Bài học Chuyện cổ nước mình của tác giả Lâm Thị Mỹ Dạ nằm trong bộ sách mới - Kết nối tri thức. Với bài học này tác giả ca ngợi truyện cổ của nước mình mang nhiều ý nghĩa sâu xa, chứa đựng bao bài học quý báu của ông cha truyền lại cho con cháu đời sau. Cùng DapAnHay tham khảo nhé!
(1) Em biết những câu chuyện cổ nào của nước ta?
Gợi ý:
Một số câu chuyện cổ như: Chuyện quả bầu, Thạch Sanh, Thánh Gióng, Con Rồng cháu Tiên, Cây tre trăm đốt, Sọ dừa
(2) Em thích những nhân vật nào trong các câu chuyện đó? Vì sao?
Gợi ý:
- Các nhân vật yêu thích: Thạch Sanh, Thánh Gióng, Sọ Dừa…
- Lý do: Đây đều là những nhân vật thông minh, dũng cảm và tốt bụng…
- Tình yêu thương mênh mông, triết lý niềm tin "Ở hiền gặp lành" là điều khiến nhà thơ phải yêu và quý trọng:
"Tôi yêu truyện cổ nước tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì được phật tiên độ trì"
-> Tác giả đã gửi gắm trong những dòng thơ trên về bài học cái thiện luôn thắng cái ác, khuyên chúng ta hãy rèn luyện thái độ sống nhân hậu, biết giúp đỡ người khác rồi sẽ được những hạnh phúc, may mắn trong cuộc sống.
- Chuyện cổ nước mình trở thành hành trang tinh thần, giúp nhà thơ có sức mạnh vượt qua mọi "nắng mưa" - khó khăn, thử thách trong cuộc sống:
"Mang theo truyện cổ tôi đi
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi"
-> Tác giả đã nhấn mạnh rằng những câu chuyện cổ sẽ giúp chúng ta được thư giãn, có động lực bước qua những khó khăn trước mắt và vươn đến thành công.
- Khi đọc chuyện cổ nước mình, nhà thơ như được gặp mặt ông cha của mình để khám phá những phẩm chất tốt đẹp:
"Chỉ còn truyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình
Rất công bằng, rất thông minh
Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang"
-> Những câu chuyện cổ dạy con người cách sống độ lượng, khoan dung với mọi người. Đây cũng chính là những bài học mà ông cha ta truyền lại cho thế hệ sau.
- Chuyện cổ nước mình còn ẩn chứa những bài học đạo lý quý giá cho con người:
"Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà
Đẽo cày theo ý người ta
Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người.
Sẽ đi qua cuộc đời tôi
Bấy nhiêu thời nữa chuyển dời xa xôi.
Nhưng bao truyện cổ trên đời
Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm"
- Vẻ đẹp phẩm chất:
=> Bài thơ giản dị mà sâu sắc.
a. Tác giả, tác phẩm:
* Tác giả:
- Lâm Thị Mỹ Dạ sinh năm 1949.
- Quê ở Quảng Bình.
- Một số tác phẩm: Trái tim sinh nở (thơ, 1974), Danh ca của đất (truyện thiếu nhi, 1984), Hái tuổi em đầy tay (thơ, 1989), Đề tặng một giấc mơ (thơ, 1998)...
- Bà được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007.
* Tác phẩm:
- Xuất xứ: Trích Tuyển tập, 2011.
- Thể thơ: Lục bát.
b. Khái quát về thể thơ lục bát:
- Thơ lục bát (6-8) là thể thơ mà các dòng thơ được sắp xếp thành từng cặp, một dòng sấu tiếng và một dòng tám tiếng.
- Vần trong thơ lục bát: Tiếng cuối của dòng sáu vần với tiếng sáu của dòng tám, tiếng cuối của dòng tám lại vần với tiếng cuối của dòng sau tiếp theo.
- Thanh điệu trong thơ lục bát: Trong dòng sáu và dòng tám, các tiếng thứ sáu, thứ tám là thanh bằng còn tiếng thứ tư là thanh trắc. Riêng trong dòng tám, mặc dù tiếng thứ sáu và thứ tám đều là thanh bằng nhưng nếu tiếng thứ sáu là thanh huyền thì tiếng thứ tám là thanh ngang và ngược lại.
- Nhịp thơ lục bát: Thơ lục bát thường ngắt nhịp chẵn (2/2/2, 2/4, 4/4…)
Bài tập: Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) cảm nhận của em về đoạn thơ sau:
Đời cha ông với đời tôi
Như con sông với chân trời đã xa
Chỉ còn chuyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình.
a. Hướng dẫn giải:
- Nêu những tình cảm của em đối với những câu chuyện cổ.
- Nêu cảm nhận về giọng điệu của đoạn thơ.
b. Lời giải chi tiết:
Đoạn thơ đã để lại trong em vô vàn suy nghĩ. Đời cha ông với đời tôi là hai thế hệ đã xa. Hình ảnh so sánh con sông với chân trời không chỉ khiến lời thơ hàm súc mà dường như còn gửi gắm trong đó một nỗi niềm tiếc nuối cho thứ ta gọi là thế hệ. Khoảng cách thế hệ ấy có thể làm con người khác đi, đổi thay nhưng ở đó, ta vẫn thấy "Chỉ còn chuyện cổ thiết tha". Đó là những tình cảm sâu nặng, tha thiết mà cha ông ta gửi gắm qua những câu chuyện cổ đồng thời cũng chính là những tình cảm của nhà thơ với chuyện cổ nước mình. Dòng thơ cuối: "Cho tôi nhận mặt ông cha của mình" tức là nhận ra được, thấu hiểu được thế giới tinh thần của cha ông vẫn còn ghi dấu trong những câu chuyện từ ngàn xưa. Chính những câu chuyện từ xa xưa, được lưu truyền qua nhiều thế hệ đã giúp người đọc thời nay nhận biết được gương mặt của cha ông thời xưa, hiểu thấu được đời sống vật chất và tinh thần, tâm hồn và tính cách, phong tục tập quán và các quan niệm đạo đức, triết lí nhân sinh,… của cha ông. Và chúng ta của hôm nay nhất định sẽ trau dồi mình, sẽ nỗ lực và cố gắng để quê hương, để bài học trong chuyện cổ ấy mãi sáng ngời.
Học xong bài này, các em cần nắm:
- Vai trò của truyện cổ trong việc bồi đắp nhân cách, tâm hồn con người.
- Cần giữ gìn và bảo tồn những truyện cổ của nước nhà.
- Hiểu được ý nghĩa sâu sắc mà văn bản Chuyện cổ nước mình gửi gắm.
Bài học Chuyện cổ nước mình đã gửi gắm những bài học giản dị thân quen về lòng nhân ái, về cái thiện, về những đức tính tốt đẹp mà con người cần có. Để hiểu được một cách sâu sắc những bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn chi tiết hoặc tóm tắt dưới đây:
Khi gặp bất cứ khó khăn gì trong việc tìm hiểu bài học này, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn DapAnHay sẽ sớm trả lời cho các em.
Bài thơ Chuyện cổ nước mình nhằm giúp các em học sinh cảm nhận thấm thía về bài học làm người ẩn chứa trong những truyện cổ dân gian mà cha ông ta đã đúc rút, răn dạy. Để hiểu hơn về ý nghĩa bài thơ này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu về văn bản Chuyện cổ nước mình dưới đây:
- Phân tích bài thơ Chuyện cổ nước mình - Lâm Thị Mỹ Dạ
- Phát biểu cảm nghĩ của em về bài thơ Chuyện cổ nước mình
-- Mod Ngữ văn 6 DapAnHay
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
- Tình yêu thương bao la giữa con người: Thương người rồi mới thương ta/Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm.
- Khát vọng cuộc sống công bằng: Ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác.
Câu trả lời của bạn
Với nhà thơ, những câu chuyện cổ "Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm" vì trải qua bao năm tháng, dù thời đại có phát triển như thế nào thì những lời dạy của cha ông xưa vẫn luôn vẹn nguyên giá trị. Đó là những câu chuyện thấm đẫm tình người, tình đời. Đó cũng là lý do vì sao nhân dân ta từ người trẻ đến người già, ai cũng yêu thích truyện cổ nước mình.
Câu trả lời của bạn
Những từ ngữ, hình ảnh trong bài thơ đã giúp em liên tưởng đến những câu chuyện cổ đó là:
- "Ở hiền thì lại gặp hiền": liên tưởng đến chuyện Cây tre trăm đốt, Cây khế, Thạch Sanh
- "Thị thơm thị giấu người thơm": liên tưởng đến chuyện Tấm Cám
- "Đẽo cày theo ý người ta": liên tưởng đến chuyện Đẽo cày giữa đường.
Câu trả lời của bạn
- Bài thơ Chuyện cổ nước mình được viết theo thể thơ lục bát, âm điệu nhẹ nhàng, mang màu sắc ca dao, dân ca.
Câu trả lời của bạn
- 2 phần:
+ Phần 1: Từ đầu đến “đa mang”: Tình cảm của tác giả đối với chuyện cổ, ca ngợi tinh thần nhân hậu, ăn ở hiền lành mà chuyện cổ chứa đựng.
+ Phần 2: Đoạn còn lại: Những bài học mà ông cha để lại trong chuyện cổ.
Câu trả lời của bạn
Bài thơ “Chuyện cổ nước mình” ca ngợi kho tàng chuyện cổ của nước ta. Đó là những câu chuyện vừa nhân hậu vừa thông minh, chứa đựng những kinh nghiệm sống vô cùng quý báu của cha ông. Qua đó thể hiện tình yêu quê hương đất nước, niềm tự hào của nhà thơ về những giá trị văn hóa tinh thần của dân tộc được thể hiện qua tình yêu đối với những câu chuyện cổ.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *