Trong bài học này các em sẽ được tìm hiểu về những ảnh hưởng của nhân tố ánh sáng đến các đặc điểm hình thái, giải phẫu, sinh lí và tập tính của sinh vật từ đó các em sẽ giải thích được sự thích nghi của sinh vật với môi trường.
Bảng 42.1: Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái và sinh lí của cây
Những đặc điểm của cây | Khi cây sống nơi quang đãng | Khi cây sống trong bóng râm, dưới tán cây khác, trong nhà | ||
Đặc điểm hình thái - Lá - Thân | + Phiến lá nhỏ, hẹp, màu xanh nhạt + Thân cây thấp, số cành cây nhiều | + Phiến lá lớn, hẹp, màu xanh thâm + Chiều cao của cây bị hạn chế bởi chiều cao của tán cây phía trên, của trần nhà. | ||
Đặc điểm sinh lí: - Quang hợp - Thoát hơi nước | + Cường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh. + Cây điều tiết thoát hơi nước linh hoạt: thoát hơi nước tăng trong điều kiện có ánh sáng mạnh, thoát hơi nước giảm khi cây thiếu nước. | + Cây có khả năng quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, quang hợp yếu trong điều kiện ánh sáng mạnh. + Cây điều tiết thoát hơi nước kém: thoát hơi nước tăng cao trong điều kiện ánh sáng mạnh, khi thiếu nước cây dễ bị héo. |
Sự thay đổi màu sắc lá ở điều kiện ánh sáng khác nhau
Cây ổi (ưa sáng)
Cây ớt (ưa sáng)
Hoa phong lan (ưa bóng)
Cây kim tiền (ưa bóng)
Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống động vật:
Tạo điều kiện cho động vật nhận biết các vật và định hướng di chuyển trong không gian.
Giúp động vật điều hoà thân nhiệt.
Ảnh hưởng tới hoạt động, khả năng sinh sản và sinh trưởng của động vật.
Động vật thích nghi điều kiện chiếu sáng khác nhau, người ta chia thành 2 nhóm động vật:
Nhóm động vật ưa sáng: gồm động vật hoạt động ban ngày.
Nhóm động vật ưa tối: gồm động vật hoạt động ban đêm, sống trong hang, đất hay đáy biển.
Sau khi học xong bài này các em cần:
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 9 Bài 42 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Khi chuyển những sinh vật đang sống trong bóng râm ra sống nơi có cường độ chiếu sáng cao hơn thì khả năng sống của chúng như thế nào?
Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống thực vật như thế nào?
Câu 3-5: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 9 Bài 42để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 124 SGK Sinh học 9
Bài tập 2 trang 124 SGK Sinh học 9
Bài tập 3 trang 125 SGK Sinh học 9
Bài tập 4 trang 125 SGK Sinh học 9
Bài tập 7 trang 75 SBT Sinh học 9
Bài tập 12 trang 76 SBT Sinh học 9
Bài tập 8 trang 78 SBT Sinh học 9
Bài tập 9 trang 78 SBT Sinh học 9
Bài tập 44 trang 83 SBT Sinh học 9
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Sinh Học 9 DapAnHay
Khi chuyển những sinh vật đang sống trong bóng râm ra sống nơi có cường độ chiếu sáng cao hơn thì khả năng sống của chúng như thế nào?
Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống thực vật như thế nào?
Cây thông mọc riêng rẽ nơi quang đãng thường có tán rộng hơn cây thông mọc xen nhau trong rừng vì:
Lá cây ưa sáng có đặc điểm hình thái như thế nào?
Lá cây ưa bóng có đặc điểm hình thái như thế nào?
Sự khác nhau giữa thực vật ưa sáng và ưu bóng?
Hãy điền tiếp vào bảng 42.2
Bảng 42.2: Các đặc điểm hình thái của cây ưa sáng và ưa bóng.
Tên cây | Đặc điểm | Nhóm cây |
Bạch đàn | Thân cao, lá nhỏ xếp xiên, màu lá xanh nhạt, cây mọc nơi quang đãng | Ưa sáng |
Lá lốt | Cây nhỏ, lá to xếp ngang, lá xanh sẫm, cây mọc dưới tán cat to nơi có ánh sáng yếu | Ưa bóng |
.....* |
Dựa vào các câu hỏi gợi ý dưới đây, hãy giải thích vì sao các cành phía dưới của cây sống trong rừng lại sớm bị rụng.
- Ánh sáng mặt trời chiếu vào cành cây trên và phía dưới khác nhau như thế nào?
- Khi lá cây bị thiếu ánh sáng thì khả năng quang hợp của lá cây bị ảnh hưởng như thế nào.
Ánh sáng có ảnh hưởng tới động vật như thế nào?
Khi ta để một chậu cây cảnh bên cạnh cửa sổ, sau một thời gian có hiện tượng gì xảy ra? Hãy giải thích hiện tượng đó?
Hiện tượng tự tỉa cành trong tự nhiên là gì? Hãy giải thích hiện tượng đó?
Nhìn chung, trong một ngày từ sáng đến tối, cường độ ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào?
A. Tăng liên tục từ sáng đến tối.
B. Giảm liên tục từ sáng đến tối.
C. Không tăng và cũng không giảm.
D. Tăng dần từ sáng đến trưa và sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
Độ dài ngày giữa mùa hè và mùa đông khác nhau như thế nào?
A. Độ dài ngày mùa hè ngắn hơn mùa đông.
B. Độ dài ngày mùa đông và mùa hè như nhau.
C. Độ dài ngày mùa hè dài hơn mùa đông.
D. Cả 3 phương án đều sai.
Ánh sáng là một nhân tố sinh thái ảnh hưởng tới đời sống thực vật. Trong tự nhiên, mỗi loài cây thích nghi với điều kiện về................. khác nhau. Do vậy, có nhóm cây ưa sáng (bao gồm những cây sống nơi quang đãng) và nhóm cây ưa bóng (bao gồm những cây sống nơi có sáng yếu, ánh sáng tán xạ).
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
A. Làm thay đổi những đặc điểm hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật.
B. Làm thay đổi hình thái bên ngoài của thân, lá và khả năng quang hợp của thực vật.
C. Làm thay đổi các quá trình sinh lí quang hợp, hô hấp.
D. Làm thay đổi đặc điểm hình thái của thân, lá và khả năng hút nước của rễ.
Câu trả lời của bạn
Ánh sáng làm thay đổi những đặc điểm hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật.
Đáp án A
A. Lá dày, nằm ngang, có nhiều tế bào mô giậu
B. Lá to, nằm nghiêng, ít hoặc không có mô giậu
C. Lá dày, nằm nghiêng, có nhiều tế bào mô giậu
D. Lá mỏng, nằm ngang, ít hoặc không có tế bào mô giậu
Câu trả lời của bạn
Lá của cây ưa bóng có đặc điểm : Lá mỏng, nằm ngang, ít hoặc không có tế bào mô giậu
Đáp án D
A. Phiến lá mỏng.
B. Ít hoặc không có mô giậu.
C. Lá nằm ngang.
D. Mô giậu phát triển
Câu trả lời của bạn
Cây ưa bóng có phiến lá mỏng, ít hoặc không có mô giậu, lá nằm ngang.
Đáp án D
A. Nhóm động vật ưa bóng và nhóm ưa tối
B. Nhóm động vật ưa sáng và nhóm kị tối
C. Nhóm động vật ưa sáng và nhóm ưa tối
D. Nhóm động vật kị sáng và nhóm kị tối
Câu trả lời của bạn
- Người ta chia động vật thành 2 nhóm:
+ Động vật ưa sáng: những động vật hoạt động ban ngày.
+ Động vật ưa tối: gồm những động vật hoạt động vào ban đêm, sống trong hang, trong đất hay ở vùng nước sâu như đáy biển.
Đáp án B
A. Thằn lằn
B. Muỗi
C. Dơi
D. Cả A, B và C đều đúng
Câu trả lời của bạn
Thằn lằn là động vật ưa sáng.
Đáp án A
A. Luân phiên thay đổi tư thế phơi nắng theo hướng nhất định
B. Tư thế nằm phơi nắng không phụ thuộc vào cường độ chiếu sáng của mặt trời
C. Phơi nắng nằm theo hướng tránh bớt ánh nắng chiếu vào cơ thể.
D. Phơi nắng theo hướng bề mặt cơ thể hấp thu nhiều năng lượng ánh sáng mặt trời.
Câu trả lời của bạn
Vào buổi trưa và đầu giờ chiều, thằn lằn bóng đuôi dài nằm theo hướng tránh bớt ánh nắng chiếu vào cơ thể.
Đáp án C
A. Là loài động vật biến nhiệt
B. Tìm mồi vào buổi sáng sớm
C. Chỉ ăn thức ăn thực vật và côn trùng
D. Tìm mồi vào ban đêm
Câu trả lời của bạn
Cú mèo tìm mồi vào ban đêm.
Đáp án D
A. Ánh sáng mặt trời tập trung chiếu vào cành cây phía trên
B. Cây có nhiều chất dinh dưỡng.
C. Ánh sáng mặt trời chiếu được đến các phía của cây
D. Cây có nhiều chất dinh dưỡng và phần ngọn của cây nhận nhiều ánh sáng.
Câu trả lời của bạn
Cây thông mọc riêng rẽ nơi quang đãng thường có tán rộng hơn cây thông mọc xen nhau trong rừng vì ánh sáng mặt trời chiếu được đến các phía của cây
Đáp án C
A. Cây vẫn mọc thẳng.
B. Cây luôn quay về phía mặt trời.
C. Ngọn cây rũ xuống.
D. Ngọn cây sẽ mọc cong về phía có nguồn sáng.
Câu trả lời của bạn
Nếu ánh sáng tác động vào cây xanh từ một phía nhất định, sau một thời gian ngọn cây sẽ mọc cong về phía có nguồn sáng
Đáp án D
A. Vẫn sinh trưởng và phát triển bình thường
B. Khả năng sống tăng mạnh
C. Khả năng sống bị giảm, nhiều khi bị chết
D. Không thể sống được.
Câu trả lời của bạn
Khi chuyển những cây đang sống trong bóng râm ra sống nơi có cường độ chiếu sáng mạnh thì khả năng sống của cây bị giảm, nhiều khi bị chết
Đáp án C
A. Kiếm mồi.
B. Nhận biết các vật
C. Định hướng di chuyển trong không gian.
D. Sinh sản.
Câu trả lời của bạn
Vai trò quan trọng nhất của ánh sáng đối với động vật là định hướng di chuyển trong không gian.
Đáp án C
A. Nhóm kị sáng và nhóm kị bóng
B. Nhóm ưa sáng và nhóm kị bóng
C. Nhóm kị sáng và nhóm ưa bóng
D. Nhóm ưa sáng và nhóm ưa bóng
Câu trả lời của bạn
Thực vật được chia thành 2 nhóm khác nhau tùy thuộc vào khả năng thích nghi với điều kiện chiếu sáng:
+ Thực vật ưa sáng
+ Thực vật ưa bóng
Đáp án D
A. Nơi nhiều ánh sáng tán xạ.
B. Nơi có cường độ chiếu sáng trung bình
C. Nơi quang đãng
D. Nơi khô hạn.
Câu trả lời của bạn
Cây ưa sáng thường sống nơi quang đãng.
Đáp án C
A. Cây lúa
B. Cây ngô
C. Cây phi lao
D. Cả A, B và C đều đúng
Câu trả lời của bạn
Thực vật ưa sáng: những cây sống nơi quang đãng: cây ngô, phi lao, lúa …
Đáp án D
A. Làm thay đổi hình thái bên ngoài của thân, lá và khả năng quang hợp của thực vật.
B. Làm thay đổi các quá trình sinh lí quang hợp, hô hấp.
C. Làm thay đổi những đặc điềm hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật
D. Làm thay đổi đặc điểm hình thái của thân, lá và khả năng hút nước của rễ
Câu trả lời của bạn
Ánh sáng làm thay đổi những đặc điềm hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật.
Đáp án C
A. Những cây sống nơi quang đãng có thân thấp, tán lá rộng, nhiều cành, phiến lá nhỏ hẹp. màu lá xanh nhạt.
B. Những cây sống trong bóng râm có thân cao trung bình hoặc cao, tán rộng vừa phải, ít cành, phiến lá lớn, màu lá xanh thẫm.
C. Những cây mọc trong rừng có thân vươn cao và thẳng, cành tập trung ở phần ngọn, các cành cây phía dưới sớm bị rụng.
D. Những cây mọc chìm trong nước thường có thân mềm và dài, phiến lá nhỏ.
Câu trả lời của bạn
Đặc điểm D không phải do ánh sáng gây ra, đây là đặc điểm thích nghi của lá cây khi sống dưới nước để tránh các tác động của nước.
Đáp án D
A. Các cành chết do bị tổn thương.
B. Các cành quá dài nên bị gãy
C. Các cành không tiếp xúc được với ánh sáng, không quang hợp được
D. Cây mọc dày quá, làm một số cây bị yếu và chết đi.
Câu trả lời của bạn
Hiện tượng tỉa cành tự nhiên là do các cành không tiếp xúc được với ánh sáng, không quang hợp được, tiêu tốn nhiều năng lượng.
Đáp án C
A. Hô hấp
B. Quang hợp
C. Thoát hơi nước
D. Cả 3 hoạt động trên
Câu trả lời của bạn
Cả 3 hoạt động hô hấp, quang hợp, thoát hơi nước của cây xanh đều chịu ảnh hưởng bởi ánh sáng
Đáp án D
Câu trả lời của bạn
Lượng ánh sáng chiếu vào các cành phía dưới của cây trong rừng rất thấp hoặc thậm chí không chiếu tới, các lá trên cành không thể quang hợp hoặc quang hợp với cường độ rất yếu, nhưng lại vẫn thoát hơi nước nhiểu, do đó các cành này thường sớm bị rụng.
Câu trả lời của bạn
Mỗi loại cây sống ở điều kiện chiếu sáng khác nhau đều có những đặc điểm cấu tạo thích nghi với môi trường sống của nó.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *