Khi biết cách sử dụng linh hoạt phó từ, câu văn sẽ được làm rõ nghĩa về thời gian, sự tiếp diễn, mức độ,...Để có thêm kiến thức bổ về khái niệm, phân loại của phó từ và cách sử dụng chúng hiệu quả, mời các em cùng tham khảo bài học Thực hành tiếng Việt trang 19 thuộc sách Chân Trời Sáng Tạo dưới đây. Chúc các em học tập vui vẻ!
- Khái niệm: Phó từ là những từ chuyên đi kèm động từ hoặc tính từ để bổ sung cho động từ, tính từ một ý nghĩa nào đó. Phó từ còn được gọi là phụ từ. Phó từ có thể đứng trước hoặc sau tính từ, động từ, giữ vai trò là yếu tố phụ.
- Phân loại: Có thể chia phó từ thành hai nhóm sau:
+ Nhóm phó từ chuyện đi kèm trước danh từ, bổ sung ý nghĩa về số lượng cho danh từ, chẳng hạn: những, các, mọi, mỗi, từng,...
Ví dụ: Vào những ngày ấy, nhà ông từng bing và chật ních người.
(Vũ Hùng, Phía Tây Trường Sơn)
+ Nhóm phó từ chuyên đi kèm trước hoặc sau động từ, tính từ, chẳng hạn: đã, đang, sẽ, vẫn, còn, cứ, không, chẳng,..
- Khi đứng trước động từ, tính từ, phó từ thường bổ sung cho hành động, trạng thái, đặc điểm, tính chất được nêu ở động từ, tính từ một số ý nghĩa như: quan hệ thời gian, mức độ, sự tiếp diễn tương tự, sự phủ định, sự cầu khiến..
Ví dụ: Có bận nó bỏ ăn, không đụng vòi đến một ngọn mía, một sợi cỏ.
(Vũ Hùng, Phía Tây Trường Sơn)
-->Trong câu văn trên, phó từ không đứng trước động từ đụng để bổ sung ý nghĩa phủ định cho hành động.
- Khi đứng sau động từ, tính từ, phó từ thường bổ sung cho động từ, tính từ đó một số ý nghĩa như: mức độ, khả năng, kết quả và phương hướng,...
Ví dụ: Tôi tợn lắm.
(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)
-->Phó từ lắm trong câu văn trên đang sau tính từ tợn để bổ sung ý nghĩa về mức độ cho tính từ.
Bài tập: Tìm phó từ trong những câu sau đây và cho biết mỗi phó từ bổ sung cho động từ, tính từ ý nghĩa gì?
Thế là mùa xuân mong ước đã đến. Đầu tiên, từ trong vườn, mùi hoa hồng, hoa huệ sực nức. Trong không khí không còn ngửi thấy hơi nước lạnh lẽo mà bây giờ đầy hương thơm và ánh sáng mặt trời. Cây hồng bì cởi bỏ hết những cái áo lá già đen thủi. Các cành cây đều lấm tấm màu xanh. Những cành hoa xoan khẳng khiu đương trổ lá lại sắp buông tỏa ra những tàn hoa sang sáng, tim tím. Ngoài kia, răng bụt cũng sắp có nụ. Mùa xuân xinh đẹp đã về. Thế là các bạn chim đi tránh rét cũng sắp về.
Hướng dẫn giải:
- Dựa vào nội dung khái niệm để nhận biết phó từ
- Dựa vào nội dung phân loại và tác dụng để phân tích ý nghĩa của từng phó từ
Lời giải chi tiết:
Các phó từ trong những câu trên là:
- Đã đến, đã cởi bỏ, đã về, đương trổ: bổ sung quan hệ thời gian.
- Cũng sắp về, cũng sắp có, lại sắp buông tỏa: cũng, lại - bổ sung quan hệ tiếp diễn tương tự; sắp – bổ sung quan hệ thời gian.
- Đều lấm tấm: bổ sung quan hệ tiếp diễn tương tự.
- Buông tỏa ra: bổ sung quan hệ kết quả và hướng.
- Không còn ngửi: không - bổ sung quan hệ phủ định; còn – bổ sung quan hệ tiếp diễn tương tự.
- Học xong bài Thực hành tiếng Việt trang 19, các em cần:
+ Nắm được khái niệm và phân loại của phó từ
+ Phân tích được tác dụng của phó từ
+ Vận dụng giải bài tập về phó từ cụ thể
Bài học Thực hành tiếng Việt trang 19 sẽ giúp các em có thêm kiến thức về khái niệm, phân loại và tác dụng của phó từ. Để nắm được nội dung của bài học này, các em có thể tham khảo:
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
-- Mod Ngữ văn 7 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Khái niệm và phân loại phó từ:
- Khái niệm: Phó từ là những từ chuyên đi kèm động từ hoặc tính từ để bổ sung cho động từ, tính từ một ý nghĩa nào đó. Phó từ còn được gọi là phụ từ. Phó từ có thể đứng trước hoặc sau tính từ, động từ, giữ vai trò là yếu tố phụ.
- Phân loại: Có thể chia phó từ thành hai nhóm sau:
+ Nhóm phó từ chuyện đi kèm trước danh từ, bổ sung ý nghĩa về số lượng cho danh từ, chẳng hạn: những, các, mọi, mỗi, từng,...
Ví dụ: Vào những ngày ấy, nhà ông từng bing và chật ních người.
(Vũ Hùng, Phía Tây Trường Sơn)
+ Nhóm phó từ chuyên đi kèm trước hoặc sau động từ, tính từ, chẳng hạn: đã, đang, sẽ, vẫn, còn, cứ, không, chẳng,..
Câu trả lời của bạn
Tác dụng của phó từ:
- Khi đứng trước động từ, tính từ, phó từ thường bổ sung cho hành động, trạng thái, đặc điểm, tính chất được nêu ở động từ, tính từ một số ý nghĩa như: quan hệ thời gian, mức độ, sự tiếp diễn tương tự, sự phủ định, sự cầu khiến..
Ví dụ: Có bận nó bỏ ăn, không đụng vòi đến một ngọn mía, một sợi cỏ.
(Vũ Hùng, Phía Tây Trường Sơn)
-->Trong câu văn trên, phó từ không đứng trước động từ đụng để bổ sung ý nghĩa phủ định cho hành động.
- Khi đứng sau động từ, tính từ, phó từ thường bổ sung cho động từ, tính từ đó một số ý nghĩa như: mức độ, khả năng, kết quả và phương hướng,...
Ví dụ: Tôi tợn lắm.
(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)
-->Phó từ lắm trong câu văn trên đang sau tính từ tợn để bổ sung ý nghĩa về mức độ cho tính từ.
Thế là mùa xuân mong ước đã đến. Đầu tiên, từ trong vườn, mùi hoa hồng, hoa huệ sực nức. Trong không khí không còn ngửi thấy hơi nước lạnh lẽo mà bây giờ đầy hương thơm và ánh sáng mặt trời. Cây hồng bì cởi bỏ hết những cái áo lá già đen thủi. Các cành cây đều lấm tấm màu xanh. Những cành hoa xoan khẳng khiu đương trổ lá lại sắp buông tỏa ra những tàn hoa sang sáng, tim tím. Ngoài kia, răng bụt cũng sắp có nụ. Mùa xuân xinh đẹp đã về. Thế là các bạn chim đi tránh rét cũng sắp về.
Câu trả lời của bạn
Các phó từ trong những câu trên là:
- Đã đến, đã cởi bỏ, đã về, đương trổ: bổ sung quan hệ thời gian.
- Cũng sắp về, cũng sắp có, lại sắp buông tỏa: cũng, lại - bổ sung quan hệ tiếp diễn tương tự; sắp – bổ sung quan hệ thời gian.
- Đều lấm tấm: bổ sung quan hệ tiếp diễn tương tự.
- Buông tỏa ra: bổ sung quan hệ kết quả và hướng.
- Không còn ngửi: không - bổ sung quan hệ phủ định; còn – bổ sung quan hệ tiếp diễn tương tự.
Chưa gieo xuống đất
Hạt nằm lặng thinh.
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
Câu trả lời của bạn
Phó từ chưa bổ sung ý nghĩa cho động từ gieo
a.
Rằng các bạn ơi
Cây chính là tôi
Nay mai sẽ lớn
Góp xanh đất trời.
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
b.
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.
(Hữu Thỉnh, Sang thu)
Câu trả lời của bạn
a. Phó từ sẽ bổ sung ý nghĩa về thời gian cho động từ lớn
b. Phó từ đã bổ sung ý nghĩa về thời gian cho động từ về
a.
Mầm đã thì thầm
Ghé tai nghe rõ.
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
b.
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đang tuổi.
(Hữu Thỉnh, Sang thu)
Câu trả lời của bạn
b. Phó từ đã bổ sung ý nghĩa cho động từ thì thầm
c. Phó từ vẫn bổ sung ý nghĩa cho động từ còn
Phó từ đã bổ sung ý nghĩa cho động từ vơi
Phó từ cũng bổ sung ý nghĩa cho động từ bớt
a. Trời tối.
b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân.
Dùng ít nhất 2 phó từ để mở rộng câu cho mỗi trường hợp trên. Nhận xét sự khác nhau về nghĩa của các câu mở rộng trong từng trường hợp.
Câu trả lời của bạn
a. Trời tối
- Trời tối quá. (phó từ chỉ mức độ)
- Trời đã tối. (phó từ chỉ quan hệ thời gian)
b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân.
- Bọn trẻ sẽ đá bóng ngoài sân. (phó từ chỉ quan hệ thời gian)
- Bọn trẻ thường đá bóng ngoài sân. (phó từ chỉ sự tiếp diễn)
a. Những buổi chiều tôi hay nhắm mắt sờ những bông hoa rồi tập đoán. Tôi đoán được hai loại hoa: hoa mồng gà và hoa hướng dương. Bố cười khà khà khen tiến bộ lắm! Một hôm khác, tôi đoán được ba loại hoa.
(Nguyễn Ngọc Thuần, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ)
b. Nó vẫn giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ, nhưng chỉ khuây khoả những lúc làm việc rồi sau đó lại đứng buồn thiu.
(Vũ Hùng, Ông Một)
c. Khi biết mọi tiếng rống gọi đều vô ích, con voi lồng chạy vào nhà.
(Vũ Hùng, Ông Một)
Câu trả lời của bạn
a. Phó từ lắm bổ sung ý nghĩa cho tính từ tiến bộ
b. Phó từ vẫn bổ sung ý nghĩa cho động từ giúp
c. Phó từ đều bổ sung ý nghĩa cho tính từ vô ích
Khi hạt nảy mầm
Nhú lên giọt sữa
Mầm đã thì thầm
Ghé tai nghe rõ.
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
Câu trả lời của bạn
- Biện pháp tu từ nhân hoá, khi miêu tả hạt mầm bằng hàng loạt những từ ngữ vốn được dùng để tả người: thì thầm
- Ngoài ra, bài thơ còn sử dụng một số biện pháp tu từ ẩn dụ (Nhú lên giọt sữa)
→Việc sử dụng các biện pháp tu từ như vậy đã không chỉ thể hiện mối quan hệ gần gũi của hạt mầm với con người; thể hiện tình yêu và sự gắn bó thân thiết với thế giới tự nhiên của nhân vật trữ tình mà còn góp phần xây dựng thế giới hình ảnh thiên nhiên thêm phần sinh động, ấn tượng và hấp dẫn.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.
(Hữu Thỉnh, Sang thu)
Câu trả lời của bạn
- Nếu thay đổi từ “phả” bằng từ “toả” hay “quyện” sẽ làm thay đổi nội dung câu thơ rất lớn:
+ Từ “phả” nghĩa là bốc mạnh hoặc tỏa ra thành luồng – theo từ điển của Hoàng Phê) là động từ có sắc thái mạnh hơn động từ “tỏa” mới diễn tả được mùi vị của hương ổi chín đậm trong gió, mạnh mẽ choán lấy tâm trí của con người, mùi hương đó quyện thành luồng, hương thơm như sánh lại.
+ “Tỏa” sẽ gợi ra sự lan tỏa về mùi hương trong không gian, hương ổi sẽ không thể kích thích và gây được ấn tượng mạnh với người cảm nhận.
→ Khi dùng từ “phả”, tác giả muốn gây ấn tượng mạnh với người đọc về sự tập trung khi cảm nhận hương vị đặc trưng của mùa thu. Mà điều này sẽ mất đi nếu dùng hai từ kia.
Trong Từ điển tiếng Việt, từ dềnh dàng có 2 nghĩa sau:
(1) chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ hoặc không cần thiết;
(2) to lớn và gây cảm giác cồng kềnh.
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
(Hữu Thỉnh, Sang thu)
Câu trả lời của bạn
- Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ sau nên được hiểu theo nghĩa (1) chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ hoặc không cần thiết.
- Vì:
+ Toàn bộ khổ thơ miêu tả sự chuyển mình vừa mơ hồ vừa tinh tế của thiên nhiên, cảnh vật khi sang thu.
+ Sự tương đồng về ý nghĩa với từ “chùng chình” (cố ý nấn ná, làm chậm chạp để kéo dài thời gian).
→Từ “dềnh dàng” với nét nghĩa này sẽ gợi tả dòng sông khi sang thu không còn cuồn cuộn gấp gáp như mùa hè mưa lũ mà chậm chạp, thong thả trôi. Đồng thời, cũng gợi cảm giác dòng sông như mang tâm trạng của con người, đang lắng lại, suy nghi trầm tư về những trải nghiệm đã qua.
a. Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập ngược xuôi, thế là rất nhiều cò, vạc, sếu…ở bãi sông xơ xác tận đâu bay về.
b. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương.
c. Chúng ta hãy ghi nhớ công ơn của các vị anh hùng dân tộc vì các vị ấy đã hi sinh xương máu vì Tổ quốc.
d. Đầu tôi to ra và nổi từng tảng rất bướng.
Câu trả lời của bạn
Các phó từ là:
a. rất: phó từ chỉ mức độ
b. không: phó từ chỉ sự phủ định
c. đã: phó từ chỉ sự tiếp diễn
d. rất: phó từ chỉ mức độ.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *