Hỏi đáp Lớp 6

 - Biện pháp tu từ : ẩn dụ chuyển đổi cảm giác $\to$ ánh nắng chảy đầy vai

 - Tác dụng : Biện pháp ẩn dụ của tác giả rất tinh tế và đặc sắc gợi cho người đọc cảm thấy ánh nắng tràn ngập khắp mọi nơi đây. Hai dòng thơ này đã gợi cho người đọc cảm thấy như trước mắt họ cảnh hai cha con dắt nhau đi trên bãi cát mịn vào. 

Văn bản có những đặc điểm của một văn bản thông tin:

a. Nội dung: Văn bản cung cấp thông tin cho người đọc về ngày Môi trường thế giới, cũng như thực trạng ô nhiễm môi trường trên thế giới.

b. Hình thức

- Phần sa pô: “Ngày Môi trường thế giới… hướng đến lối sống xanh”. Phần này có tác dụng tóm tắt nội dung chính của văn bản, thu hút người đọc tiếp cận văn bản.

- Các hình ảnh minh họa: “Khí thải tuôn ra từ một nhà máy thép”. Hình ảnh minh họa giúp cho văn bản thêm sinh động, hấp dẫn. Khi quan sát hình minh họa, người đọc hiểu rõ hơn về tác hại của ô nhiễm môi trường (cụ thể là ô nhiễm không khí).

- Các đề mục được đánh số và in đậm:

1. Ngày Môi trường thế giới

2. Những tiếng kêu cứu từ môi trường

3. Hành động vì môi trường.

=> Các đề mục trên tóm tắt những vấn đề chính được nói đến trong văn bản, giúp người đọc có cái nhìn bao quát hơn.

Tác giả là Ai-ma-tôp là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan, một nước một nước cộng hoà ở vùng Trung Á, thuộc Liên Xô trước đây.  Ông sinh năm 1928 và mất năm 2008. Hoạt động ăn học của Ai-ma-tốp bắt đầu từ năm 1952, khi ông là sinh viên Trường Đại học Nông nghiệp Cư-rơ-gư- xtan. Từ năm 1956 đến năm 1958 ông học Trường viết văn M. Goóc-ki ở Mát- xcơ-va. Sau khi tốt nghiệp (1959), Ai-ma-tốp làm phóng viên báo Sự thật thường trú tại Cư-rơ-gư-xtan. Trong sự nghiệp sáng tác của mình, ông đã để lại dấu ấn trong lòng độc giả với những tác phẩm nổi tiếng như Cánh đồng mẹ, Người thầy đầu tiên, Con cò trắng…. Tác phẩm của ông được nhiều bạn đọc Việt Nam biết đến là truyện Người thầy đầu tiên. Đoạn trích Hai cây phong là phần đầu truyện Người thầy đầu tiên, nhan đề do người biên soạn sách giáo khoa đặt. Nội dung của truyện được đặt vào bối cảnh vùng quê hẻo lánh của Cư-rơ-gư-xtan, vào giữa những năm XX của thế kỉ trước, khi nơi đây tư tưởng phong kiến và gia trưởng, còn nặng nề, do đó phụ nữ và trẻ mồ côi bị coi thường và rẻ rúng. Cô bé An-tư-nai mồ côi sống trong gia đình chú thím, không được học hành và phải chịu sự giám sát, sai khiến hà khắc của bà thím. Đoạn trích Hai cây phong được tác giả miêu tả đầy xúc động, gắn bó với những tình cảm và tuổi thơ của An-tư-nai. Nghệ thuật miêu tả kết hợp với biểu cảm đã tạo nên một văn bản đầy chất thơ, chất họa. Hai cây phong là biểu tượng của tình yêu quê hương sâu nặng cùng những kỉ niệm với bạn bè và những trò chơi tinh nghịch thủa bé của tác giả.
 

Hai cây phong, nơi ấy chứa bao kỉ niệm của tuổi học trò với những trò chơi thuở nhỏ "khi bắt đầu nghỉ hè, bọn con trai chạy ào lên đấy phá tổ chim". Song ấn tượng sâu đậm trở thành điêm nhớ về hai cây phong trong ký ức của nhân vật ở đây chính là "thế giới diều kỳ được mở ra trong tâm hồn trẻ thơ" từ góc nhìn, tầm nhìn mà hai cây phong ấy đem lại. Trước hết, hai cây phong là điểm tựa để bọn trẻ đua nhau thể hiện ý chí: "Chúng tôi cứ leo lên cao nữa - nào xem ai can đảm và khéo léo hơn ai!". Nhưng thế giới xung quanh mới là điều kinh ngạc và quyến rũ bọn trẻ "Chúng tôi cố giương hết tầm mắt nhìn vào nơi xa thẳm biêng biếc của thảo nguyên và nhìn thấy không biết bao nhiêu, bao nhiêu là vùng đất mà trước đây chúng tôi chưa từng biết đến, thấy những con sống mà trước đây chúng tôi chưa từng nghe nói. Những dòng sông lấp lánh tận chân trời như sợi chỉ bạc mỏng manh... Chúng tôi ngồi nép trên các cành cây, lắng nghe tiếng gió áo huyền, và tiếng lá cây đáp lại lời gió, thì thầm to nhỏ về những miền đất bí ẩn đầy sức quyến rũ lẩn sau chân trời xa thẳm và biêng biếc kia". Càng đọc ta càng cảm nhận được chất họa sĩ ở người kể chuyện, càng cảm nhận được thế giới "bí ẩn đầy sức quyến rũ" của những miền đất lạ đã thu hút tâm hồn trẻ thơ, đọng lại một khoảng sáng trong tâm hồn cô bé An-tư-nai để khi trưởng thành nỗi nhớ về ký ức tuổi thơ và hình ảnh hai cây phong lại rực lên những hình ảnh lung linh kì thú thuở nào để rồi xa quê lâu ngày lòng cô lại thao thức. Và trog cõi sâu thẳm ta hiểu rằng nỗi nhớ và cảm xúc cùng thế giới tuổi thơ vẫn đọng lại nguyên vẹn hai cây phong ấy chính là tình yêu quê hương da diết.
 

Hai cây phong là nơi chất chứa bao kỷ niệm của tuổi học trò với những trò chơi thuở nhỏ "Khi bắt đầu nghỉ hè, bọn con trai chạy ào lên đấy phá tổ chim". Song ấn tượng sâu đậm trở thành điểm nhớ về hai cây phong trong ký ức của nhân vật ở đây chính là "thế giới diệu kỳ được mở ra trong tâm hồn trẻ thơ" từ góc nhìn, tầm nhìn mà hai cây phong ấy đem lại.Trước hết là hai cây phong là điểm tựa để bọn trẻ đua nhau thể hiện ý chí: "Chúng tôi cứ leo lên cao nữa - nào xem ai can đảm và khéo léo hơn ai!". Nhưng thế giới xung quanh mới là điều kinh ngạc và quyến rũ bọn trẻ Chúng tôi cố giương hết tầm mắt nhìn vào nơi xa thẳm biêng biếc của thảo nguyên và nhìn thấy không biết bao nhiêu, bao nhiêu là vùng đất mà trước đây chúng tôi chưa từng biết đến, thấy những con sông mà trước đây chúng tôi chưa từng nghe nói. Những dòng sông lấp lánh tận chân trời như những sợi chỉ bạc mỏng manh... Chúng tôi ngồi nép trên các cành cây, lắng nghe tiếng gió ảo huyền, và tiếng lá cây đáp lại lời gió, thì thầm to nhỏ về những miền đất bí ẩn đầy sức quyến rũ lẩn sau chân trời xa thẳm và biêng biếc kia".Càng đọc ta càng cảm nhận được chất hoạ sĩ ở người kể chuyện, càng cảm nhận được thế giới "bí ẩn đầy sức quyến rũ" của những miền đất lạ đã thu hút tâm hồn trẻ thơ, đọng lại một khoảng sáng trong tâm hồn cô bé An-tư-nai để khi trưởng thành nỗi nhớ về ký ức tuổi thơ và hình ảnh hai cây phong lại rực lên những hình ảnh lung linh kỳ thú thuở nào để rồi xa quê lêu ngày lòng cô lại thao thức. Và trong cõi sâu thẳm ta hiểu rằng nỗi nhớ và cảm xúc cùng thế giới tuổi thơ vẫn đọng lại nguyên vẹn trong hai cây phong ấy chính là tình yêu quê hương da diết.

 Văn bản Trái Đất – Mẹ của muôn loài đã tái hiện đầy đủ, sinh động về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của Trái Đất đối với nhân loại. Trong văn bản này, tác giả đã phân chia rõ ràng thành hai mục lớn: Trái Đất – hành tinh xanh và Mẹ nuôi dưỡng muôn loài. Ở phần Trái Đất – hành tinh xanh, tác giả khẳng định Trái Đất là hành tinh duy nhất trong hệ Mặt Trời mang lại sự sống cho nhân loại. Trái Đất là một hành tinh sống động vì những hoạt động địa chất không ngừng đã nuôi dưỡng và mang một màu xanh hiền dịu để đón chào sự tồn tại của muôn loài. Ở phần Mẹ nuôi dưỡng muôn loài, tác giả trình bày những thông tin bổ ích của lịch sử để tái hiện lại quá trình phát triển và hình thành Trái Đất. Từ đó khẳng định, Trái Đất chính là người mẹ đã nuôi dưỡng muôn loài trong suốt hang triệu năm.

Soi ngược vào những bức tranh phong cảnh đẹp đẽ của đất nước trong thơ ca, chúng ta mới thấy mảnh đất chúng ta đang sinh sống hiện nay bị ảnh hưởng nhiều bởi những hậu quả của ô nhiễm môi trường: mùa thu se se lạnh của Hà Nội bị thay thế bởi cái nóng oi bức mà dai dẳng của mùa hạ, mực nước biển dâng cao gây lũ lụt làm thiệt hại cả về người và của, một số sinh vật tuyệt chủng vì mất nơi sinh sống, không ít người tử vong vì ô nhiễm nguồn nước và không khí,… Thật đáng buồn khi người đầu độc nhân loại và các sinh vật khác trên hành tinh lại được coi là bộ phận sở hữu những phát minh vĩ đại làm thay đổi nền văn minh trên Trái đất. Vì vậy, để hành tinh xanh mãi xanh, bảo vệ môi trường là trách nhiệm của tất cả mọi người, mọi công dân trên hành tinh xanh này. Chúng ta phải cùng nhau chung tay thì mới có thể tạo ra tác động đủ lớn giúp đẩy lùi và ngăn chặn ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của chính bản thân và các sinh vật khác!

Con người luôn tồn tại song hành cùng với thiên nhiên và cũng bởi thế nên thiên nhiên người bạn tốt của con người. Thiên nhiên là tất cả những vật chất bao quanh con người, không do con người tạo ra mà tự sinh ra dưới sự tác động qua lại lẫn nhau tạo nên các thực thể trong tự nhiên thường thấy: ao, hồ, sông, ngòi,...Nói thiên nhiên là bạn của con người là hoàn toàn có cơ sở. Bởi những nhu cầu cần thiết nhất của cuộc sống đều được khai thác từ thiên nhiên. Đất được dùng để trồng trọt, chăn nuôi; nước ở các dòng sông, con suối để tắm rửa, sinh hoạt. Rừng lại là một kho tàng khổng lồ cho ta gỗ để xây dựng, cho các vị thuốc quý để chữa bệnh; rừng điều hòa khí hậu, giúp chống bão lũ, tạo không khí trong lành, mát mẻ. Người bạn  thiên nhiên còn  cung cấp cho con người những giá trị mỹ quan, làm phong phú thêm đời sống tinh thần. Các khu du lịch nghiêng về các giá trị tự nhiên ngày càng được nhân rộng để phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi, thư giãn, nhu cầu khám phá của con người. Con người ngày nay luôn mong muốn được tìm về với thiên nhiên, với sự mộc mạc, giản dị để có những phút giây thư thái trong tâm hồn. Không thể thiếu, thiên nhiên là niềm cảm hứng bất tận trong thơ ca, nhạc họa; là người bạn tâm giao của các nghệ sĩ..Tuy nhiên, ngày nay con người lại đối xử với người bạn này không tốt chút nào bằng các hành động như chặt phá rừng, xả rác bừa bãi, lãng phí nước,..Vì vậy, cần nâng cao nhận thức, ý thức bảo vệ môi trường của mỗi người bằng cách tuyên truyền, vận động gia đình, bạn bè, người thân chung tay bảo vệ môi trường. Hãy hành động thật đúng đắn để giữ mối quan hệ này ngày càng bền vững.
 

Một số biện pháp như:

• Bảo vệ tài nguyên rừng quý giá.
• Không săn bắt các loài động vật quý hiếm.
• Hạn chế sử dụng bao bì ni-lông.
• Xử lí các chất thải, nước thải…