Đề kiểm tra 1 tiết HK1 môn Ngữ văn lớp 10 năm 2018-2019, Trường THPT Bùi Dục Tài.

Phong cách ngôn ngữ : Nghệ thuật Thể thơ lục bát.

Phương thức biểu đạt: tự sự, biểu cảm, miêu tả.

• Lời than vãn của chàng trai về việc cô gái đã đi lấy chồng.
• Lời trách móc của cô gái vì chàng trai quá chậm trễ trong việc bày tỏ tình cảm với cô. 

• Biện pháp tu từ So sánh (như chim, như cá).
  • Tác dụng: nhấn mạnh vào tình cảnh bị rang buộc bởi hôn nhân của cô gái. Gợi hình ảnh gò bó, tù túng (chim lồng, cá chậu). Gợi cảm xúc buồn bã, tiếc nuối của cô gái.
• Biện pháp tu từ Ẩn dụ (chim vào lồng, cá cắn câu).
  • Tác dụng: nhấn mạnh vào tình cảnh bị rang buộc bởi hôn nhân của cô gái. Gợi hình ảnh gò bó, tù túng (chim lồng, cá chậu). Gợi cảm xúc buồn bã, tiếc nuối của cô gái.

• Bày tỏ tình cảm buồn bã, xót xa, tiếc nuối ...
• Đúng kỹ năng viết đoạn văn ...

• Ý nghĩa của yếu tố thần kì:
  • Giúp câu chuyện trở nên hấp dẫn, lôi cuốn
  • Phản ánh thái độ của nhân dân với nhân vật lịch sử: kính trọng, biết ơn vị vua An Dương Vương nên nhân dân đã bất tử hóa

• Bằng hình thức nhập vai hóa thân vào nhân vật, anh/chị hãy kể lại quá trình đấu tranh của Tấm với mẹ con Cám sau khi được trở thành Hoàng Hậu.
  • Yêu cầu về kĩ năng:                             
    • Biết vận dụng kĩ năng viết văn tự sự, kết hợp yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn tự sự.
    • Đảm bảo một văn bản tự sự hòan chỉnh có kết cấu chặt chẽ, bố cục 3 phần
    • Ngôn ngữ chọc lọc, trong sáng, diễn đạt lưu loát, các ý rõ ràng; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
    • Bài viết được trình bày rõ ràng, cẩn thận.
  • Yêu cầu về kiến thức:
  • Đề bài yêu cầu nhập vai nhân vật kể lại cuộc đời mình nên bài viết cần bám sát những sự việc, chi tiết tiêu biểu của văn bản. Đồng thời cần tái hiện nội dung câu chuyện từ góc nhìn của vai người kể chuyện và đan xen các yếu tố miêu tả, biểu cảm để câu chuyện sinh động.
  • Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần thể hiện được các ý cơ bản sau:
    • Gợi ý:
      • Mở bài:
        • Giới thiệu câu chuyện, nhân vật kể chuyện.
      • Thân bài:
        • Các sự việc chính:
          • Tấm bị mẹ con Cám hại chết khi về giỗ bố
          • Tấm hóa thành chim vàng anh bay về cung, báo hiệu sự hiên diện của mình. Mẹ con Cám giết chim vàng anh
          • Tấm hóa thành cây xoan che bóng mát cho vua. Mẹ con Cám chặt cây xoan làm khung cửi
          • Tấm hóa mình vào khung cửi, cảnh cáo Cám. Mẹ con Cám đốt khung cửi
          •  Tấm hóa thành quả thị, được một bà lão yêu thích mang về nhà và trở lại thành người chung sống hạnh phúc bên bà lão.
          • Tấm gặp lại vua và được đón về cung.
          • Tấm trừng trị Cám.
        • Kết bài:
          • Bài học từ câu chuyện đấu tranh của Tấm: chủ động, mạnh mẽ, kiên trì, cương quyết,...
          • (Học sinh có thể sáng tạo khi kể nhưng vẫn phải đảm bảo cốt truyện và ngôn ngữ văn học; biết vận dụng các yếu tố miêu tả, biểu cảm, liên tưởng,..để làm bài)