Sự tích Hồ Gươm là câu chuyện truyền thuyết kể về người anh hùng Lê Lợi - vị chủ tướng tài năng của nghĩa quân Lam Sơn đã lãnh đạo nhân dân đánh bại kẻ thù xâm lược. Để hiểu sâu hơn về câu chuyện này, DapAnHay mời các em cùng tham khảo bài học Sự tích Hồ Gươm nằm trong chương trình Ngữ văn 6 SGK Cánh diều dưới đây.
a. Khái quát về thể loại truyền thuyết:
- Khái niệm: Truyền thuyết là thể loại truyện kể dân gian, thường kể về sự kiện, nhân vật lịch sử hoặc liên quan đến lịch sử.
- Đặc điểm: Đặc điểm của truyền thuyết được thể hiện qua cách xây dựng nhân vật, cốt truyện, sử dụng yếu tố kì ảo, lời kể,...
+ Nhân vật truyền thuyết có các đặc điểm:
+ Cốt truyện truyền thuyết có các đặc điểm:
+ Yếu tố kì ảo trong truyền thuyết là những hình ảnh, chi tiết kì lạ, hoang đường, là sản phẩm của trí tưởng tượng và nghệ thuật hư cấu dân gian. Yếu tố kì ảo trong truyền thuyết thường được sử dụng khi cần thể hiện sức mạnh của nhân vật truyền thuyết, phép thuật của thần linh,... Qua đó, thể hiện nhận thức, tình cảm của nhân dân đối với các nhân vật, sự kiện lịch sử.
b. Tìm hiểu từ khó:
- Giặc Minh: Quân nhà Minh.
- Thiên hạ: Mọi người.
- Lam Sơn: Nơi Lê Lợi khởi nghĩa, thuộc huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
- Đức Long Quân: Vua Thủy Tề.
- Tùy tòng: Đi theo để giúp việc.
- Thuận thiên: Thuận theo ý trời.
- Phó thác: Tin mà giao cho.
- Nhuệ khí: Khí thế hăng hái, quả quyết.
c. Tóm tắt truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm:
Vào thời giặc Minh đô hộ, ở vùng Lam Sơn, có một nghĩa quân nổi dậy chống lại chúng, nhưng trong buổi đầu thế lực còn yếu nên nhiều lần bị thua. Đức Long Quân thấy vậy quyết định cho mượn gươm thần để họ giết giặc. Hồi ấy, ở Thanh Hóa có một người tên là Lê Thận làm nghề đánh cá. Một đêm nọ, Lê Thận đi thả lưới và vớt được một thanh sắt tới ba lần. Chàng bèn đưa lại cạnh mồi lửa thì phát hiện ra đó là một lưỡi gươm. Về sau, chàng tham gia nghĩa quân Lam Sơn. Một hôm, chủ tướng Lê Lợi đến nhà Lê Thận thấy ánh sáng phát ra thì lại gần xem. Thấy trên thanh gươm có khắc hai chữ Thuận Thiên. Trong một lần nọ, bị giặc đuổi, Lê Lợi đi qua một khu rừng, nhặt được một cái chuôi. Lê Lợi nhớ đến lưỡi gươm ở nhà Lê Thận, khi đem tra gươm vào chuôi thì vừa như in. Có thanh gươm quý trong tay, nghĩa quân đánh đến đâu thắng đến đó. Một năm sau khi đuổi giặc Minh, Lê Lợi cưỡi thuyền rồng dạo quanh hồ Tả Vọng. Rùa Vàng nổi lên đòi lại gươm thần, vua bèn trả lại cho Rùa Vàng. Từ đó, hồ Tả Vọng cũng có tên là Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm.
d. Nội dung chính:
Đức Long Quân cho Lê Lợi mượn gươm đánh giặc. Sau khi giặc tan, Rùa Vàng hiện lên đòi lại thanh gươm.
e. Bố cục bài học: Có thể chia thành 2 phần như sau:
- Phần 1: Từ đầu đến "không còn bóng một tên giặc nào trên đất nước": Đức Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm thần để đánh giặc.
- Phần 2: Còn lại: Long Quân đòi gươm sau khi đánh bại giặc Minh.
a. Đức Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm thần đánh giặc:
- Hoàn cảnh: Giặc Minh xâm lược nước ta, chúng coi nhân dân như cỏ rác, làm nhiều điều trái ngược, nhân dân hết sức oán giận chúng. Bấy giờ ở vùng Lam Sơn, có nghĩa quân nổi dậy chống lại nhưng trong buổi đầu thế lực còn non yếu nên nhiều lần nghĩa quân bị thua.
=> Lạc Long Quân quyết định cho mượn gươm thần để đánh giặc. Đó là sự giúp sức cần thiết trong hoàn cảnh khó khăn lúc này..
- Quá trình mượn gươm: không hề đơn giản.
=> Người nhặt được lưỡi gươm quý nhưng không phát hiện ra.
=> Lê Lợi là người hợp nhất thanh gươm thần cũng chính vì ông chính là vị chủ tướng được nghĩa quân và nhân dân tin tưởng, mới được thần giao phó trách nhiệm nhận thanh gươm quý.
=> Cuộc khởi nghĩa của nghĩa quân Lam Sơn là một cuộc khởi nghĩa đúng với ý trời, lòng dân. Cuộc khởi nghĩa tất yếu của nhân dân ta trước sự hung bạo của quân xâm lược.
- Kết quả:
=> Kết quả tất yếu khi có sự trợ giúp của thần linh và sức mạnh đoàn kết của toàn quân cùng sự ủng hộ của nhân dân.
b. Long Quân đòi gươm sau khi đánh bại giặc Minh:
- Thời gian: Một năm sau khi đuổi giặc Minh.
- Địa điểm: hồ Tả Vọng, Thăng Long.
- Nhân vật đòi lại gươm: Rùa Vàng, là sứ giả của đức Long Quân.
- Hoàn cảnh: đất nước đã đánh tan giặc Minh, Lê Lợi lên ngôi vua cai trị đất nước, nhân dân sống trong thái bình.
=> Hoàn cảnh thích hợp để đòi lại gươm thần. Việc đòi lại gươm thần là việc tất yếu có mượn có trả.
- Quá trình trả gươm:
=> Việc trả gươm ở hồ Tả Vọng cũng giải thích cho sự ra đời tên gọi của Hồ Gươm (hay hồ Hoàn Kiếm).
- Về nội dung:
+ Ca ngợi tính chất toàn dân, chính nghĩa của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Đề cao, suy tôn Lê Lợi và nhà Lê.
+ Giải thích nguồn gốc tên gọi Hồ Hoàn Kiếm.
- Về nghệ thuật:
+ Xây dựng tình tiết thể hiện tinh thần đoàn kết đánh giặc của nhân dân ta.
+ Sử dụng một số chi tiết kì ảo mang ý nghĩa tượng trưng cho hồn thiêng sông núi, cho sức mạnh chính nghĩa của cuộc kháng chiến.
Bài tập 1: Em hãy liệt kê những sự kiện chính trong văn bản Sự tích Hồ Gươm.
a. Hướng dẫn giải:
Đọc kĩ lại truyện Sự tích Hồ Gươm và liệt kê đúng trình tự những sự kiện chính được kể trong truyện.
b. Lời giải chi tiết:
- Quân Minh sang xâm lược nước ta.
- Nghĩa quân Lam Sơn nổi dậy chống lại chúng.
- Lê Thận - một người đánh cá vớt được lưỡi gươm.
- Lê Lợi bắt được chuôi gươm nạm ngọc.
- Nhờ thanh gươm báu, nghĩa quân của Lê Lợi đánh bại quân Minh.
- Rùa Vàng hiện lên đòi lại thanh gươm.
Bài tập 2: Trình bày những hiểu biết của em về Lê Lợi.
a. Hướng dẫn giải:
- Tìm hiểu qua sách sử, tài liệu lịch sử có liên quan đến Lê Lợi để giải bài tập này.
- Có thể kể đến thông tin như: Ngày sinh, ngày mất, sự nghiệp, nguồn gốc,...
b. Lời giải chi tiết:
- Lê Lợi sinh ngày 10-9-1385 (6-8 năm Ất Sửu) tại Lam Sơn (Kẻ Cham), nay thuộc huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa, trong một gia đình "đời đời làm quân trưởng một phương".
- Ông là con út của Lê Khoáng và Trịnh Thị Ngọc Hương (anh lớn của ông tên Học, anh thứ là Trư). Ông nối nghiệp cha làm chúa trại Lam Sơn. Khi quân Minh chiếm đất nước, ông nuôi chí lớn đánh đuổi xâm lăng.
- Quân nhà Minh nghe tiếng ông, dụ cho làm quan, ông không chịu khuất. Ông nói: "Làm trai nên giúp nạn lớn, lập công to, để tiếng thơm muôn đời, chớ sao lại chịu bo bo làm đầy tớ người?".
- Năm Lê Lợi 21 tuổi cũng là năm nhà Minh đem 80 vạn quân sang xâm lược nước Việt. Cuộc kháng chiến chống Minh của vương triều Hồ thất bại, nước Đại Việt rơi vào ách thống trị tàn bạo của giặc Minh. Trước cảnh đất nước bị kẻ thù giày xéo, tàn phá, Lê Lợi đã nung nấu một quyết tâm đánh đuổi chúng ra khỏi bờ cõi.
- Đầu năm 1416, tại núi rừng Lam Sơn trên đất Thanh Hóa, Lê Lợi cùng với 18 người bạn thân thiết, đồng tâm cứu nước đã làm lễ thề đánh giặc giữ yên quê hương. Đó là hội Thề Lũng Nhai đã đi vào sử sách.
- Học xong bài này, các em cần nắm:
+ Nắm được cấu trúc tìm hiểu bài học trong chương trình Ngữ văn 6 SGK Cánh diều gồm: Chuẩn bị và đọc hiểu.
+ Đọc - hiểu văn bản theo thể loại truyền thuyết.
+ Cốt lõi lịch sử trong một tác phẩm thuộc chuỗi truyền thuyết về người anh hùng Lê Lợi và cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
+ Hiểu và cảm nhận được nội dung, ý nghĩa của truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm.
+ Hiểu được vẻ đẹp của một số hình ảnh, chi tiết kì ảo giàu ý nghĩa trong truyện.
Bài học Sự tích Hồ Gươm đã giải thích về sự tích tên gọi Hồ Gươm (hay Hồ Hoàn Kiếm). Từ đó, các em thêm hiểu về lịch sử của dân tộc nước nhà. Ngoài ra, các em có thể tham khảo bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:
Các em học sinh thân mến khi gặp những vấn đề khó khăn trong việc tìm hiểu bài học này, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Sự tích Hồ Gươm mang đến cho người đọc thấy được khát vọng của nhân dân về cuộc sống hòa bình, ấm no. Để làm phong phú thêm kiến thức của bản thân, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
- Phân tích truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm
- Cảm nghĩ về truyện Sự tích Hồ Gươm
- Đóng vai Lê Lợi kể lại Sự tích Hồ Gươm
- Đóng vai Rùa Vàng kể lại sự tích Hồ Gươm - Văn mẫu lớp 4
- Thuyết minh về Hồ Gươm
- Kể lại diễn cảm truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm
- Trong vai Rùa Vàng kể lại câu chuyện Sự tích Hồ Gươm
-- Mod Ngữ văn 6 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Đặc điểm nổi bật của truyền thuyết là sự kiện, lịch sử gắn với các yếu tố kì ảo.
Câu trả lời của bạn
Gươm thần Long Quân cho mượn tượng trưng cho sức mạnh của sự đoàn kết nhân dân.
Câu trả lời của bạn
Lạc Long Quân cho Lê Lợi mượn gươm có ý nghĩa thể hiện sự phù trợ của thần trong cuộc chiến bảo vệ độc lập.
Câu trả lời của bạn
Lê Lợi trả gươm cho Long Quân ở hồ Tả Vọng.
Câu trả lời của bạn
Rùa thần thay Long Quân nhận lại gươm thần.
Ở truyện ''Sự tích Hồ Gươm'' sự việc ''Lê Thận vớt được lưỡi gươm từ dưới sông lên, Lê Lợi lấy chuối gươm trên một ngọn cây ở khu rừng'' khi lắp lưỡi gươm vào chuỗi thì thấy vừa như in có ý nghĩa gì?
A. Là chi tiết kì ảo thể hiện sức mạnh của gươm thần
B. Là thanh gươm mà Đức Long Quân cho Lê Lợi và nghĩa quân Lam Sơm mượn
C. Cuộc khởi nghĩa chống giặc Minh được sự đoàn kết, ủng hộ của toàn dân
D. Khảng định những ai vì nước vì dân sẽ được thần giúp đỡ
Câu trả lời của bạn
C
B nhé
chắc chắn câu trả lời này là C
C nha
Câu trả lời của bạn
hi tiết Long Quân cho mượn gươm thần là một chi tiết kì ảo hấp dẫn và có ý nghĩa sâu sắc. Gươm thần là một vũ khí vô cùng quý giá. Khi đất nước có giặc, Long Quân cho Lê Lợi - thủ lĩnh nghĩa quân, đại diện cho chính nghĩa,cho nhân dân mượn gươm thần. Đó chính là thể hiện sự đồng tình và phù trợ của thần linh,của tiền nhân đối với cuộc chiến tranh chính nghĩa của dân tộc. Khi đất nước thanh bình, Long Quân đòi lại gươm thần cùng là có ý nhắc Lê Lợi: khi đất nước lâm nguy thì dùng vũ khí đánh giặc còn khi non sông đã thái bình thì chăm dân trị nước, nếu dùng vũ khí cũng như sức mạnh của binh đao sẽ không được lòng dân. Đó là bài học không chỉ để nhắc Lê Lợi mà còn nhắc nhở tất cả các vua chúa mọi thời đại về cách sử dụng vũ khí. Hơn nữa, vũ khí của Long Quân để trợ giúp chính nghĩa nên chỉ trợ giúp khi cần
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
hồ gươm còn có tên là hồ hoàn kiếm
XONG!!!
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *