Nhằm mục đích cung cấp thêm tài liệu học tập cho các em học sinh lớp 6. DapAnHay biên soạn và giới thiệu đến các em tài liệu học tập Lịch sử và Địa lí 6 Bài 2: Dựa vào đâu để biết và phục dựng lại lịch sử SGK Kết nối tri thức với cuộc sống. Hi vọng với tài liệu này sẽ giúp các em nắm vững ý nghĩa và nội dung của bài học. Mời các em học sinh cùng quý thầy cô cùng tham khảo.
-Tư liệu hiện vật là những di tích, đồ vật,… của những người xưa còn lưu giữ lại trong lòng đất hay trên mặt đất.
-Ví dụ: Trống đồng Ngọc Lũ, Con rồng thời Lý, cột cờ Hà Nội, máy bay Mĩ bị ta bắn rơi,…
- Những bản ghi, tài liệu chép tay hay sách được in, khắc chữ được gọi chung là tư liệu chữ viết.
Sách Đại Việt sử kí toàn thư
- Tư liệu truyền miệng là những câu chuyện dân gian (thần thoại, truyền thuyết, cổ tích,…) được kể truyền miệng từ đời này sang đời khác.
-Tư liệu gốc là tư liệu cung cấp những thông tin đầu tiên và trực tiếp về sự kiện hoặc thời kì lịch sử nào đó. Đây là nguồn tư liệu đáng tin cậy nhất khi tìm hiểu lịch sử.
- Ví dụ: Đại Việt sử kí, Đại Việt sử kí toàn thư, Lịch triều hiến chương loại chí, Quốc sử quán triều Nguyễn,…
*Giá trị của các nguồn tư liệu:
Dựa vào các nguồn tư liệu, mỗi nhà sử học thường chỉ có thể làm sáng tỏ được một phần lịch sử theo quan điểm của mình, vì vậy, chúng ta có thể bắt gặp nhiều cách lí giải khác nhau về cùng một sự việc trong quá khứ. Khi nào chính em tự mình lí giải sự việc đó dựa trên những chứng cứ khoa học có được là em đã sắp trở thành “nhà sử học” rồi đấy.
Các nhà sử học làm việc tương tự như những thám tử. Muốn dựng lại lịch sử, họ phải đi tìm các bằng chứng, tức là các tư liệu lịch sử. Hình ảnh dưới đây là một dạng tư liệu lịch sử. Quan sát hình ảnh, em nhận thấy những hoa văn trên mặt trống đồng miêu tả những gì? Qua đó, em có thể biết được gì về đời sống của người Việt cổ?
Hướng dẫn giải:
Quan sát hình ảnh, nhận xét các đặc điểm của hoa văn trên mặt trống đồng có hình thù gì đặc trưng?
Lời giải chi tiết:
- Quan sát hình ảnh trống đồng, ta thấy những hoa văn miêu tả trên mặt trống, nổi bật ở giữa là Mặt trời với 14 cánh, xung quanh là hình ảnh con người đang giã gạo, đua thuyền và hình ảnh nhà ở, những dụng cụ lao động và sinh hoạt của người Việt cổ.
- Từ hình ảnh quan sát được trên mặt trống đồng cho thấy rằng, người Việt cổ là những người có cuộc sống tinh thần và vật chất vô cùng phong phú và đa dạng.
Thế nào là tư liệu hiện vật? Từ hình 2 và 3, em hãy kể thêm một số tư liệu hiện vật mà em biết?
Hướng dẫn giải:
Xem lại kiến thức về tư liệu hiện vật, kết hợp với quan sát hình ảnh
Lời giải chi tiết:
-Tư liệu hiện vật là những di tích, đồ vật,… của những người xưa còn lưu giữ lại trong lòng đất hay trên mặt đất.
-Ví dụ: Trống đồng Ngọc Lũ, Con rồng thời Lý, cột cờ Hà Nội, máy bay Mĩ bị ta bắn rơi,…
Đoạn tư liệu trên từ Di chúc Hồ Chí Minh cho em biết thông tin gì?
Hướng dẫn giải:
Đọc thông tin đoạn tư liệu, phân tích xác định nội dung thông tin.
Lời giải chi tiết:
-Đoạn tư liệu trên thể hiện dự đoán của chủ tịch Hồ Chí Minh về cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước nhất định thắng lợi và mong muốn của chủ tịch Hồ Chí Minh là muốn đi từ Bắc đến Nam để thăm và chúc mừng đồng bào.
Câu 2
Em hiểu thế nào là tư liệu chữ viết? Vì sao bia Tiến sĩ ở Văn Miếu (hình 4) được coi là tư liệu chữ viết?
Hình 4. Những tấm bia ghi tên người đỗ Tiến sĩ thời xưa ở Văn Miếu (Hà Nội)
Hướng dẫn giải:
Xem lại kiến thức tư liệu hiện vật, kết hợp quan sát hình ảnh.
Lời giải chi tiết:
Bia Tiến sĩ ở Văn miếu được coi là tư liệu chữ viết bởi vì trên mặt các tấm bia sẽ ghi tên tuổi của các tiến sĩ, quê quán, năm sinh, năm đỗ tiến sĩ là một trong những tư liệu hiện vật thể hiện sự quan tâm và chú trọng vào việc đầu tư phát triển giáo dục và coi trọng nhân tài của Việt Nam từ thời xa xưa.
Câu 1
Thế nào là tư liệu truyền miệng?
Hướng dẫn giải:
Xem lại kiến thức về tư liệu truyền miệng
Lời giải chi tiết:
- Tư liệu truyền miệng là những câu chuyện dân gian (thần thoại, truyền thuyết, cổ tích,…) được kể truyền miệng từ đời này sang đời khác.
Câu 2
Hình 5 giúp em liên tưởng đến truyền thuyết nào trong dân gian
Hướng dẫn giải:
Quan sát hình ảnh, liên hệ bản thân
Lời giải chi tiết:
Hình 5 là bức tranh miêu tả về truyền thuyết Thánh Gióng.
Em hiểu thế nào về tư liệu gốc? Nêu ví dụ cụ thể?
Hướng dẫn giải:
Vận dụng kiến thức tư liệu gốc, liên hệ thực tiễn
Lời giải chi tiết:
-Tư liệu gốc là tư liệu cung cấp những thông tin đầu tiên và trực tiếp về sự kiện hoặc thời kì lịch sử nào đó. Đây là nguồn tư liệu đáng tin cậy nhất khi tìm hiểu lịch sử.
- Ví dụ: Tuyên ngôn độc lập (1945), Chiếu dời đô(1010), Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946), Địa bạ triều Nguyễn, v.v...
Sau bài học này, các em có thể đạt được những yêu cầu sau:
+ Phân biệt được các nguồn sử liệu cơ bản: Tư liệu hiện vật, chữ viết, truyền miệng, gốc...
+ Trình bày được ý nghĩa và giá trị của các nguồn sử liệu trên.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức Chương 1 Bài 2 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Yếu tố nền tảng nào sau đây không giúp con người phục dựng lại lịch sử?
Tư liệu truyền miệng mang đặc điểm gì nổi bật?
Bia đá thuộc loại tư liệu gì?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức Chương 1 Bài 2để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Giải bài 1 phần Luyện tập và vận dụng trang 13 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức
Giải bài 2 phần Luyện tập và vận dụng trang 13 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức
Giải bài 3 phần Luyện tập và vận dụng trang 13 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức
Giải bài 4 phần Luyện tập và vận dụng trang 13 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức
Giải bài 1.1 trang 7 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 1.2 trang 7 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 1.3 trang 7 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 1.4 trang 7 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 2 trang 7 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 3 trang 8 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 1 trang 9 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 2 trang 9 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 3 trang 9 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 4 trang 9 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa Lí DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Yếu tố nền tảng nào sau đây không giúp con người phục dựng lại lịch sử?
Tư liệu truyền miệng mang đặc điểm gì nổi bật?
Bia đá thuộc loại tư liệu gì?
Cung đình Huế được xếp vào loại hình tư liệu nào?
Tư liệu hiện vật bao gồm những loại nào?
Truyện “Sơn Tinh – Thủy Tinh” thuộc loại tư liệu gì?
Truyện Thánh Gióng thuộc loại tư liệu?
Tư liệu như thế nào gọi là tư liệu gốc?
Thần thoại, truyền thuyết, cổ tích,… Thuộc nhóm tư liệu nào dưới đây?
Những bản ghi, tài liệu chép tay hay sách được in, khắc chữ thuộc nhóm tư liệu gì?
Theo em, tư liệu hiện vật, tư liệu chữ viết, tư liệu truyền miệng và tư liệu gốc có ý nghĩa và giá trị gì?
Theo em, đoạn tư liệu các hình 2, 3, 4 và 5 trong bài học, hình ảnh, tư liệu nào thuộc tư liệu gốc?
Hình 4. Những tấm bia ghi tên người đỗ Tiến sĩ thời xưa ở Văn Miếu (Hà Nội)
Hãy kể tên một số truyền thuyết có liên quan đến lịch sử mà em biết?
Ở nhà em hoặc nơi em sinh sống có những hiện vật nào có thể giúp tìm hiểu lịch sử? Hãy giới thiệu ngắn gọn về một hiện vật mà em thích nhất.
Tư liệu hiện vật là
A. di tích, đồ vật của người xưa còn được giữ lại trong lòng đất hay trên mặt đất.
B. những lời mô tả về các hiện vật của người xưa được lưu truyền lại.
C. đồ dùng mà thầy cô giáo em sử dụng để dạy học.
D. bản ghi chép, nhật kí hành trình của các nhà thám hiểm trong quá khứ.
Tư liệu chữ viết là:
A. những hình khắc trên bia đá.
B. những bản ghi; sách được in, khắc bằng chữ viết; vở chép tay,... từ quá khứ còn được lưu lại đến ngày nay.
C. những hình về trên vách hang đá của người nguyên thuỷ.
D. những câu chuyện cổ tích.
Truyền thuyết “Sơn Tỉnh - Thủy Tinh” cho biết điều gì về lịch sử của đân tộc ta?
A. Truyền thống chống giặc ngoại xâm.
B. Truyền thống nhân đạo, trọng chính nghĩa.
C. Nguồn gốc dân tộc Việt Nam.
D. Truyền thống làm thuỷ lợi, chống thiên tai.
Hình 4. Những tấm bia ghi tên người đỗ Tiến sĩ thời xưa ở Văn Miếu (Hà Nội) (trang 12, SGK) thuộc loại tư liệu nào?
Hình 4. Những tấm bia ghi tên người đỗ Tiến sĩ thời xưa ở Văn Miếu (Hà Nội)
A. Tư liệu hiện vật. B. Tư liệu truyền miệng.
C. Tư liệu chữ viết. D. Cả tư liệu hiện vật và chữ viết.
Hãy xác định các câu sau đây đúng hay sai về nội dung lịch sử.
A. Các nhà sử học chỉ cần dựa vào phán đoán của mình về hiện vật, sự kiện, nhân vật lịch sử,... để phục dựng lại lịch sử.
B. Các nhà sử học dựa vào các nền văn hoá khảo cổ để phục dựng lại lịch sử.
C. Các nhà sử học dựa vào các nguồn sử liệu: hiện vật, chữ viết, truyền miệng, gốc,... để phục dựng lại lịch sử.
D. Các nhà sử học phục dựng lại lịch sử mà không cần dựa vào các công trình nghiên cứu của các nhà địa chất học, sinh vật học, động vật học.
E. Tư liệu gốc là những câu chuyện cổ tích, truyền thuyết lịch sử.
G. Tư liệu gốc là những đồ vật của người xưa còn được lưu giữ.
H. Tư liệu gốc là những thông tin đấu tiên và trực tiếp về sự kiện hoặc thời kì lịch sử nào đó.
I. Tư liệu gốc là những di tích, danh thẳng thiên nhiên, công trình kiến trúc của người xưa còn được bảo tồn đến ngày nay.
Hãy ghép nguồn sử liệu ở cột A với khái niệm, ý nghĩa ở cột B sao cho phù hợp.
1. Tư liệu hiện vật |
| a. Những di tích, đồ vật của người xưa còn được giữ lại trong lòng đất hay trên mặt đất. |
b. Những bản ghi, sách vở chép tay hay được in, khắc trên giấy, gỗ, đá. | ||
2. Tư liệu truyền miệng | c. Những câu chuyện, những lời mô tả được truyền từ đời này sang đời khác bằng nhiều hình thức khác nhau. | |
d. Không cho biết chính xác về địa điểm và thời gian, nhưng phần nào phản ánh hiện thực lịch sử. | ||
3. Tư liệu chữ viết | e. Là những tư liệu “câm”, nhưng cho biết khá cụ thể và trung thực về đời sống vật chất và phần nào đời sống tinh thần của người xưa. | |
g. Cho biết tương đối đầy đủ về các mặt của cuộc sống, nhưng thường mang ý thức chủ quan của tác giả tư liệu. |
Theo em, những nguồn sử liệu nào có thể sử dụng để tìm hiểu và phục dựng lại lịch sử? Hãy nêu ví dụ cụ thể?
Các nguồn sử liệu có ý nghĩa như thế nào trong việc tìm hiểu lịch sử?
Hãy cho biết những tư liệu lịch sử dưới đây thuộc loại sử liệu nào? Vì sao?
Từ đoạn tư liệu dưới đây, em có nhận xét gì về vai trò của lịch sử?
"sử để ghi chép việc, mà việc thì hay hoặc dở đều làm gương để răn dạy đời sau
Sử phải tỏ rõ được sự phải trái, công bằng, yêu, ghét, vì lời khen của sử còn vinh dự hơn áo đẹp vua ban, lời chê của sử còn nghiêm khắc hơn búa rìu, sử thực là cái cân, cái gương của muôn đời."
(Theo Đại Việt sử kí toàn thư, tập 1, Nxb Khoa học xã hội, 1972)
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Câu trả lời của bạn
Dựa vào các nguồn tư liệu, mỗi nhà sử học thường chỉ có thể làm sáng tỏ được một phần lịch sử theo quan điểm của mình, vì vậy, chúng ta có thể bắt gặp nhiều cách lí giải khác nhau về cùng một sự việc trong quá khứ. Khi nào chính em tự mình lí giải sự việc đó dựa trên những chứng cứ khoa học có được là em đã sắp trở thành “nhà sử học” rồi đấy.
Câu trả lời của bạn
Ví dụ về tư liệu gốc: Đại Việt sử kí, Đại Việt sử kí toàn thư, Lịch triều hiến chương loại chí, Quốc sử quán triều Nguyễn, ...
Câu trả lời của bạn
Tư liệu gốc là tư liệu cung cấp những thông tin đầu tiên và trực tiếp về sự kiện hoặc thời kì lịch sử nào đó. Đây là nguồn tư liệu đáng tin cậy nhất khi tìm hiểu lịch sử.
Câu trả lời của bạn
tư liệu chữ viết
Sách Đại Việt sử kí toàn thư thuộc tư liệu chữ viết.
Câu trả lời của bạn
Bản chép tay của nhân chứng lịch sử thuộc tư liệu viết.
Câu trả lời của bạn
Tư liệu gốc là tư liệu cung cấp những thông tin đầu tiên và trực tiếp về sự kiện hoặc thời kì lịch sử nào đó. Đây là nguồn tư liệu đáng tin cậy nhất khi tìm hiểu lịch sử.
Câu trả lời của bạn
Các tư liệu truyền miệng thường không cho biết chính xác thời gian, địa điểm, nội dung cũng có thể bị thêm bớt, thậm chí nhuốm màu thần thoại, hoang đường. Mở đầu các câu chuyện bao giờ cũng có cụm từ “Ngày xửa, ngày xưa…”, “Ở một nơi nào đó”…Chính vì thế khi khai thác các loại tư liệu truyền miệng này, nhà nghiên cứu phải biết bóc tách “lớp vỏ” huyền thoại và “lớp bụi” thời gian bao bọc bên ngoài để tìm ra cái cốt lõi.
Câu trả lời của bạn
Điểm hạn chế của tư liệu chữ viết là chịu ảnh hưởng nhiều nhất của quan điểm thế giới quan của tác giả tư liệu, đôi khi làm mất đi tính trung thực khách quan khi phản ánh hiện thực lịch sử. Vì vậy, khi sử dụng các tư liệu chữ viết phải rất thận trọng, phải biết phê phán, xác minh tư liệu để tìm ra hiện thực khách quan trong đó.
Câu trả lời của bạn
Tuy chỉ là những hiện vật, nhưng nếu biết khai thác, chúng có thể cho ta biết khá cụ thể và trung thực về đời sống vật chất và phần nào đời sống tinh thần của người xưa.
Câu trả lời của bạn
Những bản ghi, tài liệu chép tay hay sách được in, khắc chữ được gọi chung là tư liệu chữ viết.
Câu trả lời của bạn
Những câu chuyện dân gian (thần thoại, truyền thuyết, cổ tích…) được kể truyền miệng từ đời này sang đời khác gọi là tư liệu truyền miệng.
Câu trả lời của bạn
Những câu chuyện dân gian (thần thoại, truyền thuyết, cổ tích…) được kể truyền miệng từ đời này sang đời khác gọi là tư liệu truyền miệng.
Câu trả lời của bạn
Những tấm bia ghi tên người đỗ Tiến sĩ thời xưa ở Văn Miếu (Hà Nội) là những bia đá ghi tên tuổi, năm thi đỗ của người đỗ Tiến sĩ trong các khoa thi từ thời Lê sơ đến thời Lê trung hưng (1442 – 1779). Qua đó các nhà sử học biết được những thông tin quan trọng về các vị tiến sĩ của nước nhà cũng như nền giáo dục nước ta thời kì đó.
Câu trả lời của bạn
Những bản ghi, tài liệu chép tay hay sách được in, khắc chữ được gọi chung là tư liệu chữ viết.
Câu trả lời của bạn
Những di tích, đồ vật…của người xưa còn lưu giữ lại trong lòng đất hay trên mặt đất là tư liệu hiện vật.
Câu trả lời của bạn
Sách Đại Việt sử kí toàn thư thuộc tư liệu chữ viết.
Tư liệu chữ viết là những bản ghi, tài liệu chép tay hay sách được in, khắc chữ.
Câu trả lời của bạn
Trống đồng Ngọc Lũ thuộc loại tư liệu hiện vật.
Tư liệu hiện vật là những di tích, đồ vật,… của những người xưa còn lưu giữ lại trong lòng đất hay trên mặt đất.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *