Bài học Thương nhớ bầy ong đã kể về câu chuyện ong trại, qua đó thể hiện tâm trạng buồn da diết cùng những chiêm nghiệm đầy ý nghĩa của tác giả trước sự việc đó. DapAnHay mời quý thầy cô và các em học sinh cùng tham khảo nhé!
a. Đôi nét về tác giả, tác phẩm:
* Tác giả:
- Huy Cận (1919 - 2005), tên đầy đủ là Cù Huy Cận.
- Quê hương: làng Ân Phú, huyện Hương Sơn (nay là xã Ân Phú, huyện Vũ Quang), tỉnh Hà Tĩnh.
- Ông tham gia hoạt động cách mạng và từng giữ nhiều chức vụ cao trong Chính phủ Việt Nam như: Bộ trưởng Bộ canh nông đầu tiên, Thứ trưởng sau đó là Bộ trưởng Bộ Văn hóa nghệ thuật, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Giáo dục…
- Ông là một trong những nhà thơ xuất sắc thuộc phong trào Thơ mới.
- Một số tác phẩm:
* Tác phẩm:
- Hồi kí Song đôi là cuốn hồi kí về cuộc đời của hai nhà thơ Huy Cận và Xuân Diệu.
- Phần văn bản trong SGK được Huy Cận đặt tên là Tổ ong "trại", trích từ tập 1, kể về việc bầy ong của gia đình nhân vật tôi bỏ tổ bay đi mà không có cách nào níu giữ lại chúng được. Trước cảnh ấy, nhân vật tôi thấy trong lòng mình chất chứa một nỗi buồn thương da diết và khó tả.
- Nhan đề "Thương nhớ bầy ong" do người biên soạn đặt.
b. Tìm hiểu từ khó:
- Đõ: Đồ dùng để nuôi ong hoặc bắt ong, thường làm bằng một đoạn thân cây rỗng, bịt kín hai đầu, ở giữa có khoét lỗ để ong ra vào làm tổ.
- Vượng: Ở trạng thái phát triển theo hướng đi lên.
- Xa côi: Xa vắng và lẻ loi.
- Ong chúa: Là con ong cái duy nhất có khả năng sinh sản trong một đàn ong.
- Cày ải: Cày lúc ruộng đã khô để phơi đất qua mưa nắng cho tơi xốp.
- Cốt tủy: Phần cốt yếu ở bên trong.
- Linh hồn: Phần tinh thần sâu kín thiêng liêng mang lại sức sống cho con người, sự vật.
- Ám ảnh: Điều gì đó luôn hiện ra trong tâm trí làm băn khoăn, lo lắng mãi không yên.
c. Đại ý:
Những cảm xúc ngày thơ bé về bầy ong đã ảnh hưởng, ám ảnh đến tác giả về sau.
d. Bố cục: Có thể chia văn bản thành 2 phần như sau:
- Phần 1: Từ đầu đến "bầy ong trại" -> Bầy ong trong kí ức tuổi thơ của nhân vật tôi và nỗi buồn của nhân vật tôi trong hiện tại.
- Phần 2: Còn lại -> Bài học rút ra.
a. Bầy ong trong kí ức tuổi thơ của nhân vật tôi và nỗi buồn của nhân vật tôi trong hiện tại:
* Bầy ong trong kí ức tuổi thơ của nhân vật tôi:
- Những đõ ong:
+ Ngày xưa, ông nuôi nhiều ong, đằng sau nhà có hai dãy đõ ong mật.
+ Ngày xưa, hai đõ ong "sây".
+ Chiều lỡ buổi (khoảng 4h chiều) thì ong bay ra họp đàn trước đõ.
-> Nhiều, sung túc, sai trĩu.
- Nhân vật tôi:
+ Hay ra xem ong họp đàn.
+ Nhiều khi bị ong đốt nhưng mê xem không thôi.
-> Vui vẻ, hứng khởi, mê mải.
* Bầy ong và nỗi buồn của nhân vật tôi trong hiện tại:
- Những đõ ong:
+ Sau ngày ông chết, cha và chú còn nuôi một ít đõ, nhưng không vượng như xưa.
+ Mấy lần ong "trại": một phần đàn ong rời xa, bỏ tổ nhà, mang theo một ong chúa.
+ Thường thì chú biết được và hô lên cho cả xóm ném đất vụn lên để cả bầy ong mệt lử lại đậu vào cây nào đó hoặc về trõ. Ong đậu trên cây thì chú hay người khác trèo lên bắt mang về đõ cũ hoặc đõ mới.
+ Nhưng cũng có hôm lỡ vì chú phải ra đồng cày tra.
+ Có lần ong vù vù lên cao, bay mmauu và mất hút trong chốc lát.
-> Ít, bay đi, rời đi.
- Nhân vật tôi:
+ Buồn lắm, cái buồn xa côi vắng tanh của chiều quê, của không gian.
+ Những lúc cả nhà đi vắng thì còn buồn đễn nỗi khóc một mình, nghe long bị ép lại, như trời hạ xuống -> so sánh.
+ Một lần ở nhà một mình, thấy ong trại mà không thể làm gì được. Chỉ nhìn theo, buồn không nói được.
+ Cái buồn của đứa trẻ rộng lớn đến bao nhiêu, các thi sĩ, văn nhân đã ai nói đến chưa? -> câu hỏi tu từ.
+ Nhìn trại ong đi, tưởng như một mảnh hồn tôi đã san đi nơi khác. Nơi xa xôi nào đó đã nhận một phần cốt tủy của linh hồn nhà tôi với bầy ong trại? -> câu hỏi tu từ.
=> Buồn bã, nỗi buồn không thôi, buồn đến phát khóc.
b. Bài học rút ra:
- Đưa ra nhận định thi sĩ phương Tây: Những vật vô tri vô giác đều có một linh hồn, nó vương vấn với hồn ta và khiến ta yêu mến.
- Liên hệ với bản thân: Bao nhiêu vật nhỏ nhẻ, vụn vặt đã gom góp cho tôi những cảm giác đầu tiên, những cái nhìn ngó đầu tiên vào ý nghĩa cuộc đời và vũ trụ.
- Liên hệ với thơ ca của mình: Ý thơ cuộc đời, ý thơ vũ trụ, cái xa xôi vắng vẻ sau này ám ảnh tôi, ngày thơ bé tôi đã nghe rồi. Linh hồn của đất đá, có phải là một điều bịa đặt của các thi nhân đâu.
- Về nội dung: Thương nhớ bầy ong là hồi ức của nhân vật tôi về những bầy ong mà nhân vật tôi đã từng được nhìn thấy, cảm nhận, mê đắm ngày nhỏ. Kèm theo những hồi ức tươi đẹp ấy là nỗi buồn không dứt, buồn đến phát khóc khi chúng rời xa. Từ đó nêu lên triết lí, những vật nhỏ bé, vô tri vô giác đều gây vương vấn, ám ảnh vào tâm hồn, ảnh hưởng đến thơ ca, nghệ thuật của mỗi người.
- Về nghệ thuật: Hồi kí kết hợp các biện pháp tu từ: so sánh, câu hỏi tu từ, đối lập.
Bài tập: Em hãy viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về văn bản Thương nhớ bầy ong của tác giả Huy Cận.
a. Hướng dẫn giải:
- Đọc và bao quát kĩ lại nội dung văn bản Thương nhớ bầy ong.
- Cảm nhận theo hướng: Biết trân trọng, yêu mến thiên nhiên, những vật nhỏ bé quanh mình.
b. Lời giải chi tiết:
Thương nhớ bầy ong là một tác phẩm có ý nghĩa vô cùng sâu sắc của Huy Cận, tác phẩm kể về sự việc bầy ong ở tuổi thơ. Từ đó ta thấy được những bài học, những chiêm nghiệm ý nghĩa và chính vì thế tác phẩm này đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc, gợi ra nhiều suy ngẫm cho mỗi người về những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống. Dưới dòng hồi ký chân thực, nhẹ nhàng của nhân vật, bầy ong vô tri vô giác đã hiện lên với tất cả linh hồn và vẻ đẹp mà chúng đem lại cho cuộc sống của nhân vật tôi. Đối với cậu bé, bầy ong đó không chỉ đem mật ngọt, chúng còn tạo nên hồi ức tuổi thơ khiến nhân vật háo hức ngắm nhìn và buồn da diết khi chúng bay đi. Qua đó, nhà văn nêu lên triết lí, những vật nhỏ bé, vô tri vô giác đều gây vương vấn, ám ảnh vào tâm hồn, ảnh hưởng đến thơ ca, nghệ thuật của mỗi người. Cuộc sống của chúng ta có biết bao vật nhỏ bé, vụn vặt mà ta không để tâm, để mắt đến. Đọc văn bản của Huy Cận, rồi nhìn lại cuộc sống chung quanh, ta cảm giác thứ gì cũng mang trong mình một sứ mệnh, một linh hồn riêng. Và tự đó, ta tự nhủ mình cần phải yêu mến, trân trọng, nâng niu những vật nhỏ bé quanh mình, vì tất thảy đều có những tâm tình riêng.
- Học xong bài này, các em cần nắm:
+ Hiểu được nội dung, ý nghĩa của văn bản Thương nhớ bầy ong.
+ Cảm nhận được nỗi buồn da diết của tác giả.
Tác phẩm Thương nhớ bầy ong đã tái hiện thành công nỗi buồn da diết của tác giả về bầy ong tuổi thơ. Để hiểu hơn về nội dung bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:
Trong quá trình tìm hiểu bài học này, nếu có bất cứ khó khăn gì các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Một số bài văn mẫu về văn bản Thương nhớ bầy ong
Thương nhớ bầy ong thể hiện những triết lý đầy ý nghĩa, khiến người đọc phải suy ngẫm và rút ra bài học cho bản thân mình. Để cảm nhận được một cách đầy đủ về những triết lý đó, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu về văn bản Thương nhớ bầy ong dưới đây:
- Tổng hợp những đoạn văn về văn bản Thương nhớ bầy ong
-- Mod Ngữ văn 6 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Nhà nhân vật tôi có truyền thống nuôi ong. Tuổi thơ của nhân vật tôi gắn liền với những đõ ong đó, mặc dù bị ong đốt nhiều lần những vẫn rất say mê xem đàn ong bay ra họp đàn trước đõ. Nhân vật tôi rất buồn khi chứng kiến đàn “trại” đi rời bỏ tổ mang theo một con ong chúa bay đi. Nhiều lần khi thấy ong “trại” người chú phải hô lên cho cả xóm ném đất vụn lên để đàn ong mệt lử không thể bay tiếp. Trong một lần ở nhà khi chứng kiến đàn ong “trại” nhân vật tôi đã cố gắng ném vụn đất lên nhưng chẳng có ích gì. Nhân vật tôi buồn không nói nên lời, hình ảnh bầy ong bay đi như một mảnh linh hồn của nhân vật tôi đã bị san sẻ đi nơi khác.
Câu trả lời của bạn
Theo em, nhân vật cậu bé xưng “tôi”, trong văn bản chính là tác giả Cù Huy Cận – Điều này được thể hiện qua câu văn “ Và ý thơ cuộc đời, ý thơ vũ trụ, cái xa xôi vắng vẻ sau này ám ảnh tôi, ngày thơ bé tôi đã nghe rồi, mỗi lần ong trại”. Ông là một nhà thơ nổi tiếng của nước ta, những bài thơ của ông thường thấm đẫm một nỗi buồn mênh mang khó tả.
Câu trả lời của bạn
- Theo em, “Thương nhớ bầy ong” thuộc kiểu hồi kí vừa kể lại sự việc vừa kể lại cảm xúc, suy tư của mình trước sự việc ấy.
- Có thể khẳng định được điều ấy vì nhân vật tôi đã kể về những lần ong trại và từ đó thể hiện những suy nghĩ, chiêm nghiệm của mình: những vật vô tri vô giác, nhỏ nhẻ, vụn vặt cũng mang một linh hồn vương vấn với hồn ta và khiến ta yêu mến. Những cảm xúc ngày thơ bé đó cũng đã ảnh hưởng, ám ảnh đến tác giả về sau.
Câu trả lời của bạn
- Theo em, không thể bỏ bớt cụm từ “sau này” hoặc “ngày thơ bé”
- Vì câu văn thể hiện những cảm xúc, suy tư trong quá khứ đã ảnh hưởng đến ý thơ, những cảm xúc trong thơ của tác giả sau này.
- Tác dụng của việc sử dụng các cụm từ chỉ thời gian trong hồi kí:
+ Đó là mối liên hệ giữa quá khứ với hiện tại và tương lai. Nên nếu bỏ bớt cụm từ, người đọc sẽ không thể hiểu được ý nghĩa của câu văn.
+ Các sự việc trong hồi kí thường được kể theo trình tự thời gian. Vì vậy cần có các cụm từ chỉ thời gian để xác định được thời điểm xảy ra sự việc.
Câu trả lời của bạn
* Văn bản thuộc thể loại hồi kí vì nó mang những đặc điểm đặc trưng của thể loại:
- Kể lại những sự việc mà người viết trực tiếp tham dự trong quá khứ. Trong văn bản, tác giả đã kể lại sự việc trong quá khứ khi gia đình nuôi ong và chứng kiến cảnh “ong trại” với tâm trạng buồn bã.
- Người kể chuyện: ngôi thứ nhất, xưng “tôi”.
- Hình thức ghi chép: tác giả ghi chép lại những sự việc có thật khi tác giả chứng kiến “ong trại” và truyện được kể hấp dẫn, sâu sắc, thể hiện những tâm sự, chiêm nghiệm của tác giả.
Câu trả lời của bạn
- Tác giả đã sử dụng 3 lần từ “linh hồn”.
- Từ linh hồn được hiểu là phần tinh thần sâu kín thiêng liêng nhất mang lại sức sống cho con người, sự vật.
- Thế nhưng với cách dùng từ “linh hồn” của tác giả trong đoạn văn có nét khác biệt: những vật vô tri, vô giác, nhỏ nhẹ, vụn vặt như giá đặt đõ ong, chậu nước con ở chân giá… đều có linh hồn khiến cho con người phải nhớ nhung, yêu mến.
Câu trả lời của bạn
Đặc điểm hồi kí của đoạn trích
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Tình cảm của nhân vật “tôi”:
=> một tâm hồn nhạy cảm, chất chứa nhiều cảm xúc.
Câu trả lời của bạn
Khi chứng kiến đàn ong bỏ đi, nhân vật “tôi” khi chứng kiến bày ong bỏ tổ bay đi đã diễn tả nỗi buồn thể hiện qua các câu văn:
Câu trả lời của bạn
Cách quan sát, những hiểu biết về thiên nhiên của tác giả qua phần 1 văn bản Thương nhớ bầy ong: Thể hiện sự hiểu biết quan sát tỉ mỉ, tinh tế, sự am hiểu về đời sống của bầy ong của tác giả.
Câu trả lời của bạn
“Ong trại” có nghĩa là một phần đàn ong rời bỏ tổ nhà, mang theo một ong chúa – con duy nhất trong đàn ong có khả năng sinh sản.
Câu trả lời của bạn
Nhân vật nhớ về kí ức khi gia đình còn nuôi ong.
=> Nhân vật “tôi”: mải mê quan sát, ngắm đàn ong không chán mắt.
=> Tâm trạng: Buồn trước sự quạnh quẽ của chiều quê, nhất là khi cả nhà đi vắng…
Câu trả lời của bạn
Bài học:
+ Đưa ra nhận định thi sĩ phương Tây: Những vật vô tri vô giác đều có một linh hồn, nó vương vấn với hồn ta và khiến ta yêu mến.
+ Liên hệ với bản thân: Bao nhiêu vật nhỏ nhẻ, vụn vặt đã gom góp cho tôi những cảm giác đầu tiên, những cái nhìn ngó đầu tiên vào ý nghĩa cuộc đời và vũ trụ.
+ Liên hệ với thơ ca của mình: Ý thơ cuộc đời, ý thơ vũ trụ, cái xa xôi vắng vẻ sau này ám ảnh tôi, ngày thơ bé tôi đã nghe rồi. Linh hồn của đất đá, có phải là một điều bịa đặt của các thi nhân đâu.
Câu trả lời của bạn
Văn bản “Thương nhớ bầy ong” của Huy Cận đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc và gợi ra nhiều suy ngẫm cho mỗi người về những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống. Dưới dòng hồi ký chân thực, nhẹ nhàng của nhân vật, bầy ong vô tri vô giác đã hiện lên với tất cả linh hồn và vẻ đẹp mà chúng đem lại cho cuộc sống của nhân vật “tôi”. Đối với cậu bé, bầy ong đó không chỉ đem mật ngọt, chúng còn tạo nên hồi ức tuổi thơ khiến nhân vật háo hức ngắm nhìn và buồn da diết khi chúng bay đi. Qua đó, nhà văn nêu lên triết lí, những vật nhỏ bé, vô tri vô giác đều gây vương vấn, ám ảnh vào tâm hồn, ảnh hưởng đến thơ ca, nghệ thuật của mỗi người. Cuộc sống của chúng ta có biết bao vật nhỏ bé, vụn vặt mà ta không để tâm, để mắt đến. Đọc văn bản của Huy Cận, rồi nhìn lại cuộc sống chung quanh, ta cảm giác thứ gì cũng mang trong mình một sứ mệnh, một linh hồn riêng. Và tự đó, ta tự nhủ mình cần phải yêu mến, trân trọng, nâng niu những vật nhỏ bé quanh mình, vì tất thảy đều có những tâm tình riêng.
Câu trả lời của bạn
Vạn vật trên đời đều có linh hồn và xứng đáng được trân trọng, nâng niu
Câu trả lời của bạn
“Thương nhớ bầy ong” là hồi ức của nhân vật tôi về những đõ ong mà nhân vật tôi đã từng được nhìn thấy, cảm nhận, mê đắm ngày nhỏ. Kèm theo những hồi ức tươi đẹp ấy là nỗi buồn không dứt, buồn đến phát khóc khi chúng rời xa. Từ đó nêu lên triết lí, những vật nhỏ bé, vô tri vô giác đều gây vương vấn, ám ảnh vào tâm hồn, ảnh hưởng đến thơ ca, nghệ thuật của mỗi người.
Câu trả lời của bạn
Trong cuộc sống, có những điều bé nhỏ nhưng mang ý nghĩa lớn lao mà con người đôi khi vô tình lại quên mất chúng. Thật vậy, những điều bé nhỏ, giản dị nhưng ngập tràn tấm lòng yêu thương và tử tế của con người trong đó thì đều đáng quý biết nhường nào. Trong gia đình, con cháu rót nước cho ông bà, đấm lưng cho bố mẹ, nhặt hộ em quyển vở rơi,... Trong trường học, học sinh đối xử hòa nhã, thân thiện với các bạn khác. Hay như ngoài xã hội, con người dễ dàng bỏ qua, xí xóa cho nhau những cú va chạm nho nhỏ; dễ dàng mỉm cười với nhau để bỏ qua mọi chuyện,... Và ở ngôi nhà thân yêu, từng cái cây trong vườn, mỗi chú chó, chú mèo, hay ô gạch trên sàn nhà đều mang những tâm tình, niềm vui và ý nghĩa riêng. Người biết trận trọng, yêu thương, nâng niu từ những điều nhỏ nhặt là người đang sống ý nghĩa từng ngày. Trong những hoàn cảnh khó khăn thử thách thì những điều bé nhỏ nhưng thiêng liêng, bé nhỏ ấy lại càng có ý nghĩa hơn. Trong thời kỳ dịch bệnh Covid-19 vừa qua, chắc hẳn chúng ta đã nghe rất nhiều những câu chuyện ấm áp tình người về phát khẩu trang miễn phí, phát gạo miễn phí,.... Tất cả những hành động bé nhỏ mà ấm áp tình người đó đều góp phần tạo nên sức mạnh cộng đồng vượt qua những chông gai và thử thách. Những điều bé nhỏ nhưng mang ý nghĩa lớn thì đều đem đến ý nghĩa lớn cho cộng đồng và những người xung quanh. Làm những điều bé nhỏ với trái tim chân thành đó là cách mà con người sống ý nghĩa hơn bao giờ hết. Tóm lại, những điều bé nhỏ chính là những điều bé nhỏ nhưng tràn ngập yêu thương mà ai trong chúng ta cũng nên làm để cho cuộc sống thêm tốt đẹp hơn.
Câu trả lời của bạn
Nhân vật “tôi” trong văn bản Thương nhớ bầy ong của Huy Cận là nhân vật để lại trong bạn đọc nhiều suy ngẫm. Thương nhớ bầy ong là hồi ức của nhân vật tôi về những đõ ong mà nhân vật tôi đã từng được nhìn thấy, cảm nhận, mê đắm ngày nhỏ. Kèm theo những hồi ức tươi đẹp ấy là nỗi buồn không dứt, buồn đến phát khóc khi chúng rời xa. Hồi kí bắt đầu với kí ức “ngày xưa” thời ông nội còn sống, khi trong nhà có thật nhiều đõ ong. Cậu bé đã say mê bầy ong và yêu quý chúng suốt cả quãng ấu thơ. Dù bị ong đốt, chú vẫn thích ngắm nhìn và còn buồn da diết khi ong bỏ bay đi. Đó là tình cảm yêu thương, là tấm lòng nhân hậu và sự trân trọng của cậu bé với những anh bạn nhỏ. Bầy ong không chỉ cho mật, cho ngọt ngào hoa trái mà chúng còn vẽ nên một mảng màu tuổi thơ đẹp đẽ cho cậu bé trong câu chuyện. Chính vì vậy mà khi ong bỏ đi, cậu bé đã buồn đến mức “tưởng như một mảnh hồn tôi đã san đi nơi khác”. Có thể trong suy nghĩ của nhiều người, những vật vụn vặt thì không có giá trị nhưng đối với cậu bé, bầy ong đó đã nằm sâu trong linh hồn của cậu. Từ hồi ức về bầy ong, nhân vật “tôi” đã nêu lên triết lí, những vật nhỏ bé, vô tri vô giác đều gây vương vấn, ám ảnh vào tâm hồn, ảnh hưởng đến thơ ca, nghệ thuật của mỗi người, từ đó mà vun vén nên những tác phẩm độc đáo mang cho đời những màu sắc, dư âm.
Câu trả lời của bạn
- Về nội dung: Thương nhớ bầy ong là hồi ức của nhân vật tôi về những bầy ong mà nhân vật tôi đã từng được nhìn thấy, cảm nhận, mê đắm ngày nhỏ. Kèm theo những hồi ức tươi đẹp ấy là nỗi buồn không dứt, buồn đến phát khóc khi chúng rời xa. Từ đó nêu lên triết lí, những vật nhỏ bé, vô tri vô giác đều gây vương vấn, ám ảnh vào tâm hồn, ảnh hưởng đến thơ ca, nghệ thuật của mỗi người.
- Về nghệ thuật: Hồi kí kết hợp các biện pháp tu từ: so sánh, câu hỏi tu từ, đối lập.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *