Mỗi cá nhân đều góp phần tạo nên một tập thể vững mạnh. Thế nên mỗi người cần có trách nhiệm xây dựng và không nên đố kị. Bài học Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng thuộc sách Chân Trời Sáng Tạo dưới đây sẽ giúp các em có thêm nhiều kiến thức bổ ích về các ứng xử khôn khéo trong tập thể thông qua câu chuyện thú vị về các bộ phận cơ thể người. Chúc các em có nhiều kiến thức thật bổ ích!
Tác giả dân gian.
a. Xuất xứ
In trong Tuyển tập văn học dân gian Việt Nam, tập III, Truyện cười - Truyện trạng cười - Truyện ngụ ngôn.
b. Thể loại
Truyện ngụ ngôn.
c. Bố cục
- Phần 1 (Từ đầu….nói rồi cả bọn kéo nhau về): Các bộ phận rủ nhau bỏ việc
- Phần 2 (Tiếp theo ….đành họp nhau để bàn): Hậu quả của không làm việc
- Phần 3 (Còn lại): Tất cả các bộ phận làm việc trở lại
d. Tóm tắt tác phẩm Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
Chân, Tay, Tai, Mắt so bì với lão Miệng vì mình làm nhiều nhưng việc của lão chỉ biết ăn. Tất cả các bộ phận rủ nhau đình công không làm việc. Hậu quả là tất cả đều bị mệt mỏi, không thể dậy nổi vì không được nạp năng lượng.
Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng sống vui vẻ và thân thiết với nhau
- Tất cả các bộ phận đều chung sống gắn bó với nhau thân thiết
- Nhưng bỗng chúng lại tỵ nạnh, so bì với nhau:
+ Tất cả chúng cho rằng lão miệng không làm chỉ ngồi không ăn
+ Chúng rủ nhau tới nhà lão miệng để đình công
- Từ hôm đó các bộ phận không làm gì cả
- Hậu quả:
Vì không chịu làm gì nên Chân, Tay, Tai, Mắt đều mệt mỏi
+ Cậu chân, cậu tay không còn muốn cất mình lên chạy nhảy, vui đùa như trước
+ Cô mắt thì đêm nào cũng lờ đờ
+ Bác tai lúc nào cũng cảm thấy xay lúa ở trong
+ Lão miệng nhợt nhạt cả hai môi, hàm răng thì khô như rang
Lão Miệng kiệt sức, nhợt nhạt cả hai môi
+ Sau đó chúng hiểu ra được sự việc
+ Chúng ta nếu không làm cho lão Miệng có cái ăn thì sẽ bị tê liệt tất cả
+ Tất cả cùng nhau làm việc trở lại
- Trong cuộc sống có làm thì mới có cái để ăn
- Mọi vật sinh ra đều phải vận động, phải làm việc thì mới phát triển
- Mỗi người đều đóng một vai trò trong cuộc sống
- Chúng ta không nên ỷ lại, so bì, tị nạnh nhau
Từ câu chuyện của Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng, truyện nêu ra bài học: Trong một tập thể, mỗi thành viên không thể sống tách biệt mà phải nương tựa vào nhau, gắn bó với nhau để cùng tồn tại; do đó, phải biết hợp tác với nhau và tôn trọng công sức của nhau.
- Kể chuyện sinh động, tình tiết li kỳ, hấp dẫn
- Dùng biện pháp nhân hoá, ẩn dụ
- Cách miêu tả đúng, phù hợp với các bộ phận
- Kết cấu vòng tròn
Bài tập: Vì sao cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai lại so bì với lão Miệng trong văn bản Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng, SGK Ngữ văn 7 Tập 1 Chân Trời Sáng Tạo. Từ đó hãy rút ra bài học cho bản thân.
Hướng dẫn giải:
Dựa vào nội dung văn bản và hiểu biết của bản thân để giải thích:
- Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai làm gì? Lão Miệng làm những gì? Như vậy có công bằng không?
- Những bài học được rút ra từ văn bản:
+ Mượn các bộ phận cơ thể người để nói chuyện con người, nói về các tổ chức trong xã hội
+ Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân có chức năng, nhiệm vụ riêng và có mối liên hệ chặt chẽ với nhau
+ Cách ứng xử của cá nhân không chỉ đơn giản tác động đến chính cá nhân ấy mà còn ảnh hưởng đến cả cộng đồng, tập thể
Lời giải chi tiết:
- Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai lại so bì với lão Miệng vì họ cảm thấy mình làm việc nặng nhọc quanh năm chỉ đế cho lão Miệng ngồi ăn không:
+ Cô Mắt phải luôn nhìn
+ Cậu Tay, cậu Chân phải luôn hoạt động
+ Bác Tai phải luôn lắng nghe
+ Theo họ lão Miệng không làm gì cả chỉ ngồi ăn không
+ Vì vậy, họ quyết định không làm gì để xem lão Miệng có sống được không. Tất cả đã hăm hở đi đến nhà lão Miệng để trút những nỗi bất bình lên đầu lão.
- Những bài học được rút ra từ văn bản:
+ Truyện mượn các bộ phận cơ thể người để nói chuyện con người, nói về các tổ chức trong xã hội.
+ Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân có chức năng, nhiệm vụ riêng và có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, không thể có tổ chức này mà thiếu đi tổ chức kia. Vì vậy, để tồn tại và phát triển, các tổ chức và cá nhân cần hợp tác, gắn bó với tập thể của mình để cùng nhau.
+ Câu chuyện là lời khuyên thiết thực và khôn ngoan đối với mọi người: “Một người vì mọi người”. Mỗi hành động, cách ứng xử của cá nhân không chỉ đơn giản tác động đến chính cá nhân ấy mà còn ảnh hưởng đến cả cộng đồng, tập thể.
- Học xong bài Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng, các em cần:
+ Phân tích được nội dung chính và tình huống truyện
+ Hiểu được ý nghĩa của văn bản
+ Rút ra bài học cho bản thân về sự hợp tác của cá nhân và tổ chức
Truyện ngụ ngôn Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng giúp người đọc hiểu rõ hơn về cách ứng xử của cá nhân không chỉ đơn giản tác động đến chính cá nhân ấy mà còn ảnh hưởng đến cả cộng đồng, tập thể. Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn dưới đây:
Soạn bài Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Văn bản Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng đã thức tỉnh con người chúng ta cần học hỏi những điều đó để tránh mắc những sai lầm không đáng có. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
- Trình bày ý nghĩa giáo dục của truyện Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
- Phân tích truyện Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
- Kể tóm tắt truyện Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
- Phát biểu cảm nghĩ của em sau khi đọc truyện Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng
-- Mod Ngữ văn 7 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai vì ghen tị với lão Miệng chỉ ăn mà không làm gì cả nên bàn nhau để mặc lão Miệng, không cho lão ăn gì nữa. Mặc lão Miệng tha hồ ngạc nhiên, sửng sốt, sau khi thông báo cho lão Miêng biết, cả bọn kéo nhau ra về. Một ngày, hai ngày, ba ngày… cả bọn đã thấy mệt mỏi rã rời. Không ai làm nổi việc gì nữa. Đến ngày thứ bảy thì không ai còn chịu nổi. Bác Tai là người nhận ra sai lầm đầu tiên, bèn nói rõ phải trái, rủ cả bọn đến xin lỗi lão Miệng và lại cho lão ăn như xưa. Ăn xong ai nấy đều khoẻ trở lại. Chúng hiểu rằng lão Miệng tuy thế nhưng cũng có công việc của lão, một công việc rất quan trọng, liên quan đến tính mạng của cả bọn. Từ đó lão Miệng, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai lại sống hoà thuận, ai làm việc nấy, không ai còn ghen tị với ai nữa.
Câu trả lời của bạn
Sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật Chân, Tay, Tai, Mắt đối với lão Miệng giúp em rút ra bài học rằng trong một tập thể, mỗi thành viên không thể sống tách biệt mà phải nương tựa vào nhau, gắn bó với nhau để cùng tồn tại; do đó, phải biết hợp tác với nhau và tôn trọng công sức của nhau.
Câu trả lời của bạn
Các yếu tố cần xem xét | Dấu hiệu nhận biết yếu tố của truyện ngụ ngôn trong Chân, tay, tai, mắt, miệng |
Đề tài | Bài học về tình đoàn kết, cộng đồng |
Sự kiện, tình huống | Cuộc tranh cãi giữa các nhân vật |
Cốt truyện | Cốt truyện đơn giản, bắt đầu bằng việc trình bày tình huống |
Nhân vật | Nhân vật hài hước, các bộ phận trên cơ thể người |
Không gian, thời gian | Tương đối |
Câu trả lời của bạn
Văn học chính là nơi lý tưởng nhất để mỗi nhà văn gửi gắm những tư tưởng, những bài học sâu sắc. Qua truyện ngụ ngôn “Chân, tay, mắt, miệng”, tác giả dân gian cũng trao gửi triết lý sống thật bổ ích mà mỗi chúng ta đều cần khắc sâu ghi nhớ.
Trước hết, để có thể lĩnh hội hết ý nghĩa, ta cần nắm được các chi tiết chính và nội dung của câu chuyện. Chân, tay, tai, mắt, miệng vốn là những bộ phận cơ thể người vô tri vô giác nhưng được tác giả dân gian thổi hồn khiến chúng có suy nghĩ hành động của riêng mình. Câu nói về việc cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai sau thời gian quần quật làm việc mệt nhọc liền nảy sinh ghen tị và bắt đầu có những phàn nàn về lão Miệng. Vì họ nghĩ lão Miệng chẳng phải làm gì chỉ việc ăn đồ ăn thức uống vô cùng nhàn hạ, trái ngược hẳn với họ. Chính vì suy nghĩ như vậy nên họ quyết định sẽ không làm gì nữa để xem lão Miệng sẽ sống ra sao. Thế nhưng một điều xảy ra mà có lẽ họ chẳng ngờ tới khi sống những ngày nhàn rỗi, đó là tuy không phải làm việc nữa nhưng họ không thấy vui tươi, hạnh phúc mà lại thấy mệt mỏi, rã rời. Cậu Chân, cậu Tay chẳng cất nổi mình để chạy nhảy, nô đùa như trước nữa. Cô Mắt thì suốt ngày lờ đờ, hai mí nặng trĩu. Bác Tai mọi ngày nghe gì cũng rõ, nay lúc nào cũng cảm thấy như có cái cối xay lúa quay ù ù ở bên trong. Cứ như thế cho tới ngày thứ bảy thì bốn người họ không thể chịu đựng được nữa, đành họp nhau lại để bàn. Và bác Tai chính là người nhận ra sai lầm đầu tiên. Hóa ra họ đã suy nghĩ quá nông cạn và trách giận nhầm lão Miệng. Tuy lão không phải làm gì nhưng lão cũng có một công việc vô cùng quan trọng, có ảnh hưởng đến sự tồn tại của tất cả mọi người khác đó chính là nhai thức ăn để chuyển hóa và đi đến các bộ phận khác trong cơ thể. Cuối cùng câu chuyện khép lại với việc mâu thuẫn được giải quyết, mọi người đến xin lỗi lão Miệng và lại chăm chỉ làm việc, sống hòa thuận như xưa.
Câu chuyện trước hết khẳng định thế mạnh và vai trò riêng của mỗi cá nhân trong đời sống. Mỗi con người không ai sinh ra là vô nghĩa mà đều mang trong mình sứ mệnh, trọng trách khác nhau như cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai. Thêm vào đó, câu chuyện đã cho thấy mối lien hệ vô cùng bền chặt giữa các bộ phận, bộ phận nào cũng quan trọng và cần gắn bó khăng khít với nhau mới tạo nên một chỉnh thể hoàn chỉnh, cùng nhau phát triển. Qua đó, ông cha ta muốn nhắc nhở mỗi chúng ta về tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau để cùng nhau tạo dựng một cộng đồng, một xã hội bền vững và tiến bộ. Mỗi cá nhân đóng một vai trò quan trọng góp phần hoàn thiện cộng đồng và cần tích cực đoàn kết giúp đỡ mọi người.
Câu chuyện “Chân, tay, mắt, miệng” thực sự là một bài học sâu sắc đáng để mọi người mang theo trong túi hành trang tri thức của bản thân trên quãng đường đời.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *