Đề kiểm tra 1 tiết HK1 môn Ngữ văn lớp 11 năm 2018-2019, Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm

Đoạn văn sử dụng thao tác lập luận phân tích.

• Nội dung: Bàn luận về vấn đề thanh niên cần rèn luyện và tu dưỡng đạo đức trong xã hội ta hiện nay.
• Phương thức biểu đạt: nghị luận.

Học sinh có thể lựa chọn những phẩm chất khác nhau song cần đưa ra lí lẽ thuyết phục: kính trên nhường dưới, thương quý nhân dân, tinh thần trách nhiệm, gương mẫu…

• Học sinh có thể diễn đạt nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo 1 số nội dung sau:
  • Đưa ra 1 phẩm chất cụ thể: dũng cảm, trung thực, trách nhiệm, cống hiến...
  • Lí giải vì sao thanh niên cần có phẩm chất đó.

• Yêu cầu về kĩ năng:
  • Nắm vững kiểu bài văn nghị luận văn học.
  • Trình bày ngăn gọn, đủ ý, diễn đạt lưu loát.
  • Bố cục rõ ràng. Văn có cảm xúc.
  • Không sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt.
• Yêu cầu về kiến thức.
  • Mở bài:
    • Về tác giả, Nguyễn Đình Chiểu là nhà văn lớn, là ngọn cờ đầu của thơ văn yêu nước thế kỷ XIX.
    • Về tác phẩm “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là bức tượng đài bi tráng về người anh hùng nghĩa sĩ tuy thất bại nhưng vẫn hiên ngang bất khuất.
    • Giới thiệu về đoạn trích, nội dung khắc họa vẻ đẹp hào hùng của đội quân áo vải trong trận đánh công đồn.
  • Thân bài
    • Khái quát bối cảnh thời đại và quá trình chuyển hóa của hình tượng người nông dân trở thành nghĩa sĩ.
      • Bối cảnh thời đại: diễn ra hết sức căng thẳng và ác liệt thể hiện tình hình nguy nan của dân tộc. "Súng giặc đất rền – Lòng dân trời tỏ".
      • Nguồn gốc xuất thân của những người nghĩa sĩ: 
        • Là những người nông dân cần cù lao động, vất vả, cuộc sống gắn liền với đồng ruộng 
        • Hoàn toàn xa lạ với những vũ khí như khiên, súng, mác....
        • Họ đã trở thành những người chiến sĩ vì có tấm lòng yêu nước.
        • ⇒ Chính lòng căm thù giặc đã tạo nên ý chí chiến đấu chống ngoại xâm của người nghĩa sĩ là ý thức tự gánh lấy trách nhiệm cứu nước thật cao đẹp. 
    • Phân tích đoạn trích để làm nổi rõ vẻ đẹp hào hùng của đội quân áo vải: 
      • Điều kiện chiến đấu: thiếu thốn, dùng vũ khí thô sơ 
      • Động cơ đánh giặc: lòng yêu nước, căm thù giặc 
      • Nghệ thuật đối lập: dụng cụ đánh giặc thô sơ >< vũ khí hiện đại. Tuy dụng cụ thô sơ nhưng ta thắng trên cơ sở đoàn kết một lòng của nhân dân cùng lòng yêu nước. ⇒ tinh thần chiến đấu hùng tráng, tuyệt vời. 
      • ⇒ Khí thế của ta mạnh như vũ bão, làm cho giặc kinh hoàng ⇒ xông trận với khí thế oai hùng, gan dạ, dũng cảm, sẵn sàng xả thân vì nghĩa lớn, chiến đấu bằng cả trái tim yêu nước của mình. 
      • Sử dụng động từ mạnh liên tiếp, cách ngắt nhịp dồn dập, ngắn gọn, giọng văn hào hùng mang tính sử thi. 
      • ⇒ Nghệ thuật tả thực kết hợp với trữ tình, phép tương phản giàu nhịp điệu tác giả đã dựng nên tượng đài nghệ thuật về người nông dân nghĩa sĩ bình dị mà phi thường. 
    • Bình luận - Đánh giá
      •  Người nông dân trong “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” hiện lên bằng tất cả những gì chân chất, giản dị nhất mà họ có nhưng họ vô cùng kiên quyết, dũng cảm khi đứng trước kẻ thù.
      • Nguyễn Đình Chiểu đã dựng lên bức tượng đài về người anh hùng nghĩa sĩ bằng những nét vẽ mộc mạc, giản dị, gần gũi nhưng tương xứng với những phẩm chất ngoài đời của họ.
  • Kết luận.
    • Nêu nhận xét, khẳng định vấn đề.
    • Mở rộng vấn đề bằng bày tỏ suy nghĩ và cảm nhận của bản thân.
• Thang điểm.
  • Điểm 5-6: Đáp ứng tất cả các yêu cầu trên, và còn mắc một số lỗi nhỏ về diễn đạt.
  • Điểm 4-5: Đáp ứng được phần lớn các yêu cầu trên, còn mắc một số lỗi chính tả, diễn đạt.
  • Điểm 2-3: Đáp ứng một phần các yêu cầu trên, còn mắc nhiều lỗi diễn đạt, chính tả.
  • Điểm 1: Không đáp ứng được các yêu cầu trên, mắc quá nhiều lỗi diễn đạt, ngữ pháp, chính tả.
  • Điểm 0: Không làm bài