Thạch Sanh là truyện cổ tích thần kì, nhân vật thuộc kiểu người dũng sĩ, đây là mô típ phổ biến trong truyện cổ tích Việt Nam và thế giới. Câu chuyện với những tình tiết bất ngờ, hợp lí đã tạo nên sức hấp dẫn với người đọc. Để hiểu hơn về bài học thuộc sách Kết nối tri thức này, DapAnHay mời các em cùng tham khảo bài học chi tiết dưới đây.
(1) Trong thế giới tưởng tượng, những con vật kì ảo thường được hình dung là có nhiều đặc điểm kì lạ, biết nói tiếng người, có nhiều phép thần thông, biến hóa, có thể hại người hoặc giúp ích cho con người. Việc sáng tạo ra những con vật kì ảo thường đem lại sự hấp dẫn, thú vị cho câu chuyện. Hãy tưởng tượng, vẽ một con vật kì ảo và giới thiệu về con vật đó.
Gợi ý:
- Học sinh có thể vẽ con chằn tinh, đại bàng, rồng…
(2) Em cũng có thể làm tương tự với việc tưởng tượng ra các đồ vật kì ảo, Trình bày về đặc điểm và chức năng của đồ vật đó.
Gợi ý:
- Học sinh có thể vẽ cung thần - bách phát bách trúng, niêu cơm thần - ăn hết lại đầy…
a. Giới thiệu sự ra đời của Thạch Sanh:
- Xuất thân khác người: Là thái tử của Ngọc Hoàng, xuống trần đầu thai làm người.
- Sự ra đời kì lạ:
- Khi trưởng thành, Ngọc Hoàng sai thiên thần xuống dạy đủ phép thần thông, các loại võ nghệ.
=> Thạch Sanh có xuất thân vừa phi thường vừa bình thường. Bình thường vì chàng là con của một vợ chồng nông dân nghèo khổ tốt bụng, lại sớm mồ côi cả cha lẫn mẹ, sống một mình khổ cực. Phi thường vì chàng lại chính là thái tử của Ngọc Hoàng đầu thai xuống làm người thường, được thần dạy nhiều phép thần thông và các loại võ nghệ.
b. Thạch Sanh chiến thắng chằn tinh nhưng bị Lí Thông cướp công:
* Sự gặp gỡ và quen biết Lí Thông:
- Một hôm, Lí Thông đi qua thấy Thạch Sanh gánh về một bó củi lớn, nghĩ bụng: “Người này khỏe như voi. Nó về ở cùng thì lợi biết bao nhiêu”. Lí Thông liền lân la lại gần làm quen rồi gạ Thạch Sanh kết nghĩa huynh đệ.
=> Lí Thông là một con người mưu mô, tiếp cần Thạch Sanh nhằm có lợi cho bản thân.
* Thạch Sanh giết chết đại bàng:
- Hoàn cảnh: Trong vùng có một con chằn tinh tác yêu tác quái. Nó bắt dân làng mỗi năm phải nộp cho nó một mạng người. Năm ấy đến lượt nhà Lí Thông, hắn liền nghĩ kế khiến Thạch Sanh đi nộp mạng thay mình (lừa đi trông miếu thay). Thạch Sanh tốt bụng giúp đỡ Lí Thông mà không hay biết mình bị lừa gạt.
=> Qua đó, có thể thấy, Thạch Sanh là một người thật thà và tốt bụng.
- Diễn biến: Thạch Sanh đang lim dim mắt thì chằn tinh hiện ra định vồ lấy chàng. Thạch Sanh dùng nhiều loại võ thuật đánh con quái vật. Không lâu sau thì lưỡi búa của chàng đã xé xác nó làm đôi.
- Kết quả: Thạch Sanh chặt đầu con quái vật đem về. Khi trở về, mẹ con Lí Thông rất sợ hãi nhưng sau đó đã nghĩ ra kế lừa Thạch Sanh phải trốn đi: Đó là con vật nuôi của vua, giết nó là mang tội. Lí Thông nhân cơ hội đó đem đầu con chằn tinh vào dâng vua và được thường.
=> Lí Thông là một con người vong ơn bội nghĩa, hãm hại cả người đã cứu mạng mình.
c. Thạch Sanh đánh nhau với đại bàng cứu công chúa, cứu con vua Thủy Tề, Lí Thông bị trừng phạt:
- Thạch Sanh đánh nhau với đại bàng cứu công chúa:
- Thạch Sanh cứu con vua Thủy Tề:
=> Thạch Sanh là một chàng trai dũng cảm và tốt bụng.
d. Thạch Sanh đánh đàn minh oan, Lí Thông bị trừng phạt:
- Sau khi trở về Thạch Sanh bị oan hồn chằn tinh và đại bàng hãm hại, bị bắt vào ngục tối.
- Công chúa sau khi được cứu trở về liền không nói, không cười. Khi nghe tiếng đàn của Thạch Sanh, công chúa bỗng cười nói vui vẻ.
- Vua thấy lạ bèn cho gọi Thạch Sanh vào gặp. Chàng liền đem hết nỗi oan kể cho vua nghe.
- Bấy giờ mọi người liền hiểu ra, còn Lí Thông thì bị trừng trị thích đáng.
=> Kết cục xứng đáng cho kẻ độc ác xấu xa, vong ân phụ nghĩa.
e. Thạch Sanh lấy được công chùa và đánh bại mười tám nước chư hầu:
- Thạch Sanh được vua gả công chúa cho.
- Thấy lễ cưới tưng bừng, các nước chư hầu trước kia bị công chúa từ hôn đem quân sang đánh. Thạch Sanh đem đàn ra gảy, tiếng đàn của chàng vừa cất lên đã khiến quân sĩ mười tám nước bủn rủn chân tay xin hàng.
- Thạch Sanh sai nấu cơm thiết đãi, quân sĩ thấy niêu cơm bé xíu liền khinh thường.
- Biết vậy, Thạch Sanh đố họ ăn hết được niêu cơm sẽ trọng thưởng.
- Quân sĩ ăn mãi không hết niêu cơm bé xíu liền cảm ơn rồi kéo nhau về nước.
- Về sau, vua không có con trai nên đã nhường ngôi cho Thạch Sanh.
=> Sự nể phục của quân sĩ mười thám nước Thạch Sanh đã thể hiện ước mơ về sự chiến thắng của lòng yêu chuộng hòa bình.
a. Khái quát về thể loại truyện cổ tích:
* Truyện cổ tích là loại truyện dân gian có nhiều yếu tố hư cấu, kì ảo, kể về số phận và cuộc đời của các nhân vật trong những mối quan hệ xã hội. Truyện cổ tích thể hiện cái nhìn về hiện thực, bộc lộ quan niệm đạo đức, lẽ công bằng và ước mơ về một cuộc sống tốt đẹp ơn của người lao động xưa.
* Một số yếu tố của truyện cổ tích:
- Truyện cổ tích thường kể về những xung đột trong gia đình, xã hội, phản ánh số phận của các cá nhân và thể hiện ước mơ đổi thay số phận của chính họ.
- Nhân vật trong truyện cổ tích đại diện cho các kiểu người khác nhau trong xã hội, thường được chia làm hai tuyến: chính diện (tốt, thiện) và phản diện (xấu, ác).
- Các chi tiết, sự việc thường có tính chất hoang đường, kì ảo.
- Truyện được kể theo trật tự thời gian tuyến tính, thể hiện rõ quan hệ nhân quả giữa các sự kiện.
- Lời kể trong truyện cổ tích thường mở đầu bằng những từ ngữ chỉ không gian, thời gian không xác định. Tùy thuộc vào bối cảnh, người kể chuyện có thể thay đổi một số chi tiết trong lời kể, tạo ra nhiều bản kể khác nhau ở cùng một cốt truyện.
b. Tóm tắt truyện cổ tích Thạch Sanh:
Xưa, có hai vợ chồng già sống nhân hậu mà vẫn chưa có con. Ngọc Hoàng cho Thái tử xuống trần đầu thai làm con hai vợ chồng già ấy. Đó là Thạch Sanh.
Thạch Sanh mồ côi cha mẹ, sống ở gốc đa và được các thiên tướng dạy cho võ nghệ. Lí Thông dỗ Thạch Sanh kết nghĩa anh em với mình. Năm ấy, Lí Thông phải đi nộp mạng cho Chằn Tinh. Hắn đã lừa Thạch Sanh đi thế mạng với lí do đi canh miếu thờ. Thạch Sanh đã giết chết Chằn Tinh, đốt xác nó và được cây cung vàng. Thế nhưng, chàng bị Lí Thông cướp công, lại trở về gốc đa sống. Lí Thông đem đầu chằn tinh vào nộp cho vua để lĩnh thưởng, được vua phong làm Quận công.
Nhà vua có công chúa đến tuổi kén chồng. Trong ngày hội lớn, công chúa bị đại bàng khổng lồ quắp đi. Lí Thông lại nhờ Thạch Sanh giết đại bàng cứu công chúa, Thạch Sanh xuống hang, giao chiến với Đại bàng và cứu được công chúa nhưng sau khi đưa được công chúa lên khỏi hang. Lí Thông đã lấp hang để giết Thạch Sanh. Chàng lại cứu được con vua Thuỷ Tề và được vua Thuỷ Tề tặng cho cây đàn thần.
Thạch Sanh mồ côi cha mẹ, sống ở gốc đa và được các thiên tướng dạy cho võ nghệ. Lí Thông dỗ Thạch Sanh kết nghĩa anh em với mình. Năm ấy, Lí Thông phải đi nộp mạng cho Chằn Tinh. Hắn đã lừa Thạch Sanh đi thế mạng với lí do đi canh miếu thờ. Thạch Sanh đã giết chết Chằn Tinh, đốt xác nó và được cây cung vàng. Thế nhưng, chàng bị Lí Thông cướp công, lại trở về gốc đa sống. Lí Thông đem đầu chằn tinh vào nộp cho vua để lĩnh thưởng, được vua phong làm Quận công.
Nhà vua có công chúa đến tuổi kén chồng. Trong ngày hội lớn, công chúa bị đại bàng khổng lồ quắp đi. Lí Thông lại nhờ Thạch Sanh giết đại bàng cứu công chúa, Thạch Sanh xuống hang, giao chiến với Đại bàng và cứu được công chúa nhưng sau khi đưa được công chúa lên khỏi hang. Lí Thông đã lấp hang để giết Thạch Sanh. Chàng lại cứu được con vua Thuỷ Tề và được vua Thuỷ Tề tặng cho cây đàn thần.
c. Bố cục:
Tìm hiểu theo mạch nội dung của truyện gồm 5 phần như sau:
- Phần 1: Giới thiệu sự ra đời của Thạch Sanh
- Phần 2: Thạch Sanh chiến thắng chằn tinh nhưng bị Lí Thông cướp công
- Phần 3: Thạch Sanh đánh nhau với đại bàng cứu công chúa, cứu con vua Thủy Tề, Lí Thông bị trừng phạt
- Phần 4: Thạch Sanh đánh đàn minh oan, Lí Thông bị trừng phạt
- Phần 5: Thạch Sanh lấy được công chùa và đánh bại mười tám nước chư hầu.
Bài tập: Dũng sĩ là người có lòng dũng cảm, chiến đấu diệt trừ cái ác, bảo vệ cuộc sống của cộng đồng. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) kể về một dũng sĩ mà em gặp ngoài đời hoặc biết qua sách báo, truyện kể.
a. Hướng dẫn giải:
- Liên hệ với dũng sĩ Thạch Sanh để viết đoạn văn.
- Xem sách, báo, internet,... để có thêm nguồn viết.
b. Lời giải chi tiết:
Người dũng sĩ mà em được biết qua ti vi, báo đài là chú Nguyễn Ngọc Mạnh, làm nghề lái xe tải chở hàng. Ngày 01 tháng 03 năm 2021, chú Nguyễn Ngọc Mạnh đã dũng cảm đỡ em bé 4 tuổi bị rơi từ tầng 12 chung cư xuống. Chú Mạnh nói rằng dù mọi người có gọi chú là "dũng sĩ" hay đưa chú lên làm "người hùng" thì chú vẫn là một người bình thường, phải làm công việc bình thường mà thôi. Hành động đẹp ấy của chú khiến nhiều người cảm động và làm ấm lòng rất nhiều người. Bởi qua hành động của những con người như vậy trong đời thường sẽ giúp chúng ta hoàn toàn tin rằng lòng tốt, tình người luôn hiện hữu và sẽ tiếp tục được lan tỏa trong xã hội làm cho chúng ta thêm tin, thêm yêu cuộc sống tươi đẹp này.
- Học xong bài này, các em cần nắm:
+ Nắm vững nội dung, ý nghĩa của truyện Thạch Sanh.
+ Bước đầu hiểu hơn về thể loại truyện cổ tích.
Bài học Thạch Sanh nhằm giúp các em hiểu được ước mơ về sự chiến thắng của lòng yêu chuộng hòa bình. Để hiểu hơn về bài học này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:
Khi gặp bất cứ khó khăn gì trong việc tìm hiểu bài học này, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Truyện cổ tích Thạch Sanh nhằm giúp các em thấy rằng cái thiện luôn chiến thắng cái ác trong mọi hoàn cảnh. Để cảm nhận được sâu sắc hơn về truyện này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:
- Phân tích nhân vật Thạch Sanh
- Phân tích nhân vật Lý Thông trong truyện Thạch Sanh
- Phân tích truyện cổ tích Thạch Sanh
- Đóng vai Lý Thông kể lại truyện Thạch Sanh
- Đóng vai Thạch Sanh kể lại truyện Thạch Sanh
- Cảm nghĩ về nhân vật Lý Thông trong truyện Thạch Sanh
- Đóng vai chú Bọ Hung kể lại truyện Thạch Sanh
- Kể tóm tắt truyện cổ tích Thạch Sanh
- Đóng vai Thạch Sanh kể lại chiến công giết chằn tinh
- Kể chuyện Thạch Sanh bằng lời của em
- Kể lại diễn cảm câu chuyện cổ tích Thạch Sanh
- Kể lại hình ảnh dũng sĩ Thạch Sanh theo trí tưởng tượng của em
-- Mod Ngữ văn 6 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Phương thức biểu đạt của truyện: tự sự.
Câu trả lời của bạn
- Truyện kể về người dũng sĩ diệt chằn tinh, diệt đại bàng cứu người bị hài, vạch mặt kẻ vong ân bội nghĩa và chống lại quân xâm lược.
- Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, cồn lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *