Bài giảng Biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng môn Công nghệ lớp 10 chương trình Cánh diều được DapAnHay biên soạn và tổng hợp giới thiệu đến các em học sinh, giúp các em nắm vững kiến thức về Biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng... Để đi sâu vào tìm hiểu và nghiên cứu nội dung vài học, mời các em cùng tham khảo nội dung chi tiết trong bài giảng sau đây.
Các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng chủ yếu gồm:
- Canh tác; cơ giới và vật lí; sinh học; sử dụng giống chống chịu sâu, bệnh: hoả học.
Trong phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng, cần thực hiện nguyên tắc: phòng là chính; trở sớm, kịp thời, nhanh chóng, toàn diện, triệt để và có hiệu quả kinh tế cao.
a. Biện pháp canh tác
Nội dung: làm đất, vệ sinh đồng ruộng; gieo trồng đúng thời vụ; chăm sóc kịp thời, bón phân hợp lí; luân canh cây trồng.
Hình 15.2. Phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp canh tác
Ưu điểm: dễ áp dụng, hiệu quả lâu dài; không gây ô nhiễm môi trường; an toàn cho sức khỏe của người sản xuất và tiêu dùng.
Nhược điểm: hiệu quả thấp khi sâu, bệnh đã phát sinh thành dịch.
b. Biện pháp cơ giới, vật lí
Nội dung: dùng tay, dùng vợt bắt sâu; ngắt bỏ bộ phận cây trồng bị bệnh; dùng bẫy đèn, bẫy dính để diệt sâu hại.
Hình 15.3. Phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp cơ giới vật lý
Ưu điểm: đơn giản, dễ thực hiện; không gây ô nhiễm môi trường; an toàn khoẻ của người sản xuất và tiêu dùng.
Nhược điểm: khó áp dụng với diện tích lớn vì tốn công; hiệu quả thấp khi sâu, bệnh đã phát sinh thành dịch.
c. Biện pháp sử dụng giống chống chịu sâu, bệnh
Nội dung: sử dụng những giống cây trồng mang gen chống chịu sâu, bệnh hại.
Ví dụ: giống lúa CP10 kháng rầy nâu; giống ngô nếp lai HN88 kháng sâu đục bắp, giống cà phê TR4 kháng bệnh gỉ sắt, giống cà chua CVR9 kháng bệnh virus vàng xoăn lá,...
Ưu điểm: giảm chi phí phòng trừ sâu, bệnh; không gây ô nhiễm môi trường; an toàn cho sức khỏe của người sản xuất và tiêu dùng.
Nhược điểm: số lượng giống chống chịu sâu, bệnh còn hạn chế; nhiều giống kháng không triệt để nên vẫn có thể bị nhiễm sâu, bệnh hại.
d. Biện pháp sinh học
Nội dung: sử dụng các loài động vật, thực vật, vi sinh vật có ích và chế phẩm từ chúng để phòng trừ sâu, bệnh hại.
- Các loại động vật có ích (thiên địch): ong mắt đỏ, ong đen kén trắng, bọ rùa, ếch, chim,...
- Chế phẩm vi sinh vật có ích: chế phẩm vi khuẩn Bt, chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma, chế phẩm tuyến trùng EPN Biostar,...
- Thực vật: cây neem, hạt củ đậu,... Chất dẫn dụ: pheromone, protein thuỷ phân,...
- Ưu điểm: đảm bảo cân bằng sinh thái, thân thiện với môi trường, an toàn cho sức khỏe của người sản xuất và tiêu dùng.
- Nhược điểm: hiệu quả chậm, không có tác dụng dập dịch. Lưu ý: cần bảo vệ, duy trì và phát triển quần thể thiên địch trên đồng ruộng.
Hình 15.4. Biện pháp phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp sinh học
e. Biện pháp hoá học
Nội dung:
- Sử dụng thuốc hoá học để trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
- Mỗi loại thuốc hoá học có khả năng trừ một hoặc một số loại sâu, bệnh hại nhất định.
- Chỉ phun thuốc hóa học khi sâu, bệnh đã đến ngưỡng phun để diệt trừ.
Hình 15.5. Phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp hóa học
Ưu điểm: tiết kiệm thời gian và công sức vì có hiệu quả cao, diệt sâu, bệnh nhanh.
Nhược điểm: gây độc cho con người, cây trồng, vật nuôi; ô nhiễm môi trường; tiêu diệt cả các sinh vật có lợi khác.
Lưu ý: để nâng cao hiệu quả của thuốc và đảm bảo an toàn lao động cần thực hiện nguyên tắc 4 đúng (đúng liều lượng, đúng loại, đúng cách, đúng lúc) và quy định an toàn lao động.
a. Khái niệm
Phòng trừ tổng hợp sâu, bệnh hại cây trồng (IPM) là phối hợp các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại một cách hợp lý để vừa bảo vệ được cây trồng, vừa giữ được cân bằng sinh thái trong tự nhiên và bảo vệ được môi trường sống.
b. Nguyên lý
Có 4 nguyên lí chính trong phòng trừ tổng hợp sâu, bệnh hại cây trồng:
- Trồng cây khỏe
- Bảo tồn thiên địch
- Thường xuyên thăm đồng ruộng
- Nông dân trở thành chuyên gia
Nhờ thành tựu của công nghệ vi sinh, người ta đã sản xuất được các chế phẩm phòng trừ sâu, bệnh hại cho cây trồng có nguồn gốc từ vi sinh vật. Các chế phẩm này không gây hại cho môi trường, an toàn đối với con người. Do hiệu quả của chế phẩm chậm, cần phun sớm vào đầu vụ để nâng cao hiệu quả phòng trừ.
Một số loại phế phẩm phổ biến:
- Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu: chế phẩm Bt(Bacillus thuringiensis) chủ yếu trừ các loại sâu ăn lá như: sâu khoang, sâu tơ, sâu cuốn lá, sâu xanh,...
- Chế phẩm virus trừ sâu: chế phẩm NPV (Nuclear Polyhedrosis Virus) phòng trừ sâu xanh da láng trên nhiều loại cây trồng như bông, đậu đỗ, ngô, hành, nho,...
- Chế phẩm nấm trừ sâu: chế phẩm nấm xanh Metarhizium diệt trừ được mối, bọ hung, sâu xanh, bọ nhảy, bọ hà, sâu đục thân.
- Chế phẩm nấm trừ bệnh chế phẩm nấm Trichoderma trừ bệnh thối rễ do nấm Phytophthora palmivora, bệnh héo vàng do một số nấm bệnh (Fusarium solani, Pythium. sp, Sclerotium rolfsii) gây ra.
Bài 1.
Quan sát Hình 15.1 và cho biết tên biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
Hình 15.1. Một số biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng
Phương pháp giải:
Kết hợp sách giáo khoa trang 79 và hình vẽ để trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
- Hình 15.1A: canh tác
- Hình 15.1B: sử dụng giống lúa chịu sâu, bệnh
- Hình 15.1C: biện pháp cơ giới vật lí
- Hình 15.1D: hóa học
- Hình 15.1E: canh tác
- Hình 15.1G: sinh học
Bài 2.
Cơ sở khoa học của biện pháp dùng bẫy đèn, bẫy dính để phòng trừ sâu hại là gì?
Phương pháp giải:
Kết hợp sách giáo khoa trang 80 để trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
Cơ sở khoa học của biện pháp dùng bẫy đèn, bẫy dính để phòng trừ sâu hại: Các loại sâu bọ và côn trùng gây hại cho cây bị thu hút bởi ánh sáng và màu sắc của bẫy đèn và bẫy dính. Dựa trên cơ sở này người ta đã áp dụng để có thể hạn chế và phòng ngừa sâu bệnh
Sau bài học này, học sinh sẽ nắm được:
- Trình bày được một số biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng
- Nêu được ứng dụng công nghệ vi sinh trong phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
- Lựa chọn được các biện pháp an toàn cho con người và môi trường trong phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 10 Cánh diều Bài 15 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Công nghệ 10 Cánh diều Bài 15để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 79 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Hình thành kiến thức trang 79 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Luyện tập trang 79 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Hình thành kiến thức 1 trang 80 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Luyện tập 1 trang 80 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Vận dụng trang 80 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Hình thành kiến thức 2 trang 80 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Luyện tập 2 trang 80 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Hình thành kiến thức 1 trang 81 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Luyện tập trang 81 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Vận dụng trang 81 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Hình thành kiến thức 2 trang 81 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Hình thành kiến thức 3 trang 81 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Luyện tập trang 82 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Vận dụng 1 trang 82 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Vận dụng 2 trang 82 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Vận dụng 3 trang 82 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Hình thành kiến thức 1 trang 83 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Hình thành kiến thức 2 trang 83 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Hình thành kiến thức 3 trang 83 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Hình thành kiến thức 4 trang 83 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Vận dụng trang 83 SGK Công nghệ 10 Cánh diều - CD
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Công nghệ DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Đâu là các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng?
Các em được tìm hiểu mấy biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại chính?
Đâu KHÔNG là tên biện pháp thường được sử dụng phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng?
Hoạt động làm đất, vệ sinh đồng ruộng; gieo trồng đúng thời vụ; chăm sóc kịp thời, bón phân hợp lí; luân canh cây trồng là nội dung công việc của biện pháp nào?
Đâu là nhược điểm của việc phòng trừ sâu, bệnh hại bằng biện pháp canh tác?
Đâu là ưu điểm của phòng trừ sâu, bệnh bằng biện pháp sinh học?
Xác định nguyên lí nào không đúng trong phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng?
Em hiểu: Phòng trừ tổng hợp dịch hại cây trồng là gì?
Hoạt động nào là biện pháp cơ giới vật lí trong phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng?
Biện pháp nào sau đây là biện pháp Sinh học trong phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng?
Quan sát Hình 15.1 và cho biết tên biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
Hình 15.1. Một số biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng
Hãy nêu mục đích cụ thể của các biện pháp kĩ thuật trong canh tác.
Mô tả những hoạt động phòng, trừ sâu bệnh trong Hình 15.2
Hình 15.2. Phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp canh tác
Cơ sở khoa học của biện pháp dùng bẫy đèn, bẫy dính để phòng trừ sâu hại là gì?
Hãy mô tả những hoạt động phòng trừ sâu hại trong Hình 15.3
Hình 15.3. Phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp cơ giới vật lý
Có thể áp dụng biện pháp cơ giới, vật lí nào để phòng trừ sâu, bệnh hại trên cây trồng ở gia đình hoặc địa phương em?
Theo em, giống chống chịu sâu, bệnh phải có những đặc điểm gì?
Ở gia đình, địa phương em đã sử dụng những giống kháng sâu, bệnh nào? Mô tả đặc điểm của giống cây trồng đó.
Biện pháp sinh học để tiêu diệt sâu, bệnh hại dựa trên cơ sở khoa học nào?
Hãy cho biết các thiên địch trong Hình 15.4 tiêu diệt sâu hại ở giai đoạn biến thái nào?
Hình 15.4. Biện pháp phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp sinh học
Tìm hiểu đặc điểm của một số thiên địch và chế phẩm sinh học thường dùng để phòng trừ sâu, bệnh hại cho cây trồng phổ biến ở địa phương em.
Vì sao phải tuân thủ nguyên tắc 4 đúng khi phun thuốc hóa học bảo vệ thực vật?
Vì sao khi phun thuốc hóa học bảo vệ thực vật phải phun đều, không được phun ngược chiều gió, không phun lúc trời mưa?
Quan sát Hình 15.5 và cho biết những hoạt động nào nên hay không nên thực hiện trong phun thuốc hóa học bảo vệ thực vật? Vì sao?
Hình 15.5. Phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp hóa học
Việc sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật ở địa phương em có tuân thủ nguyên tắc 4 đúng, an toàn cho người lao động và môi trường không? Vì sao?
Tình huống 1: Gia đình bà X có thừa ruộng hơn 3000m2 trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP. Gần đến đợt thu hoạch rau, bà X thấy trên ruộng xuất hiện sâu ăn lá. Theo em, bà X nên lựa chọn các biện pháp phòng trừ nào cho sâu ăn lá để vừa tiêu diệt được sâu và an toàn cho con người, môi trường? Vì sao?
Tình huống 2: Trong quá trình sản xuất lúa, đến thời điểm bón phân thúc, ông Y thấy trên ruộng xuất hiện nhiều vết bệnh đạo ôn rất mới. Điều kiện thời tiết rất thích hợp cho bệnh tiếp tục phát triển (trời âm u, có sương mù nhiều, biên độ nhiệt cao,..). Theo em, ông Y nên xử lý như thế nào? Vì sao?
Vì sao phòng trừ tổng hợp sâu, bệnh hại cây trồng lại giữ được cân bằng được sinh thái?
Vì sao phải thăm đồng thường xuyên?
Cơ sở khoa học của việc sản xuất chế phẩm vi sinh phòng trừ sâu, bệnh hại là gì?
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *