Trong máy tính có những loại tệp nào? Làm thế nào để bảo vệ được dữ liệu trong máy tính? Đây là nội dung chính của Bài 4: Phân loại tệp và bảo vệ dữ liệu trong máy tính trong chương trình Tin học 7 Chân trời sáng tạo. Để giúp các em có thể nắm vứng các kiến thức của bài học DapAnHay xin giới thiệu bài giảng dưới đây!
- Mỗi phần mềm ứng dụng có thể lưu trữ dữ liệu vào tệp theo một số định dạng.
- Tệp được phân loại theo định dạng (quy cách ghi dữ liệu) của tệp. Loại tệp được nhận biết thông qua phần mở rộng của tệp.
- Phần mở rộng gồm các kí tự ở cuối tên tệp, bắt đầu từ dấu chấm cuối cùng trong tên tệp.
Lưu ý khi đặt tên tệp:
- Khi đặt tên tệp thường không cần đặt tên phần mở rộng (loại tệp).
- Không nên chỉnh sửa phần mở rộng của tệp để tránh nhầm lẫn cho người sử dụng.
- Thận trọng khi thực hiện các thao tác xoá, đổi tên, đối phần mở rộng, di chuyển tệp chương trình.
Một số tệp trong máy tính
Tệp được phân loại theo định dạng của tệp. Phần mở rộng của tệp giúp hệ điều hành và người sử dụng biết tệp thuộc loại nào. |
---|
a) Sao lưu dữ liệu
- Sao lưu dữ liệu là việc sao chép dữ liệu cần bảo vệ (bản gốc) sang một nơi khác (bản sao). Khi sự cố xảy ra với bản gốc, có thể khôi phục dữ liệu bằng cách sao chép từ bản sao. Để bảo vệ toàn vẹn dữ liệu, cần cập nhật bản sao khi dữ liệu ở bản gốc được cập nhật.
- Có thể phân loại sao lưu dữ liệu theo ba cách như trong bảng 1 dưới đây:
Bảng 1. Ba cách sao lưu dữ liệu
Cách sao lưu | Ví dụ | Ưu điểm | Nhược điểm |
Sao lưu nội bộ: bản gốc và bản sao được lưu trữ trong cùng một máy tính. | Bản gốc ở ổ đĩa C, bản sao được lưu trữ cùng ổ đĩa C hoặc ổ đĩa khác của cùng máy tính. | Thực hiện sao lưu, cập nhật bản sao, khôi phục dữ liệu dễ dàng, thuận tiện, nhanh chóng. | Khi rủi ro xảy ra với máy tính (ví dụ như máy tính bị rơi, chập cháy do nước hay hỏa hoạn) sẽ mất cả bản gốc và bản sao. |
Sao lưu ngoài: bản sao lưu được lưu trữ ở ngoài máy tính chứa bản gốc. | Lưu trữ bản sao ở một máy tính khác hoặc trên thiết bị nhớ rời như thẻ nhớ, đĩa quang (CD, DVD), ổ cứng ngoài. | Khi máy tính bị sự cố thì chỉ mất bản gốc, có thể khôi phục từ bản sao. | Phải có máy tính khác hay thiết bị nhớ rời, sử dụng đĩa quang thì cần có ổ ghi đĩa CD, DVD. Các thiết bị nhớ rời dễ thất lạc, hư hỏng. |
Sao lưu từ xa: lưu trữ bản sao trên Internet. | Bản sao được lưu trữ trực tuyến thông qua dịch vụ điện toán đám mây như Dropbox, GoogleDirve, OneDirve, … | Truy bằng bất cứ máy tính nào có kết nối Internet. Có thể cài đặt tự động sao lưu. Không phải lo việc bảo quản thiết bị nhớ. | Cần có kết nối Internet. Có thể bị đánh cắp, mất dữ liệu nếu sử dụng dịch vụ không tin cậy. |
b) Phòng chống virus
- Phần mềm độc hại (maiware) có thể xóa, làm hỏng, lấy cắp dữ liệu lưu trữ trong máy tính hay trên Internet.
- Một số loại phần mềm độc hại phổ biến là virus, sâu, phần mềm gián điệp, ...
Sâu máy tính | Virus máy tính |
- Các biện pháp bảo vệ dữ liệu:
+ Sử dụng phần mềm diệt virus. Ví dụ: BKAV, ANTIVIRUS, …
+ Sử dụng tường lửa. Ví dụ: Windows Defender Firewall, …
- Ngoài ra, để ngăn chặn phần mềm độc hại, người sử dụng máy tính cần lưu ý:
+ Luôn cập nhật bản sửa lỗi phần mềm để cải thiện tính năng bảo mật của hệ thống.
+ Kiểm tra kĩ độ tin cậy trước khi nháy chuột vào các liên kết hoặc tải dữ liệu từ Internet.
+ Thận trọng khi mở tệp đính kèm trong thư điện tử từ địa chỉ lạ gửi đến.
+ Không sao chép dữ liệu từ các thiết bị lưu trữ ngoài chưa đủ độ tin cậy.
Sao lưu dữ liệu và phòng chống virus là hai biện pháp thường dùng để bảo vệ dữ liệu. |
---|
Bài tập 1: Tại sao hệ điều hành có thể khởi động phần mềm ứng dụng phù hợp với mỗi tệp?
Hướng dẫn giải:
Mỗi phần mềm ứng dụng có thể lưu trữ dữ liệu vào tệp theo một số định dạng. Tệp được phân loại theo dịnh dạng (quy cách ghi dữ liệu) của tệp. Loại tệp được nhận biết thông qua phần mở rộng của tệp. Phần mở rộng gồm các kí tự ở cuối tên tệp, bắt đầu từ dấu chấm cuối cùng. Ví dụ: Baitap.pptx, Baitap.docx,…
Bài tập 2: Nhược điểm của cách sao lưu từ xa là gì?
Hướng dẫn giải:
Sao lưu từ xa có nhược điểm: cần có kết nối Internet; có thể bị đánh cắp, mất dữ liệu nếu sử dụng dịch vụ không tin cậy.
Bài tập 3: Nêu ưu điểm của cách sao lưu nội bộ?
Hướng dẫn giải:
Ưu điểm của sao lưu nội bộ là thực hiện sao lưu, cập nhật bản sao, khôi phụ dữ liệu dễ dàng, thuận tiện, nhanh chóng.
Qua bài học các em có thể:
- Giải thích được phần mở rộng của tên tệp cho biết tệp thuộc loại nào, nêu được ví dụ minh hoạ.
- Nêu được ví dụ về biện pháp bảo vệ dữ liệu như sao lưu, phòng chống virus.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Tin học 7 Chân trời sáng tạo Chủ đề 1 Bài 4 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Phần mềm soạn thảo văn bản tạo ra tệp có phần mở rộng là gì?
Phần mở rộng .exe (executable) là tệp gì?
Đâu là vai trò của phần mở rộng của tệp?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Tin học 7 Chân trời sáng tạo Chủ đề 1 Bài 4để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Khởi động trang 18 SGK Tin học 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Khám phá 1 trang 19 SGK Tin học 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Khám phá 2 trang 19 SGK Tin học 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Khám phá 1 trang 20 SGK Tin học 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Khám phá 2 trang 20 SGK Tin học 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập 1 trang 21 SGK Tin học 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Luyện tập 2 trang 21 SGK Tin học 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Vận dụng trang 21 SGK Tin học 7 Chân trời sáng tạo - CTST
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Tin học DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
-- Mod Tin Học 7 DapAnHay
Phần mềm soạn thảo văn bản tạo ra tệp có phần mở rộng là gì?
Phần mở rộng .exe (executable) là tệp gì?
Đâu là vai trò của phần mở rộng của tệp?
Trong các tệp sau, đâu là tệp âm thanh?
Nguyên nhân dữ liệu được lưu trữ trong máy tính có thể bị mất, hư hỏng là gì?
Đâu là ưu điểm của cách sao lưu nội bộ?
Nhược điểm của cách sao lưu từ xa là gì?
Dựa vào đâu em có thể nhận biết được loại tệp?
Phát biểu nào sau đây là sai về phần mềm diệt virus?
Đâu là tên của phần mềm diệt virut?
Ở Hình 1, khi nháy đúp chuột vào tệp Baitap.docx, hệ điều hành sẽ khởi động phần mềm MS Word để người dùng có thể làm việc với văn bản trong tệp. Tương tự, phần mềm MS PowerPoint sẽ được khởi động khi nháy đúp chuột vào tệp Baitap.pptx.
Hình 1. Hiển thị tệp trong cửa sổ File Explorer (Windows 10)
Em hãy cho biết tại sao hệ điều hành có thể khởi động phần mềm ứng dụng phù hợp với mỗi tệp.
Hãy phân loại tệp ở Hình 2. Dựa vào đâu em nhận biết được loại tệp?
Một số tệp trong máy tính
Nếu đổi đuôi phần mở rộng của tệp Bangdiem.xlsx ở Hình 2 thành Bangdiem.pptx, biểu tượng phần mềm ứng dụng ở trước tên tệp sẽ thay đổi thế nào? Tại sao?
Một số tệp trong máy tính
Phát biểu nào sau đây là sai?
A. Hạn chế của sao lưu nội bộ là có thể bị mất cả bản gốc và bản sao.
B. Hạn chế của sao lưu ngoài là có thể bị thất lạc bản sao lưu trên thiết bị nhớ rời.
C. Khi sao lưu từ xa, người sử dụng không phải bảo quản thiết bị nhớ lưu trữ bản sao.
D. Chức năng sao lưu của hệ điều hành MS Windows chỉ cho phép sao lưu nội bộ.
Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Phần mềm diệt virus giúp ngăn ngừa, diệt phần mềm độc hại.
B. Bật chức năng Windows Defender Firewall giúp hạn chế sự tấn công của phần mềm độc hại.
C. Máy tính đã có phần mềm diệt virus, bật chức năng tường lửa thì không thể bị nhiễm phần mềm độc hại được nữa.
D. Sử dụng máy tính một cách có hiểu biết giúp hạn chế lây nhiễm phần mềm độc hại.
MS Word 2016 cho phép lưu văn bản thành một số loại tệp (type) khác nhau (xem Hình 3). Hình 4 là kết quả lưu tệp Vanban.docx thành các loại tệp .htm, .pdf, .doc và hệ điều hành hiển thị tên tệp kèm theo biểu tượng phần mềm có thể xử lí tệp.
Theo em, căn cứ vào đâu để hệ điều hành có thể xác định được phần mềm xử lí tệp?
Những yếu tố nào sau đây có thể giúp bảo vệ dữ liệu?
A. Thực hiện sao lưu dữ liệu.
B. Cài đặt phần mềm diệt virus cho máy tính.
C. Bật chức năng tường lửa của hệ điều hành.
D. Truy cập các liên kết hoặc tải dữ liệu từ Internet khi chưa rõ độ tin cậy.
E. Cẩn trọng khi thực hiện xóa tệp, thư mục.
Hãy nêu biện pháp em sử dụng để bảo vệ dữ liệu của em trên máy tính ở Phòng thực hành Tin học của nhà trường.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *