Nội dung Bài 17: Đại Việt thời Lê sơ (1428-1527) Chương trình Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức do DapAnHay biên soạn cụ thể và chi tiết nhằm hướng dẫn các em tìm hiểu về sự thành lập, tình hình kinh tế, xã hội, các thành tựu văn hóa, giáo dục cũng như một số danh nhân nổi tiếng thời Lê sơ. Chúc các em có được nhiều kiến thức bổ ích và đạt kết quả cao trong học tập!
Hình 1. Bình gốm hoa lam vẽ thiên nga - Bảo vật quốc gia (trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam)
- Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi hoàng đế lấy hiệu là Thuận Thiên, khôi phục quốc hiệu Đại Việt, đóng đô ở Thăng Long (Hà Nội ngày nay).
⇒ Nhà Lê sơ chính thức được thành lập.
- Bộ máy nhà nước mới được xây dựng và từng bước hoàn chỉnh dưới thời vua Lê Thánh Tông. Hoàng đế trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả chức tổng chỉ huy quân đội.
Hình 2. Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời Lê sơ
- Triều Lê sơ chú trọng xây dựng quân đội mạnh, tiếp tục thi hành chính sách "ngụ binh ư nông”, hoàn thiện pháp luật với việc ban hành bộ Quốc Triều hình luật (Luật Hồng Đức) có nhiều điểm tiến bộ.
Hình 3. Lược đồ Đại Việt thời Lê Thánh Tông với 13 đạo thừa tuyên
a) Tình hình kinh tế
- Nông nghiệp: Được phục hồi và phát triển nhanh chóng nhờ những chính sách tích cực của nhà nước:
⇒ Nông nghiệp được phục hồi, phát triển; đời sống của người dân được cải thiện
- Thủ công nghiệp: Nhiều nghề thủ công nghiệp truyền thống như: dệt lụa, làm gốm, … phát triển nhanh chóng, hình thành những làng nghề chuyên nghiệp, như: làng gốm Chu Đậu (Hải Dương), gốm Bát Tràng (Hà Nội)…
Hình 4. Bình gốm sản xuất ở Chu Đậu năm 1450 (được trưng bày tại Bảo tàng Top-ka-pi - Thổ Nhĩ Kỳ)
- Thương nghiệp:
b) Tình hình xã hội
- Xã hội có sự phân hóa thành nhiều tầng lớp khác biệt:
- Sự phân biệt giữa quý tộc và bình dân trở nên sâu sắc và được quy định bởi pháp luật.
- Văn hóa
- Tư tưởng, tôn giáo: Nho giáo chiếm vị thế độc tôn, Phật giáo và Đạo giáo bị hạn chế.
- Văn học:
- Sử học: có nhiều bộ sử lớn như Đại Việt sử kí toàn thư, Lam Sơn thực lục, …
- Địa lí: có các tập Hồng Đức bản đồ, Dư địa chí, An Nam hình thăng đồ, …
- Toán học: có Đại thành toán pháp, Lập thành toán pháp, ...
- Y học: có Bản thảo thực vật toát yếu, ...
- Nhiều công trình kiến trúc được xây dựng ở kinh đô Thăng Long, Lam Kinh (Thanh Hóa).
- Nghệ thuật điêu khắc trên đá, gỗ, gốm sứ tinh xảo, điêu luyện.
- Nhã nhạc cung đình và nghệ thuật chèo, tuồng được phục hồi nhanh chóng và phát triển.
Hình 5. Khu di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh (Thanh Hóa) (nhìn từ trên cao)
- Giáo dục
- Dựng lại Quốc Tử Giám, mở nhiều trường học.
- Nội dung học tập thi cử là sách của đạo Nho.
- Nhà nước tổ chức nhiều khoa thi Tiến sĩ để tuyển chọn quan lại và lập bia đá ở Văn Miếu – Quốc Tử Giám để vinh danh những người đỗ đạt.
Hình 6. Bia Tiến sĩ đầu tiên của Việt Nam (di vật tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám)
a) Nguyễn Trãi
Nguyễn Trãi không những là một nhà chính trị, quân sự tài ba, một anh hùng dân tộc mà còn là một danh nhân văn hoá thế giới. Ông có nhiều tác phẩm có giá trị lớn về văn học, sử học, địa lí học như Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Chí Linh sơn phú, Quốc âm thi tập, Dư địa chí, ...
b) Lê Thánh Tông
- Ông không những là một vị hoàng đế anh minh, một tài năng xuất sắc trên nhiều lĩnh vực kinh tế, chính trị, quân sự mà còn là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc ta.
- Ông đã để lại một di sản thơ văn phong phú, đồ sộ: sáng lập ra Hội Tao đàn và làm chủ soái. Hội Tao đàn ra đời đánh dấu bước phát triển cao về văn chương đương thời.
c) Ngô Sĩ Liên
- Ngô Sĩ Liên đỗ tiến sĩ năm 1442, ông là nhà sử học nổi tiếng của nước ta và cũng là người biên soạn bộ Đại Việt sử kí toàn thư.
d) Lương Thế Vinh
- Lương Thế Vinh đỗ Trạng nguyên năm 1463. Ông là nhà toán học nổi tiếng của nước ta thời Lê sơ. Với những công trình: Đại thành toán pháp, Thiền môn giáo khoa (nghiên cứu về Phật học).
Câu 1: Hội Tao Đàn do ai sáng lập? Việc thành lập Hội Tao Đàn có ý nghĩa như thế nào?
Hướng dẫn giải
Hội Tao đàn do Lê Thánh Tông sáng lập.
Việc thành lập Hội Tao Đàn đã đánh dấu bước phát triển cao của nền văn chương đương thời.
Câu 2: Chế độ ngụ binh ư nông mang lại hiệu quả như thế nào cho nhà Lê?
Hướng dẫn giải
Ngụ binh ư nông là chế độ quân sự mà vào thời bình cho về thay phiên nhau về quê làm ruộng, khi có chiến tranh thì lại được huy đông chiến đấu. Chính sách này mang lại nhiều hiệu quả như:
- Đảm bảo một lực lượng quân đội lớn sẵn sàng huy động khi cần
- Cung cấp lao động cho hoạt động sản xuất nông nghiệp
- Giảm được ngân khố quốc gia cho việc nuôi quân đội khi một lực lượng lớn đã được cho về quê sản xuất
Qua bài giảng ở trên, giúp các em học sinh:
- Mô tả được sự thành lập nhà Lê sơ.
- Nhận biết được tình hình kinh tế - xã hội thời Lê sơ.
- Giới thiệu được sự phát triển văn hóa, giáo dục và một số danh nhân văn hoá tiêu biểu thời Lê sơ.
Để củng cố bài học xin mời các em cùng làm Bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức Chương 6 Bài 17để kiểm tra xem mình đã nắm được nội dung bài học hay chưa.
Bộ luật được ban hành dưới thời vua Lê Thánh Tông có tên gọi là gì?
Quân đội thời Lê sơ được phiên chế thành những bộ phận nào?
Ý nào sau đây không phải là nội dung cơ bản được đề cập trong bộ luật Hồng Đức?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức và nắm vững hơn về bài học này nhé!
Bên cạnh đó các em có thể xem phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức Chương 6 Bài 17để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Câu hỏi 1 trang 85 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT
Câu hỏi 2 trang 85 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT
Câu hỏi mục 2a trang 86 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT
Câu hỏi mục 2b trang 86 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT
Câu hỏi 1 trang 87 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT
Câu hỏi 2 trang 87 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT
Câu hỏi mục 4 trang 88 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT
Luyện tập 1 trang 88 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT
Luyện tập 2 trang 88 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT
Vận dụng trang 88 SGK Lịch sử và Địa lí 7 Kết nối tri thức - KNTT
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa lí DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Bộ luật được ban hành dưới thời vua Lê Thánh Tông có tên gọi là gì?
Quân đội thời Lê sơ được phiên chế thành những bộ phận nào?
Ý nào sau đây không phải là nội dung cơ bản được đề cập trong bộ luật Hồng Đức?
Điểm tiến bộ nhất của bộ luật Hồng Đức so với các bộ luật trong lịch sử phong kiến Việt Nam là gì?
Nhà Lê sơ chia ruộng đất công làng xã cho nông dân thông qua chính sách gì?
Khu vực nào là nơi tập trung nhiều ngành nghề thủ công nhất?
Hệ tư tưởng nào chiếm địa vị độc tôn trong xã hội nước ta thời Lê sơ?
Tác phẩm nào sau đây là thành tựu toán học tiêu biểu dưới thời Lê sơ?
Chế độ khoa cử ở thời Lê sơ phát triển thịnh nhất dưới triều vua nào?
Nội dung nào sau đây phản ánh đúng về Ngô Sĩ Liên?
Hãy cho biết Vương triều Lê sơ được thành lập như thế nào?
Tư liệu 1 thể hiện quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của nhà Lê sơ như thế nào?
1. Năm 1473, vua Lê Tháng Tông căn dặn đại thần khi đàm phán với triều Minh: "Một thước núi, một tấc sông của ta, lẽ nào lại nên vứt bỏ? Người phải kiên quyết tranh biện, chớ cho họ lấn dần, ... Nếu ngươi dám đem một thước, một tấc đất của Thái Tổ làm mồi cho giặc, thì tội phải tru di." (Theo Đại Việt sử ký toàn thư, Tập II, Sđd, tr.462) |
Trình bày những nét chính về tình hình kinh tế thời Lê sơ.
Nêu những nét chính về tình hình xã hội thời Lê sơ.
Hãy trình bày những thành tựu văn hóa – giáo dục tiêu biểu thời Lê sơ.
Khai thác tư liệu và thông tin trong mục, hãy cho biết vì sao nhà Lê sơ chú trọng phát triển giáo dục, khoa cử.
Hãy kể tên một số danh nhân văn hóa tiêu biểu thời Lê sơ và những đóng góp của họ đối với sự phát triển của văn hóa dân tộc.
Tình hình kinh tế thời Lê sơ có điểm gì giống và khác với thời Trần? Hãy lập và hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây:
So sánh | Thời Trần | Thời Trần Thời Lê Sơ | |
Giống nhau |
| ||
Khác nhau | Nông nghiệp |
|
|
Thủ công nghiệp |
|
| |
Thương nghiệp |
|
|
Đọc đoạn tư liệu sau và cho biết luật pháp thời Lê sơ có những điểm gì tiến bộ?
Chủ trương của các vua thời Lê sơ về vấn đề chủ quyền lãnh thổ có giá trị như thế nào trong công cuộc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia ngày nay?
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *