Trong bài học này các em được biết kiến thức về thoát hơi nước chính ở thực vật như: Vai trò của thoát hơi nước, các con đường thoát hơi nước ở lá, các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước từ đó áp dụng vào thực tiễn cân bằng nước và tưới tiêu cho cây trồng.
Thoát hơi nước là sự mất nước từ bề mặt lá qua hệ thống khí khổng là chủ yếu và một phần từ thân, cành...
Nhờ có thoát hơi nước ở lá, nước được cung cấp tới từng tế bào của cây.
Thoát hơi nước là động lực đầu trên của dòng mạch gỗ có vai trò: giúp vận chuyển nước và các ion khoáng từ rễ lên lá đến các bộ phận khác ở trên mặt đất của cây; tạo môi trường liên kết các bộ phận của cây; tạo độ cứng cho thực vật thân thảo.
Thoát hơi nước có tác dụng hạ nhiệt độ của lá vào những ngày nắng nóng đảm bảo cho các quá trình sinh lý xảy ra bình thường.
Thoát hơi nước giúp cho khí CO2 khuếch tán vào bên trong lá cung cấp cho quang hợp.
⇒ Mối liên quan giữa quá trình thoát hơi nước và quá trình quang hợp: Lá cây thoát hơi nước qua khí khổng tạo lực hút nước và tạo điều kiển để CO2 khuếch tán vào nước. Nước và CO2 được lấy vào lá là nguyên liệu để cây quang hợp.
Khí khổng gồm:
2 tế bào hình hạt đậu nằm cạnh nhau tạo thành lỗ khí, trong các tế bào này chứa hạt lục lạp, nhân và ti thể.
Thành bên trong của tế bào dày hơn thành bên ngoài của tế bào
Số lượng khí khổng ở mạt dưới của lá thường nhiều hơn ở mặt trên của lá
Thoát hơi nước qua khí khổng | Thoát hơi nước qua cutin trên biểu bì lá | |
Đặc điểm | Vận tốc lớn Được điều chỉnh bằng việc đóng mở khí khổng | Vận tốc nhỏ Không được điều chỉnh |
Cơ chế | Nước thoát ra khỏi lá chủ yếu qua khí khổng vì vậy cơ chế điều chỉnh quá trình thoát hơi nước chính là cơ chế điều chỉnh sự đóng- mở khí khổng + Khi no nước, thành mỏng của tế bào khí khổng căng ra làm cho thành dày cong theo → khí khổng mở. (Hình a) + Khi mất nước, thành mỏng hết căng và thành dày duỗi thẳng → khí khổng đóng lại. Khí khổng không bao giờ đóng hoàn toàn. (Hình b) |
|
Các tác nhân từ môi trường ảnh hưởng đến độ mở khí khổng sẽ ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước:
Nước:
Điều kiện cung cấp nước càng cao sự hấp thụ nước càng mạnh, thoát hơi nước càng thuận lợi.
Độ ẩm không khí thấp dẫn tới thoát hơi nước càng mạnh.
Ánh sáng:
Ánh sáng làm tăng nhiệt độ của lá → khí khổng mở (điều chỉnh nhiệt độ) → tăng tốc độ thoát hơi nước.
Độ mở của khí khổng tăng từ sáng đến trưa và nhỏ nhất lúc chiều tối, ban đêm khí khổng vẫn hé mở.
Nhiệt độ: ảnh hưởng đến hoạt động hô hấp của rễ → rễ hấp thụ nhiều nước → thoát hơi nước nhiều
Ion khoáng: Các ion khoáng ảnh hưởng đến hàm lượng nước trong tế bào khí khổng → gây điều tiết độ mở của khí khổng (Ví dụ: ion K+ làm tăng lường nước trong tế bào khí khổng, tăng độ mở của khí khổng dẫn đến thoát hơi nước.)
Cân bằng nước được tính bằng sự so sánh lượng nước do rễ hút vào (A) và lượng nước thoát ra (B)
Khi A = B : mô của cây đủ nước à cây phát triển bình thường.
Khi A > B : mô của cây thừa nước à cây phát triển bình thường.
Khi A < B : mất cân bằng nước, lá héo, lâu ngày cây sẽ bị hư hại và cây chết
Cần tưới tiêu hợp lý cho cây:
Cơ sở khoa học:
Dựa vào đặc điểm di truyền pha sinh trưởng, phát triển của giống, loại cây
Dựa vào đặc điêmt cảu đất và điều kiện thời tiết
Nhu cầu nước của cây được chẩn đoán theo 1 số tiêu chí sinh lý: áp suất thẩm thấu, hàm lượng nước và sức hút nước của lá cây.
Qua bài học này các em cần:
Mô tả được cấu tạo của lá thích nghi với chức năng thoát hơi nước.
Trình bày được cơ chế điều tiết độ mở, đóng của khí khổng. Các tác nhân ảnh hưởng đến quá trình thoát nước.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 11 Bài 3 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Phát biểu nào sau đây sai?
I. Khi nồng độ ôxi trong đất giảm thì khả năng hút nước của cây sẽ giảm.
II. Khi sự chênh lệch giữa nồng độ dung dịch đất và dịch của tế bào rễ thấp, thì khả năng hút nước của cây sẽ yếu.
III. Khả năng hút nước của cây không phụ thuộc vào lực giữ nước của đất
IV. Bón phân hữu cơ góp phần chống hạn cho cây
Dưới bóng cây mát hơn dưới mái che bằng vật liệu xây dựng vì:
Ở một số cây (cây thường xuân - Hedera helix), mặt trên của lá không có khí khổng thì có sự thoát hơi nước qua mặt trên của lá hay không?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 11 Bài 3để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 19 SGK Sinh 11
Bài tập 2 trang 19 SGK Sinh 11
Bài tập 3 trang 19 SGK Sinh 11
Bài tập 4 trang 7 SBT Sinh học 11
Bài tập 9 trang 16 SBT Sinh học 11
Bài tập 13 trang 17 SBT Sinh học 11
Bài tập 1 trang 16 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 2 trang 16 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 3 trang 16 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 4 trang 16 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 5 trang 16 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 1 trang 87 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 5 trang 90 SGK Sinh học 11 NC
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Sinh Học 11 DapAnHay
Phát biểu nào sau đây sai?
I. Khi nồng độ ôxi trong đất giảm thì khả năng hút nước của cây sẽ giảm.
II. Khi sự chênh lệch giữa nồng độ dung dịch đất và dịch của tế bào rễ thấp, thì khả năng hút nước của cây sẽ yếu.
III. Khả năng hút nước của cây không phụ thuộc vào lực giữ nước của đất
IV. Bón phân hữu cơ góp phần chống hạn cho cây
Dưới bóng cây mát hơn dưới mái che bằng vật liệu xây dựng vì:
Ở một số cây (cây thường xuân - Hedera helix), mặt trên của lá không có khí khổng thì có sự thoát hơi nước qua mặt trên của lá hay không?
Cây hấp thụ 1000g nước thì có khoảng bao nhiêu g nước bay hơi, bao nhiêu g nước được giữ lại?
Ý nào dưới đây không đúng khi nói về vai trò của sự thoát hơi nước qua lá?
Trong những lí do sau, có bao nhiêu lí do làm cho nhiệt độ trên bề mặt quá dưa chuột thường thấp hơn nhiệt độ không khí xung quanh 1 - 2 độ?
(I) Quá dưa chuột hấp thụ nhiệt tốt.
(II.) Vì khổi lượng quả dưa chuột lớn.
(III) Vì tỷ lệ diện tích thoát hơi nước so với thể tích của quả dưa chuột là rất lớn.
(IV) Vì hàm lượng nước cùa quà dưa chuột rất cao, khả năng điều hòa nhiệt độ tổt và khả năng thoát hơi nước cao
Phát biểu nào sau đây sai?
Cơ chế đỏng mở khí khổng là do
Phát biểu nào dưới đây không đúng về hiện tượng ứ giọt ở các thực vật?
Khi tế bào khí khổng no nước thì
Cây trong vườn và cây trên đồi, cây nào có cường độ thoát hơi nước qua cutin mạnh hơn ?
Năm 1859, Garô (Gareau) đã thiết kế một dụng cụ đo được lượng hơi nước thoát ra qua hai mặt lá. Sử dụng dụng cụ đó, ông đã đo được lượng hơi nước thoát ra qua hai mặt lá như bảng dưới đây.
KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM CỦA GARÔ
Tên cây
- Cây thược dược: (Dahliava riabilis)
- Cây đoạn: (Tilia sp.)
- Cây thường xuân: (Hedera helix)
a) Những số liệu nào trong bảng cho phép khẳng định, số lượng khí khổng có vai trò quan trọng trong sự thoát hơi nước của lá cây?
b) Số liệu về số lượng khí khổng và cường độ thoát hơi nước ở mặt trên của lá cây đoạn nói lên điều gì? Hãy giải thích.
Hãy giải thích những loài cây trong vườn và những loài cây trên đồi, cây nào có cường độ thoát hơi nước qua cutin mạnh hơn?
Hãy bố trí thí nghiệm để so sánh tốc độ thoát hơi nước ở hai mặt lá?
Nêu ý nghĩa của quá trình thoát hơi nước ở lá?
Hãy trình bày con đường thoát hơi nước và đặc điểm của chúng?
Nêu các cơ sở khoa học của việc tưới nước hợp lí cho cây trồng?
Hãy nêu đặc điểm cấu trúc của tế bào khí khổng trong mối liên quan đến cơ chế đóng mở của nó?
Hãy chọn phương án trả lời đúng. Quá trình thoát hơi nước của cây sẽ bị ngừng khi:
A. Đưa cây ra ngoài sáng.
B. Tưới nước cho cây.
C. Tưới nước mặn cho cây.
D. Đưa cây vào trong tối.
E. Bón phân cho cây.
TT | Các quá trình | Các con đường |
1 | Hấp thụ nước | |
2 | Vận chuyến nước | |
3 | Thoát hơi nước |
Sự thoát hơi nước qua lá có ý nghĩa gì đối với cây?
A. Làm cho không khí ấm và dịu mát, nhất là trong những ngày nắng nóng.
B. Làm cho cây dịu mát, không bị đốt cháy dưới ánh mặt trời.
C. Tạo ra sức hút để vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên lá.
D. Câu B và C.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Tại sao phải trồng cây vào những ngày có độ ẩm cao ánh sáng yếu
Câu trả lời của bạn
Vì làm như vậy sẽ làm giảm sự thoát hơi nước ở lá khi cây chưa bén rễ.
Giải thích ý nghĩa của sự thoát hơi nước.
Câu trả lời của bạn
Ý nghĩa của sự thoát hơi nước qua lá :
-Tạo lực hút nước của rễ
- Giảm nhiệt độ bề mặt thoát hơi nước ,tránh cho lá cây ko bị đốt nóng khi nhiệt độ quá cao
- Tạo điều kiện cho CO2 đi vào để cây quang hợp bình thường
1 hãy nêu cơ sở khoa học cho việc tưới nước hợp lí cho cây trồng ?
2 hãy nêu đặc điểm cấu trúc của tế bào khí khổng trong mối liên quan tới cơ chế đóng mở của nó
3 tại sao mùa lạnh cây thường rụng lá
4tringf bày cấu tạo lá phù hợp vớ chứ năng thoát hơi nước
Câu trả lời của bạn
3
Lý do thứ 1
Lá cây giữ chức năng hô hấp, cũng như quang hợp thường xuyên, bên cạnh đó lá cây còn để cây thoát hơi nước. Vào mùa thu và mùa đông, lượng nước mưa ít, điều này dẫn đến lượng nước dự trữ trong cây không thể đủ để cung cấp cho toàn bộ cây, cũng như cung cấp cho lá thoát hơi nước. Đồng thời sang thu, nhiệt độ hạ thấp, hoạt động hô hấp của rễ vì thế mà yếu đi, cùng với không khí lại khô hanh, dẫn đến khả năng hạn chế thoát hơi nước mặt lá cũng kém.
Cây rụng lá để hạn chế lượng nước thoát ra
Vả lại, tổng bề mặt diện tích lá trên cây khá lớn, nếu cứ để lá thoát hơi nước như vậy thì cây sẽ hết dần lượng nước dự trữ để sóng trong mùa đông và chết. Quy luật tất yếu là buộc phải để lá rụng hết trong mùa thu và mùa đông thì cây mới còn nước để sống tiếp.
Lý do thứ 2
Không chỉ ở vùng nhiệt đới, mùa đông không có đủ nước để nuôi cây, mà đối với các vùng ôn hới và hàn đới. Mưa tuyết dày đặc trên các tán lá sẽ làm cây phải chịu sức nặng khá lớn của tuyết. Một số cành có thể gục gãy, hoặc quá lạnh do phải chịu đựng băng tuyết. Nên để thích nghi mới điều kiện, bề mặt lá cây phải hạn chế hết mức để không thể chứa băng tuyết đọng trên thân cây. Bởi vậy cởi bỏ lớp lá cây là cách cây cối bảo vệ mình trước sự khắc nghiệt của thiên nhiên.
Lý do thứ 3
Lá cây rụng vào mùa đồng là để cây xanh loại bớt các muối khoáng dư thừa đã được tích tụ suốt mùa hè. Nước tích cực bay hơi từ lá cây. Đồng thời rễ cây hút nước liên tục để thế lượng nước vào chỗ lá cây thoát ra, đây chính là các muối khoáng hòa tan. Một phần muối giữ lại để nuối cây, phần còn lại dược tích trữ trong các tết bào lá cây. Muối khoáng tồn đọng lâu ngày làm gián đoạn hoạt động của lá. Như kiểu thoái hóa, lá gì thì rụng khỏi cây, một sự thay thế lá mới, duy trì sự sống mới cho thực vật.
1) Có bao nhiêu dòng vận chuyển của H2O và điều kiện xảy ra ?
2) Giải thích hiện tượng ứ giọt
3) Tìm hiểu vai trò của quá trình thoát hơi H2O, cấu tạo của lá cây và những con đường thoát hơi nước ?
4) Những nhân tố nào ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi h2o ? Cân = h2o ? Tưới tiêu hợp lí ?
5) giải thích cây trên đồi và cây dưới mặt đất cây nào thoát hơi nc nhiều hơn ?
6) Trời nắng vs trời ẩm ; gió mạnh vs yếu khi nào thoát hơi nc nhiều hơn ?
Câu trả lời của bạn
1. Mở SGK ra mà đọc. Rõ như ban ngày.
2. Do ban đêm nhiệt độ giảm, độ ẩm không khí tăng nên không khí bão hòa hơi nước => nước thoát ra ngoài qua lá ko bốc hơi được nên ứ đọng thành giọt.
3.4. Tự xem SGK. Trích dẫn nguyên văn trong sách ra. Lười quá thể.
5. Ở trên cao, không khí loãng hơn, độ ẩm thấp hơn, gió mạnh hơn, nhiệt độ cao hơn ... => cây trên đồi thoát hơi nước mạnh hơn.
6. Tương tự 5.
vì sao nói: thoát hơi nước là 1 tai họa tất yếu
Câu trả lời của bạn
Là tai họa vì :
- 98 % lượng nước hút vào bị mất đi - > lãng phí nguồn nước
Là tất yếu vì :
- Tạo động lực đầu trên cho dòng mạch gỗ có thể vận chuyển nước, muối khoáng lên phía trên
- Thoát hơi nước làm mở khí khổng giúp CO2 có thể khuếch tán qua khí khổng để tham gia vào pha tối quang hợp
- Thoát hơi nước giúp điều hòa nhiệt độ cho cây, giúp cây không bị cháy nắng.
Nguyên văn thì Macximôp nói: " Thoát hơi nước là tai họa tất yếu của cây"
THN là tai họa vì lượng nước cây thoát ra quá lớn (98 - 99% lượng nước hút vào) do đó đòi hỏi cây phải hút nước nhiều hơn và gặp khó khăn trong điều kiện môi trường luôn thay đổi.
THN là tất yếu (cần thiết, tất nhiên phải có) vì THN có vai trò quan trọng (Xem SGK nhé) do đó nếu ko THN thì cây sẽ chết.
mối liên hệ giữa sự cân bằng nước với sự phát triển của cây?
Câu trả lời của bạn
Lượng nước hút vào \(\ge\) lượng nước thoát ra => cây phát triển bình thường.
Lượng nước hút vào < lượng nước thoát ra => cây héo => chết.
tại sao khi trồng lúa phải làm cỏ sục bùn
Câu trả lời của bạn
Làm cỏ để :
- Tránh sự cạnh tranh về nguồn dinh dưỡng, nước và oxi với cây
- Tạo khu vực thông thoáng cho cây phát triển
Sục bùn để :
- Phá vỡ tầng oxi hóa khử dưới mặt đất vì tầng oxi hóa khử có thể làm chuyển hóa các nguồn nito hay dinh dưỡng khoáng khác thành chất cây không hấp thụ được.
Nêu ý nghĩa của sự thoát hơi nước qua lá . Trong trồng trọt , người ta thường lam gì để giảm sự thoát hơi nước qua lá ???
Câu trả lời của bạn
-Phần lớn nước do rễ hút vào cây được lá thải ra môi trường bằng hiện tượng thoát hơi nuởc qua các lỗ khí ở lá.
Hiện tượng thoát hơi nước qua lá giúp cho việc vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên lá và giữ cho lá khỏi bị đốt nóng dưới ánh nắng mặt trời.
-Ý nghĩa của quá trình thoát hơi nước:
+Tạo lực hút nước của rễ .
+Giảm nhiệt độ bề mặt thoát hơi nước: tránh cho lá, cây không bị đốt nóng khi nhiệt độ quá cao.
+ Tạo điều kiện cho CO2 đi vào để cây quang hợp bình thường.
nhớ tick mk ^^
Tạo lực hút nước của rễ .
- Giảm nhiệt độ bề mặt thoát hơi nước: tránh cho lá, cây không bị đốt nóng khi nhiệt độ quá cao.
- Tạo điều kiện cho CO2 đi vào để cây quang hợp bình thường.
trong trồng trọt để giảm sự thoát hơi nước người ta cắt tỉa bớt lá của cây
Thoát hơi nước ở lá là sự sống quá trình đốt cháy lá. Cây xanh trong quá trình quang hợp hút năng lượn ánh sáng Mặt Trời, năng lượng này một phần được dùng trong quang hợp một phần thảy ra dưới dạng nhiệt làm tăng nhiệt độ lá cây. Nhờ có quá trình thoát hơi nước đã làm giảm nhiệt độ của quá trình đó. Do đó các hoạt dộng khác không bị rối loạn nhất là các hệ enzyme tổng hợp chất hữu cơ. Người ta thấy rằng các lá héo, sự thoát hơi nước chậm thường có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ lá bình thường khoảng 4 - 6 độ C.
Thoát hơi nước còn duy trì độ bão hòa nước trong các tầng của thực vật, duy trì tính chất nguyên sinh bảo đảm cho cơ thể hoạt dộng bình thường
Nói một cách khác, thoát hơi nước là sự cần thiết đối với cây trong quá trình sống.
Thoát hơi nước là một quá trình tương tự bay hơi. Nó là một phần của chu trình nước trong cơ thể thực vật, và là sự mất hơi nước từ các bộ phận của cây (tương tự như đổ mồ hôi), đặc biệt xảy ra trong lá nhưng cũng có trong thân cây, hoa và rễ. Bề mặt lá có các khí khổng (lỗ khí), và ở hầu hết các loài, nó có nhiều hơn ở mặt dưới của lá. Lỗ khí được bao bọc bởi các tế bào bảo vệ mở và đóng các lỗ.[1] Thoát hơi nước qua lá xảy ra qua các lỗ khí, và có thể coi là một "phí tổn" cần thiết liên quan đến việc mở các lỗ khí cho phép sự khuếch tán của khí cacbon điôxít từ không khí để quang hợp. Quá trình này cũng làm mát cây, làm áp suất thẩm thấu thay đổi, và cho phép lưu thông các chất dinh dưỡng, chất khoáng và nước từ rễ đến chồi.[1]
- Wiki .
ý nghĩa của sự thoát hơi nước qua lá : giúp quáng trình quang hợp xảy ra tốt hơn, giúp cây vận chuyển các chất, giúp cây lấy vào lá nguyên liệu CO2, giúp cây điều hòa nhiệt độ
Trong trồng trọt , người ta thường lam gì để giảm sự thoát hơi nước qua lá:
Người ta sẽ bón phân đầy đủ, tưới nước đủ, trồng cây đúng thời vụ, không để cây chết héo, héo úa
Chúc b học tốt
nhớ tick mk nha
y nghia cau thoat hơi nước doi voi dời sống cua thưc vat
Câu trả lời của bạn
cau tao te bao nhan so gom
Tạo lực hút đầu trên
Làm giảm nhiệt độ của bề mặt lá
khí khổng mở giúp C02 dễ dàng khuyếch tán vào lá cung cấp cho quá trình quang hợp
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *