Lịch sử và Địa lí 6 Bài 19: Bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X SGK Chân trời sáng tạo là tài liệu được DapAnHay biên soạn và tổng hợp đầy đủ giới thiệu đến các em học sinh lớp 6, qua nội dung tài liệu giúp các em có thể khái quát, nắm rõ được các cuộc khởi nghĩa lịch sử, ý nghĩa và kết quả của các cuộc khởi nghĩa mang lại. Hi vọng tài liệu sẽ giúp ích được nhiều cho các em. Chúc các em có kết quả học tập tốt.
1.1.1. Họ Khúc xây dựng nền tự chủ
- Từ cuối thế kỉ IX, nhà Đường suy yếu. Nhân cơ hội đó, Khúc Thừa Dụ, một hào trưởng ở Hải Dương ngày nay đã đánh chiếm thành Đại La và tự xưng là Tiết độ sứ.
- Năm 907, Khúc Thừa Dụ mất, con trai là Khúc Hạo lên thay. Trong 10 năm (907-917), chính quyền Khúc Hạo đã tiến hành nhiều cải cách tiến bộ, đặt nền móng cho chính quyền tự chủ của một nhà nước độc lập với phương Bắc.
1.1.2. Dương Đình Nghệ chống quân Nam Hán, củng cố nền tự chủ
- Diễn biến:
+ Mùa thu năm 930, quân Nam Hán xâm lược nước ta, Dương Đình Nghệ lãnh đạo nhân dân đấu tranh chống giặc.
+ Dương Đình Nghệ xây dựng lực lượng ngày càng lớn mạnh tại làng Ràng (Thiệu Dương, Thanh Hóa)
+ Năm 931, ông đem quân ra tấn công thành Đại La
+ Quân Nam Hán xin viện binh nhưng viện binh không kịp đến thì đội quân của Dương Đình Nghệ chiếm được Đại La, chủ động đón đánh quân tiếp viện do Trình Bảo cầm đầu
+ Quân Nam Hán đại bại, chủ tướng bị chém đầu.
- Kết quả:
+ Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi. Đất nước ta giành lại được quyền tự chủ, Dương Đình Nghệ tự xưng là Tiết độ sứ tiếp tục xây dựng nền tự chủ.
- Tóm tắt kế hoạch đánh giặc của Ngô Quyền:
+ Điểm mạnh của kẻ thù: mạnh khi ở chiến thuyền, ta không phòng bị được trước.
+ Điểm yếu của kẻ thù: dễ thụ động, hoang mang, hoảng loạn, rối lòng quân khi gặp hiện tượng nào đó bị bất ngờ.
+ Thời điểm: Cuối năm 938, Lưu Hoàng Tháo đem thuyền chiến lăm le tiến vào bờ cõ nước ta
+ Địa điểm: Trên sông Bạch Đằng.
- Cách đánh:
+ Ngô Quyền sai người đem cọc vạt nhọn đầu bịt sắt đóng ngầm trước của biển.
+ Khi quân giặc tiến vào, Ngô Quyền sẽ cho thuyền nhỏ ra khiêu chiến, nhử quân giặc tiến vào sâu cửa sông, nhử quân giặc vào bãi cọc ngầm.
+ Khi thủy triều rút, Ngô Quyền hạ lệnh tấn công, thuyền giặc va vào cọc nhọn, ta đem thuyền nhỏ ra đánh khiến quân giặc hoảng loạn nhảy xuống sông, Lưu Hoằng Tháo tử trận.
- Ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng đối với lịch sử dân tộc:
+ Trận thắng lớn ở sông Bạch Đằng năm 938 có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với lịch sử Việt Nam, nó đã giúp chấm dứt 1000 năm Bắc thuộc trong lịch sử Việt Nam, mở ra một thời kỳ độc lập tự chủ lâu dài.
Câu 1
Việc nhà Đường công nhân chức Tiết độ sứ cho Khúc Thừa Dụ thể hiện điều gì?
Phương pháp giải:
Dựa vào thông tin trong bài học
Hướng dẫn giải:
Việc nhà Đường công nhận chức Tiết độ sứ cho Khúc Thừa Dụ thể hiện:
+ Nhà Đường phải buộc thừa nhận người Việt có quyền cai quản đất nước của mình.
+ Chế độ đô hộ của phong kiến phương Bắc đối với nước ta chấm dứt về danh nghĩa.
Câu 2
Hãy cho biết những việc làm của Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo để xây dựng nền tự chủ cho dân tộc.
Phương pháp giải:
Nghiên cứu nội dung mục Họ khúc xây dựng nền tự chủ, phân tích rút ra những việc làm của Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo để xây dựng nền tự chủ cho dân tộc.
Hướng dẫn giải:
- Những việc làm của Khúc Thừa Dụ và Khúc Hạo để xây dựng nền tự chủ cho dân tộc:
+ Chủ trương:" Chính sự cốt chuộng khoan dung, giản dị, nhân dân đều được yên vui".
+ Tổ chức lại các đơn vị hành chính.
+ Bãi bỏ chính sách bốc lột của quan lại đô hộ.
+ Chiêu mộ thêm binh lính.
+ Chỉnh lại mức thuế, đặt quan lại mới phụ trách việc thu thuế.
=>Đặt nền móng cho việc xây dựng chính quyền tự chủ của một nhà nước độc lập với phương Bắc.
Câu 3
Dựa vào lược đồ 19.2 kết hợp với thông tin trong bài học, em hãy trình bày những điểm chính về diễn biến và kết quả chống quân Nam Hán do Dương Đình Nghệ lãnh đạo.
Phương pháp giải:
Dựa vào thông tin trong bài học
Hướng dẫn giải:
Việc nhà Đường công nhận chức Tiết độ sứ cho Khúc Thừa Dụ thể hiện:
+ Nhà Đường phải buộc thừa nhận người Việt có quyền cai quản đất nước của mình.
+ Chế độ đô hộ của phong kiến phương Bắc đối với nước ta chấm dứt về danh nghĩa.
Dựa vào thông tin và các tư liệu bên dưới, em hãy:
- Tóm tắt kế hoạch đánh giặc của Ngô Quyền (nhận định điểm mạnh, điểm yếu của kẻ thù; địa điểm đón đánh; dự kiến về thời gian và cách đánh,…)
-Nêu ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng đối với lịch sử dân tộc.
Phương pháp giải:
Căn cứ vào nội dung kiến thức trong bài học tiến hành phân tích các ý chính lập sơ đồ tóm tắt kế hoạch đánh giặc của Ngô Quyền.
Hướng dẫn giải:
Tóm tắt kế hoạch đánh giặc của Ngô Quyền:
+ Điểm mạnh của kẻ thù: chiến thuyền to, hiện đại. Quân đông, được trang bị tinh nhuệ.
+ Điểm yếu của kẻ thù: dễ thụ động, hoang mang, hoảng loạn, rối lòng quân khi gặp hiện tượng nào đó bị bất ngờ
+ Thời điểm: Cuối năm 938, Lưu Hoàng Tháo đem thuyền chiến lăm le tiến vào bờ cõ nước ta
+ Địa điểm: Trên sông Bạch Đằng.
Cách đánh:
+ Ngô Quyền sai người đem cọc vạt nhọn đầu bịt sắt đóng ngầm trước của biển
+ Khi quân giặc tiến vào, Ngô Quyền sẽ cho thuyền nhỏ ra khiêu chiến, nhử quân giặc tiến vào sâu cửa sông, nhử quân giặc vào bãi cọc ngầm
+ Khi thủy triều rút, Ngô Quyền hạ lệnh tấn công, thuyền giặc va vào cọc nhọn, ta đem thuyền nhỏ ra đánh khiến quân giặc hoảng loạn nhảy xuống sông, Lưu Hoằng Tháo tử trận.
Ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng đối với lịch sử dân tộc:
- Trận thắng lớn ở sông Bạch Đằng năm 938 có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với lịch sử Việt Nam, nó đã giúp chấm dứt 1000 năm Bắc thuộc trong lịch sử Việt Nam, mở ra một thời kỳ độc lập tự chủ lâu dài.
Học xong bài này các em có thể:
+Trình bày được những nét chính về các cuộc vận động giành quyền tự chủ của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của họ Khúc và họ Dương.
+ Mô tả được những nét chính của trận chiến Bạch Đằng lịch sử năm 938 và những điểm độc đáo trong tổ chức đánh giặc của Ngô Quyền
+ Nêu được ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Bạch Đằng năm 938
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 6 Chân trời sáng tạo Chương 5 Bài 19 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán xâm lược lần thứ nhất thắng lợi có ý nghĩa gì quan trọng?
Đâu không phải chính sách của Khúc Hạo nhằm xây dựng một đất nước tự chủ?
Nội dung nào phản ánh đúng điều kiện thuận lợi để Khúc Thừa Dụ nổi dậy giành quyền tự chủ thành công?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 6 Chân trời sáng tạo Chương 5 Bài 19để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Giải bài 1 phần Luyện tập và vận dụng trang 99 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Chân trời sáng tạo
Giải bài 2 phần Luyện tập và vận dụng trang 99 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Chân trời sáng tạo
Giải bài 1 trang 59 Sách bài tập Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 2 trang 59 Sách bài tập Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 3 trang 60 Sách bài tập Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 4 trang 61 Sách bài tập Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 5 trang 61 Sách bài tập Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Giải bài 6 trang 62 Sách bài tập Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo - CTST
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa Lí DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán xâm lược lần thứ nhất thắng lợi có ý nghĩa gì quan trọng?
Đâu không phải chính sách của Khúc Hạo nhằm xây dựng một đất nước tự chủ?
Nội dung nào phản ánh đúng điều kiện thuận lợi để Khúc Thừa Dụ nổi dậy giành quyền tự chủ thành công?
Người nào đã lãnh đạo nhân dân kháng chiến chống quân Nam Hán lần thứ nhất giành thắng lợi?
Khúc Hạo chủ trương xây dựng đất nước tự chủ theo đường lối?
Mùa thu năm 930, quân Nam Hán:
Sau khi lên thay cha, Khúc Hạo đã quyết định xây dựng đất nước tự chủ theo đường lối nào ?
Đầu năm 906, vua Đường buộc phải phong Khúc Thừa Dụ làm chức gì ?
Ngô Quyền từ vùng châu Ái đem quân ra đánh Kiều Công Tiễn vào thười gian nào?
Chiến lược đánh giặc Nam Hán của Ngô Quyền cụ thể được cho là có nét gì nổi bật?
Điều sự kiện vào các mốc thời gian trong sơ đồ bên dưới? Tại sao những sự kiện đó lại tạo nên bước ngoặt lịch sử đầu thế kỉ X
Em hãy tra cứu thông tin để biết hiện nay có những con đường, trường học, xã hay di tích lịch sử,… nào mang tên các vị anh hùng dân tộc trong thời Bắc thuộc.
Chọn các dữ kiện điển vào chỗ trống
a. tự chủ b. suy yếu c. cải cách
d. phong chức e. Khúc Hạo f. Đại La
g. xây dựng h. độc lập i. Tiết độ sứ
Từ cuối thế kỉ IX, nhà Đường ...................... Nhân cơ hội đó, Khúc Thừa Dụ, một hào trưởng ở Hải Dương ngày nay đã đánh chiếm thành ….................. và tự xưng ........................, xây dựng một chính quyền …...................... Năm 906, nhà Đường buộc phải ........................... Tiết độ sứ cho Khúc Thừa Dụ. Năm 907, Khúc Thừa Dụ mất, con trai là ......................... lên thay. Trong 10 năm (907 - 917), chính quyền Khúc Hạo đã tiến hành nhiều ...................tiến bộ, đặt nền móng cho việc …....................... chính quyền tự chủ của một nhà nước …...................... với phương Bắc.
Em hãy chọn Đúng hoặc Sai cho những câu bên dưới.
Ghi Ð vào trước câu đúng, S trước câu sai
- Mùa đông năm 930, quân Nam Hán xâm lược nước ta.
- Dương Đình Nghệ, một vị tướng cũ của Khúc Hạo, lãnh đạo nhân dân tiếp tục đấu tranh chống Nam Hán.
- Từ Mê Linh, Dương Đình Nghệ xây dựng lực lượng ngày càng lớn mạnh.
- Năm 931, Dương Đình Nghệ đem quân ra tấn công thành Đại La.
- Quân Nam Hán lo sợ, vội cho người về nước xin viện binh.
- Viện binh đến bao vây và uy hiếp thành Đại La
- Quân Nam Hán đại bại, chủ tướng Hốt Tất Liệt bị chém đầu.
- Sau khi đánh tan quân Nam Hán, Dương Đình Nghệ tự xưng Hoàng đế, khôi phục nến tự chủ.
Hai tư liệu dưới viết về trận Bạch Đằng năm 938. Cả hai đều được viết vào thế kỉ XIII - XV.
“Định kế rồi (Ngô Quyền) bèn cho đóng cọc ở hai bên cửa biển. Khi nước triều lên, Quyền sai người đem thuyền nhẹ ra khiêu chiến, giả thua chạy để dụ địch đuổi theo. Hoằng Tháo quả nhiên tiến quân vào. Khi binh thuyền đã vào trong vùng cắm cọc, nước triều rút, cọc nhô lên, Quyền bèn tiến quân ra đánh, ai nấy đều liều chết. [Quân Hoằng Tháo] không kịp sửa thuyền mà nước triều rút xuống rất gấp, thuyền đều mắc vào cọc mà lật úp, rối loạn tan vỡ, quân lính chết đuối quá nửa. Quyền thừa thắng đuổi đánh, bắt được Hoằng Tháo giết đi. Vua Hán thương khóc, thu nhặt quân lính còn sót rút về”
(Đại Việt sử kí toàn thư, tập I, NXB. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1 998, tr. 203 - 204)
“Khi Hoằng Tháo tới Giao Châu, Ngô Quyền đã giết Công Tiễn, rồi đem quân đón đánh Tháo. Trước đó, Ngô Quyền đã cho cắm cọc vót nhọn và bọc sắt ở cửa biển rồi, khiến người đem thuyền nhẹ, chờ khi nước thuỷ triều dâng lên thì khiêu chiến, giả thua, chạy trốn. Hoằng Tháo đuổi theo, một lát sau, thuỷ triều xuống, các chiến thuyền của Tháo bị mắc cọc, không trở về được, khiến cho quân bị tan rã và chết đuối. Khi ấy, Nghiêm (tên của vua Nam Hán - người dẫn) tới đồn trú ở cửa biển để cứu trợ, nhưng nghe nói Tháo bị thất trận, bèn trở về”.
(Lê Tắc, An Nam chí lược, thế kỉ XIV - bản dịch tiếng Việt)
Hoàn thành các câu hỏi dưới đây sẽ giúp em xác minh tính chính xác về những gì đã xảy ra trong trận Bạch Đằng năm 938.
1. Điểm gì khác nhau trong nội dung hai văn bản?
2. Những thông tin gì mô tả trận đánh mà hai tư liệu đều giống nhau?
3. Em hãy viết ra 5 câu mà em có ấn tượng nhất, rút từ hai tư liệu đó để mô tả về trận chiến trên sông Bạch Đằng năm 938.
Đánh giá về chiến thắng Bạch Đằng, hai bộ cổ sử lớn nhất của thời kì phong kiến Việt Nam viết như sau.
“Tiền Ngô Vương có thể lấy quân mới họp của nước Việt ta mà đánh tan được trăm vạn quân của Lưu Hoằng Tháo, mở nước xưng vương. Làm cho người phương Bắc không dám sang lại nữa. Có thể nói là một lần nổi giận mà yên được dân, mưu giỏi mà đánh giặc cũng giỏi vậy”.
(Đại Việt sử kí toàn thư, tập I, NXB. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1998, tr. 203 - 204)
“Ngô Quyền gặp được nguy triều Nam Hán là một nước nhỏ, Hoằng Tháo là thằng hèn kém nên mới có được trận thắng trên sông Bạch Đằng. Đó là một việc may, có gì đáng khen”
(Khâm định Việt sử thông giám cương mục, tập 1, NXB. Giáo dục, 2007, trang 211)
Em đồng ý với nhận định nào? Vì sao?
Điền sự kiện vào các chỗ trống trong sơ đồ bên dưới
Dựa vào sơ đồ và các thông tin dưới đây, hãy sắp xếp thời gian, kết quả đúng với tên các cuộc đấu tranh giành độc lập mà em được tìm hiểu trong hai bài 18 và 19
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Ngô Quyền đã có công lao lãnh đạo nhân dân đánh thắng quân Nam Hán năm 938, kết thúc thời kì Bắc thuộc.
Câu trả lời của bạn
Cả hai cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán do Dương Đình Nghệ và Ngô Quyền lãnh đạo đều giành thắng lợi.
Câu trả lời của bạn
Năm 907, Khúc Thừa Dụ mất, con trai là Khúc Hạo lên thay. Trong 10 năm (907-917), chính quyền Khúc Hạo đã tiến hành nhiều cải cách tiến bộ, đặt nền móng cho chính quyền tự chủ của một nhà nước độc lập với phương Bắc. (SGK-trang 96)
Câu trả lời của bạn
Chức Tiết độ sứ đứng đầu là người Việt, không phải người Hán chứng tỏ nhân dân Việt Nam đã gành được quyền tự chủ, nhà Đường suy yếu nên buộc phải công nhận nền tự chủ của người Việt.
Câu trả lời của bạn
Trận thắng lớn ở sông Bạch Đằng năm 938 là cột mốc chấm dứt hơn 1000 năm Bắc thuộc, mở ra một thời kỳ độc lập tự chủ lâu dài cho lịch sử dân tộc (SGK-trang 99)
Câu trả lời của bạn
Kiều Công Tiễn sai người cầu cứu nhà Nam Hán. Năm 938, quân Nam Hán vượt biển sang xâm lược nước ta (SGK-trang 98)
Câu trả lời của bạn
Khi thủy triều rút, Ngô Quyền hạ lệnh tấn công, thuyền giặc va vào cọc nhọn, ta đem thuyền nhỏ ra đánh khiến quân giặc hoảng loạn nhảy xuống sông, Lưu Hoằng Tháo tử trận. (SGK-trang 99)
Câu trả lời của bạn
Từ cuối thế kỉ IX, nhà Đường suy yếu. Nhân cơ hội đó, Khúc Thừa Dụ, một hào trưởng ở Hải Dương ngày nay đã đánh chiếm thành Đại La và tự xưng là Tiết độ sứ (SGK-trang 96)
Câu trả lời của bạn
Năm 930, quân Nam Hán xâm lược nước ta, Dương Đình Nghệ lãnh đạo nhân dân đấu tranh chống giặc. Đây là lần đầu tiên quân Nam Hán sang đánh nước ta.
Câu trả lời của bạn
Ngô Quyền sai người đem cọc vạt nhọn đầu bịt sắt đóng ngầm ở cửa biển - thuộc sông Bạch Đằng (SGK-trang 98)
Câu 1. Khi bị cai trị và đô hộ, tình hình xã hội của nước ta như thế nào?
A. Phân hóa nhiều.
B. Vẫn như cũ.
C. Bị lệ thuộc.
D. Có chuyển biến.
Câu 2. Quá trình đấu tranh để bảo tồn nền văn hóa của dân tộc đã được thể hiện trên mấy phương diện?
A. 3. B. 4. C. 5. D. 6.
Câu 3. Nhân dân ta đã làm gì để phát triển văn hóa dân tộc?
A. Kế thừa hoàn toàn.
B. Tiếp thu chọn lọc.
C. Chủ động học tập.
D. Vận dụng cái cũ.
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Năm 931, Dương Đình Nghệ dấy binh khởi nghĩa ở làng Ràng (Thiệu Dương, Thanh Hóa).
Câu trả lời của bạn
Năm 938, Ngô Quyền lãnh đạo người Việt nội dậy đấu tranh, chống lại cuộc xâm lược của nhà Nam Hán.
Câu trả lời của bạn
Năm 931, Dương Đình Nghệ lãnh đạo người Việt nội dậy đấu tranh, chống lại cuộc xâm lược của nhà Nam Hán.
Câu trả lời của bạn
Năm 931, Dương Đình Nghệ lãnh đạo người Việt đấu tranh chống quân Nam Hán xâm lược.
Câu trả lời của bạn
- Một số nội dung trong công cuộc cải cách của Khúc Hạo:
+ Tổ chức lại các đơn vị hành chính.
+ Bãi bỏ chính sách bóc lột của quan lại đô hộ.
+ Chiêu mộ thêm binh lính, chỉnh lại mức thuế.
Câu trả lời của bạn
Sau khi Khúc Thừa Dụ mất, Khúc Hạo lên thay. Chính quyền Khúc Hạo đã tiến hành nhiều cải cách tiến bộ, đặt nền móng cho việc xây dựng chính quyền tự chủ của người Việt.
“Ai người đánh giặc trên sông,
Dựng bãi cọc ngầm, phá quân Nam Hán?”
Câu trả lời của bạn
Nội dung câu đố trên đề cập đến Ngô Quyền.
Câu trả lời của bạn
Kế sách đóng cọc gỗ trên sông Bach Đằng của Ngô Quyền đã được quân dân nhà Trần kế thừa, vận dụng để đánh đuổi quân xâm lược Nguyên (1288).
Câu trả lời của bạn
Nét độc đáo về nghệ thuật quân sự của trận Bạch Đằng năm 938 do Ngô Quyền tổ chức là: Lợi dụng thủy triều và địa thế tự nhiên hiểm trở của vùng cửa sông Bạch Đằng để tổ chức trận địa mai phục.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *