Trong bài học này các em sẽ được tìm hiểu về những ảnh hưởng của nhân tố ánh sáng đến các đặc điểm hình thái, giải phẫu, sinh lí và tập tính của sinh vật từ đó các em sẽ giải thích được sự thích nghi của sinh vật với môi trường.
Bảng 42.1: Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái và sinh lí của cây
Những đặc điểm của cây | Khi cây sống nơi quang đãng | Khi cây sống trong bóng râm, dưới tán cây khác, trong nhà | ||
Đặc điểm hình thái - Lá - Thân | + Phiến lá nhỏ, hẹp, màu xanh nhạt + Thân cây thấp, số cành cây nhiều | + Phiến lá lớn, hẹp, màu xanh thâm + Chiều cao của cây bị hạn chế bởi chiều cao của tán cây phía trên, của trần nhà. | ||
Đặc điểm sinh lí: - Quang hợp - Thoát hơi nước | + Cường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh. + Cây điều tiết thoát hơi nước linh hoạt: thoát hơi nước tăng trong điều kiện có ánh sáng mạnh, thoát hơi nước giảm khi cây thiếu nước. | + Cây có khả năng quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, quang hợp yếu trong điều kiện ánh sáng mạnh. + Cây điều tiết thoát hơi nước kém: thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, khi thiếu nước cây dễ bị héo. |
Sự thay đổi màu sắc lá ở điều kiện ánh sáng khác nhau
Cây ổi (ưa sáng)
Cây ớt (ưa sáng)
Hoa phong lan (ưa bóng)
Cây kim tiền (ưa bóng)
Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống động vật:
Tạo điều kiện cho động vật nhận biết các vật và định hướng di chuyển trong không gian.
Giúp động vật điều hoà thân nhiệt.
Ảnh hưởng tới hoạt động, khả năng sinh sản và sinh trưởng của động vật.
Động vật thích nghi điều kiện chiếu sáng khác nhau, người ta chia thành 2 nhóm động vật:
Nhóm động vật ưa sáng: gồm động vật hoạt động ban ngày.
Nhóm động vật ưa tối: gồm động vật hoạt động ban đêm, sống trong hang, đất hay đáy biển.
Sau khi học xong bài này các em cần:
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 9 Bài 42 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Khi chuyển những sinh vật đang sống trong bóng râm ra sống nơi có cường độ chiếu sáng cao hơn thì khả năng sống của chúng như thế nào?
Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống thực vật như thế nào?
Câu 3-5: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 9 Bài 42để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 124 SGK Sinh học 9
Bài tập 2 trang 124 SGK Sinh học 9
Bài tập 3 trang 125 SGK Sinh học 9
Bài tập 4 trang 125 SGK Sinh học 9
Bài tập 7 trang 75 SBT Sinh học 9
Bài tập 12 trang 76 SBT Sinh học 9
Bài tập 8 trang 78 SBT Sinh học 9
Bài tập 9 trang 78 SBT Sinh học 9
Bài tập 44 trang 83 SBT Sinh học 9
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Sinh Học 9 DapAnHay
Khi chuyển những sinh vật đang sống trong bóng râm ra sống nơi có cường độ chiếu sáng cao hơn thì khả năng sống của chúng như thế nào?
Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống thực vật như thế nào?
Cây thông mọc riêng rẽ nơi quang đãng thường có tán rộng hơn cây thông mọc xen nhau trong rừng vì:
Lá cây ưa sáng có đặc điểm hình thái như thế nào?
Lá cây ưa bóng có đặc điểm hình thái như thế nào?
Sự khác nhau giữa thực vật ưa sáng và ưu bóng?
Hãy điền tiếp vào bảng 42.2
Bảng 42.2: Các đặc điểm hình thái của cây ưa sáng và ưa bóng.
Tên cây | Đặc điểm | Nhóm cây |
Bạch đàn | Thân cao, lá nhỏ xếp xiên, màu lá xanh nhạt, cây mọc nơi quang đãng | Ưa sáng |
Lá lốt | Cây nhỏ, lá to xếp ngang, lá xanh sẫm, cây mọc dưới tán cat to nơi có ánh sáng yếu | Ưa bóng |
.....* |
Dựa vào các câu hỏi gợi ý dưới đây, hãy giải thích vì sao các cành phía dưới của cây sống trong rừng lại sớm bị rụng.
- Ánh sáng mặt trời chiếu vào cành cây trên và phía dưới khác nhau như thế nào?
- Khi lá cây bị thiếu ánh sáng thì khả năng quang hợp của lá cây bị ảnh hưởng như thế nào.
Ánh sáng có ảnh hưởng tới động vật như thế nào?
Khi ta để một chậu cây cảnh bên cạnh cửa sổ, sau một thời gian có hiện tượng gì xảy ra? Hãy giải thích hiện tượng đó?
Hiện tượng tự tỉa cành trong tự nhiên là gì? Hãy giải thích hiện tượng đó?
Nhìn chung, trong một ngày từ sáng đến tối, cường độ ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào?
A. Tăng liên tục từ sáng đến tối.
B. Giảm liên tục từ sáng đến tối.
C. Không tăng và cũng không giảm.
D. Tăng dần từ sáng đến trưa và sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
Độ dài ngày giữa mùa hè và mùa đông khác nhau như thế nào?
A. Độ dài ngày mùa hè ngắn hơn mùa đông.
B. Độ dài ngày mùa đông và mùa hè như nhau.
C. Độ dài ngày mùa hè dài hơn mùa đông.
D. Cả 3 phương án đều sai.
Ánh sáng là một nhân tố sinh thái ảnh hưởng tới đời sống thực vật. Trong tự nhiên, mỗi loài cây thích nghi với điều kiện về................. khác nhau. Do vậy, có nhóm cây ưa sáng (bao gồm những cây sống nơi quang đãng) và nhóm cây ưa bóng (bao gồm những cây sống nơi có sáng yếu, ánh sáng tán xạ).
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
A. Lá lốt, dong riềng
B. Lá lốt, dong riềng, bằng lăng
C. Bạch đàn, cây xoài, cây phương, bằng lăng
D. Lá lốt
Câu trả lời của bạn
Lá lốt, dong riềng thuộc nhóm cây ưa bóng.
Đáp án A
A. Các cây sống ở nơi quang đãng có lá dày, thân cao hơn so với cây sống trong bóng râm
B. Các cây sống ở nơi quang đãng có lá mỏng, thân thấp, có nhiều cành, tán rộng hơn so với cây sống trong bóng râm
C. Các cây sống ở nơi quang đãng có kích thước, hình dạng của lá và thân không đổi so với cây sống trong bóng râm
D. Các cây sống ở nơi quang đãng có lá to, dày hơn so với cây sống trong bóng râm
Câu trả lời của bạn
Các cây sống ở nơi quang đãng có lá mỏng, thân thấp, có nhiều cành, tán rộng hơn so với cây sống trong bóng râm là phát biểu đúng.
Đáp án B
A. Ánh sáng ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sinh lí của thực vật như hoạt động quang hợp, hô hấp… và khả năng hút nước của cây
B. Nhóm cây ưa bóng bao gồm những cây chỉ tồn tại được ở nơi có ánh sáng yếu
C. Ánh sáng chỉ ảnh hưởng tới các đặc điểm hình thái của cây
D. Ảnh hưởng của ánh sáng không tác động lên các đặc điểm sinh lý của cây
Câu trả lời của bạn
Ánh sáng ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sinh lí của thực vật như hoạt động quang hợp, hô hấp… và khả năng hút nước của cây là phát biểu đúng.
Đáp án A
A. Nhiệt độ
B. Ánh sáng
C. Độ ẩm
D. Lượng mưa
Câu trả lời của bạn
Hiện tượng tự tỉa cành ở thực vật chịu ảnh hưởng bởi ánh sáng, các cành ít nhận được ánh sáng sẽ phát triển kém rồi chết dần
Đáp án B
A. 2,3
B. 2,3,5
C. 1,4,6
D. 1,2,4
Câu trả lời của bạn
Cây ưa bóng là các cây :
- Lá nằm ngang, phiến lá mỏng, màu xanh sẫm, lục lạp có kích thước lớn
- Thân có vỏ mỏng, màu thẫm
- Ở cường độ chiếu sáng thấp, quang hợp đạt hiệu quả cao nhất.
Đáp án B
A. Phiến lá mỏng.
B. Ít hoặc không có mô giậu.
C. Lá nằm ngang.
D. Mô giậu phát triển
Câu trả lời của bạn
Cây ưa bóng có phiến lá mỏng, ít hoặc không có mô giậu, lá nằm ngang.
Đáp án D
A. Lá dày, nằm ngang, có nhiều tế bào mô giậu
B. Lá to, nằm nghiêng, ít hoặc không có mô giậu
C. Lá dày, nằm nghiêng, có nhiều tế bào mô giậu
D. Lá mỏng, nằm ngang, ít hoặc không có tế bào mô giậu
Câu trả lời của bạn
Lá của cây ưa bóng có đặc điểm : Lá mỏng, nằm ngang, ít hoặc không có tế bào mô giậu.
Đáp án D
A. Làm thay đổi những đặc điểm hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật.
B. Làm thay đổi hình thái bên ngoài của thân, lá và khả năng quang hợp của thực vật.
C. Làm thay đổi các quá trình sinh lí quang hợp, hô hấp.
D. Làm thay đổi đặc điểm hình thái của thân, lá và khả năng hút nước của rễ.
Câu trả lời của bạn
Ánh sáng làm thay đổi những đặc điểm hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật.
Đáp án A
A. Là loài động vật biến nhiệt
B. Tìm mồi vào buổi sáng sớm
C. Chỉ ăn thức ăn thực vật và côn trùng
D. Tìm mồi vào ban đêm
Câu trả lời của bạn
Cú mèo tìm mồi vào ban đêm.
Đáp án D
A. Thằn lằn
B. Muỗi
C. Dơi
D. Cả A, B và C đều đúng
Câu trả lời của bạn
Thằn lằn là động vật ưa sáng.
Đáp án A
A. Luân phiên thay đổi tư thế phơi nắng theo hướng nhất định
B. Tư thế nằm phơi nắng không phụ thuộc vào cường độ chiếu sáng của mặt trời
C. Phơi nắng nằm theo hướng tránh bớt ánh nắng chiếu vào cơ thể.
D. Phơi nắng theo hướng bề mặt cơ thể hấp thu nhiều năng lượng ánh sáng mặt trời.
Câu trả lời của bạn
Vào buổi trưa và đầu giờ chiều, thằn lằn bóng đuôi dài nằm theo hướng tránh bớt ánh nắng chiếu vào cơ thể.
Đáp án C
A. Nhóm động vật ưa sáng, nhóm động vật ưa ẩm
B. Nhóm động vật ưa sáng, nhóm động vật ưa khô.
C. Nhóm động vật ưa sáng, nhóm động vật ưa bóng.
D. Nhóm động vật ưa sáng, nhóm động vật ưa tối.
Câu trả lời của bạn
Theo khả năng thích nghi với các điều kiện chiếu sáng khác nhau của động vật, người ta chia động vật thành các nhóm: Nhóm động vật ưa sáng, nhóm động vật ưa tối.
Đáp án D
A. Chồn, dê, cừu
B. Trâu, bò, dơi
C. Cáo, sóc, dê
D. Dơi, chồn, sóc
Câu trả lời của bạn
Dơi, chồn, sóc hoạt động vào ban đêm.
Đáp án D
A. Nhóm động vật ưa bóng và nhóm ưa tối
B. Nhóm động vật ưa sáng và nhóm kị tối
C. Nhóm động vật ưa sáng và nhóm ưa tối
D. Nhóm động vật kị sáng và nhóm kị tối
Câu trả lời của bạn
- Người ta chia động vật thành 2 nhóm:
+ Động vật ưa sáng: những động vật hoạt động ban ngày.
+ Động vật ưa tối: gồm những động vật hoạt động vào ban đêm, sống trong hang, trong đất hay ở vùng nước sâu như đáy biển.
Đáp án B
A. Kiếm mồi.
B. Nhận biết các vật
C. Định hướng di chuyển trong không gian.
D. Sinh sản.
Câu trả lời của bạn
Vai trò quan trọng nhất của ánh sáng đối với động vật là định hướng di chuyển trong không gian.
Đáp án C
A. Vẫn sinh trưởng và phát triển bình thường
B. Khả năng sống tăng mạnh
C. Khả năng sống bị giảm, nhiều khi bị chết
D. Không thể sống được.
Câu trả lời của bạn
Khi chuyển những cây đang sống trong bóng râm ra sống nơi có cường độ chiếu sáng mạnh thì khả năng sống của cây bị giảm, nhiều khi bị chết
Đáp án C
A. Cây vẫn mọc thẳng.
B. Cây luôn quay về phía mặt trời.
C. Ngọn cây rũ xuống.
D. Ngọn cây sẽ mọc cong về phía có nguồn sáng.
Câu trả lời của bạn
Nếu ánh sáng tác động vào cây xanh từ một phía nhất định, sau một thời gian ngọn cây sẽ mọc cong về phía có nguồn sáng
Đáp án D
A. Cây ngô
B. Cây lúa
C. Cây phi lao
D. Cả A, B và C đều đúng
Câu trả lời của bạn
Thực vật ưa sáng: những cây sống nơi quang đãng: cây ngô, phi lao, lúa …
Đáp án D
A. Phiến lá rộng, màu xanh sẫm.
B. Phiến lá dày, rộng, màu xanh nhạt.
C. Phiến lá hẹp, dày, màu xanh nhạt.
D. Phiến lá hẹp. mòng, màu xanh sẫm
Câu trả lời của bạn
Lá cây ưa sáng có phiến lá hẹp, dày, màu xanh nhạt.
Đáp án C
A. Ánh sáng mặt trời tập trung chiếu vào cành cây phía trên
B. Cây có nhiều chất dinh dưỡng.
C. Ánh sáng mặt trời chiếu được đến các phía của cây
D. Cây có nhiều chất dinh dưỡng và phần ngọn của cây nhận nhiều ánh sáng.
Câu trả lời của bạn
Cây thông mọc riêng rẽ nơi quang đãng thường có tán rộng hơn cây thông mọc xen nhau trong rừng vì ánh sáng mặt trời chiếu được đến các phía của cây
Đáp án C
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *