Bài học Chuyện cổ nước mình nhằm giúp các em học sinh lớp 6 thêm tự hào về kho tàng truyện cổ của nước nhà. Đồng thời, bài học này còn giúp các em rút ra được những kinh nghiệm sống, thái độ sống tốt đẹp và nhân hậu. Mời các em cùng tham khảo nhé!
a. Tác giả:
- Lâm Thị Mỹ Dạ sinh năm 1949.
- Quê ở Quảng Bình.
- Một số tác phẩm: Trái tim sinh nở (thơ, 1974), Danh ca của đất (truyện thiếu nhi, 1984), Hái tuổi em đầy tay (thơ, 1989), Đề tặng một giấc mơ (thơ, 1998)...
- Bà được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007.
b. Tìm hiểu từ khó:
- Độ lượng: Rộng rãi, dễ tha thứ cho người khác.
- Nhân hậu: Có lòng thương người và sống có tình cảm.
- Độ trì: Phật, tiên che chở, giúp đỡ con người vượt qua khó khăn.
- Đa mang: Lo lắng, quan tâm tới nhiều người, nhiều việc (nghĩa trong bài).
c. Đại ý:
Ca ngợi kho tàng truyện cổ nước ta: vừa nhân hậu, thông minh và có kinh nghiệm sống quý báu.
- Tình yêu thương mênh mông, triết lý niềm tin "Ở hiền gặp lành" là điều khiến nhà thơ phải yêu và quý trọng:
"Tôi yêu truyện cổ nước tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì được phật tiên độ trì"
-> Tác giả đã gửi gắm trong những dòng thơ trên về bài học cái thiện luôn thắng cái ác, khuyên chúng ta hãy rèn luyện thái độ sống nhân hậu, biết giúp đỡ người khác rồi sẽ được những hạnh phúc, may mắn trong cuộc sống.
- Chuyện cổ nước mình trở thành hành trang tinh thần, giúp nhà thơ có sức mạnh vượt qua mọi "nắng mưa" - khó khăn, thử thách trong cuộc sống:
"Mang theo truyện cổ tôi đi
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi"
-> Tác giả đã nhấn mạnh rằng những câu chuyện cổ sẽ giúp chúng ta được thư giãn, có động lực bước qua những khó khăn trước mắt và vươn đến thành công.
- Khi đọc chuyện cổ nước mình, nhà thơ như được gặp mặt ông cha của mình để khám phá những phẩm chất tốt đẹp:
"Chỉ còn truyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình
Rất công bằng, rất thông minh
Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang"
-> Những câu chuyện cổ dạy con người cách sống độ lượng, khoan dung với mọi người. Đây cũng chính là những bài học mà ông cha ta truyền lại cho thế hệ sau.
- Chuyện cổ nước mình còn ẩn chứa những bài học đạo lý quý giá cho con người:
"Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà
Đẽo cày theo ý người ta
Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
Sẽ đi qua cuộc đời tôi
Bấy nhiêu thời nữa chuyển dời xa xôi.
Nhưng bao truyện cổ trên đời
Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm"
- Vẻ đẹp phẩm chất:
=> Bài thơ giản dị mà sâu sắc.
- Về nội dung: Ca ngợi kho tàng truyện cổ của nước ta. Đó là những câu chuyện đề cao những phẩm chất tốt đẹp của ông cha ta.
- Về nghệ thuật:
+ Ngôn ngữ giản dị, hàm súc.
+ Những bài học được chuyển tải một cách tinh tế và sinh động.
Bài tập 1: Vì sao tác giả yêu chuyện cổ nước mình?
a. Hướng dẫn giải:
Đọc lại văn bản, liệt kê các câu thơ nói về lí do tác giả yêu chuyện cổ nước mình và lí giải theo suy nghĩ của em.
b. Lời giải chi tiết:
- Vì chuyện cổ nước mình giàu lòng nhân ái và ý nghĩa phản ánh cuộc sống rất sâu xa.
- Giúp thế hệ đời sau tiếp nhận được những phẩm chất quý báu của cha ông như lẽ công bằng, sự thông minh, lòng độ lượng tình nhân ái bao la…
- Chuyện cổ đem lại cho chúng ta hôm nay những lời răn dạy cực kì quý báu của cha ông về những phẩm chất tốt đẹp cần có trong cuộc sống. Đó là lòng nhân hậu vị tha, lòng độ lượng bao dung, chăm chỉ, chuyên cần và ăn ở hiền lành phúc đức.
Bài tập 2: Em hãy viết đoạn văn ngắn cảm nhận về bài thơ Chuyện cổ nước mình.
a. Hướng dẫn giải:
Đọc kĩ lại bài thơ, nắm nội dung và trình bày thông điệp của tác giả theo cảm nhận của em.
b. Lời giải chi tiết:
Đoạn thơ của Lâm Thị Mỹ Dạ gợi ra những giá trị nhân văn mà các câu chuyện dân gian đã gợi ra. Kho tàng truyện cổ của dân tộc không chỉ lưu giữ mà còn truyền gửi thông điệp cho thế hệ sau. Dù là truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, tục ngữ hay ca dao đều bộc lộ khát vọng, gửi gắm một bài học của cha ông. Đặc biệt, trong thời đại mà con người chạy đua với thời gian để phát triển thì những bài học ấy càng ngời sáng, khiến con người sống chậm lại, suy tư và điều chỉnh bản thân. Đoạn thơ, bài thơ bằng thể thơ lục bát, hình ảnh giản dị, gần gũi đã gửi gắm những bài học giản dị thân quen về lòng nhân ái, về cái thiện, về những đức tính tốt đẹp mà con người cần có... bởi vậy mà bài thơ đã tạo được sức sống lâu bền qua biết bao thế hệ độc giả.
Học xong bài này, các em cần nắm:
- Vai trò của truyện cổ trong việc bồi đắp nhân cách, tâm hồn con người.
- Cần giữ gìn và bảo tồn những truyện cổ của nước nhà.
- Hiểu được ý nghĩa sâu sắc mà văn bản Chuyện cổ nước mình gửi gắm.
Bài học Chuyện cổ nước mình đã gửi gắm những bài học giản dị thân quen về lòng nhân ái, về cái thiện, về những đức tính tốt đẹp mà con người cần có. Để hiểu được một cách sâu sắc những bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt tại đây:
Trong quá trình tìm hiểu bài học này, nếu có bất cứ khó khăn gì các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Bài thơ Chuyện cổ nước mình nhằm giúp các em học sinh cảm nhận thấm thía về bài học làm người ẩn chứa trong những truyện cổ dân gian mà cha ông ta đã đúc rút, răn dạy. Để hiểu hơn về ý nghĩa bài thơ này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu về văn bản Chuyện cổ nước mình dưới đây:
- Phân tích bài thơ Chuyện cổ nước mình - Lâm Thị Mỹ Dạ
- Phát biểu cảm nghĩ của em về bài thơ Chuyện cổ nước mình
-- Mod Ngữ văn 6 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
“Thương người như thể thương thân” vốn là rường mối đạo đức đã in sâu vào trái tim người Việt. Điều đó được thể hiện rõ nét và đậm đà qua những vần thơ sâu lắng trong “Chuyện cổ nước mình” của nhà thơ Lâm Thị Mỹ Dạ. Câu thơ của Lâm Thị Mỹ Dạ gợi nhớ trong lòng ta bao truyện cổ, bao hình ảnh, bao nhân vật. Anh trai cày hiền lành được Phật trao cho câu thần chú: "Khắc nhập! Khắc xuất" mà lấy được vợ đẹp con nhà giàu (Truyện "Cây tre trăm đốt”). Người em cần cù, trung hậu được con chim phượng hoàng đền đáp "ăn một quả trà cục vàng" mà trở nên giàu có hạnh phúc; trái lại người anh tham lam mà chết chìm xuống đáy biển (Truyện "Cây khế". Thạch Sanh được Tiên "độ trì" mà trở nên võ nghệ cao cường, có lắm phép thần thông biến hóa, đã giết chết chằn tinh, bắn chết Đại Bàng, có đàn thần để lui giặc, được làm phò mã, rồi được làm vua; trái lại Lý Thông gian tham, độc ác, quỷ quyệt bị sét đánh rồi hóa thành bọ hung... Chuyện cổ nước mình còn hàm chứa những bài học quý báu, đó là bài học về đạo lí làm người: sống phải chân thật chân thành, phải chăm làm siêng năng, phải có trí tuệ đừng a dua. Tác giả đã lồng ghép thật khéo léo bài học từ những câu chuyện cổ để ca ngợi vẻ đẹp và tấm lòng nhân hậu của con người Việt Nam ta.
Câu trả lời của bạn
Bài thơ "Chuyện cổ nước mình" của Lâm Thị Mỹ Dạ đã khắc họa sâu sắc những tư tưởng của nhân dân ta được thể hiện đậm nét trong những câu chuyện cổ. Tình thương người bao la mênh mông và triết lí về niềm tin "ở hiền gặp lành" là ý nghĩa sâu xa, là sự tuyệt vời của truyện cổ nước mình khiến cho nhà thơ phải "yêu" và quý trọng:
"Tôi yêu truyện cổ nước tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì được phật tiên độ trì".
"Ở hiền gặp lành, ác giả ác báo" là triết lý, là niềm tin của nhân dân ta gửi gắm trong truyện cổ. Câu thơ của Lâm Thị Mỹ Dạ gợi nhớ trong lòng ta bao truyện cổ, bao hình ảnh, bao nhân vật. Anh trai cày hiền lành được Phật trao cho câu thần chú: "Khắc nhập! Khắc xuất" mà lấy được vợ đẹp con nhà giàu (Truyện "Cây tre trăm đốt”). Người em cần cù, trung hậu được con chim phượng hoàng đền đáp "ăn một quả trà cục vàng" mà trở nên giàu có hạnh phúc; trái lại người anh tham lam mà chết chìm xuống đáy biển (Truyện "Cây khế". Thạch Sanh được Tiên "độ trì" mà trở nên võ nghệ cao cường, có lắm phép thần thông biến hóa, đã giết chết Trăn tinh, bắn chết Đại Bàng, có đàn thần để lui giặc, được làm phò mã, rồi được làm vua; trái lại Lý Thông gian tham, độc ác, quỷ quyệt bị sét đánh rồi hóa thành bọ hung... Đúng như Lâm Thị Mỹ Dạ đã viết:
"Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì được phật tiên độ trì".
Câu trả lời của bạn
Những đêm rằm trăng sáng, Dịu lại cùng bà ra sân ngắm trăng, ánh trăng tròn viên mãn, tuyệt đẹp, trăng luồn qua từng kẽ lá, toả xuống từng bóng cây, ánh trăng dịu hiền như ánh mắt ngoại vậy. Bà kể cho Dịu nghe biết bao là câu chuyện cổ tích, chuyện Thạch Sanh đốn củi, chuyện nàng lọ lem nghèo khổ lấy hoàng tử, chuyện Sọ Dừa chăm chỉ, thông minh,... và nhiều câu chuyện khác nữa. Dịu thích nhất là chuyện Tấm Cám nên cứ đòi bà kể mãi câu chuyện ấy, Dịu thần tượng cô Tấm lắm.
Một lần, Dịu thắc mắc hỏi bà:
- Bà ơi! Cô Tấm có ngoài đời thật không bà nhỉ? Cháu muốn được gặp cô Tấm quá, chắc cô Tâm xinh đẹp lắm bà nhỉ?
Bà mỉm cười, nụ cười trìu mến, nhìn Dịu với ánh mắt âu yếm:
- Có chứ cháu, cháu cũng có thể là cô Tấm đấy thôi
Dịu ngạc nhiên:
- Có thật cháu cũng có thể làm cô Tấm không bà?
- Đúng rồi cháu ạ, ai cũng có thể làm cô Tấm cho cuộc đời mình cháu ạ.
Dù không hiểu ý bà lắm nhưng Dịu vẫn rất vui, vì từ lâu Dịu đã ao ước được mình một lần trở thành cô Tấm, bước ra từ quả thị vàng thơm phức trong bộ dạng thật xinh đẹp. Làm một cô Tấm thảo hiền, được mọi người yêu quý, nhưng chưa bao giờ trong đầu óc non nớt của cô bé lên 10 ấy nghĩ mình có thể làm một cô Tấm.
Một ngày, cũng như bao ngày khác, Dịu cắp sách rảo bước về nhà sau buổi học ở trường. Trên đường về, Dịu gặp cụ già đang mò mẫm để đi qua đường nhưng rất khó khăn. Nhanh chân chạy lại, Dịu dìu cụ qua đường, rồi tranh thủ đưa cụ về nhà. Đó là cụ Hón, nhà cũng gần nhà Dịu, chỉ cách một hẻm nhỏ, con cái bà ở xa, thỉnh thoảng giỗ chạp mới về, dăm ba hôm lại đi. Dịu nghe mẹ bảo, hồi xưa bà còn khỏe mạnh, làm thuê kiếm sống qua ngày. Nhưng sau trận ốm, tuổi cũng già cả nên bà yếu hẳn, giờ bà mở hàng bán nước chè đầu ngõ, bán cho khách vãng lai, kiếm dăm ba đồng bạc mỗi ngày.
Dịu thương bà lắm, giờ Dịu cũng đã lớn rồi không còn là cô bé nũng nịu ngày nào nữa, Dịu biết giúp mẹ việc nhà, rửa bát, quét nhà Dịu đều làm được hết. Thế là từ hôm đưa cụ về, Dịu quyết định mỗi ngày sẽ qua giúp cụ dọn dẹp nhà cửa, cho cụ đỡ phần nào. Cứ mỗi trưa, tranh thủ lúc rảnh, Dịu lại chạy qua nhà bà, thấy nhà chưa dọn dẹp là Dịu bắt tay làm ngay, hôm thì giúp bà lau ly chén, quét mạng nhện trong phòng, hôm thì Dịu nấu cơm trước cho bà, có hôm Dịu quét lá rụng nơi góc sân, hôm lại giúp bà giặt quần áo trong chậu. Dịu làm nhanh lắm, mọi việc cứ như đã thành thục lắm rồi. Cụ đi bán nước về tối, thấy nhà cửa sạch sẽ, gọn gàng cũng lấy làm lạ, đem chuyện kể cho mọi người. Ai nấy cũng khen bà tốt phước, gặp được người lành, Dịu nghe mà giả vờ không hay, cứ tủm tỉm cười thích thú.
Hôm nọ, mẹ đi chợ về mua được mẻ cá to, Dịu xin mẹ một ít, chạy ra vườn hái thêm vài quả khế đem sang nấu cho cụ nồi canh. Cơm canh vừa chín, thì bỗng cụ Hón xuất hiện, Dịu bất ngờ hoảng hốt, lắp bắp:
- Cháu xin.....xin lỗi cụ....cháu vào nhà khi cụ chưa cho phép ạ!
Cụ Hón xoa đầu Dịu mỉm cười:
- Bấy lâu cụ tưởng là cô Tấm nào tốt bụng, hoá ra là nàng Tấm nhà mẹ Liên đấy à! Không sao đâu cháu ạ, cháu là cô Tấm ngoan nhất rồi đấy.
Dịu lau giọt nước mắt rồi hai bà cháu cùng dọn cơm, ngồi ăn cùng trò chuyện vui vẻ. Dịu đem chuyện của mình kể với cả nhà, nghe xong ai cũng khen ngợi, Dịu vui lắm. Giờ Dịu mới hiểu ra, hóa ra làm cô Tấm thật dễ dàng.
Thế là từ đó, ngày nào Dịu cũng qua đỡ đần giúp cụ, thỉnh thoảng Dịu còn rủ bạn bè qua chơi với cứu cho cụ đỡ buồn. Căn nhà cụ từ đây ngày một rộn ràng hơn, không còn trống trải như trước nữa.
Câu trả lời của bạn
Tuổi thơ của đứa trẻ nào mà chẳng gắn liền với cánh diều chao liệng trên bầu trời xanh ngát, với đêm trăng huyền diệu cùng lời kể chuyện dịu êm của bà. Và chắc hẳn, một điều không thể thiếu đó là những câu chuyện cổ tích, những cô Tấm, anh Khoai, Sọ Dừa,... Mỗi nhân vật với những nét tính cách và số phận khác nhau làm đầy thêm, đẹp thêm cho kí ức của con người.
"Bống bống bang bang
Lên ăn cơm vàng, cơm bạc nhà ta
Chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người"
Lời Tấm gọi cá bống trong câu chuyện cổ tích Tấm Cám khiến nhiều người cảm động về tấm lòng yêu thương muôn loài của cô Tấm. Khi sinh ra, Tấm đã phải sống cùng mụ dì ghẻ và Cám - cô em gái cùng cha khác mẹ vừa ích kỉ lại nhỏ nhen. Tuy không cảm nhận được tình yêu thương của cha mẹ trong một mái ấm gia đình trọn vẹn nhưng Tấm vẫn là một cô gái có trái tim nhân hậu, hiền lành. Trong truyện có đoạn: "Cám được mẹ nuông chiều, được ăn trắng mặc trơn, suốt ngày quanh quẩn ở nhà không phải làm việc nặng. Còn Tấm thì phải làm lụng luôn canh, hết chăn trâu, gánh nước lại hái khoai, vớt bèo,..". Dù bị đối xử tệ bạc, như "con ở" trong nhà, bị Cám và mụ dì ghẻ nhiều lần hãm hại nhưng Tấm vẫn không một lời oán thán, trách móc mà ngược lại, nàng làm việc rất cẩn thận, chăm chỉ. Vì "ở hiền gặp lành" nên Tấm nhiều lần được Bụt giúp đỡ thoát khỏi những trò quái ác của mẹ con nhà Cám. Trải qua nhiều sự khổ cực, vất vả, cuối cùng Tấm cũng được lọt vào mắt xanh của nhà vua, được phong làm hoàng hậu - bậc mẫu nghi đứng đầu thiên hạ. Đó là thành quả xứng đáng mà dân gian dành tặng cho người con gái tài đức vẹn toàn. Hay nói cách khác, việc Tấm thoát khỏi cảnh nghèo khổ thể hiện được quan niệm của dân gian về nhân - quả trong cuộc đời. Theo đó, những kẻ xấu sẽ gặp ác giả ác báo còn người hiền lành, tốt bụng sẽ gặp được những điều an lành, may mắn. Nếu như phần đầu của tác phẩm, người đọc cảm thấy phẫn nộ vì những hành động ác độc của mẹ con Cám thì đến đây, họ được thở phào nhẹ nhõm vì cô Tấm được đền đáp xứng đáng.
Tuy nhiên, câu chuyện chưa dừng lại ở đó, dân gian còn để cho cô Tấm bộc lộ hết tính cách của mình ở đoạn sau tác phẩm - khi nàng bị mụ dì ghẻ và Cám hãm hại tàn độc. Kiếp luân hồi khiến Tấm phải hóa thân thành khung cửi, thành con chim vàng anh, thành quả thị thơm, thành con gái bà lão bán nước. Điều đó chứng tỏ Tấm là một nhân vật mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp và khát vọng mãnh liệt được sống, được yêu. Thế nhưng khác với những lần trước, lần này, thay vì ôm mặt khóc rưng rức, cô Tấm đã biết tự mình đấu tranh để dành lại hạnh phúc cho bản thân. Và đặc biệt, dù hóa thân vào sự vật nào thì Tấm vẫn một lòng hướng về nhà vua - người trượng phu, người chồng tay ấp tay kề với mình. Dân gian đã một lần nữa đền ơn cho cô Tấm bằng cách để nàng gặp lại nhà vua và trở về hoàng cung trong vinh hoa phú quý. Thế nhưng, liệu lần này cô Tấm có còn để yên cho những kẻ đã hãm hại mình? Chắc chắn là không bởi vì lần này, tội ác của mẹ con Cám là không thể tha thứ. Nhiều người cho rằng, hành động giết mẹ con Cám của Tấm là dã man, độc ác không phù hợp với hình tượng cô Tấm ngoan ngoãn hiền lành. Thế nhưng đó là sự lí giải hợp tình hợp lý và một lần nữa chứng tỏ được quan niệm nhân - quả của dân gian ta thuở xưa.
Hình tượng cô Tấm trong truyện cổ tích Tấm Cám từ xưa đến nay vẫn luôn là một hình tượng đẹp với nhiều người. Nàng không chỉ là hiện thân của sắc đẹp, của tài đức mà đặc biệt hơn, nàng còn là một con người có khát vọng, biết đấu tranh và biết chắt chiu hạnh phúc bé nhỏ của mình. Nếu như văn học nước ngoài nổi tiếng với Cô bé lọ lem Cinderella thì dân gian Việt Nam tự hào vì có cô Tấm - hiện thân cho vẻ đẹp của người con gái đất Việt.
Không chỉ có cô Tấm mà truyện cổ tích Việt Nam còn được nhiều người yêu thích bởi nhiều nhân vật dũng sĩ, anh hùng. Một trong số đó là nhân vật Thạch Sanh. Mặc dù vẫn được viết theo motip cũ nhưng nhân vật Thạch Sanh vẫn được nhiều độc giả yên mến bởi sức mạnh vượt trội và tình yêu tha thiết dành cho công chúa. Thạch Sanh xuất thân trong một gia đình nghèo ở tầng lớp thấp nhất của xã hội - đó là hoàn cảnh khắc nghiệt mà dân gian đưa ra nhằm thử thách cũng như thể hiện được vẻ đẹp nhân phẩm của nhân vật này. Mặc dù vậy, chàng vẫn không hề oán thán hay trách móc mà ngược lại, hài lòng với cuộc sống của mình. Với bản tính hiền lành, chất phác, Thạch Sanh đã không hề mảy may nghi ngờ Lý Thông - kẻ phản bội với âm mưu độc ác. Nhiều người cho gằng dân gian đã xây dựng hình ảnh Thạch Sanh với tính cách ngây thơ, thậm chí khù khờ. Thế nhưng qua những biến cố sau này của nhân vật đã cho thấy rằng chàng là một con người có trái tim vô cùng nhân hậu. Phần "người" thánh thiện trong Thạch Sanh lớn hơn phần "Con" đê hèn ích kỷ của những kẻ như Lý Thông.
Trong hành trình đi tìm hạnh phúc cho đời mình, Thạch Sanh nhiều lần gặp phải những biến cố. Thế nhưng mỗi lần vượt qua một cửa ải gian nan, thử thách lại là một lần vẻ đẹp của chàng được bộc lộ một cách rõ nét. Thông qua những điều đó, dân gian ta cũng muốn gửi gắm một ý nghĩa nhân văn vô cùng lớn lao: Muốn có được hạnh phúc thì tất yếu phải vượt qua những chông gai bởi nếu không có những chông gai ấy thì con người khó có thể thấu hiểu được ý nghĩa của hạnh phúc. Thạch Sanh tuy xuất thân nghèo hèn, lại không có chỗ dựa nhưng chàng đã biết vươn lên, giành lấy hạnh phúc cho chính bản thân mình. Không giống Lý Thông - vừa hèn nhát lại đê tiện.
Cuộc chiến giữa Thạch Sanh với trăn tinh, đại bàng là cuộc chiến giữa người trần mắt thịt với yêu quái độc ác. Với tất cả lòng dũng cảm cùng sự đa mưu túc trí, Thạch Sanh đã tiêu diệt yêu quái, trả lại sự bình yên cho dân làng. Thạch Sanh là nhân vật tiêu biểu cho người anh hùng thuở hồng hoang: Người quấn khố, tay cầm gươm. Mặc dù biết rằng đối phương rất mạnh nhưng vẫn không từ bỏ ý chí, chiến đấu bằng tất cả niềm tin đến hơi thở cuối cùng.
Bởi vậy mà đến cuối cùng, Thạch Sanh được đền đáp bằng hôn lễ với công chúa còn Lý Thông thì bị trời trừng phạt. Đó là kết cục đẹp của ác giả ác báo, những người tử tế sẽ được phần thưởng còn những kẻ độc ác phải chịu phạt. Hình tượng Thạch Sanh là hình tượng người anh hùng vừa bình thường lại vừa phi thường trong một con người. Phải đặt con người vào từng hoàn cảnh cụ thể thì vẻ đẹp cùng tài năng của họ mới được phát quang và tỏa sáng một cách đúng nghĩa nhất. Giống như mỗi người chúng ta, đều có mặt bình thường và phi thường. Điều quan trọng là mỗi người phải đi tìm "hòn ngọc" tỏa sáng trong chính bản thân mình.
Quả thật, những câu chuyện cổ tích tuy đã ra đời và truyền miệng từ đời này qua đời khác, thế nhưng vẫn giữ được nguyên vẹn những giá trị cốt lõi của nó. Mỗi nhân vật với từng hoàn cảnh, tính cách khác nhau đã mang đến những cảm xúc, suy tư khác nhau cho độc giả. Đó là những bài học đầu đời vô cùng ý nghĩa mà con người ta khó mà quên được.
Câu trả lời của bạn
Truyện Sự tích cây khế theo lời kể của em trai
Gia đình tôi có hai anh em trai, tôi là út. Bố mẹ tôi đã theo về với tổ tiên hơn mười năm nay. Tôi ở với anh được một thời gian thì anh tôi lấy vợ. Không muốn cho tôi ở chung, họ bèn chia gia tài. Lợi dụng quyền thế của mình, hai vợ chồng chiếm hết tài sản quý giá, chỉ đế lại cho tôi một mảnh nhỏ và cây khế ngọt ở cuối vườn. Là phận em, tôi không đòi hỏi gì cả, và cũng chẳng phàn nàn, chỉ lo làm thuê cuốc mướn kiếm sông qua ngày.
Đến mùa khế ra qua, bỗng nhiên có một con chim lạ đến ăn hết trái này đến trái khác. Tôi xót ruột lắm bèn than thở cùng chim:
- Chim ơi! Cơ nghiệp nhà tôi chỉ có mỗi cây khế, chim ăn hết, tôi biết trông cậy vào đâu!
Chim lạ liền nói:
- Ăn một quả, trả cục vàng, may túi ba gang, mang đi mà đựng.
Thế rồi hôm sau chim lạ đưa tôi đi ra một hòn đảo ở tít ngoài khơi đầy vàng châu báu. Y theo lời dặn của chim, tôi chỉ lấy vừa đủ một túi ba gang rồi chim trở về nhà. Từ đó, cuộc sống của tôi trở nên khá giá, giàu có.
Biết chuyện, vợ chồng anh tôi ngày nào cũng sang nhà tôi năn nỉ xin đổi bộ gia tài để lấy cây khế. Thương anh, tôi đồng ý đổi. Đến mùa khế, vợ chồng anh tôi thay nhau chờ chực ở gốc cây chờ chim lạ đến. Rồi chim lạ cũng đến ăn. Sự việc giống như trước đây chim lạ đã nói với tôi. Chim lạ đi rồi, hai vợ chồng anh tôi hí hửng về nhà may một cái túi nhưng không phải ba gang như chim lạ bảo mà rộng đến mười hai gang.
Sáng hôm sau chim lạ đến chở anh tôi ra đảo. Vốn là người có tính tham anh tôi chất đầy vàng bạc châu báu ngọc ngà vào túi. Không những thế, anh tôi còn tìm kiếm chỗ nào trên người có thể nhét được, đều nhét vào rồi ì ạch lôi cái túi vàng khổng lồ và thân mình nặng trịch leo lên lưng chim. Nặng quá, chim phải vỗ cánh đến ba lần mới nhấc nổi mình lên được. Lúc bay qua biển, gặp một luồng gió mạnh, chim lảo đảo nghiêng cánh hất anh tôi cùng vàng rơi xuống biển sâu.
Tôi rất buồn vì cái chết của anh tôi nhưng nghĩ cho cùng đó cũng chính là học cho những kẻ tham lam, ích kỉ như lời ông cha đã dạy "tham thì thâm".
Câu trả lời của bạn
Bố mẹ em đi làm ăn xa, em sống với bà ở vùng quê nông thôn đầy yên bình có cánh đồng bao la với đàn cò bay thẳng cánh. Em rất thích nghe bà kể chuyện, bao câu chuyện bà kể đều rất thú vị và hấp dẫn.
Vào ngày rằm, đêm khuya, trăng sáng toả bóng cả khoảng sân. Mấy đứa tụi nhỏ chúng em xúm lại, ngồi háo hức mong chờ câu chuyện tiếp theo mà bà kể. Nhưng hôm nay, bà quyết định tổ chức một trò chơi nhỏ cho chúng em, bà bảo:
- Các cháu đã nghe bà kể rất nhiều câu chuyện cổ tích rồi, hôm nay, các cháu hãy nói lên tình cảm của mình với những câu chuyện cổ của đất nước ta nhé.
Bà vừa dứt lời chúng em đồng thanh dạ ran, rồi tò mò hỏi bà:
- Vậy có quà cho chúng cháu không hả bà?
Bà mỉm cười, từ tốn bảo:
- Ai có cảm nhận hay nhất sẽ được phần quà đặc biệt nhất
Thế là chúng tôi thay phiên nhau nêu suy nghĩ của mình. Cái Tý đứng dậy:
- Cháu rất yêu truyện cổ nước mình vì nó thể hiện được lòng nhân hậu, sự yêu thương của con người dành cho nhau như trong câu chuyện Thạch Sanh cứu công chúa, giúp đỡ con vua Thủy Tề. Nàng Tấm hiền lành được bụt giúp đỡ qua cơn khốn khó.
Bé My nhanh nhảu tiếp lời:
- Truyện cổ nước mình dù đã có từ rất lâu rồi, nhưng qua những câu chuyện ấy, chúng ta cảm nhận được tiếng lòng của cha ông mình; giúp ta biết rõ nguồn cội, tổ tiên của mình. Đồng thời, chúng ta còn học hỏi sự công bằng, thông minh, tình thương yêu, giàu lòng độ lượng, những đức tính quý báu của ông cha, những thế hệ đi trước.
Em suy nghĩ hồi lâu, rồi lên tiếng:
- Truyện cổ nước mình chứa đựng những bài học bổ ích, lời dặn dò con cháu mai sau của ông cha: Phải chăm chỉ làm việc, chịu thương chịu khó mới được áo cơm, êm ấm cửa nhà. Đừng sống theo kiểu đẽo cày giữa đường, khó thành công trong mọi việc.
Sau khi nghe chúng tôi tranh luận sôi nổi, bà ôn tồn giải thích:
-Ý kiến của các cháu đều hay, đều quý. Bà rất vui vì sau nỗi câu chuyện, các cháu học được rất nhiều điều như vậy. Bà mong sau này lớn lên các cháu hãy nhớ lời dạy của tổ tiên, sống nhân hậu và lương thiện, làm rạng ngời lương tâm mình.
Rồi bà cẩn thận lấy ra trong bọc nhỏ những cuốn truyện cổ tích tặng chúng tôi mỗi đứa một cuốn. Dù bây giờ, lớn lên đi xa, những câu chuyện cổ vẫn mãi trong tâm thức của lòng em, là hành trang trong mỗi bước đường đời. Những câu chuyện cổ đã nuôi dưỡng tâm hồn em qua bao tháng ngày.
Câu trả lời của bạn
Lâm Thị Mỹ Dạ là nhà thơ nữ tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Bài thơ “Chuyện cổ nước mình” đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về những câu chuyện cổ.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã bộc lộ tình yêu với chuyện cổ của đất nước. Đó là những câu chuyện giàu giàu giá trị nhân văn cao đẹp. Những câu chuyện cổ thể hiện tình người rộng lớn. Đặc biệt là triết lý sống “ở hiền gặp lành” là điều khiến cho nhà thơ phải “yêu” và quý trọng:
“Tôi yêu chuyện cổ nước tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì được phật tiên độ trì”
Những câu chuyện cổ còn là sợi dây gắn kết giữa thế hệ trước và thế hệ sau:
“Mang theo truyện cổ tôi đi
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi
Đời cha ông với đời tôi
Như con sông với chân trời đã xa
Chỉ còn truyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình”
Nhân vật trữ tình trong bài thơ lớn lên từ những câu chuyện cổ qua lời kể của bà, của mẹ. Trên hành trình vô tận của cuộc sống, “tôi” có được những câu chuyện cổ là hành trang để khám phá cuộc sống. Không chỉ vậy, những nét phong tục tập quán, phẩm chất đạo đức của ông cha còn được gửi gắm trong mỗi câu chuyện. Để rồi, “tôi” như hiểu thêm về con người, quê hương và đất nước trong quá khứ. Thời gian qua có thể trải qua hàng thế kỉ, nhưng những câu chuyện cổ thì vẫn còn được kể lại từ đời này qua đời khác. Và đó chính là sợi dây kết nối giữa ông cha với con cháu.
Nhưng không chỉ vậy, những câu thơ của Lâm Thị Mỹ Dạ còn gợi nhắc về hình ảnh những nhân vật trong truyện cổ tích:
“Rất công bằng, rất thông minh
Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang.
Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà
Đẽo cày theo ý người ta
Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì”
Đó là anh chàng hiền lành được ông bụt giúp đỡ với câu thần chú: “Khắc nhập! Khắc xuất” để có được vợ đẹp trong Cây tre trăm đốt. Người em cần cù, trung hậu được con chim đền đáp để có được cuộc sống hạnh phúc hay người anh tham lam mà chết chìm xuống đáy biển trong truyện “Cây khế”. Còn cả chàng Thạch Sanh được thần tiên phù trợ mà trở nên võ nghệ cao cường, giết chết chằn tinh, bắn đại bàng và có đàn thần để lùi giặc; ngược lại Lí Thống độc ác, gian xảo đã bị trừng trong truyện Thạch Sanh. Câu chuyện cô Tấm trải qua biết bao nhiêu lần hóa kiếp, cuối cùng từ quả thị bước ra trở lại làm người… Tất cả đã chứng minh cho triết lí sống “ở hiền gặp lành”.
Những câu chuyện cổ đã giúp cho “tôi” hiểu rõ về những lời dạy dỗ của ông cha:
“Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
Sẽ đi qua cuộc đời tôi
Bấy nhiêu thời nữa chuyển dời xa xôi.
Nhưng bao chuyện cổ trên đời
Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm”
Chuyện cổ nước mình đã trở thành hành trang tinh thần, đem đến cho nhà thơ nhiều sức mạnh để vượt qua mọi thử thách “nắng mưa”trong cuộc đời, để đi tới mọi miền quê, mọi chân trời xa xôi đẹp đẽ.
Khi đọc thơ của Lâm Thị Mỹ Dạ, chúng ta mới hiểu rõ vì sao nhân dân ta từ người trẻ đến người già, ai cũng yêu thích chuyện cổ nước mình.
Câu trả lời của bạn
- Nêu vấn đề cần nghị luận: vai trò của văn học dân gian trong việc bồi đắp nhân cách, tâm hồn con người
- Giải thích: Văn học dân gian là những sáng tác tập thể của nhân dân được lưu truyền bằng hình thức truyền miệng …
- Bàn luận:
+ Văn học dân gian có nguồn gốc xa xưa, được giữ gìn và phát triển qua bao thế hệ
+ Văn học dân gian giúp bồi đắp tâm hồn, nhân cách con người: yêu cái đẹp, đấu tranh chống cái xấu, cái ác; biết ước mơ, hi vọng; đưa ra nhiều kinh nghiệm sống và lời khuyên bổ ích...
- Bài học nhận thức và hành động:
+ Văn học dân gian là ngọn nguồn nuôi dưỡng, là cơ sở của văn học viết
+ Mỗi học sinh cần có biết trân trọng, giữ gìn, góp phần bảo tồn VHDG…
- Khẳng định lại vấn đề: vai trò của văn học dân gian trong việc bồi đắp nhân cách, tâm hồn con người
Câu trả lời của bạn
Đoạn thơ của Lâm Thị Mỹ Dạ gợi ra những giá trị nhân văn mà các câu chuyện dân gian đã gợi ra. Kho tàng truyện cổ của dân tộc không chỉ lưu giữ mà còn truyền gửi thông điệp cho thế hệ sau. Dù là truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, tục ngữ hay ca dao đều bộc lộ khát vọng, gửi gắm một bài học của cha ông. Đặc biệt, trong thời đại mà con người chạy đua với thời gian để phát triển thì những bài học ấy càng ngời sáng, khiến con người sống chậm lại, suy tư và điều chỉnh bản thân. Đoạn thơ, bài thơ bằng thể thơ lục bát, hình ảnh giản dị, gần gũi đã gửi gắm những bài học giản dị thân quen về lòng nhân ái, về cái thiện, về những đức tính tốt đẹp mà con người cần có... bởi vậy mà bài thơ đã tạo được sức sống lâu bền qua biết bao thế hệ độc giả.
Câu trả lời của bạn
Hai câu thơ ám chỉ những người không có chính kiến, luôn bị động nên hay thay đổi theo ý người khác, cuối cùng sẽ chẳng đạt được kết quả tốt đẹp, thành công.
Câu trả lời của bạn
Tấm Cám là một trong những truyện cổ tích mà em yêu thích nhất. Truyện kể về số phận của Tấm - một cô gái hiền lành. Mồ côi cha mẹ, Tấm phải sống cùng dì ghẻ và em gái cùng cha khác mẹ là Cám. Hàng ngày, Tấm phải làm lụng vất vả nhưng vẫn bị mẹ con Cám ngược đãi. Nhưng Tấm đều được Bụt hiện lên giúp đỡ. Một lần, nhà vua mở hội. Dì ghẻ trộn thóc với gạo bắt tấm phải nhặt cho xong mới được đi hội. Tấm không biết làm thế nào liền ngồi khóc. Bụt hiện lên giúp Tấm - nhờ đàn chim sẻ nhặt thóc, có quần áo đẹp đi dự hội. Trên đường đi, Tấm đánh rơi chiếc hài. Nhà vua nhặt được, đem lòng yêu mến người mang hài, truyền cho ai đi vừa sẽ lấy làm vợ. Duy chỉ có Tấm đi vừa nên trở thành vợ vua. Những tưởng cuộc sống của Tấm sẽ được hạnh phúc, nhưng mẹ con Cám vẫn không tha cho nàng. Đến ngày giỗ cha, Tấm về nhà thì bị mẹ con Cám bày mưu giết chết. Tấm hóa thành chim vàng anh bay vào cung vua. Nhưng cũng bị Cám giết chết, từ chỗ lông chim mọc lên một cây xoan đào. Vua thấy cây tỏa bóng mát thì sai người mắc võng, hằng ngày đều nằm nghỉ dưới gốc cây. Cám thấy vậy liền chặt cây làm thành khung cửi dệt vải. Khi Cám đang dệt thì khung cửi kêu lên: “Cót ca cót két/Lấy tranh chồng chị/Chị khoét mắt cho”. Cám sợ hãi đốt khung cửi. Từ chỗ tro đó mọc lên một cây thị chỉ có duy nhất một quả. Có bà lão hàng nước đi quả thấy quả thị liền bảo: “Thị ơi thị, rụng vào bị bà, bà đem bà ngửi, chứ bà không ăn”. Bà lão vừa dứt lời thì quả thi rơi xuống. Kỳ lạ là từ đó, cứ mỗi lần đi chợ về, bà lão đều thầy nhà cửa sạch sẽ, cơm nước tinh tươm. Bà quyết tâm rình xem có điều gì lạ đang xảy ra thì phát hiện ra Tấm chui ra từ quả thị. Bà lão rón rén lại gần rồi xé nát vỏ quả thị. Từ đó Tấm ở với bà hàng nước. Một hôm, nhà vua đi qua ghé vào thấy miếng trầu têm cánh phượng giống của Tấm, liền gặng hỏi bà lão. Tấm và nhà vua gặp lại nhau. Khi trở về hoàng cung, Cám thấy chị xinh đẹp hơn xưa liền hỏi Tấm. Cám làm theo thì chết bỏng. Tấm sai người đem xác Cám đi làm mắm rồi đem cho dì ghẻ. Dì ghẻ biết mắm được làm từ xác của con mình thì lăn đùng ra chết. Đọc đến đây, người đọc sẽ cảm thấy hả hê khi người xấu phải chịu tội, còn người tốt thì được đến đáp. Truyện Tấm Cám giúp cho người đọc hiểu ra bài học: “Ở hiền gặp lành”, “Ác giả ác báo”.
Trạng ngữ: Hằng ngày, Một lần, Một hôm
Câu trả lời của bạn
Em đồng ý với ý kiến trên. Chuyện cổ dân gian chính là nhịp cầu nối liền bao thế hệ. Vì chuyện cổ dân gian kết tinh những vẻ đẹp tình cảm, tư tưởng của người xưa.
Câu trả lời của bạn
Yêu nhau mấy núi cũng leo- mấy sông cũng lội mấy đèo cũng qua.
Câu trả lời của bạn
Nội dung chính của đoạn thơ: Tình cảm yêu mến của tác giả đối với chuyện cổ dân gian, cảm nhận thấm thía về bài học làm người ẩn chứa trong những chuyện cổ dân gian mà cha ông ta đã đúc rút, răn dạy.
Câu trả lời của bạn
Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ: biểu cảm
Câu trả lời của bạn
Bài thơ trên có ý nghĩa như sau:
Ngợi ca ý nghĩa to lớn và những bài học về đạo lí làm người chứa trong kho tàng chuyện cổ dân gian của nước nhà. Nhà thơ gián tiếp khẳng định: Kho tàng chuyện cổ nước nhà có giá trị vô cùng to lớn và sẽ tồn tại mãi muôn đời sau.
Câu trả lời của bạn
Nghệ thuật
Câu trả lời của bạn
Qua hai câu thơ trên tác giả muốn gửi thông điệp:
Câu trả lời của bạn
Những câu thơ tiêu biểu trong bài
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương mình rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Những câu thơ tiêu biểu trong bài
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương mình rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Những câu thơ tiêu biểu trong bài
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì gặp người tiên độ trì
Câu trả lời của bạn
Tác giả yêu chuyện cổ nước mình:
+ Các câu chuyện giàu lòng nhân ái và ý nghĩa phản ánh cuộc sống rất sâu xa.
+ Giúp thế hệ đời sau tiếp nhận được những phẩm chất quý báu của cha ông như lẽ công bằng, sự thông minh, lòng độ lượng tình nhân ái bao la…
+ Răn dạy những phẩm chất tốt đẹp cần có trong cuộc sống: lòng nhân hậu vị tha, lòng độ lượng bao dung, chăm chỉ, chuyên cần và ăn ở hiền lành phúc đức.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *