Qua câu chuyện cảm động về tiết học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng, tác giả đã thể hiện tình cảm thầy trò cao đẹp giữa chú bé Phrăng và thầy Ha-men. Đồng thời cho thấy tâm nguyện của người thầy muốn học sinh có thể giữ lấy tiếng nói của dân tộc mình. Bài học Buổi học cuối cùng - An-phông-xơ Đô-đê thuộc sách Cánh Diều dưới đây sẽ giúp các em có thêm nhiều kiến thức bổ ích về văn bản, đồng thời hiểu hơn về tình yêu đất nước sâu sắc của người Pháp trong giai đoạn này. Chúc các em có nhiều kiến thức thật bổ ích!
An-phông-xơ Đô-đê (1840-1897)
- An-phông-xơ Đô-đê (1840-1897) là một nhà văn Pháp và là tác giả của nhiều tập truyện ngắn nổi tiếng nửa cuối thế kỉ XIX
- Ông là tác giả của nhiều tập truyện nổi tiếng
- Văn chương của ông nhẹ nhàng, trong sáng, diễn tả cảm động những nỗi đâu và tình thương, đặc biệt la tình yêu quê hương, đất nước
- Là tác giả của nhiều tập truyện ngắn nổi tiếng: "Một thời niên thiếu", "Những cuộc phiêu lưu kỳ diệu của Tactaranh ở Taraxcông"...
a. Ý nghĩa nhan đề
- Tác phẩm phần nào hé lộ cho độc giả biết nội dung chính của tác phẩm
- Đây là buổi học tiếng Pháp cuối cùng của người dân Pháp
b. Xuất xứ
- Truyện lấy bối cảnh từ một biến cố lịch sử
- Sau cuộc chiến tranh Pháp – Phổ năm 1870 – 1871, nước Pháp thua trận, phải cắt vùng Andát và Loren (2 vùng tiếp giáp với Phổ) cho Phổ (Đức)
- Các trường ở đây bị buộc phải học tiếng Đức
c. Thể loại: Truyện ngắn.
d. Bố cục
Chia làm 3 phần
- Phần 1 (Từ đầu..."vắng mặt con"): Trước khi diễn ra buổi học cuối cùng
- Phần 2 (Tiếp theo..."cuối cùng này"): Diễn biến buổi học cuối cùng
- Phần 3 (Còn lại): Cảnh kết thúc buổi học cuối cùng
e. Tóm tắt tác phẩm Buổi học cuối cùng
Như thường lệ, buổi sáng hôm ấy cậu bé Phrăng đến lớp học, trên đường đi cậu thấy có rất nhiều sự khác lạ so với mọi hôm, cả khi vào trường cũng vậy, sân trường bỗng dưng yên ắng như một ngày chủ nhật. Bước vào lớp cậu càng ngạc nhiên hơn vì thấy mọi người im phăng phắc, thầy Ha-men ăn mặc rất trang trọng, trong lớp lại còn có cả các cụ già cùng đến học. Qua lời nói xúc động của thầy giáo, cậu mới hiểu rằng hôm nay là buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp. Phrăng vô cùng ân hận vì sự ham chơi trước đây của mình, xấu hổ vì mình đã không đọc được bài như mong muốn. Thầy Ha-men nói về vẻ đẹp của tiếng Pháp về sự quý giá của tiếng nói dân tộc, ai nấy đều xúc động thiêng liêng... Cuối buổi học thầy giáo Ha-men viết lên bảng dòng chữ “Nước Pháp muôn năm”.
a. Quang cảnh hôm diễn ra buổi học cuối cùng
- Trên đường đến trường: nhiều người đứng trước bảng dán cáo thị
→ Khác lạ.
- Ở trường:
+ Mọi sự bình lặng y như một buổi sáng chủ nhật
+ Lớp học trang trọng, thầy Ha-men dịu dàng, mặc đẹp hơn mọi ngày, mọi người trong làng đều đi học với vẻ buồn rầu
→ Yên tĩnh, trang nghiêm, khác thường.
⇒ Phrăng ngạc nhiên, dường như báo hiệu một cái gì nghiêm trọng, khác thường.
b. Diễn biến tâm trạng của Phrăng
- Thái độ đối với việc học tiếng Pháp
- Định trốn học và rong chơi ngoài đồng nội
- Cưỡng lại được, vội vã đến trường
- Phrăng choáng váng, sững sờ, hiểu ra nguyên nhân của sự khác lạ, tiếc nuối ân hận vì sự lười nhác học tập, ham chơi của mình
- Xấu hổ và tự giận mình không chịu học các qui tắc phân từ
- Chăm chú nghe giảng, kinh ngạc thấy mình hiểu bài đến thế
→ Từ lơ là đến thiết tha, lo lắng cho việc học.
c. Thái độ với thầy Ha-men
- Lẻn vào chỗ ngồi, đỏ mặt tía tai khi thấy thầy cầm thước.
- Nhận ra giọng nói của thầy thật dịu dàng.
- Thấy tội nghiệp cho thầy
- Hiểu được lời khuyên của thầy
- Chưa bao giờ thấy thầy lớn lao đến thế.
→ Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí sâu sắc.
⇒ Từ sợ hãi, thân thiết, quý trọng thầy.
⇒ Phrăng là cậu bé hồn nhiên, chân thật, biết lẽ phải, yêu tiếng nói dân tộc, quý trọng và biết ơn thầy.
a. Trang phục
- Mặc chiếc áo rơ-đanh-gốt màu xanh lục
- Đội mũ bằng lụa đen thêu
→ Trang phục rất trang trọng mà thầy chỉ mặc vào những ngày đại lễ thể hiện ý nghĩa vô cùng quan trọng của buổi học cuối cùng.
b. Thái độ đôi với học sinh
- Rất mực ân cần, dịu dàng tha thiết, không quở trách như mọi ngày khi Phrăng đến muộn
- Nhiệt tình truyền giảng bài học bằng cả tâm huyết của mình
→ Thầy muốn truyền thụ toàn bộ tri thức của mình, muốn đưa ngay toàn bộ tri thức vào học sinh trước khi ra đi.
c. Hành động, lời nói về việc học tiếng Pháp
- Tâm niệm của Thầy: “Khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khoá ở chốn lao tù”
→ Giữ được tiếng nói tức là giữ được linh hồn của dân tộc, không để kẻ địch đồng hoá, đó là vũ khí tốt nhất khi chưa thể đánh đuổi quân thù.
- Hành động, cử chỉ lúc buổi học kết thúc:
+ Người tái nhợt, nghẹn ngào, không nói nên câu
+ Thầy dường như kiệt sức
→ Bao nhiêu tinh lực, tâm huyết thầy đã dồn hết cho buổi học cuối cùng.
+ Khuyên mọi người hãy yêu quý, giữ gìn ngôn ngữ của dân tộc
→ Ca ngợi sự giàu đẹp của dân tộc.
+ Dằn mạnh và cố viết thật to dòng chữ: "NƯỚC PHÁP MUÔN NĂM".
Thầy giáo Ha-men viết lên bảng dòng chữ “Nước Pháp muôn năm”
+ Đứng im, đầu dựa vào tường
→ Thể hiện sự đau đớn dữ dội về tinh thần.
⇒ Thầy đã thắp lên ngọn lửa yêu nước cháy bừng trong tim mọi người.
Qua câu chuyện buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng, Phrăng hiện lên là một chú bé hiếu động, thông minh, nhạy cảm, có tình yêu chân thành với người thầy, yêu nước sâu sắc.
- Lựa chọn nhân vật kể chuyện hợp lí: Người kể (ở ngôi thứ nhất) là một cậu bé.
- Cách kể chân thực vì cậu là người trong cuộc - chứng kiến một cách đầy đủ buổi học cuối cùng.
- Nghệ thuật khắc hoạ chân dung nhân vật (cả ngoại hình lẫn nội tâm) đều chính xác, tinh tế.
- Miêu tả nhân vật qua ý nghĩ, tâm trạng.
- Giọng kể tự nhiên, linh hoạt, ngôn ngữ vừa chính xác vừa mang tính biểu cảm cao.
Bài tập: Hãy tìm một số câu văn trong văn bản Buổi học cuối cùng - An-phông-xơ Đô-đê, SGK Ngữ văn 7 Tập 1 Cánh Diều có sử dụng phép so sánh và chỉ ra tác dụng của những so sánh ấy.
Hướng dẫn giải:
- Đọc kĩ văn bản Buổi học cuối cùng - An-phông-xơ Đô-đê, SGK Ngữ văn 7 Tập 1 Cánh Diều
- Tìm các câu văn có sử dụng phép so sánh
- Nêu tác dụng của từng phép so sánh ấy
Lời giải chi tiết:
Câu văn trong truyện có sử dụng phép so sánh | Tác dụng của phép so sánh |
…mọi sự đều bình lặng y như một buổi sáng chủ nhật | báo hiệu không khí khác thường của lớp học |
…thì chẳng khác gì nắm được chìa khóa chốn lao tù | tôn vinh tiếng nói của dân tộc, tiếng mẹ đẻ |
…trông như những lá cờ nhỏ phấp phới bay xung quanh lớp | khiến không gian lớp học trở nên trang trọng, đẹp đẽ hơn |
…như muốn mang theo trong mắt toàn bộ ngôi trường nhỏ bé của thầy | lòng tiếc nuối, nỗi đau của thầy Ha-men với trường học, quê hương |
- Học xong bài Buổi học cuối cùng - An-phông-xơ Đô-đê, các em cần:
+ Hiểu được ý nghĩa nhan đề Buổi học cuối cùng
+ Phân tích được đặc điểm nhân vật Phrăng
+ Phân tích được đặc điểm và tình yêu nước của thầy Ha-men
Qua văn bản Buổi học cuối cùng - An-phông-xơ Đô-đê đã mang đến cho người đọc bức tranh khái quát về xã hội Pháp khi bị quân Phổ chiếm đóng. Qua đó cảm nhận được tình yêu nước sâu sắc của thầy Ha-men. Nhằm giúp các em hiểu hơn về bài soạn này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn dưới đây:
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Buổi học cuối cùng - An-phông-xơ Đô-đê là truyện ngắn kể về buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở một ngôi trường tiểu học vùng An-dát sau khi bị quân Phổ chiếm đóng. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
- Phân tích tác phẩm Buổi học cuối cùng - An-phông-xơ Đô-đê
- Hình ảnh thầy giáo Ha-men trong truyện Buổi học cuối cùng
- Cảm nghĩ về câu chuyện Buổi học cuối cùng của An-phông-xơ Đô-đê
-- Mod Ngữ văn 7 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Qua bài học buổi học cuối cùng em hãy viết một bài văn trình bày suy nghĩ và tình cảm của em về Tiếng Việt. Giúp em với ạ
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Qua câu chuyện buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng, Phrăng hiện lên là một chú bé hiếu động, thông minh, nhạy cảm, có tình yêu chân thành với người thầy, yêu nước sâu sắc.
Câu trả lời của bạn
- Nhan đề Buổi học cuối cùng:
+ Lớp nghĩa đen: Hôm nay là buổi cuối cùng thầy trò Ha-men được học tiếng Pháp.
+ Lớp nghĩa bóng: Truyện nói đến một nỗi đau, từ ngày mai, lũ trẻ phải học tiếng của quân xâm lược. Đây là buổi học cuối cùng chúng được tắm trong tình yêu của tiếng mẹ đẻ, được sống trong môi trường văn hóa của dân tộc mình.
- Người kể lại câu chuyện là cậu bé Phrăng- xưng tôi.
- Ngôi kể thứ nhất- cậu bé Phrăng xưng tôi có tác dụng giúp câu chuyện trở nên chân thực hơn, giàu sự tin tưởng hơn, nhân vật Phrăng bộc lộ tâm trạng, tình cảm dễ dàng hơn và người đọc hiểu rõ về nhân vật Phrăng hơn.
Câu trả lời của bạn
Bối cảnh của truyện là thời kì sau chiến tranh, hai vùng An-dát và Lo-ren của Pháp bị nhập vào nước Phổ. Các trường học ở hai vùng này bị bắt bỏ tiếng Pháp, chuyển sang học tiếng Đức. Bối cảnh riêng của câu chuyện là quang cảnh và diễn biến của buổi học tiếng Pháp cuối cùng.
Câu trả lời của bạn
- Đặc điểm tính cách nhân vật thầy Ha-men được nhà văn khắc hoạ từ những phương diện: hình dáng/ ăn mặc, nét mặt, lời nói, hành động.
- Biểu hiện cụ thể:
+ Lời nói/ thái độ: thay vì giận dữ như mọi ngày thì thầy ân cần, nhẹ nhàng “ Phrăng vào chỗ nhanh lên con”, “các con ơi…mong các con hết sức chú ý”.
+ Hành động: đọc bài cho học sinh, kiên nhẫn giảng giải; chuẩn bị mẫu viết mới viết bằng chữ rông…
+ Hình dáng/ ăn mặc: thầy mặc áo rơ-đanh-gốt màu xanh lục, diềm lá sen gấp nếp mịn, cái mũ tròn bằng lụa đen; thầy đứng trên bục, cầm hòn phấn và dằn mạnh hết sức… thầy đứng đó đầu dựa vào tường giơ tay ra hiệu “Kết thúc rồi…đi đi thôi!”
+ Nét mặt: tái nhợt, không nói hết câu.
Câu trả lời của bạn
Diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” trong Buổi học cuối cùng” được thể hiện:
+ Suy nghĩ:
* Cái đầu rỗng tuếch của em trước đó không có chỗ cho những cuốn sách, giờ đây những cuốn sách trở nên thân thiết như người bạn cố tri.
* Nếu được chuộc lỗi dù chỉ một lần, một lần tỏ ra không phụ công thầy giáolà “đọc thật to, thật dõng dạc, không phạm một lỗi nào” cái quy tắc về phân từ khi thầy gọi đến thì dù “có phải đánh đổi gì cũng cam”
+ Cách nhìn nhận thầy Ha-men:
* Cách ăn mặc của thầy: long trọng, trang nghiêm đến mức thầy phải mặc áo rơ-đanh-gốt, đội mũ tròn bằng lụa đen thêu (thường chỉ dùng vào những hôm có thanh tra hoặc phát phần thưởng).
* Bài giảng của thầy hôm nay khúc chiết, trong sáng (kể cả môn ngữ pháp rắc rối), như rót vào tai học trò, biến cái khó thành cái dễ một cách đáng ngạc nhiên.
* Người thầy “muốn truyền thụ toàn bộ tri thức của mình, muốn đưa ngay một lúc tri thức ấy vào đầu óc chúng tôi”.
* Đồ dùng dạy học được thầy chuẩn bị kĩ càng: những tờ mẫu mới tinh, những con chữ viết bằng chữ “rông” của thầy thật đẹp.
+ Thái độ học tiếng Pháp:
* Chuẩn bị buổi học thì có ý định trốn đi chơi.
* Khi nghe thầy nói buổi học cuối cùng được học tiếng Pháp thì Phrăng có phần ăn năn hối lỗi, phải dừng lại một môn học chỉ “mới biết viết tập toạng”…
* Trong giờ ngữ pháp hôm nay, chính Phrăng đã kinh ngạc thấy mình sao lại hiểu nhanh đến thế.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *