sinh lí của âm , nó gắn liền với tần số âm.
Một nhạc cụ phát ra âm có tần số âm cơ bản là f=420(Hz). Một người có thể nghe được âm có tần số cao nhất là 18000(Hz). Tần số âm cao nhất mà người này nghe được do dụng cụ này phát ra là bào nhiêu ?
Ta có : \(f_n=n.f_{cb}= 420n (n\epsilon N);\)
mà \(f_n\leq 18000\Rightarrow 420n\leq 18000\Rightarrow n\leq 42\Rightarrow f_{max}=420.42=17640(Hz))\)
Qua bài giảng Đặc trưng sinh lí của âm này, các em cần hoàn thành 1 số mục tiêu mà bài đưa ra như :
Mô tả được các đặc trưng sinh lí của âm và nêu được các ví dụ minh họa.
Vận dụng được kiến thức để giải thích các hiện tượng về âm sắc trong cuộc sống.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Vật lý 12 Bài 11 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Độ cao của âm phụ thuộc vào
Trong bài hát “Tiếng đàn bầu” của nhạc sĩ Nguyễn Đình Phúc, phổ thơ Lữ Giang có những câu “...cung thanh là tiếng mẹ, cung trầm là giọng cha ...” hay “...ôi cung thanh cung trầm, rung lòng người sâu thẳm...”. Ở đây “ Thanh” và “ Trầm” là nói đến đặc điểm nào của âm?
Âm sắc là đặc trưng sinh lí của âm, nó cho phép ta phân biệt được hai âm có
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Vật lý 12 Bài 11để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 59 SGK Vật lý 12
Bài tập 2 trang 59 SGK Vật lý 12
Bài tập 3 trang 59 SGK Vật lý 12
Bài tập 4 trang 59 SGK Vật lý 12
Bài tập 5 trang 59 SGK Vật lý 12
Bài tập 6 trang 59 SGK Vật lý 12
Bài tập 7 trang 59 SGK Vật lý 12
Bài tập 11.1 trang 28 SBT Vật lý 12
Bài tập 11.2 trang 28 SBT Vật lý 12
Bài tập 11.3 trang 29 SBT Vật lý 12
Bài tập 11.4 trang 29 SBT Vật lý 12
Bài tập 11.5 trang 29 SBT Vật lý 12
Bài tập 11.6 trang 29 SBT Vật lý 12
Bài tập 11.7 trang 29 SBT Vật lý 12
Bài tập 11.8 trang 29 SBT Vật lý 12
Bài tập 11.9 trang 29 SBT Vật lý 12
Bài tập 11.10 trang 29 SBT Vật lý 12
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Vật Lý 12 DapAnHay
Độ cao của âm phụ thuộc vào
Trong bài hát “Tiếng đàn bầu” của nhạc sĩ Nguyễn Đình Phúc, phổ thơ Lữ Giang có những câu “...cung thanh là tiếng mẹ, cung trầm là giọng cha ...” hay “...ôi cung thanh cung trầm, rung lòng người sâu thẳm...”. Ở đây “ Thanh” và “ Trầm” là nói đến đặc điểm nào của âm?
Âm sắc là đặc trưng sinh lí của âm, nó cho phép ta phân biệt được hai âm có
Tại một điểm, đại lượng đo bằng lượng năng lượng mà sóng âm truyền qua một đơn vị diện tích đặt vuông góc với phương truyền sóng trong một đơn vị thời gian là
Chọn câu đúng.
Độ cao của âm
Trong các kết luận sau, tìm kết luận sai:
Hai âm thanh có âm sắc khác nhau là do chúng.
Trong một bản hợp ca, coi mọi ca sĩ đều hát với cùng cường độ âm và coi cùng tần số. Khi một ca sĩ hát thì mức cường độ âm là 68 dB Khi cả ban hợp ca cùng hát thì đo được mức cường độ âm là 80 dB .Số ca sĩ có trong ban hợp ca là
Hai nguồn âm O1,O2 coi là hai nguồn điểm cách nhau 4m, phát sóng kết hợp cùng tần số 425 Hz, cùng biên độ 1 cm và cùng pha ban đầu bằng không (tốc độ truyền âm là 340 m/s). Số điểm dao động với biên độ 1cm ở trong khoảng giữa O1O2 là:
Nhạc cụ A đồng thời phát ra các họa âm có tần số: 20 Hz, 40 Hz, 60 Hz. Nhạc cụ B đồng thời phát ra các họa âm có tần số: 30 Hz, 60 Hz. Phát biểu nào sau đây là đúng?
Độ cao của âm là gì? Nó có liên quan đến đặc trưng vật lí nào của âm?
Độ to của âm liên quan đến đặc trưng vật lí nào của âm?
Âm sắc là gì?
Chọn câu đúng.
Độ cao của âm
A. Là một đặc trưng vật lí của âm.
B. Là một đặc trưng sinh lí của âm.
C. Vừa là đặc trưng vật lí, vừa là đặc trưng sinh lí của âm.
D. Là tần số của âm.
Chọn câu đúng.
Âm sắc là
A. Màu sắc của âm.
B. Một tính chất của âm giúp ta nhận biết các nguồn âm.
C. Một đặc trưng sinh lí của âm.
D. Một đặc trưng vật lí của âm.
Chọn câu đúng.
Độ to của âm gắn liền với.
A. Cường độ âm.
B. Biên độ dao động của âm.
C. Mức cường độ âm.
D. Tần số âm.
Hãy chọn phát biểu đúng. Âm do hai nhạc cụ khác nhau phát ra luôn luôn khác nhau về
A. Độ cao B. độ to.
C. Âm sắc D. cả độ cao, độ to lẫn âm nhạc.
Hãy chọn câu đúng.
A. Âm MÌ trầm hơn và có tần số gấp đôi tần số của âm MÍ.
B. Âm MÌ trầm hơn và có tần số bằng một nửa tần số âm MÍ.
C. Âm MÌ cao hơn và có tần số gấp đôi tần số của âm MÍ.
D. Âm MÌ cao hơn và có tần số bằng một nửa tần số của âm MÍ.
Độ cao của âm là một đặc trưng sinh lí gắn liền với đặc trưng vật lí nào dưới đây của âm ?
A. Tần số.
B. Cường độ.
C. Mức cường độ.
D. Đồ thị dao động.
Độ to của âm là một đặc trưng sinh lí gắn liền với đặc trưng vật lí nào dưới đây của âm ?
A. Tần số.
B. Cường độ.
C. Mức cường độ.
D. Đồ thị dao động.
Âm sắc của một âm là một đặc trưng sinh lí gắn liền với đặc trưng vật lí nào dưới đây của âm ?
A. Tần số.
B. Cường độ.
C. Mức cường độ.
D. Đồ thị dao động.
Chỉ ra phát biểu sai.
Một âm LA của đàn dương cầm (pianô) và một âm LA của đàn vĩ cầm (violon) có thể có cùng
A. độ cao. B. cường độ.
C. độ to. D. âm sắc.
Hãy chọn phát biểu đúng.
Hai âm RÊ và SOL của cùng một dây đàn ghi ta có thể có cùng
A. tần số. B. độ cao.
C. độ to. D. âm sắc.
Hãy chọn phát biểu đúng.
Để có thể làm cho tiếng đàn oocgan nghe giống hệt tiếng đàn pianô hoặc tiếng kèm saxo,... người ta phải thay đổi
A. độ cao.
B. tần số.
C. độ to.
D. âm sắc của âm phát ra.
Tại một điểm, đại lượng đo bằng lượng năng lượng mà sóng âm truyền qua một đơn vị diện tích đặt tại điểm đó, vuông góc với phương truyền sóng trong một đơn vị thời gian là
A. độ to của âm.
B. mức cường độ âm.
C. độ cao của âm.
D. cường độ âm.
Khái niệm âm sắc chỉ có ý nghĩa khi ta nói về
A. hai âm có độ cao khác nhau, do hai nhạc cụ khác nhau phát ra.
B. hai âm có độ cao khác nhau, do cùng một nhạc cụ phát ra.
C. hai âm có cùng độ cao, do hai nhạc cụ khác nhau phát ra.
D. hai âm có cùng độ cao, do cùng một nhạc cụ phát ra.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Âm sắc là một đặc trưng sinh lí của âm có liên quan mật thiết với đồ thị dao động âm.
Câu trả lời của bạn
Độ cao của âm là một đặc trưng sinh lý gắn liền với tần số của âm
Câu trả lời của bạn
Độ cao của âm là đặc trưng sinh lý liên quan chặt chẽ đến tần số âm.
Câu trả lời của bạn
Ta có thể phân biệt được âm thanh của các nhạc cụ khác nhau phát ra là do các âm thanh này khác nhau về âm sắc.
Câu trả lời của bạn
Chúng ta phân biệt được hai sóng âm cùng tần số phát ra từ hai nguồn âm khác nhau là nhờ chúng có âm sắc khác nhau.
Câu trả lời của bạn
Ta phân biệt đc gióng nói hay âm phát ra từ các nhạc cụ khác nhau dù là cùng một cao độ là do đồ thị dao động của âm khác nhau, chính là đặc trưng âm sắc.
Câu trả lời của bạn
Âm sắc của âm được đặc trưng bởi dạng đồ thị dao động.
Câu trả lời của bạn
Các nhạc cụ khác nhau phát ra các âm cùng tần số và cường độ nhưng ta vẫn phân biệt được là do chúng có âm sắc khác nhau.
Câu trả lời của bạn
Hai âm “RÊ” và “SOL”của cùng một cây đàn ghi ta có thể cùng độ to.
Câu trả lời của bạn
Ống sáo một đầu kín một đầu hở nên họa âm f = (2n + 1)f0 với f0 là tần số âm cơ bản.
Họa âm có tần số nhỏ nhất ứng với n = 1 => f = 3f0 = 3.460 = 1380Hz
Câu trả lời của bạn
Họa âm có tần số nf0 = 440n
Theo bài ra: 16≤ 440n ≤ 20000 => 0 < n ≤45
Vậy có 45 giá trị nguyên của n ứng với 45 họa âm của âm La có thể nghe thấy được.
Câu trả lời của bạn
Âm la do hai nhạc cụ phát ra khác nhau về dạng đồ thị dao động nên có âm sắc khác nhau.
Câu trả lời của bạn
Xảy ra hiện tượng sóng dừng nếu độ dài của ống bằng số lẻ lần 1/4 bước sóng:
\(l = 4.\frac{\lambda }{4}\)
Với m = 1; 3; 5;...
Ứng với tần số: \(f = \frac{v}{\lambda } = m.\frac{v}{{4l}}\)
Trường hợp m = 1 âm phát ra là âm cơ bản có tần số f1=v4l
Với m = 3; 5; ...ta có hoạ âm bậc 3; bậc 5;...
Hai họa âm liên tiếp do một ống sáo (một đầu bịt kín, một đầu hở) phát ra hai có tần số hơn kém nhau 56 Hz. Giả sử ta chọn hai hoạ âm liên tiếp ứng với m = 1 và m = 3. Ta có:
\(3.\frac{v}{{4l}} - \frac{v}{{4l}} = 56 \Rightarrow \frac{v}{{4l}} = 28\)
Hoạ âm bậc 5 ứng với m = 5 có tần số:
\(5.\frac{v}{{4l}} = 5.28 = 140Hz\)
Câu trả lời của bạn
Để có thể làm cho tiếng đàn organ nghe giống tiếng đàn piano hoặc tiếng đàn ghita…người ta phải thay đổi âm sắc của âm phát ra.
Câu trả lời của bạn
Áp dụng điều kiện có sóng dừng trên sợi dây có 2 đầu cố định \(l = k\frac{\lambda }{2} = k\frac{v}{{2f}}\)
Để phát ra các âm chuẩn là các âm cơ bản thì chúng phải có cùng số bụng sóng
Khi chiều dài 65,5cm dây phát ra nốt La chuẩn có tần số 220Hz ta có \(65,5 = k\frac{v}{{2.220}}\)
Muốn dây đàn phát các âm La chuẩn có tần số 440 Hz ta phải bấm dây đàn để dây ngắn bớt đi 1 đoạn: \(65,5 - d = k\frac{v}{{2.440}} \to \frac{{65,5 - d}}{{65,5}} = \frac{{k\frac{v}{{2.440}}}}{{k\frac{v}{{2.220}}}} = \frac{1}{2} \to d = 32,75cm\)
Muốn dây đàn phát các âm Đô chuẩn có tần số 262 Hz ta phải bấm dây đàn để dây ngắn bớt đi 1 đoạn: \(65,5 - d' = k\frac{v}{{2.262}} \to \frac{{65,5 - d'}}{{65,5}} = \frac{{k\frac{v}{{2.262}}}}{{k\frac{v}{{2.220}}}} = \frac{{110}}{{131}} \to d' = 10,5cm\)
Câu trả lời của bạn
Hộp đàn có tác dụng làm tăng cường âm cơ bản và một số họa âm khiến cho âm tổng hợp phát ra vừa to, vừa có một âm sắc riêng đặc trưng cho đàn đó.
Câu trả lời của bạn
Tần số cơ bản của nhạc cụ là 420 Hz, vậy nó có thể phát ra các họa âm có tần số f' = k.f (k nguyên).
Ngưỡng nghe của người đó là 18000 Hz → Để người đó nghe được thì f’ = kf ≤ 18000 Hz.
Mà: \(\frac{{18000}}{{420}} = 42,8 \Rightarrow {k_{\max }} = 42\)
→ Vậy tần số lớn nhất do nhạc cụ phát ra người đó nghe đươc là 17640(Hz)
Câu trả lời của bạn
Điều kiện có sóng dừng trên dây với hai đầu dây cố định là :
\(l = k.\frac{\lambda }{2} = \frac{{k.v}}{{2f}} = > f = \frac{{kv}}{{2l}}\)
Điều kiện k là các số nguyên dương khác 0. Âm cơ bản ứng với k = 1, và các họa âm ta ứng với k1; k2, ….
Cho biết tần số ứng với hai họa âm là 2640 Hz và 4400Hz, ta có:
\(\begin{array}{*{20}{l}}
{{f_{ka}} = \frac{{{k_a}.v}}{{2l}} = 2640Hz}\\
{{f_{kb}} = \frac{{{k_b}.v}}{{2l}} = 4400Hz}\\
{ = > \frac{{{f_{ka}}}}{{{f_{kb}}}} = \frac{{{k_a}}}{{{k_b}}} = \frac{{2640}}{{4400}} = \frac{3}{5} = \frac{6}{{10}} = \frac{9}{{15}}...}
\end{array}\)
Nếu kb = 5 thì f1 = 4400/5 = 880 Hz
Nếu kb = 10 thì f1 = 4400/10=440Hz
Nếu kb = 15 thì f1 = 4400/15=293Hz
Mặt khác, đề bài cho tần số âm cơ bản từ 300 Hz đến 800 Hz nên ta nhận giá trị fcb = 440 Hz. Nên :
\({f_{cb}} = \frac{v}{{2l}} = 440Hz\)
Trong các âm nghe được có tần số từ 16 Hz đến 20000 Hz, số họa âm là số giá trị nguyên dương k thỏa mãn điều kiện :
\(\begin{array}{*{20}{l}}
{440Hz \le \frac{{k.v}}{{2l}} \le 20000}\\
{ \Leftrightarrow 440 \le 440.k \le 20000}\\
{ \Leftrightarrow 1 \le k \le 45,45}
\end{array}\)
Vậy k nhận các giá trị: 1, 2,…,45. Có tất cả 45 giá trị k, tức là có 45 tần số (kể cả âm cơ bản).
Câu trả lời của bạn
Tai người nghe được âm thanh từ 0 dB đến 130 dB
2. Sóng âm có thể là sóng dọc hoặc là sóng ngang. Trong không khí, sóng âm là sóng dọc.
3. Trong mỗi môi trường đồng tính, âm truyền với tốc độ xác định. Sóng âm truyền lần lượt trong các môi trường rắn, lỏng, khí với tốc độ tăng dần. Sóng âm không truyền được trong chân không.
4. Tần số, cường độ âm, mức cường độ âm, đồ thị dao động là các đặc trưng vật lý của âm; Độ cao, độ to, âm sắc là đặc trưng sinh lý của âm.
5. Độ cao của âm gắn liền với tần số của âm; độ to của âm gắn liền với mức cường độ âm; âm sắc gắn liền với đồ thị dao động âm.
6. Tần số dao động của nguồn âm cũng là tần số của sóng âm. Sóng âm không mang theo năng lượng.
Số kết luận đúng là
A. 1
B. 3
C. 2
D. 4
Câu trả lời của bạn
Sóng âm có tần số từ 16Hz đến 20000Hz gọi là âm nghe được (âm thanh).
Sóng âm có thể là sóng dọc hoặc là sóng ngang. Trong không khí, sóng âm là sóng dọc.
Tần số, cường độ âm, mức cường độ âm, đồ thị dao động là các đặc trưng vật lý của âm; Độ cao, độ to, âm sắc là đặc trưng sinh lý của âm.
Độ cao của âm gắn liền với tần số của âm; độ to của âm gắn liền với mức cường độ âm; âm sắc gắn liền với đồ thị dao động âm.
Các kết luận đúng là 1; 2; 4; 5.
Vậy số kết luận đúng là : 4
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *