Trong bài học này các em sẽ được tìm hiểu về những ảnh hưởng của nhân tố ánh sáng đến các đặc điểm hình thái, giải phẫu, sinh lí và tập tính của sinh vật từ đó các em sẽ giải thích được sự thích nghi của sinh vật với môi trường.
Bảng 42.1: Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái và sinh lí của cây
Những đặc điểm của cây | Khi cây sống nơi quang đãng | Khi cây sống trong bóng râm, dưới tán cây khác, trong nhà | ||
Đặc điểm hình thái - Lá - Thân | + Phiến lá nhỏ, hẹp, màu xanh nhạt + Thân cây thấp, số cành cây nhiều | + Phiến lá lớn, hẹp, màu xanh thâm + Chiều cao của cây bị hạn chế bởi chiều cao của tán cây phía trên, của trần nhà. | ||
Đặc điểm sinh lí: - Quang hợp - Thoát hơi nước | + Cường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh. + Cây điều tiết thoát hơi nước linh hoạt: thoát hơi nước tăng trong điều kiện có ánh sáng mạnh, thoát hơi nước giảm khi cây thiếu nước. | + Cây có khả năng quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, quang hợp yếu trong điều kiện ánh sáng mạnh. + Cây điều tiết thoát hơi nước kém: thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, khi thiếu nước cây dễ bị héo. |
Sự thay đổi màu sắc lá ở điều kiện ánh sáng khác nhau
Cây ổi (ưa sáng)
Cây ớt (ưa sáng)
Hoa phong lan (ưa bóng)
Cây kim tiền (ưa bóng)
Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống động vật:
Tạo điều kiện cho động vật nhận biết các vật và định hướng di chuyển trong không gian.
Giúp động vật điều hoà thân nhiệt.
Ảnh hưởng tới hoạt động, khả năng sinh sản và sinh trưởng của động vật.
Động vật thích nghi điều kiện chiếu sáng khác nhau, người ta chia thành 2 nhóm động vật:
Nhóm động vật ưa sáng: gồm động vật hoạt động ban ngày.
Nhóm động vật ưa tối: gồm động vật hoạt động ban đêm, sống trong hang, đất hay đáy biển.
Sau khi học xong bài này các em cần:
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 9 Bài 42 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Khi chuyển những sinh vật đang sống trong bóng râm ra sống nơi có cường độ chiếu sáng cao hơn thì khả năng sống của chúng như thế nào?
Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống thực vật như thế nào?
Câu 3-5: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 9 Bài 42để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 124 SGK Sinh học 9
Bài tập 2 trang 124 SGK Sinh học 9
Bài tập 3 trang 125 SGK Sinh học 9
Bài tập 4 trang 125 SGK Sinh học 9
Bài tập 7 trang 75 SBT Sinh học 9
Bài tập 12 trang 76 SBT Sinh học 9
Bài tập 8 trang 78 SBT Sinh học 9
Bài tập 9 trang 78 SBT Sinh học 9
Bài tập 44 trang 83 SBT Sinh học 9
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Sinh Học 9 DapAnHay
Khi chuyển những sinh vật đang sống trong bóng râm ra sống nơi có cường độ chiếu sáng cao hơn thì khả năng sống của chúng như thế nào?
Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống thực vật như thế nào?
Cây thông mọc riêng rẽ nơi quang đãng thường có tán rộng hơn cây thông mọc xen nhau trong rừng vì:
Lá cây ưa sáng có đặc điểm hình thái như thế nào?
Lá cây ưa bóng có đặc điểm hình thái như thế nào?
Sự khác nhau giữa thực vật ưa sáng và ưu bóng?
Hãy điền tiếp vào bảng 42.2
Bảng 42.2: Các đặc điểm hình thái của cây ưa sáng và ưa bóng.
Tên cây | Đặc điểm | Nhóm cây |
Bạch đàn | Thân cao, lá nhỏ xếp xiên, màu lá xanh nhạt, cây mọc nơi quang đãng | Ưa sáng |
Lá lốt | Cây nhỏ, lá to xếp ngang, lá xanh sẫm, cây mọc dưới tán cat to nơi có ánh sáng yếu | Ưa bóng |
.....* |
Dựa vào các câu hỏi gợi ý dưới đây, hãy giải thích vì sao các cành phía dưới của cây sống trong rừng lại sớm bị rụng.
- Ánh sáng mặt trời chiếu vào cành cây trên và phía dưới khác nhau như thế nào?
- Khi lá cây bị thiếu ánh sáng thì khả năng quang hợp của lá cây bị ảnh hưởng như thế nào.
Ánh sáng có ảnh hưởng tới động vật như thế nào?
Khi ta để một chậu cây cảnh bên cạnh cửa sổ, sau một thời gian có hiện tượng gì xảy ra? Hãy giải thích hiện tượng đó?
Hiện tượng tự tỉa cành trong tự nhiên là gì? Hãy giải thích hiện tượng đó?
Nhìn chung, trong một ngày từ sáng đến tối, cường độ ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào?
A. Tăng liên tục từ sáng đến tối.
B. Giảm liên tục từ sáng đến tối.
C. Không tăng và cũng không giảm.
D. Tăng dần từ sáng đến trưa và sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
Độ dài ngày giữa mùa hè và mùa đông khác nhau như thế nào?
A. Độ dài ngày mùa hè ngắn hơn mùa đông.
B. Độ dài ngày mùa đông và mùa hè như nhau.
C. Độ dài ngày mùa hè dài hơn mùa đông.
D. Cả 3 phương án đều sai.
Ánh sáng là một nhân tố sinh thái ảnh hưởng tới đời sống thực vật. Trong tự nhiên, mỗi loài cây thích nghi với điều kiện về................. khác nhau. Do vậy, có nhóm cây ưa sáng (bao gồm những cây sống nơi quang đãng) và nhóm cây ưa bóng (bao gồm những cây sống nơi có sáng yếu, ánh sáng tán xạ).
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
A. Nhóm thực vật ưa ẩm, nhóm thực vật ưa khô.
B. Nhóm thực vật ưa ẩm, nhóm thực vật ưa nắng.
C. Nhóm thực vật ưa sáng, nhóm thực vật ưa bóng.
D. Nhóm thực vật ưa sáng, nhóm thực vật ưa nắng.
Câu trả lời của bạn
Theo khả năng thích nghi với các điều kiện chiếu sáng khác nhau của thực vật, người ta chia thực vật thành nhóm cây ưa sáng và nhóm cây ưa bóng.
Đáp án C
A. 3
B. 2
C. 4
D. 5
Câu trả lời của bạn
Tuỳ theo khả năng thích nghi của thực vật với nhân tố ánh sáng, người ta chia thực vật làm 2 nhóm
Đáp án B
A. Cây ưa bóng trồng trước, cây ưa sáng trồng sau.
B. Trồng đồng thời nhiều loại cây.
C. Cây ưa sáng trồng trước, cây ưa bóng trồng sau.
D. Tuỳ theo mùa mà trồng cây ưa sáng hoặc cây ưa bóng trước.
Câu trả lời của bạn
Ứng dụng sự thích nghi của cây trồng đối với nhân tố ánh sáng, người ta trồng xen các loại cây theo trình tự sau: Cây ưa sáng trồng trước, cây ưa bóng trồng sau.
Đáp án C
A. Do tác động của gió từ một phía.
B. Cây nhận ánh sáng không đều từ các phía.
C. Do cây nhận được nhiều ánh sáng.
D. Do số lượng cây trong rừng tăng, lấn át cây ở bìa rừng.
Câu trả lời của bạn
Những cây ở bìa rừng thường mọc nghiêng và tán cây lệch về phía có nhiều ánh sáng vì: Cây nhận ánh sáng không đều từ các phía.
Đáp án B
A. Dơi
B. Cú mèo
C. Chim chích chòe
D. Diệc
Câu trả lời của bạn
Chim chích chòe thuộc nhóm động vật ưa sáng
Đáp án C
A. Trâu
B. Nai
C. Sóc
D. Cừu
Câu trả lời của bạn
Sóc là loài động vật hoạt động vào ban đêm
Đáp án C
A. Có phiến lá mỏng
B. Mô giậu kém phát triển
C. Lá nằm nghiêng so với mặt đất
D. Mọc dưới tán của cây khác
Câu trả lời của bạn
Có phiến lá mỏng không phải là đặc điểm của cây ưa bóng?
Đáp án A
A. Cây ưa sáng, cây ưa tối
B. Cây ưa sáng, cây ưa bóng, cây chịu bóng
C. Cây ưa hạn, cây ưa ẩm
D. Cây trung sinh, cây ẩm sinh, cây hạn sinh
Câu trả lời của bạn
Dựa vào sự thích nghi của thực vật đối với ánh sáng, người ta chia thực vật thành nhóm cây ưa sáng, cây ưa bóng, cây chịu bóng.
Đáp án B
A. Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống động vật, tạo điều kiện cho động vật nhận biết các vật và định hướng di chuyển trong không gian
B. Cú mèo không thuộc nhóm động vật ưa tối
C. Nhịp điệu chiếu sáng ngày và đêm không ảnh hưởng tới hoạt động của các loài động vật
D. Nhóm động vật ưa sáng gồm những động vật không hoạt động vào ban ngày
Câu trả lời của bạn
Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống động vật, tạo điều kiện cho động vật nhận biết các vật và định hướng di chuyển trong không gian là phát biểu đúng
Đáp án A
2. Tùy theo sự thích nghi với các điều kiện chiếu sáng, người ta chia động vật thành hai nhóm là nhóm động vật ưa sáng và nhóm động vật ưa bóng.
3. Ánh sáng chỉ ảnh hưởng tới hoạt động quang hợp ở thực vật.
4. Cây lá lốt thuộc nhóm cây ưa bóng.
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
Câu trả lời của bạn
Tùy theo sự thích nghi với các điều kiện chiếu sáng, người ta chia động vật thành hai nhóm là nhóm động vật ưa sáng và nhóm động vật ưa bóng là phát biểu đúng
Đáp án B
A. Cây xoài
B. Cây dong riềng
C. Cây lá lốt
D. Cây lưỡi hổ
Câu trả lời của bạn
Cây xoài thuộc nhóm cây ưa sáng
Đáp án A
A. Nhóm cây ưa bóng, nhóm cây ưa sáng
B. Nhóm cây kỵ bóng, nhóm cây ưa sáng
C. Nhóm cây ưa sáng, nhóm cây ưa bóng
D. Nhóm cây ưa bóng, nhóm cây kỵ sáng
Câu trả lời của bạn
Nhóm cây ưa bóng bao gồm những cây sống nơi quang đãng. Nhóm cây ưa sáng bao gồm những cây sống nơi có ánh sáng yếu, ánh sáng tán xạ như cây sống dưới tán của cây khác, cây trồng làm cảnh đặt trong nhà
Đáp án A
A. cáo, chồn, cú mèo
B. cáo, dơi, chồn, cú mèo
C. cáo, dơi, chồn
D. cáo, dơi, cú mèo
Câu trả lời của bạn
Cáo, dơi, chồn, cú mèo là oài động vật thuộc nhóm động vật ưa tối
Đáp án B
A. cáo, chồn, cú mèo
B. cáo, dơi, chồn, cú mèo
C. cáo, dơi, chồn
D. cáo, dơi, cú mèo
Câu trả lời của bạn
Cáo, dơi, chồn, cú mèo là oài động vật thuộc nhóm động vật ưa tối
Đáp án B
Cho các đặc điểm của cây ưa bóng và cây ưa sáng
1. thân cây vỏ dày, màu nhạt
2. lá nằm ngang, phiến lá mỏng, màu xanh sẫm, lục lạp có kích thước lớn
3. thân có vỏ mỏng, màu thẫm
4. lá nằm nghiêng, phiến lá dày, màu xanh nhạt, lục lạp kích thước bé
5. cường độ chiếu sáng thấp, quang hợp đạt hiệu quả cao nhất
6. cường độ chiếu sáng cao, quang hợp đạt hiệu quả cao nhất
A. 2, 3
B. 2, 3, 5
C. 1,4,6
D. 1,2,4
Câu trả lời của bạn
Cây ưa bóng là các cây :
- Lá nằm ngang, phiến lá mỏng, màu xanh sẫm, lục lạp có kích thước lớn
- Thân có vỏ mỏng, màu thẫm
- Ở cường độ chiếu sáng thấp, quang hợp đạt hiệu quả cao nhất
Đáp án B
A. Nhiệt độ
B. Ánh sáng
C. Độ ẩm
D. Lượng mưa
Câu trả lời của bạn
Hiện tượng tự tỉa cành ở thực vật chịu ảnh hưởng bởi ánh sáng, các cành ít nhận được ánh sáng sẽ phát triển kém rồi chết dần
Đáp án B
A. Các cây sống ở nơi quang đãng có lá dày, thân cao hơn so với cây sống trong bóng râm
B. Các cây sống ở nơi quang đãng có lá mỏng, thân thấp, có nhiều cành, tán rộng hơn so với cây sống trong bóng râm
C. Các cây sống ở nơi quang đãng có kích thước, hình dạng của lá và thân không đổi so với cây sống trong bóng râm
D. Các cây sống ở nơi quang đãng có lá to, dày hơn so với cây sống trong bóng râm
Câu trả lời của bạn
Các cây sống ở nơi quang đãng có lá mỏng, thân thấp, có nhiều cành, tán rộng hơn so với cây sống trong bóng râm là phát biểu đúng
Đáp án B
A. Lá lốt, dong riềng
B. Lá lốt, dong riềng, bằng lăng
C. Bạch đàn, cây xoài, cây phương, bằng lăng
D. Lá lốt
Câu trả lời của bạn
Lá lốt, dong riềng thuộc nhóm cây ưa bóng
Đáp án A
A. Chồn, dê, cừu
B. Trâu, bò, dơi
C. Cáo, sóc, dê
D. Dơi, chồn, sóc
Câu trả lời của bạn
Dơi, chồn, sóc hoạt động vào ban đêm.
Đáp án D
A. Nhóm động vật ưa sáng, nhóm động vật ưa ẩm
B. Nhóm động vật ưa sáng, nhóm động vật ưa khô.
C. Nhóm động vật ưa sáng, nhóm động vật ưa bóng.
D. Nhóm động vật ưa sáng, nhóm động vật ưa tối.
Câu trả lời của bạn
Theo khả năng thích nghi với các điều kiện chiếu sáng khác nhau của động vật, người ta chia động vật thành các nhóm: Nhóm động vật ưa sáng, nhóm động vật ưa tối.
Đáp án D
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *