Trong bài học này, các em sẽ được học các kiến thức như: hóa thạch là gì, vai trò của các hóa thạch trong nghiên cứu lịch sử phát triển của sinh giới, hiện tượng trôi dạt lục địa, sinh vật trong các đại địa chất.
Ý nghĩa của hoá thạch:
Hoá thạch là bằng chứng trực tiếp để biết được lịch sử phát sinh, phát triển của sự sống
Là dẫn liệu quý để nghiên cứu lịch sử vỏ trái đất.
PP xác định tuổi của hoá thạch:
Phương pháp dùng Uran phóng xạ (Ur235):
Dựa vào chu kì bán rã của Ur235 là 4,5 tỉ năm.
Hiện tượng trôi dạt lục địa là hiện tượng các phiến kiến tạo trên lớp vỏ trái đất liên tục di chuyển do lớp dung nham nóng chảy bên dưới chuyển động.
Những biến đổi về kiến tạo của vỏ trái đất như quá trình tạo núi, trôi dạt lục địa dẫn đến thay đổi rất mạnh điều kiện khí hậu của trái đất, do vậy có thể dẫn đến những đợt đại tuyệt chủng hàng loạt các loài và sau đó là thời điểm bùng nổ sự phát sinh các loài mới.
Nhận xét về sự phát triển của sinh giới?
Lịch sử phát triển của sinh vật gắn liền với lịch sử phát triển của vỏ quả đất. Sự thay đổi điều kiện địa chất, khí hậu đã thúc đẩy sự phát triển của sinh giới.
Sự thay đổi điều kiện địa chất, khí hậu thường dẫn tới sự biến đổi trước hết ở thực vật và qua đó ảnh hưởng tới động vật và có tính dây chuyền trong quần xã. Sự tác động giữa các sinh vật với nhau lại gây ra những biến đổi tiếp theo. Vì vậy, sự phát triển của sinh giới đã diễn ra nhanh hơn sự thay đổi chậm chạp của điều kiện địa chất, khí hậu.
Sinh giới đã phát triển theo hướng ngày càng đa dạng, tổ chức ngày càng cao, thích nghi ngày càng hoàn thiện. Càng về sau nhịp độ tiến hóa diễn ra với tốc độ càng nhanh do sinh vật đã đạt được những trình độ thích nghi hoàn thiện hơn, bớt lệ thuộc vào môi trường. Đặc biệt sự chuyển từ đời sống dưới nước lên cạn đã đánh dấu một bước quan trọng trong quá trình tiến hóa.
Sau khi học xong bài này các em cần:
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 12 Bài 33 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Người ta dựa vào tiêu chí nào sau đây để chia lịch sử trái đất thành các đại, các kỉ?
Đại địa chất nào đôi khi còn được gọi là kỉ nguyên của bò sát?
Chu kì bán rã của C14 và U238 là:
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 12 Bài 33để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 143 SGK Sinh 12
Bài tập 2 trang 143 SGK Sinh 12
Bài tập 3 trang 143 SGK Sinh 12
Bài tập 4 trang 143 SGK Sinh 12
Bài tập 5 trang 143 SGK Sinh 12
Bài tập 1 trang 184 SGK Sinh học 12 Nâng cao
Bài tập 4 trang 184 SGK Sinh học 12 Nâng cao
Bài tập 4 trang 108 SBT Sinh học 12
Bài tập 3 trang 107 SBT Sinh học 12
Bài tập 2 trang 109 SBT Sinh học 12
Bài tập 3 trang 110 SBT Sinh học 12
Bài tập 4 trang 110 SBT Sinh học 12
Bài tập 5 trang 110 SBT Sinh học 12
Bài tập 6 trang 110 SBT Sinh học 12
Bài tập 28 trang 115 SBT Sinh học 12
Bài tập 29 trang 116 SBT Sinh học 12
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Sinh Học 12 DapAnHay
Người ta dựa vào tiêu chí nào sau đây để chia lịch sử trái đất thành các đại, các kỉ?
Đại địa chất nào đôi khi còn được gọi là kỉ nguyên của bò sát?
Chu kì bán rã của C14 và U238 là:
Trong đại cổ sinh, dương xỉ phát triển mạnh ở kỉ
Phát biểu nào không đúng khi nói về hiện tượng trôi dạt lục địa?
Trong quá trình phát sinh và phát triển sự sống trên Trái Đất, nhóm loài nào muộn nhất?
Các bằng chứng cổ sinh vật học cho thấy: Trong lịch sử phát triển sự sống trên Trái Đất, thực vật có hoa xuất hiện ở
Ở Kỉ nào sau đây của Đại Cổ sinh xảy ra sự phân hóa bò sát, phân hóa côn trùng, tuyệt diệt nhiều loài động vật biển?
Trong lịch sử phát triển của thế giới sinh vật, thứ tự xuất hiện của các đại là
Khi nói về hóa thạch, kết luận nào sau đây không đúng?
Hoá thạch là gì? Nêu vai trò của hoá thạch trong nghiên cứu lịch sử tiến hoá của sinh giới.
Dựa vào đâu người ta phân chia lịch sử Trái Đất thành các niên đại?
Hiện tượng trôi dạt lục địa ảnh hưởng như thế nào đến sự tiến hoá của sinh giới?
Bò sát khổng lồ phát triển mạnh vào thời kì nào? Động vật có vú đầu tiên xuất hiện khi nào?
Khí hậu của Trái Đất sẽ như thế nào trong những thế kỉ và thiên niên kỉ tới và ta có thể làm gì đế ngăn chặn nạn đại diệt chủng sắp tới do con người gây ra?
Tại sao hóa thạch là bằng chứng của tiến hóa.
Phân tích mối quan hệ giữa điều kiện địa chất, khí hậu với sinh vật qua các kỉ địa chất. Cho ví dụ.
Hiện tượng trôi dạt lục địa là gì? Hiện tượng này ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của sinh giới?
Hoá thạch là gì ? Tóm tắt sự hình thành các hoá thạch.
Ý nghĩa của việc nghiên cứu các hoá thạch.
Vật nào dưới đây không phải là hoá thạch? Ghi số 1 bên cạnh hoá thạch, ghi số 0 bên cạnh vật không phải là hoá thạch.
1 | Lưỡi rìu đá |
|
2 | Xác voi mamút trong băng tuyết vùng Siberia |
|
3 | Than đá có vết lá dương xỉ |
|
4 | Đá trầm tích có lẫn vỏ sò, ốc |
|
5 | Con sam |
|
6 | Dấu chân khủng long trên than bùn |
|
7 | Mũi tên đồng, trống đồng Đông Sơn |
|
8 | Cây dó cổ thụ chết trong rừng, gỗ biến thành trầm hương, kì nam |
|
9 | Các mảnh xương và ngà voi tìm thấy trong một “nghĩa địa voi” |
|
10 | Xác côn trùng trong hổ phách hàng nghìn năm |
|
So sánh hình dạng, cấu tạo của con sam ngày nạy (hình A) với con tôm ba lá (hình B) có tuổi địa chất từ kỉ Cambri. Cho biết vì sao người ta gọi con sam là một dạng hoá thạch sống?
Từ lịch sử phát triển của sinh giới có thể rút ra những nhận xét gì về nguyên nhân và chiều hướng tiến hoá của sự sống?
Tóm tắt 5 lần đại tuyệt chủng đã xảy ra trong quá trình phát triển của sinh giới? Lần đại tuyệt chủng tiếp theo có xảy ra không? Tại sao?
Bổ sung bảng tóm tắt sau đây, từ đó rút ra kết luận về ý kiến cho rằng vượn người hiện nay vẫn có thể tiến hoá thành người.
Nội dung | Vượn người hiện nay | Người |
Tư thế đứng thẳng và đi trên 2 chân (so sánh cấu tạo bộ xương người và vượn người) |
|
|
Nguồn thức ăn |
|
|
Sự phát triển bộ não |
|
|
Sự phát triển tiếng nói và hệ thống tín hiệu thứ hai |
|
|
Đặc điểm nào dưới đây không đúng khi nói về kỉ Đệ tam của Đại Tân sinh?
A. Do diện tích rừng bị thu hẹp, một số vượn người xuống đất xâm chiếm các vùng đất trống, trở thành tổ tiên của loài người.
B. Thực vật Hạt kín phát triển mạnh làm tăng nguồn thức ăn cho chim, thú.
C. Từ thú ăn sâu bọ đã tách thành bộ Khỉ, tới giữa kỉ thì những dạng vượn người đã phân bố rộng.
D. Có những thời kì băng hà rất lạnh xen kẽ với những thời kì ấm áp, băng hà tràn xuống tận bán cầu Nam.
Sự di cư của các động vật, thực vật ở cạn vào kỉ Đệ tứ là do
A. khí hậu khô, băng tan, biển rút cạn tạo điều kiện cho sự di cư.
B. sự phát triển ồ ạt của thực vật Hạt kín và thú ăn thịt.
C. diện tích rừng bị thu hẹp làm xuất hiện các đồng cỏ.
D. xuất hiện các cầu nối giữa các đại lục do băng hà phát triển, mực nước biển rút xuống.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Gồm 11 kỉ: Cambri, Ôcđôvic, Silua, Đêvôn, Cacbon, Pecmi, Triât, Jura, Kreta, Đệ Tam, Đệ Tứ.
1. Trong kỉ Cambri (cách đây khoảng 542 triệu năm) lượng ôxi trên trái đất về cơ bản là giống như lượng ôxi trên trái đất hiện nay và hầu hết các ngành động vật ngày nay được phát sinh trong thời kì này.
2. Trong kỉ Cambri lượng ôxi trên trái đất bằng 5% lượng ôxi trên trái đất hiện nay và một số ngành động vật như ngày nay được phát sinh từ thời kì đó.
3. Thực vật có mạch xuất hiện đầu tiên vào kỉ Đêvon (cách đây khoảng 409 triệu năm).
4. Bò sát khổng lồ đầu tiên xuất hiện vào kỉ Pecmi (cách đây khoảng 290 triệu năm).
Câu trả lời của bạn
Một số đặc điểm của kỉ Cambri như sau:
(1) Xuất hiện: cách đây 542 triệu năm.
(2) Khí hậu, địa chất: khí quyển có nhiều CO2, phân bố lục địa khác xa bây giờ.
(3) Sinh vật điển hình:
Phát sinh: các ngành động vật với đầy đủ các đại diện của ngành động vật không xương sống.
Phân hóa: tảo.
Như vậy: về địa chất, khí hậu khác xa bây giờ, do đó mà hệ động vật cũng khác xa bây giờ.
⇒ Mô tả không đúng là 1
Câu trả lời của bạn
Do hoạt động quang hợp tạo ra oxi phân tử và hình thành lớp ôzôn làm màn chống tia tử ngoại.
Câu trả lời của bạn
Kỉ Silua đánh dấu bước đặc biệt sự sống từ dười nước di chuyển lên cạn
Câu trả lời của bạn
Có 2 lần băng hà trong lịch sử mà sách giáo khoa đề cập đến, lần đầu tiên vào kỷ Ocđôvic, lần thứ 2 vào kỷ Pecmi.
1. Tích lũy ôxi khí quyển.
2. Trái đất được hình thành.
3. Phát sinh nhóm ngành động vật.
4. Phân hóa tảo.
5. Xuất hiện thực vật có hoa.
6. Động vật lên cạn.
7. Bò sát cổ ngự trị.
8. Phát sinh thú và chim.
Câu trả lời của bạn
Chỉ có (1) xuất hiện trong đại nguyên sinh.
(2) xuất hiện trong đại Thái Cổ.
(3) (4) (6) xuất hiện ở đại Cổ Sinh.
(5) (7) (8) xuất hiện ở đại Trung Sinh.
Câu trả lời của bạn
Nghiên cứu hóa thạch:
+ Suy đoán được tuổi của hóa thạch, của lớp đất đá chứa chúng bằng cách sử dụng đồng vị phóng xạ.
+ Suy đoán được lịch sử của quá trình phát triển, biết được khí hậu, nhiệt độ, độ ẩm của vùng đất đó, ví dụ như nhận thấy xuất hiện nhiều hóa thạch rêu, nấm, thì vùng đất đó có độ ẩm cao.
+ Hóa thạch cũng mở ra một chuỗi thức ăn trong giai đoạn đó, có khả năng tái hiện lịch sử của lóp vỏ trái đất lúc đó.
1. Tên của kỉ Cacbon và Kreta được đặt theo tên của loại đá điển hình ở kỉ đó.
2. Tên của kỉ Đêvon và kỉ Jura được đặt theo tên của địa phương lần đầu tiên người ta nghiên cứu lớp đất đá thuộc ki đó.
3. Sự phát sinh của sinh giới luôn diễn ra một cách chậm chạp và theo sau sự phát sinh của điều kiện khí hậu địa chất.
4. Khi trái đất mới bắt đầu hình thành, sự sống đã nảy nở.
5. Sau khi có sự tuyệt chủng hàng loạt một số cá thể may mắn sống sót sẽ tiếp tục sinh sản tăng lên về mặt số lượng và di truyền những đặc điểm của tổ tiên cho con cháu của mình.
6. Chim và thú được phát sinh ở kỉ Tam Điệp, đại Trung Sinh.
Câu trả lời của bạn
Người ta đặt tên cho các kỉ dựa vào tên của loại đá điển hình cho lớp đất đá nghiên cứu thời kì đó, ngoài ra còn dựa vào tên địa phương mà ở đó lần đầu tiên người ta tiến hành nghiên cứu.
+ Câu (3) sai vì sự phát sinh, phát triển của sinh giới luôn diễn ra nhanh hơn sự biến đổi chậm chạp của điều kiện khí hậụ.
+ Câu (4) sai vì khi Trái Đất mới được hình thành, sự sống chưa được hình thành, ban đầu chỉ là sự hình thành các hợp chất đơn giản, sau đó là các đại phân tử nhân đôi (ARN, ADN) tuy nhiên sự sống chỉ bắt đầu khi các đại phân tử nhân đôi này có sự tương tác với môi trường bên ngoài trong một hệ hoàn chỉnh - giọt côaxecva.
+ Câu (5) sai, sau khi điều kiện khí hậu địa chất thay đổi mạnh mẽ, đã dẫn đến sự tuyệt chủng hàng loạt của các loài sinh vật đồng thời cũng là điều kiện dẫn đến phát sinh các loài sinh vật mới có các đặc điểm mới khác xa với tổ tiên ban đầu của chúng.
1. Ở kỷ Silua mực nước biển dâng cao và xuất hiện thực vật có mạch.
2. Kỷ Cambri có sự phân hóa lớp tảo.
3. Ở kỷ Cacbon có sự xuất hiện của thực vật có hạt.
4. Kỷ Jura là thời kỳ hưng thịnh của động vật bò sát cổ.
5. Kỷ Kreta (Phấn Trắng) là thời điểm xuất hiện của thực vật có hoa.
6. Trong đại Thái Cổ Trái Đất được hình thành.
7. Kỷ Đệ Tứ có sự xuất hiện loài người.
8. Ở kỷ Ôcđôvic và Pecmi có quá trình băng hà.
Câu trả lời của bạn
Tất các sự kiện trên đều đúng
1. Các đại lục địa liên kết với nhau, khí hậu khô lạnh.
2. Xuất hiện cây hạt trần.
3. Phân hóa bò sát cổ và côn trùng.
4. Dương xỉ phát triển mạnh.
Câu trả lời của bạn
Dương xỉ phát triển mạnh ở kỉ Cacbon, đại Cổ sinh, không phải kỉ Pecmi.
Câu trả lời của bạn
Ở đại Cổ sinh (cụ thể là ki Silua) diễn ra sự kiện đánh dấu sự phát triển quan trọng của sinh giới đó là sự tiến lên cạn của các loài động vật, thực vật do vào thời kì đó nước biển dâng, hình thành lục địa và tầng ôzôn ngăn cản tia tử ngoại là cơ sở để có sự di cư nên cạn.
Câu trả lời của bạn
Cambri → Ôcđôvic → Silua → Đêvôn → Cacbon → Pecmi.
Câu trả lời của bạn
Đặc điểm của kỉ Silua (đại Cổ sinh) được coi là quan trọng nhất là xuất hiện cây có mạch, quyết trần, động vật tiến lên cạn.
Câu trả lời của bạn
Đặc điểm của hệ động - thực vật ở kỉ Đệ Tứ là phát triển phồn thịnh của thực vật hạt kín, sâu bọ và chim thú.
2. Xác của sinh vật biển thường rất dễ hình thành hóa thạch.
3. Bằng chứng sinh học phân tử, sinh học tế bào là bằng chứng gián tiếp, còn hóa thạch là bằng chứng trực tiếp phản ánh quan hệ tiến hóa giữa các loài.
4. Sử dụng C14 để xác định tuổi của hóa thạch có thời gian bán rã khoảng 5730 năm.
Câu trả lời của bạn
1 sai vì không chỉ những cơ thể có bộ phận cứng, khó phân hủy như xương, răng ... mới hình thành được hóa thạch mà còn có thể là xác của sinh vật mềm yếu như thằn lằn, sâu bọ, sứa ... được giữ nguyên vẹn trong hổ phách, tảng băng...
2 đúng: Xác của sinh vật biển thường rất dễ hình thành hóa thạch do sinh vật biển sau khi chết đi thường lắng xuống đáy biển bị cát phủ lấp, cát biển qua các niên đại địa chất sẽ biến thành một số dạng khác nhau như đá vôi, trầm tích... những dạng này khó làm tổn hại đến xác sinh vật.
2. Vượn người và người đều có 4 nhóm máu A, B, AB và O.
3. Vượn người và người cũng thuộc bộ linh trưởng.
4. Vượn người và người đều có dạng cột sống hình chữ S.
Câu trả lời của bạn
Vượn người có cột sống hình chữ C, người có cột sống hình chữ S, với 2 khúc cong, 2 điểm uốn làm giảm áp lực đè nén trong quá trình “treo” nội tạng và quá trình di chuyển của cơ thể.
⇒ Nhận xét 3 là nhận xét không đúng
1. Việc tìm thấy vỏ sò, di tích của sinh vật biển để lại trong lớp đất đá trên vùng núi và sa mạc là một điều vô lý
2. Nghiên cứu về hóa thạch chỉ cho chúng ta biết được loài nào xuất hiện trước, loài nào xuất hiện sau chứ không biết được mối quan hệ họ hàng giữa các loài.
3. Hóa thạch là dẫn liệu quí để nghiên cứu vỏ Trái đất.
4. Để xác định độ tuổi tuyệt đối của hóa thạch người ta thường căn cứ vào thời gian lắng đọng của các lớp trầm tích.
Câu trả lời của bạn
1 sai: Việc tìm thấy hóa thạch sinh vật biển trên vùng núi chứng tỏ xưa kia nơi đây từng là biển.
2 sai: bằng các phương pháp, các nhà khoa học có thể biết được tuổi của hóa thạch ® biết được loài nào xuất hiện trước, loài nào xuất hiện sau, cũng như mối quan hệ họ hàng giữa các loài.
4 sai: việc nghiên cứu thời gian lắng đọng của lớp trầm tích để xác định độ tuổi tương đối của hóa thạch.
Lớp càng sâu tuổi càng lớn và ngược lại. Xác định độ tuổi tuyệt đối dùng phương pháp đồng vị phóng xạ.
Câu trả lời của bạn
Vì nó ảnh hưởng đến điều kiện khí hậu của trái đất và phát tán, tiến hóa, tuyệt chủng của nhiều loài sinh vật.
Câu trả lời của bạn
Trong lịch sử phát triển của sinh giới qua các đại địa chất, loài người xuất hiện ở đại Tân sinh
Câu trả lời của bạn
Bò sát cổ lần lượt phát sinh, phát triển, tuyệt diệt ở các kỉ Cacbon - Jura - Kreta
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *