Ngoài lớp khí quyển bao quanh Trái Đất, khoảng không gian còn lại giữa Trái Đất và Mặt Trời là khoảng chân không.
Trong khoảng không gian này không có sự dẫn nhiệt. Vậy năng lượng của Mặt Trời đã truyền xuống Trái Đất bằng cách nào ?
Nội dung bài học ngày hôm nay sẽ giúp các em trả lời được câu hỏi trên.
Mời các em cùng nhau tìm hiểu nội dung của Bài 23: Đối lưu - Bức xạ nhiệt
C1: Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên rồi từ trên xuống hay di chuyển hỗn độn theo mọi phương?
Nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên rồi từ trên xuống.
C2: Tại sao lớp nước ở dưới được đun nóng lại đi lên phía trên còn lớp nước lạnh phía trên lại đi xuống dưới ?
Lớp nước ở dưới nóng lên trước, nở ra trọng lượng riêng của nó nhỏ hơn trọng lượng riêng của lớp nước lạnh ở trên do đó lớp nước nóng nổi lên còn lớp nước lạnh chìm xuống tạo thành dòng đối lưu.
C3: Tại sao biết được nước trong cốc đã nóng lên?
Nhờ nhiệt kế.
Sự truyền nhiệt năng nhờ tạo thành các dòng như trong thí nghiệm trên gọi là sự đối lưu.
Sự đối lưu cũng xảy ra trong chất khí.
Quan sát thí nghiệm và mô tả hiện tượng xảy ra khi ta đốt nến và hương.
Khói hương giúp ta quan sát hiện tượng đối lưu của không khí rõ hơn.
Hiện tượng xảy ra: thấy khói hương cũng chuyển động thành dòng.
Giải thích: Lớp không khí ở dưới được đốt nóng nhẹ hơn chuyển động đi lên, lớp không khí lạnh ở trên nặng hơn chuyển động đi xuống. Cứ như vậy tạo thành dòng đối lưu.
C5: Tại sao muốn đun nóng chất lòng và chất khí phải đun từ phía dưới
Muốn đun nóng chất lỏng và chất khí phải đun từ phía dưới để phần ở phía dưới nóng lên trước (d giảm) đi lên, phần ở trên chưa được đun nóng đi xuống tạo thành dòng đối lưu.
C6: Trong chân không và trong chất rắn có xảy ra đối lưu không?
Trong chân không và chất rắn không xảy ra đối lưu vì trong chân không, trong chất rắn không thể tạo ra các dòng đối lưu.
Kết luận: Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí.
Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ điều gì?
Không khí trong bình nóng lên, nở ra đẩy giọt nước màu về phía đầu B.
Dự đoán hiện tượng xảy ra với giọt nước màu khi ta lấy miếng gỗ chắn giữa nguồn nhiệt và bình cầu?
Kết quả: Giọt nước màu có xu hướng dịch chuyển trở lại đầu A.
C8: Giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ điều gì ? Miếng gỗ có tác dụng gì ?
Không khí trong bình lạnh đã lạnh đi làm giọt nước màu dịch chuyển về đầu A, miếng gỗ đã ngăn không cho nhiệt truyền từ nguồn nhiệt đến bình. Chứng tỏ nhiệt được truyền từ nguồn nhiệt đến bình theo đường thẳng.
Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng. Bức xạ nhiệt có thể xảy ra cả trong chân không.
Vật có bề mặt càng xù xì và màu càng sẫm thì hấp thụ tia nhiệt càng nhiều .
Vật có bề mặt càng nhẵn và màu càng sáng thì hấp thụ tia nhiệt càng ít.
Trong đời sống hàng ngày, có đồ dùng nào hạn chế được các cách truyền nhiệt mà giữ được nhiệt độ lâu dài không ?
Phích( Bình thủy) là một bình thủy tinh 2 lớp. Giữa 2 lớp thủy tinh này là chân không để ngăn cản sự dẫn nhiệt.
Hai mặt đối diện của 2 lớp thủy tinh đươc tráng bạc để phản xạ các tia nhiệt trở lại nước đựng trong phích.
Phích được đậy nút thật kín để ngăn cản sự truyền nhiệt bằng đối lưu ra ngoài.
Nhờ đó mà phích giữ được nước nóng lâu dài.
Có những cách truyền nhiệt nào? Các chất rắn lỏng khí, chân không truyền nhiệt chủ yếu bằng hình thức nào? Lấy ví dụ trong thực tế.
Có 3 hình thức truyền nhiệt năng: Dẫn nhiệt, dối lưu, bức xạ nhiệt
Chất rắn truyền nhiệt chủ yếu bằng dẫn nhiệt, chất lỏng truyền nhiệt chủ yếu bằng đối lưu, chân không truyền nhiệt bằng bức xạ nhiệt
Ví dụ:
Xoong, nồi thường làm bằng kim loại, khi đun chât lỏng bao giờ cũng đun từ dưới đun lên.
Ánh sáng mặt trời có thể truyền nhiệt đén trái đát nhờ bức xạ nhiệt
Qua bài giảng này, các em sẽ được làm quen với các kiến thức liên quan đến sự Đối lưu - Bức xạ nhiệt cùng với các bài tập liên quan theo nhiều cấp độ từ dễ đến khó…, các em cần phải nắm được :
Nhận biết được dòng đối lưu trong chất lỏng và chất khí.
Tìm được ví dụ thực tế về bức xạ nhiệt.
Nêu được tên hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất rắn, chất lỏng, chất khí, chân không.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Đối lưu - Bức xạ nhiệt cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Chọn phát biểu không đúng khi nói về bức xạ nhiệt.
Đối lưu là sự truyền nhiệt xảy ra trong chất nào?
Trong các sự truyền nhiệt dưới đây, sự truyền nhiệt nào không phải là bức xạ nhiệt?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Đối lưu - Bức xạ nhiệtđể giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập C1 trang 80 SGK Vật lý 8
Bài tập C2 trang 80 SGK Vật lý 8
Bài tập C3 trang 80 SGK Vật lý 8
Bài tập C4 trang 81 SGK Vật lý 8
Bài tập C5 trang 81 SGK Vật lý 8
Bài tập C6 trang 81 SGK Vật lý 8
Giải bài tập C7, C8, C9, C10 Bài 23 trang 81 SGK Vật lý 8
Giải bài tập C11 Bài 23 trang 82 SGK Vật lý 8
Bài tập C12 trang 82 SGK Vật lý 8
Bài tập 23.1 trang 62 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.2 trang 62 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.3 trang 62 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.4 trang 62 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.5 trang 62 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.6 trang 62 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.7 trang 62 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.8 trang 63 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.9 trang 63 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.10 trang 63 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.11 trang 63 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.12 trang 63 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.13 trang 63 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.14 trang 64 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.15 trang 64 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.16 trang 64 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.17 trang 64 SBT Vật lý 8
Bài tập 23.18 trang 64 SBT Vật lý 8
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Vật Lý 8 DapAnHay
Chọn phát biểu không đúng khi nói về bức xạ nhiệt.
Đối lưu là sự truyền nhiệt xảy ra trong chất nào?
Trong các sự truyền nhiệt dưới đây, sự truyền nhiệt nào không phải là bức xạ nhiệt?
Một ống nghiệm đựng đầy nước, cần đốt nóng ống ở vị trí nào của ống thì tất cả nước trong ống sôi nhanh hơn?
Có bao nhiêu cách truyền nhiệt giữa các vật
Tại sao trong chất rắn không xảy ra đối lưu?
Năng lượng Mặt Trời truyền xuống Trái Đất bằng cách nào?
Đứng gần một bếp lửa, ta cảm thấy nóng. Nhiệt lượng truyền từ ngọn lửa đến người bằng cách nào?
Chọn câu trả lời sai:
Bức xạ nhiệt là:
Đặt một gói nhỏ đựng các hạt thuốc tím vào đáy của một cốc thủy tinh đựng nước rồi dùng đèn cồn đun nóng cốc nước ở phía có đặt thuốc tím (H.23.2). Hỏi nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên rồi từ trên xuống hay di chuyển hỗn độn theo mọi phương?
Tại sao lớp nước ở dưới được đun nóng lại đi lên phía trên, còn lớp nước lạnh ở phía trên lại đi xuống dưới ? (Hãy nhớ lại điều kiện để vật nổi lên, chìm xuống đã học trong phần Cơ học).
Tại sao biết được nước trong cốc đã nóng lên?
Trong thí nghiệm ở hình 23.3 khi đốt nến và hương ta thấy dòng khói hương đi từ trên xuống vòng qua khe hở giữa miếng bìa ngăn và đáy cốc rồi đi lên phía ngọn nến. Hãy giải thích hiện tượng trên.
Tại sao muốn đun nóng chất lỏng và chất khí phải đun từ phía dưới?
Trong chân không và trong chất rắn có xảy ra đối lưu không? Tại sao?
Quan sát thí nghiệm và trả lời các câu hỏi sau:
C7: Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ điều gì ?
C8: Giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ điều gì ? Miếng gỗ đã có tác dụng gì ?
C9: Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình có phải là dẫn nhiệt và đối lưu không ? Tại sao?
C10: Tại sao trong thí nghiệm ở hình trên, bình chứa không khí lại được phủ muội đèn ?
Tại sao về mùa hè ta thường mặc áo màu trắng mà không mặc áo màu đen ?
Hãy chọn từ thích hợp cho các ô trống ở bảng 23.1
Chất | Rắn | Lỏng | Khí | Chân không |
Hình thức truyền nhiệt chủ yếu |
|
|
|
|
Đối lưu là sự truyền nhiệt xảy ra trong chất nào? Hãy chọn câu trả lời đúng:
A. Chỉ ở chất lỏng.
B. Chỉ ở chất khí.
C. Chỉ ở chất lỏng và chất khí.
D. Ở các chất lỏng, chất khí và chất chất rắn
Trong các sự truyền nhiệt dưới đây, sự truyền nhiệt nào không phải là bức xạ nhiệt?
A. Sự truyền nhiệt từ Mặt Trời tới Trái Đất.
B. Sự truyền nhiệt từ bếp lò tới người đứng gần bếp lò.
C. Sự truyền nhiệt từ đầu bị nung nóng sang đầu không bị nung nóng của một thanh đồng.
D. Sự truyền nhiệt từ dây tóc bóng đèn đang sáng ra khoảng không gian bên trong bóng đèn.
Một ống nghiệm đựng đầy nước. Hỏi khi đốt nóng ở miệng ống, ở giữa hay đáy ống thì tất cả nước trong ống sôi nhanh hơn? Tại sao?
Hãy mô tả và giải thích hoạt động của đèn kéo quân.
Đưa miếng đồng vào ngọn lửa đèn cồn thì miếng đồng nóng lên; tắt đèn cồn đi thì miếng đồng nguội đi. Hỏi sự truyền nhiệt khi miếng đồng nóng lên, khi miếng đồng nguội đi có được thực hiện bằng cùng một cách không?
Đun nước bằng ấm nhôm và ấm đất trên cũng một bếp thì nước trong ấm nhôm sôi nhanh hơn vì nhôm dẫn nhiệt tốt hơn. Đun sôi nước xong, tắt bếp đi thì nước trong ấm nhôm cũng muội nhanh hơn. Có phải vì nhôm dẫn nhiệt tốt hơn không? Tại sao?
Cắt một hình chữ nhật nhỏ bằng giấy mỏng. Gấp đôi theo chiều dọc, rồi theo chiều ngang để xác định tâm của miếng giấy. Mở miếng giấy ra, đặt lên một chiếc kim thẳng đứng sao cho mũi kim đỡ đúng vào tâm miếng giấy. Tất cả đặt ở một nơi không có gió.
Nhè nhẹ đưa tay gần miếng giấy (H.23.1). Thử tiên đoán xem hiện tượng gì sẽ xảy ra? Làm thí nghiệm kiểm tra và giải thích.
Câu nào sau đây nói về bức xạ nhiệt là đúng?
A. Mọi vật đều có thể phát ra tia nhiệt.
B. Chỉ có những vật bề mặt xù xì và màu sẫm mới có thể phát ra tia nhiệt.
C. Chỉ có những vật bề mặt bóng và màu sáng mới có thể phát ra tia nhiệt.
D. Chỉ có Mặt Trời mới có thể phát ra tia nhiệt.
Câu nào dưới đây so sánh dẫn nhiệt và đối lưu là đúng?
A. Dẫn nhiệt là quá trình truyền nhiệt, đối lưu không phải là quá trình truyền nhiệt.
B. Cả dẫn nhiệt và đối lưu đều có thể xảy ra trong không khí.
C. Dẫn nhiệt xảy ra trong môi trường nào thì đối lưu cũng có thể xảy ra trong môi trường đó.
D. Trong nước, dẫn nhiệt xảy ra nhanh hơn đối lưu.
Câu nào dưới đây so sánh dẫn nhiệt và bức xạ nhiệt là không đúng?
A. Dẫn nhiệt và bức xạ nhiệt đều có thể xảy ra trong không khí và trong chân không.
B. Dẫn nhiệt xảy ra khi các vật tiếp xúc nhau, bức xạ nhiệt có thể xảy ra khi các vật không tiếp xúc nhau.
C. Trong không khí bức xạ nhiệt xảy ra nhanh hơn dẫn nhiệt.
D. Trái Đất nhận được năng lượng từ Mặt Trời nhờ bức xạ nhiệt, không nhờ dẫn nhiệt.
Ngăn đá của tủ lạnh thường đặt ở phía trên ngăn đựng thức ăn, để tận dụng sự truyền nhiệt bằng
A. dẫn nhiệt
B. bức xạ nhiệt
C. đối lưu
D. bức xạ nhiệt và dẫn nhiệt.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Khi vật có khả năng sinh công ta nói vật có cơ năng.
- Đơn vị cơ năng là jun (J).
Cơ năng tồn tại dưới hai dạng: Động năng và thế năng.
Câu trả lời của bạn
Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí, đó là hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất lỏng và chất khí.
a/Tính nhiệt lượng do quả cầu tỏa ra
b/Tính khối lượng nước trong cốc. Coi như chỉ có quả cầu và nước trao đổi nhiệt cho nhau.
Câu trả lời của bạn
- Nhiệt lượng của quả cầu nhôm toả ra từ 1000C - 270C:
Qtỏa = m1c1(t1 - t)
Qtỏa = 0,2.880( 100- 27) = 12848 J
- Nhiệt lượng của nước thu vào để tăng từ 200C - 270C:
Qthu = m2c2(t - t2)
Qthu = m2.4200( 27- 20) = m2.29400
- Nhiệt lượng của quả nhôm toả ra đúng bằng nhiệt lượng nước thu vào:
Q toả ra = Q thu vào
12848 = m2.29400
m2 = \(\frac{{12848}}{{29400}}\) = 0,44 (kg)
Câu trả lời của bạn
Áp dụng công thức ta có: Qtỏa = m.c.t Qtỏa1 = 0,4.4200.(100- 10) = 151200J Qtỏa1 = 151200J = 151,2 KJ | Áp dụng công thức ta có: Qtỏa = m.c.t Qtỏa2 =12.4200.(24 - 10) = 705600 Qtỏa2 = 705600J = 705,6 KJ |
Qtỏa2 > Qtỏa1 : 705,6 – 151,2 = 554,4 KJ |
Câu trả lời của bạn
Áp dụng công thức ta có:
Qtỏa = m.c.t
Qtỏa = 4,5.460.(320- 70) = 517500J
Qtỏa = 517500J = 517,5KJ
Câu trả lời của bạn
Áp dụng công thức ta có: Q = m.c.\(\Delta t \to \Delta t = \frac{Q}{m.c}\)
\(\Delta t = \frac{600000}{5.4200}\approx 28,570C\)
Vậy độ tăng nhiệt độ của nước là: \(\approx \) 28,570C
Câu trả lời của bạn
V = 5l
m=5kg,Q= 600 kJ = 600000J
Câu trả lời của bạn
Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật.
- Đơn vị nhiệt năng là jun (J).
- Nhiệt độ của vật càng cao, thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn.
Câu trả lời của bạn
Khi có hai vật trao đổi nhiệt với nhau thì :
+ Nhiệt truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn.
+ Sự truyền nhiệt xảy ra cho tới khi nhiệt độ của hai vật bằng nhau thì ngừng lại.
+ Nhiệt lượng do vật này toả ra bằng nhiệt lượng do vật kia thu vào.
Câu trả lời của bạn
+ Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử và phân tử.
+ Giữa các phân tử, nguyên tử có khoảng cách.
Câu trả lời của bạn
+ Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng.
+ Bức xạ nhiệt có thể xảy ra cả ở trong chân không. Những vật càng sẫm mầu và càng xù xì thì hấp thụ bức xạ nhiệt càng mạnh.
Câu trả lời của bạn
Áp dụng công thức cân bằng nhiệt Qthuvào = Q tỏa ra ta có phương trình:
m1.c.( 36 - t1 ) = m2.c.( 2t1- 36)
( 36 – t1 ) = ( 2t1 – 36)
t1 = 240C
t2 = 480C
Câu trả lời của bạn
Qtỏa = m1.c1(t1-t)=m1.4200(80-36)
Qthu = m2 .c2( t-t2)= 9.4200.(36-22)
Qthuvào = Q tỏa ra
9..4200(36 - 22) = m2 . 4200(80 - 36)
529200 = 184800m2
m2 = 2,86 (kg)
Câu trả lời của bạn
Áp dụng công thức cân bằng nhiệt
Qtỏara = Q thu
Ta có phương trình:
m1.c1(t1-t)= m2 .c2( t-t2)
0,6.380.(85 - tcân bằng ) = 0,35. 4200. (tcân bằng – 20)
4870 = 1698.tcân bằng
tcân bằng = 28,720C
Câu trả lời của bạn
Áp dụng công thức cân bằng nhiệt Qthuvào = Q tỏa ra ta có phương trình:
0.12. Cclỏng.(36 – 20) = 0.02. 4200.( 100- 36)
1.92. Cclỏng = 5376
Cclỏng = 2800 J/kg.K
Vậy nhiệt dung riêng của chất lỏng đó là : 2800 J/kg.K
Câu trả lời của bạn
Nguyên lí truyền nhiệt: - Nhiệt tự truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn - Sự truyền nhiệt xảy ra cho tới khi nhiệt độ của hai vật bằng nhau thì ngừng lại - Nhiệt lượng do vật này tỏa ra bằng nhiệt lượng do vật kia thu vào
Nguyên lí truyền nhiệt:
- Nhiệt tự truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn
- Sự truyền nhiệt xảy ra cho tới khi nhiệt độ của hai vật bằng nhau thì ngừng lại
- Nhiệt lượng do vật này tỏa ra bằng nhiệt lượng do vật kia thu vào
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Trong ấm điện dùng để đun nước, dây đun được đặt ở dưới, gần sát đáy ấm mà không được đặt ở trên để dễ dàng tạo ra sự truyền nhiệt bằng đối lưu, nước trong ấm sẽ mau sôi hơn.
Câu trả lời của bạn
vì khi lửa cháy, nó sẽ đốt nóng không khí xung quanh, không khí nóng sẽ bay lên trên làm cho phần trên của lò sưởi nóng hơn phần cạnh.
Vì Không khí nóng nhẹ hơn thường bay lên cao do đối lưu nên để tay phía trên lò sưởi ấm hơn
Câu trả lời của bạn
Về mùa đông (mùa lạnh) chim thường hay đứng xù lông. Vì chim xù lông để tạo ra các lớp không khí dẫn nhiệt kém giữa các lớp lông chim, điều này giúp chim được giữ ấm hơn.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *