Nội dung bài học ngày hôm nay sẽ giúp các em sẽ bổ sung thêm các kiến thức mới về khái niệm lực ma sát, ma sát trượt và ma sát nghỉ... và ảnh hưởng của nó tới cuộc sống. Mời các em cùng theo dõi nội dung bài học. Chúc các em học tốt!
- Lực ma sát trượt xuất hiện khi hai vật trượt lên nhau, cản trở chuyển động của chúng.
- Ví dụ: Một người đi xe đạp, muốn đi chậm lại, người đó bóp nhẹ phanh xe. Lực ma sát trượt xuất hiện do má phanh ép sát vào vành xe, cản trở chuyển động của bánh xe.
- Lực ma sát nghỉ xuất hiện khi một vật bị kéo hoặc đẩy mà vẫn đứng yên trên một bề mặt.
- Ví dụ: Người công nhân dùng tay đẩy một thùng hàng rất nặng nhưng nó vẫn không dịch chuyển do lực ma sát nghỉ lớn làm cản trở chuyển động.
Tương tác giữa hai bề nặt tiếp xúc tạo nên ma sát giữa chúng.
- Trong nhiều trường hợp, do cản trở chuyển động, ma sát có thể gây hại. Khi đó, người ta phải tìm cách giảm ma sát.
- Để giảm ma sát, người ta dùng nhiều cách khác nhau như: có thể dùng vòng bi để thay chuyển động trượt bằng chuyển động lăn, tra dầu mỡ vào các chi tiết máy, …
- Ma sát không chỉ cản trở chuyển động mà trong nhiều trường hợp ma sát còn thúc đẩy chuyển động. Khi đó, người ta cần tìm cách làm tăng ma sát.
- Ví dụ: Khi đi bộ trên đường trơn cần phải tăng ma sát giữa chân và mặt đường để không bị trượt ngã.
- Lực ma sát có vai trò quan trọng trong giao thông:
+ Lực ma sát giữa bánh xe và mặt đường giữ cho bánh xelăn trên đường không bị trượt.
+ Khi xe dừng, đỗ trên dốc, lực ma sát góp phần giữ cho xe không bị trượt dốc,…
- Lực ma sát không chỉ xuất hiện khi các vật tiếp xúc nhau mà cả khi vật chuyển động trong nước hay trong không khí. Khi chuyển động trong nước, vật chịu lực cản mạnh hơn trong không khí.
- Vật chuyển động trong nước sẽ bị nước cản trở. Các vật có hình dạng khác nhau chịu lực cản của nước không giống nhau.
Câu 1: Em hãy cho biết trong các hiện tượng sau đây, ma sát có lợi hay có hại:
a) Khi đi trên sàn nhẵn mới lau ướt dễ bị ngã.
b) Bảng trơn, viết phấn không rõ chữ.
Hướng dẫn giải
a) Sàn mới lau rất trơn, vì vậy khi đi trên sàn mới lau thì ma sát nghỉ giữa bàn chân với đá hoa nhỏ, làm người dễ trượt ngã. Lực ma sát trong trường hợp này là có lợi.
b) Bảng trơn thì phấn dễ trượt trên bảng, nên lượng phấn bám vào bảng không nhiều, nên khi viết không rõ chữ. Lực ma sát trong trường hợp này lực ma sát có lợi.
Câu 2: Hãy giải thích tại sao xích xe đạp phải thường xuyên tra dầu nhớt.
Hướng dẫn giải
Ma sát làm mòn xích nên phải tra đầu thường xuyên để làm giảm ma sát.
Câu 3: Một học sinh đi xe đạp đến trường, lực ma sát xuất hiện ở đâu?
Hướng dẫn giải
Một học sinh đi xe đạo đến trường, lực ma sát xuất hiện ở bánh xe, tay lái, ổ trục và yên xe,
Sau bài học này, học sinh sẽ nắm được:
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 6 Cánh diều Chủ đề 9 Bài 28 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Một vật trượt trên một mặt phẳng, khi tốc độ của vật tăng thì hệ số ma sát giữa vật và mặt phẳng
Lực ma sát trượt
Một người kéo một thùng hàng chuyển động, lực tác dụng vào người làm người đó chuyển động về phía trước là
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 6 Cánh diều Chủ đề 9 Bài 28để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Trả lời Mở đầu trang 142 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Trả lời Câu hỏi mục 1 trang 142 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Trả lời Câu hỏi 1 mục 2 trang 143 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Trả lời Câu hỏi 2 mục 2 trang 143 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Trả lời Luyện tập mục 2 trang 143 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Trả lời Câu hỏi mục 4 trang 144 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Trả lời Tìm hiểu thêm mục 4 trang 145 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Trả lời Vận dụng mục 4 trang 145 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Trả lời Vận dụng mục 4 trang 146 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Trả lời Câu hỏi mục 5 trang 146 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Trả lời Vận dụng mục 5 trang 148 SGK KHTN 6 Cánh diều - CD
Giải bài 28.1 trang 73 SBT KHTN 6 Cánh diều - CD
Giải bài 28.2 trang 73 SBT KHTN 6 Cánh diều - CD
Giải bài 28.3 trang 73 SBT KHTN 6 Cánh diều - CD
Giải bài 28.4 trang 73 SBT KHTN 6 Cánh diều - CD
Giải bài 28.5 trang 73 SBT KHTN 6 Cánh diều - CD
Giải bài 28.6 trang 73 SBT KHTN 6 Cánh diều - CD
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Một vật trượt trên một mặt phẳng, khi tốc độ của vật tăng thì hệ số ma sát giữa vật và mặt phẳng
Lực ma sát trượt
Một người kéo một thùng hàng chuyển động, lực tác dụng vào người làm người đó chuyển động về phía trước là
Một vật có khối lượng 5 tấn đang chuyển động trên đường nằm ngang có hệ số ma sát của xe là 0,2. Lấy g = 10 m/s2. Độ lớn của lực ma sát là gì?
Phát biểu nào sau đây nói về lực ma sát là đúng?
Lực ma sát nghỉ xuất hiện khi
Một vật đặt trên mặt bàn nằm ngang. Dùng tay búng vào vật để nó chuyển động. Vật sau đó chuyển động chậm dần vì có
Lực ma sát trượt xuất hiện trong trường hợp nào sau đây?
Đặt vật trên một mặt bàn năm ngang, móc lực kế vào vật và kéo sao cho lực kế luôn song song với mặt bàn và vật trượt nhanh dần. Số chỉ của lực kế khi đó
Phát biểu nào sau đây là đúng về lực ma sát?
Đẩy một khối gõ trượt trên mặt bàn. Cho dù được đẩy mạnh trên bàn nhẵn, khối gỗ vẫn chuyển động chậm dần rồi dừng lại. Các vật chuyển động khác như xe máy, ô tô cũng tương tự, nếu bị tắt động cơ, chúng cũng chuyển động chậm dần rồi dừng lại.
Lực nào làm khối gỗ trên hình 28.1 dừng lại?
Hãy tìm thêm ví dụ về lực ma sát trượt trong khoa học và đời sống.
Vì sao trong thí nghiệm này, dù có lực kéo nhưng khối gỗ vẫn đứng yên?
Hãy tìm ví dụ về lực ma sát nghỉ trong cuộc sống xung quanh em.
Nếu lực ma sát rất nhỏ thì có thể xảy ra hiện tượng gì đối với việc viết bảng?
Hãy tìm thêm ví dụ về lực ma sát cản trở chuyển động.
Hãy vẽ phác thảo bàn chân đẩy vào mặt đất theo hình 28.6. Vẽ một mũi tên biểu diễn lực ma sát giúp bàn chân không bị trượt.
Hãy lấy ví dụ trong cuộc sống về:
- Làm giảm ma sát.
- Làm tăng ma sát.
Hãy thảo luận với bạn để đề xuất cách làm giảm tác hại của lực ma sát trong các trường hợp sau:
a) Đẩy một thùng hàng trên mặt sàn.
b) Xe đạp chuyển động trên đường.
Hãy tìm các ví dụ về vật hay con vật chuyển động trong nước có hình dạng phù hợp giúp làm được lực cản của nước.
1. Em hãy cho biết trong các hiện tượng sau đây, ma sát có lợi hay có hại:
a) Khi đi trên sàn nhẵn mới lau ướt dễ bị ngã.
b) Bảng trơn, viết phấn không rõ chữ.
2. Phải làm thế nào để tăng ma sát có lợi hay giảm ma sát có hại trong các trường hợp trên?
Nêu tác dụng có lợi, có hại của lực ma sát khi phải đẩy một cái xe ôtô chết máy?
Nêu các cách làm tăng ma sát giữa giày và mặt đường giúp người đi dễ dàng?
Em hãy nêu các cách làm giảm ma sát giữa một thùng hàng và sàn nhà khi cần đẩy thùng hàng chuyển động trên sàn từ vị trí này sang vị trí khác?
Hãy tìm ba vật trong cuộc sống quanh em có rất ít ma sát khi tiếp xúc với các vật khác?
Liệt kê các ví dụ thực tế trong đó mô tả có lực ma sát tác dụng với độ lớn khác nhau?
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
A. Trước khi cử tạ, vận động viên xoa tay và dụng cụ vào phấn thơm
B. Dùng sức nắm chặt bình dầu, bình dầu mới không tuột
C. Khi trượt tuyết, tăng thêm diện tích của ván trượt
D. Bò kéo xe rất tốn sức cần phải bỏ bớt 1 ít hàng hoá trên xe
Câu trả lời của bạn
A, B, C - làm tăng ma sát
D - giảm ma sát
Đáp án cần chọn là: D
A. giữa má phanh và vành bánh xe; cản trở chuyển động của xe đạp
B. giữa lốp xe và mặt đường; cản trở chuyển động của xe đạp
C. giữa má phanh và vành bánh xe; thúc đẩy chuyển động của xe đạp
D. cả A và B đều đúng
Câu trả lời của bạn
Khi phanh gấp, lực ma sát xuất hiện: giữa má phanh và vành bánh xe; giữa lốp xe và mặt đường.
+ Lưc ma sát giữa má phanh và vành bánh xe giữ cho bánh xe quay chậm và dừng quay
+ Lực ma sát giữa lốp xe và mặt đường làm cho xe dừng lại.
=> Cản trở chuyển động của xe đạp.
Đáp án cần chọn là: D
A. phương nằm ngang, hướng từ phải sang trái, cường độ 2N.
B. phương nằm ngang, hướng từ trái sang phải, cường độ 2N.
C. phương nằm ngang, hướng từ phải sang trái, cường độ lớn hơn 2N.
D. phương nằm ngang, hướng từ trái sang phải, cường độ lớn hơn 2N.
Câu trả lời của bạn
- Do lực ma sát cùng phương, ngược chiều với lực tác dụng lên vật nên lực ma sát nghỉ tác dụng lên vật khi đó có phương nằm ngang, chiều hướng từ phải sang trái.
- Tác dụng lực 2 N mà vật vẫn nằm yên, chứng tỏ lực ma sát nghỉ phải có độ lớn lớn hơn 2 N.
Đáp án cần chọn là: C
A. Lực của tấm ván uốn cong khi có vật đặt lên trên
B. Lực giữ cho vật không bị trượt xuống dốc
C. Lực của mặt sàn giữ cho vật đứng yên khi vật bị đẩy
D. Lực của băng truyền lên bao xi măng giữ cho bao xi măng nằm yên trên băng truyền
Câu trả lời của bạn
Lực ma sát là lực tiếp xúc xuất hiện ở bề mặt tiếp xúc giữa hai vật.
Suy ra lực B, C, D là lực ma sát.
Lực A không phải là lực ma sát vì lực này xuất hiện khi có vật đặt lên.
Đáp án cần chọn là: C
A. Đi trên sàn đá hoa mới lau dễ bị ngã
B. Xe ô tô bị lầy trong cát
C. Giày đi mãi, đế bị mòn
D. Bôi nhựa thông vào dây cung ở cần kéo nhị
Câu trả lời của bạn
- Đi trên sàn đá hoa mới lau dễ bị ngã là do ma sát nghỉ quá nhỏ => cần có ma sát để giữ không bị ngã => có ích.
- Xe ô tô bị lầy trong cát: cần có ma sát để thúc đẩy chuyển động => có ích.
- Giày đi mãi, đế bị mòn => có hại.
- Bôi nhựa thông vào dây cung ở cần kéo nhị => giúp kéo đàn dễ dàng hơn => có ích.
Đáp án cần chọn là: C
+ Cách 1: lăn vật trên mặt phẳng nghiêng
+ Cách 2: kéo vật trượt trên mặt phẳng nghiêng
Hỏi cách nào lực ma sát lớn hơn?
A. Cách 1
B. Cách 2
C. Cả 2 cách đều như nhau
D. Không thể so sánh được
Câu trả lời của bạn
Vật nặng hình trụ khi lăn trên mặt phẳng nghiêng sẽ đỡ mất sức hơn so với khi kéo vật trượt trên mặt phẳng nghiêng. Do đó, lực ma sát khi kéo vật trượt sẽ lớn hơn lực ma sát khi lăn vật.
Đáp án cần chọn là: B
A. Do ma sát giữa lốp xe mà mặt đường lớn
B. Do cao su nóng lên
C. Do ma sát giữa lốp xe và mặt đường lớn làm cho cao su nóng lên, mềm ra và dính vào mặt đường
D. Do lực hút của mặt đường
Câu trả lời của bạn
Khi phanh gấp, lốp xe ô tô để lại một vệt đen dài trên đường nhựa là do ma sát giữa lốp xe và mặt đường lớn làm cho cao su nóng lên, mềm ra và dính vào mặt đường.
Đáp án cần chọn là: C
A. Lực ma sát khi ô tô phanh gấp
B. Lực ma sát giữa tay và các vật khi cầm, nắm
C. Lực ma sát giữa phấn và bảng khi viết bảng
D. Lực ma sát giữa lốp xe và mặt đường khi xe đứng yên trên dốc
Câu trả lời của bạn
- Khi ô tô phanh gấp, lực ma sát làm xe dừng lại => cản trở chuyển động.
- Khi tay cầm nắm các vật, lực ma sát giữ cho các vật không bị rơi => cản trở chuyển động
- Xe đứng yên trên dốc nhờ có lực ma sát giữ không cho xe chuyển động => cản trở chuyển động
- Khi viết bảng, ma sát trượt giữa đầu viên phấn và bảng giúp chúng ta viết được chữ => thúc đẩy chuyển động.
Đáp án cần chọn là: C
A. Lực ma sát nghỉ; thúc đẩy chuyển động
B. Lực ma sát nghỉ; cản trở chuyển động
C. Lực ma sát trượt; thúc đẩy chuyển động
D. Lực ma sát trượt; cản trở chuyển động
Câu trả lời của bạn
Một người ra sức đẩy, thùng hàng vẫn đứng yên => Xuất hiện lực ma sát nghỉ cân bằng với lực đẩy của người => Cản trở chuyển động của thùng hàng.
Đáp án cần chọn là: B
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *