Hỏi đáp Lớp 11

Biện pháp thụ tinh nhân tạo bên trong cơ thể.

Vì định kiến trọng nam khinh nữ, dẫn đến hành vi làm thay đổi tỷ lệ trai và gái.

Tỷ lệ đực cái ở động vật bậc cao xấp xỉ tỷ lệ 1:1 phụ thuộc chủ yếu vào cơ chế xác định giới tính.

Nuôi cấy phôi, sử dụng hoocmôn hoặc chất kích thích tổng hợp.

Cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai.

Điều kiện để có thai là trứng được thụ tinh và làm tổ trong lớp niêm mạc tử cung để phát triển một cách bình thường cho đến khi sinh. Do đó muốn không có thai thì phải:

+ Ngăn không cho trứng chín và rụng

+ Nếu trứng đã rụng thì ngăn không cho tinh trùng gặp trứng (ngăn không cho trứng được thụ tinh)

+ Ngăn không cho trứng đã thụ tinh làm tổ

Cơ chế ngăn cản không cho tinh trùng khác xâm nhập vào tế bào trứng trong quá trình thụ tinh.

- Cơ chế ngăn cản nhanh: Khi tinh trùng gắn với màng tế bào trứng làm biến đổi điện thế màng ở tế bào trứng, giúp ngăn cản nhanh không cho tinh trùng khác xâm nhập vào tế bào trứng.

- Cơ chế ngăn cản lâu dài: Sự biến đổi điện thế màng gây giải phóng Ca²⁺  từ lưới nội chất của tế bào trứng và giải phóng dịch hạt vỏ vào trong khe giữa màng sinh chất và màng  sáng. Các enzym trong dịch hạt vỏ gây ra phản ứng cứng màng sáng lại không cho tinh trùng khác xâm nhập vào tế bào trứng.

Thể vàng không tồn tại suốt thời kì mang thai của người phụ nữ:

- Nếu trứng được thụ tinh tạo thành hợp tử và hợp tử làm tổ ở tử cung, phát triển thành phôi nhau thai được hình thành và tiết HCG. Hooc môn HCG duy trì sự tồn tại của thể vàng, khi đó thể vàng tồn tại khoảng 2 đến 3 tháng rồi teo đi.

- Từ tháng thứ 3 trở đi nhau thai thay thế thể vàng tiết ra progesteron và estrogen để duy trì sự phát triển của niêm mạc tử cung, đồng thời nhau thai ngừng tiết HCG dẫn tới thể vàng teo đi.

- Thuốc ức chế tiết FSH, vì FSH kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng.

- Còn nếu ức chế LH sẽ giảm kích thích lên tế bào Leydig dẫn đến giảm sản sinh testosteron. Ức chế TSH làm giảm kích thích tuyến giáp, giảm tiroxyn...

• Viên thuốc tránh thai có thành phần chủ yếu là progesteron và estrogen. Hai hoocmôn này có tác dụng  kìm  hãm  vùng dưới đồi  và tuyến  yên tiết  FSH  và  LH  (kìm  hãm trứng  chín  và rụng), đồng thời duy trì niêm mạc tử cung, phát triển mạch máu và giàu tuyến tiết chất dinh dưỡng.
• Trong vỉ thuốc tránh thai có 28 viên thì chỉ có 21 viên (từ số 1 đến 21) là có progesteron và ostrogen, 7 viên còn lại là thuốc bổ.
• Khi uống đến viên thứ 22 thì progesteron và ostrogen giảm tiết đột ngột làm co thắt các mạch máu và lớp niêm mạc tử cung không được cung cấp máu sẽ bị hoại tử, bong ra và dẫn tới hành kinh như bình thường mặc dù trước đó trứng không hề rụng.

Một số biện pháp tránh thai:

* Ngăn không cho trứng chín và rụng → dùng viên tránh thai có chứa progesteron và ostrogen để ngăn tuyến yên tiết FSH và LH, do đó trứng không phát triển đến độ chín và rụng.

* Ngăn không cho trứng thụ tinh:

- Dùng bao cao su/nón âm đạo

- Đình sản (thắt ống dẫn tinh hoặc ống dẫn trứng) (áp dụng với những gia đình đã có con, không muốn sinh con tiếp)

* Ngăn trứng làm tổ: Dùng dụng cụ tránh thai (vòng tránh thai)

* Khi đã trót có thai mà không muốn sinh con thì giải quyết bằng hút, nạo thai sớm ở cơ sở y tế.