Tài liệu Lịch sử và Địa lí 6 Bài 15: CS cai trị của các TĐPK phương Bắc và sự chuyển biến của XH Âu Lạc SGK KNTT được DapAnHay biên tập và tổng hợp giới thiệu đến các em học sinh lớp 6 với các hoạt động học tập và tổng kết kiến thức cần nhớ, giúp các em học sinh tìm hiểu kiến thức. Hi vọng tài liệu sẽ giúp ích cho các em. Chúc các em có kết quả học tập tốt.
a. Về bộ máy cai trị
- Năm 179 TCN, Triệu Đà chiếm được Âu Lạc. Từ đó, các triều đại phong kiến phương Bắc đều sáp nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc, chia thành các đơn vị hành chính như châu-quận, dưới châu – quận là huyện.
- Từ sau khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40-43), chính quyền từ cấp huyện trở lên đều do người Hán nắm giữ.
- Chính quyền đô hộ cho xây dựng các thành lũy lớn ở trụ sở các châu-quận như thành Luy Lâu. Bắc Ninh, Tống Bình- Đại La,… và bố trí lực lượng quân đồn trú để bảo vệ chính quyền. Từ nhà Hán, các triều đại đều áp dụng luật pháp hà khắc và thẳng tay đàn áp các cuộc đấu tranh của nhân dân ta.
b. Về kinh tế
- Các quan cai trị phương Bắc chiếm ruộng đất của nhân dân Âu Lạc, lập thành ấp trại bắt nhân dân ta cày cấy, áp đặt chính sách tô thuế nặng nề đặc biệt dưới thời Đường.
- Ngoài ra, chính quyền đô hộ còn nắm độc quyền về sắt và muối, bắt nhân dân ta cống nạp nhiều loại vải vóc, hương liệu, sản vật quý để đưa về Trung Quốc
c. Về xã hội và văn hóa
- Trong suốt thời Bắc thuộc chính quyền phong kiến phương Bắc đều thực hiện chính sách đồng hóa dân tộc Việt như đưa người Hán sang ở cùng với dân Việt bắt nhân dân phải theo phong tục, luật phát của người Hán và tìm mọi cách xóa bỏ những tập tục lâu đời của người Việt.
a. Chuyển biến về kinh tế
- Trồng lúa nước vẫn là nghề chính bên cạnh trồng cây ăn quả, hoa màu và chăn nuôi. Sự phát triển của công cụ sản xuất và kĩ thuật đắp đê, làm thuỷ lợi đã tạo nên những vùng trồng lúa nước rộng lớn.
- Các nghề rèn sắt, đúc đồng, làm gốm, làm mộc, làm đồ trang sức (vàng, bạc) vẫn tiếp tục được duy trì với kĩ thuật sản xuất cao hơn. Một số nghề mới xuất hiện như làm giấy, thuỷ tinh.
- Một số đường giao thông thuỷ, bộ được hình thành. Hoạt động buôn bán trong nước và với các nước khác được đẩy mạnh hơn trước.
- Năm 179 TCN, Triệu Đà chiếm được Âu Lạc. Từ đó, các triều đại phong kiến phương Bắc đều sáp nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc, chia thành các đơn vị hành chính như châu-quận.
b. Chuyển biến về xã hội
- Với chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc, các thành phần trong xã hội đều có sự biến đổi.
- Một số quan lại, địa chủ người Hán bị Việt hóa.Tầng lớp hào trưởng bản địa hình thành từ một bộ phận quý tộc trong xã hội Âu Lạc cũ, có uy tín và vị thế quan trọng trong đời sống xã hội.
- Mẫu thuẫn chủ yếu trong xã hội lúc bấy giờ là mẫu thuẫn của nhân dân Âu Lạc với chính quyền đô hộ phong kiến phương Bắc. Đó là nguyên nhân làm bùng lên các cuộc đấu tranh giành độc lập liên tục trong thời kì Bắc thuộc.
Thành cổ Luy Lâu (nay thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) từ thời Hán đã là trụ sở của chính quyền đô hộ. Đây cũng là nơi lưu lại dấu tích liên quan đến chính sách cai trị và sự chuyển đổi trong đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa của người Việt thời Bắc thuộc. Sự hiện diện của những dấu tích ấy gợi cho em suy nghĩ gì về giai đoạn lịch sử đặc biệt này?
Hướng dẫn giải:
Liên hệ thực tế và tham khảo thêm các tài liệu liên quan.
Lời giải chi tiết:
Thành cổ Luy Lâu vốn là di tích tiêu biểu thời Bắc thuộc còn lại ở thời điểm hiện tại. Di tích này gợi nhắc cho em liên tưởng và nhớ về một trung tâm văn hóa – chính trị (do Luy Lâu là trị sở của chính quyền đô hộ phương Bắc) và một trung tâm Phật giáo, gắn liền với một thời kì bi tráng trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
Những dấu tích ấy là một phần của lịch sử, là một trong những minh chính cho thấy thực dân phương Bắc đã xâm lược nước ta, đánh dấu mốc quan trong chuyển dổi đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa của người Việt thời Bắc thuộc. Trong giai đoạn lịch sử đặc biệt này, nhân dân ta đã phải đối mặt với những chính sách cai trị tàn bạo cùng với những chính sách đồng hóa và vẫn giữ được những nét đẹp đến ngày hôm nay cho thấy truyền thống yêu nước, tinh thần đấu tranh kiên cường bất khuất của nhân dân Việt Nam.
Câu 1
Hãy cho biết một số chính sách để áp đặt bộ máy cai trị của phong kiến phương Bắc ở nước ta.
Hướng dẫn giải:
Khai thác nội dung tài liệu từ SGK mục Chính sách cai trị của triều đại phong kiến phương Bắc.
Lời giải chi tiết:
- Một số chính sách để áp đặt bộ máy cai trị của phong kiến phương Bắc ở nước ta là:
+ Sáp nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc; chia thành các đơn vị hành chính như: châu – quận, dưới châu – quận là huyện.
+ Cử quan lại người Hán tới cai trị, đứng đầu các đơn vị hành chính từ cấp huyện trở lên.
+ Xây đắp thành lũy lớn ở các châu, quận và bố trí lực lượng quân đồn trú để bảo vệ chính quyền.
+ Áp dụng luật pháp hà khắc và thẳng tay đàn áp các cuộc đấu tranh của người Việt.
Câu 2
Đoạn tư liệu 1 và thông tin ở trên cho em biết điều gì về chính sách bóc lột kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc.
1.”Trước đây, những người làm thứ sử thấy dắt châu (Giao Chỉ) có các thứ ngọc trai, lông chim trả, tê, voi, đồi mồi, hương liệu, gỗ tốt, nhiều người không liêm khiết, vơvét của cải cho đầy, rồi lại xin đổi đi.”
(Theo Đại Việt sử kí toàn thư (bản dịch), Tập 1, NXB Khoa học xã hội, tr180)
Hướng dẫn giải:
Đọc nghiên cứu nội dung đoạn tư liệu, tiến hành suy luận, phân tích nội dung đoạn tư liệu.
Lời giải chi tiết:
- Đoạn tư liệu trên đã phản ánh chính sách vơ vét, bóc lột nặng nề về kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc (quan lại đô hộ bắt người Việt phải cống nạp nhiều sản vật quý, như: ngọc trai, lông trả, tê, voi, đồi mồi, hương lạ, gỗ tốt để đưa về Trung Quốc).
Câu 3
Chính quyền phong kiến nhà Hán đã thực hiện chính sách cai trị về văn hóa đối với nước ta như thế nào?
Hướng dẫn giải:
Khai thác nội dung tài liệu từ SGK mục Chính sách cai trị của triều đại phong kiến phương Bắc, lưu ý về cai trị văn hóa.
Lời giải chi tiết:
- Chính sách cai trị về văn hóa của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với người Việt:
+ Đưa người Hán sang sinh sống lâu dài, cho ở lẫn với người Việt.
+ Mở lớp dạy chữ Hán; truyền bá văn hóa Hán.
+ Áp dụng luật pháp của người Hán để cai trị người Việt.
+ Bắt người Việt phải tuân theo các phong tục tập quán của người Hán và tìm mọi cách xóa bỏ những tập quán lâu đời của người Việt.
Câu 1
Hãy nêu sự chuyển biến về kinh tế và xã hội ở nước ta dưới thời Bắc thuộc.
Hướng dẫn giải:
Nghiên cứu nội dung tư liệu SGK mục Những chuyển biến về kinh tế - xã hội trong thời kì Bắc thuộc dựa theo các gợi ý về kinh tế:
+ Nông nghiệp
+ Nghề thủ công (nghề cũ, nghề mới)
+ Giao thông đi lại
+ Hoạt động buôn bán.
Lời giải chi tiết:
Chuyển biến về kinh tế ở Việt Nam dưới thời Bắc thuộc:
- Nông nghiệp có sự chuyển biến mới về phương thức canh tác. Ví dụ: sử dụng phổ biến công cụ bằng sắt, sức kéo của trâu bò; biết kĩ thuật chiết cành…
- Nghề thủ công truyền thống (đúc đồng, rèn sắt, làm mộc…) tiếp tục phát triển với kĩ thuật cao hơn.
- Xuất hiện nhiều nghề thủ công mới: làm giấy, làm “vải Giao Chỉ”, làm thủy tinh…
- Một số đường giao thông thủy, bộ được hình thành.
- Hoạt động buôn bán trong nước và với các nước khác được đẩy mạnh hơn trước.
Câu 2
Theo em, tầng lớp nào trong xã hội sẽ là thủ lĩnh của những cuộc đấu tranh giành độc lập cho người Việt? Vì sao?
Hướng dẫn giải:
Suy luận, phân tích những chuyển biến về xã hội, những cuộc đấu tranh giành độc lập cho người Việt.
Lời giải chi tiết:
- Theo em, tầng lớp hào trưởng bản địa hình thành từ bộ phận quý tộc trong xã hội Âu Lạc cũ sẽ là thủ lĩnh của những cuộc đấu tranh giành độc lập của người Việt. Vì: các hào trưởng là những người có uy tín và vị thế quan trọng trong xã hội do đó, họ sẽ dễ dàng huy động, liên kết các tầng lớp nhân dân khác tham gia vào cuộc đấu tranh chống ngoại xâm.
Sau bài học này, các em có thể đạt được những yêu cầu sau:
+ Nêu được một số chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc trong thời kì Bắc thuộc.
+ Nhận biết được một số chuyển biến cơ bản về kinh tế và xã hội của người Việt cổ dưới ách cai trị, đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức Chương 5 Bài 15 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Bài học lớn nhất cho đời sau trước thất bại của An Dương Vương trong cuộc kháng chiến chống Triệu Đà xâm lược là gì?
Triệu Đà chiếm được Âu Lạc vào năm nào?
Cuộc khởi nghĩa đầu tiên của nhân dân Âu Lạc chống ách đô hộ của phong kiến phương Bắc cụ thể được cho chính là?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức Chương 5 Bài 15để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Giải bài 1 phần Luyện tập và vận dụng trang 69 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức
Giải bài 2 phần Luyện tập và vận dụng trang 69 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Kết nối tri thức
Giải bài 1.1 trang 45 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 1.2 trang 45 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 1.3 trang 45 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 1.4 trang 45 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 1.5 trang 45 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 1.6 trang 45 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 2 trang 46 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 3 trang 46 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 1 trang 46 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 2 trang 46 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 3.1 trang 47 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 3.2 trang 48 Sách bài tập Lịch sử 6 Kết nối tri thức - KNTT
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa Lí DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Bài học lớn nhất cho đời sau trước thất bại của An Dương Vương trong cuộc kháng chiến chống Triệu Đà xâm lược là gì?
Triệu Đà chiếm được Âu Lạc vào năm nào?
Cuộc khởi nghĩa đầu tiên của nhân dân Âu Lạc chống ách đô hộ của phong kiến phương Bắc cụ thể được cho chính là?
Thời kì Bắc thuộc lần thứ ba ở nước ta cụ thể được cho là bắt đầu từ khi nào?
Ý nào không phản ánh đúng biến chuyển của nông nghiệp nước ta thời Bắc thuộc?
Việc tổ chức bộ máy cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc cụ thể được cho là nhằm mục đích cuối cùng là gì?
Dưới tác động của chinh sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc, nghề thủ công mới nào được cho đã xuất hiện ở nước ta?
Mâu thuẫn bao trùm trong xã hội nước ta thời kì Bắc thuộc?
Chính quyền đô hộ phương Bắc đã thực hiện những chính sách nào để bóc lột nhân dân ta?
Sau khi chiếm được Âu Lạc, nhà Triệu đã thực hiện chính sách gì để tổ chức bộ máy cai trị?
Tại sao chính quyền phong kiến phương Bắc thực hiện chính sách đồng hóa dân tộc Việt?
Em hãy cho biết chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta (theo bảng dưới đây).
Lĩnh vực | Thông tin phản ánh | Suy luận về hậu quả |
Đất đai | Chiếm ruộng đất, lập thành áp trai để bắt dân ta cày cấy. | Người Việt mất ruộng bị biến thành nông nô của nhà nước đô hộ |
Thuế khóa và Cống nạp | - Áp đặt chính sách tô thuế nặng nề. - Bắt cống nạp nhiều vải vóc, hương liệu và sản vật quý để đưa về Trung Quốc | ? |
Thủ công nghiệp | Nắm độc quyền về sắt và muối | ? |
Địa danh nào dưới đây không phải là trị sở của các triếu đại phong kiến phương Bắc trong thời kì Bắc thuộc?
A. Thành Cổ Loa.
B. Thành Luy Lâu.
C. Thành Tống Bình.
D. Thành Đại La.
Đứng đầu chính quyền đô hộ của nhà Hán ở các quận Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam là
A. Thứ sử.
B. Thái thú.
C. Huyện lệnh.
D. Tiết độ sứ.
Chính quyền đô hộ của người Hán được thiết lập tới tận cấp huyện từ thời kì nào?
A. Nhà Triệu.
B. Nhà Hán.
C. Nhà Ngô.
D. Nhà Đường.
Ý nào dưới đây không thể hiện đúng chính sách cai trị về kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc?
A. Chiếm ruộng đất của Âu Lạc lập thành ấp, trại.
B. Áp đặt chính sách tô, thuế nặng nề.
C. Cho phép nhân dân bản địa sản xuất muối và sắt.
D. Bắt nhân dân ta cống nạp các sản vật quý trên rừng, dưới biến.
Nghề thủ công mới nào xuất hiện ở nước ta trong thời kì Bắc thuộc?
A. rèn sắt.
B. Nghề đúc đồng.
C. Nghề làm giấy.
D. Nghề làm gốm.
Tầng lớp nào trong xã hội sẽ đóng vai trò lãnh đạo người Việt đấu tranh giành lại quyền độc lập, tự chủ trong thời kì Bắc thuộc ?
A. Quan lại, địa chủ người Hán đã Việt hoá.
B. Địa chủ người Việt.
C. Nông dân làng xã.
D. Hào trưởng bản địa.
Hãy xác định các câu sau đây đúng hay sai về nội dung lịch sử.
A. Trong hơn một nghìn năm Bắc thuộc, mở đầu là nhà Hán, kết thúc là nhà Đường đã áp đặt ách cai trị lên đất nước ta.
B. Phong kiến phương Bắc đã chia nước ta thành ba quận: Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam.
C. Trong thời kì Bắc thuộc, trồng lúa vẫn là nghề chính của nhân dân ta.
D. Khuôn đúc đồng, gốm men, đất nung được tìm thấy ở Luy Lâu chứng tớ các nghề thủ công truyền thống tiếp tục phát triển trong thời kì Bắc thuộc.
E. Thời Bắc thuộc, mâu thuẫn xã hội bao trùm là mâu thuẫn giữa nhân dân ta với chính quyền đô hộ phương Bắc.
Hãy lựa chọn từ/cụm từ cho sẵn: đồng hoá dân tộc, nhà Đường, tập quán, khởi nghĩa, người Hán đề điền vào chỗ trống (...) trong đoạn sau.
Các triều đại phương Bắc từ nhà Hán đến (1) ..................... đều thi hành chính sách cai trị hà khắc. Chính quyền đô hộ còn thẳng tay đàn áp các cuộc (2) ........................ của nhân đân ta. Chúng còn thực hiện chính sách (3) ...................... đưa (4) ...................... sang ở lẫn với dân Việt, tìm mọi cách xoá bỏ những (5) ...................... lâu đời của người Việt.
Hãy trình bày tóm tắt chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc ở nước ta trong thời kì Bắc thuộc và rút ra nhận xét.
Hãy đọc một số tư liệu khắc hoạ chân dung của các viên quan cai trị đứng đầu các chính quyền đô hộ các cấp của phong kiến phương Bắc dưới đây và thực hiện các yêu cầu sau:
Thái thú Tô Định (nhà Hán): “Dùng pháp luật trói buộc... chính sự tham lam tàn bạo”, “thấy tiền thì giương mắt lên”
Thái thú Tôn Tư (nhà Ngô): “Tham bạo, làm hại dân chúng“
Thứ sử Tiêu Tư (nhà Lương): “Tàn bạo khắc nghiệt mất lòng dân”
Đô hộ An Nam Lý Tượng Cổ (nhà Đường): “Tham bạo, hà khắc, mất lòng dân chúng”
Tiết độ sứ Thái Kinh (nhà Đường): “Cai trị làm nhiều điều hà khắc thảm hại. Nhân dân khắp nơi ai cũng ta oán“
(Theo Phan Huy Lê (chủ biên), Lịch Sử Việt Nam, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2012)
Tính cách và cách thức cai trị của một số viên quan đứng đầu chính quyền đô hộ các cấp của phong kiến phương Bắc được thể hiện qua những từ/cụm từ nào trong đoạn tư liệu trên.
Từ đó chỉ ra điểm giống nhau trong cách thức cai trị của các quan viên đứng đầu chính quyền đô hộ.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Những lực lượng xã hội mới xuất hiện ở Việt Nam thời Bắc địa chủ người Hán và nông dân lệ thuộc.
Câu trả lời của bạn
Bao trùm trong xã hội Âu Lạc thời Bắc thuộc là mâu thuẫn giữa người Việt với chính quyền đô hộ.
Câu trả lời của bạn
Dưới thời bắc thuộc, ở Việt Nam xuất hiện một số nghề thủ công mới, trong đó có nghề làm thủy tinh.
Câu trả lời của bạn
Dưới thời bắc thuộc, trồng lúa nước vẫn là ngành kinh tế chính của người Việt.
Câu trả lời của bạn
Trên lĩnh vực chính trị, sau khi chiếm được Âu Lạc, các triều đại phong kiến phương Bắc đã sáp nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc.
Câu trả lời của bạn
Trên lĩnh vực chính trị, các triều đại phong kiến từ Hán đến Đường còn áp dụng luật pháp hà khắc và thẳng tay đàn áp các cuộc đấu tranh của người Việt.
Câu trả lời của bạn
Ở Việt Nam, dưới thời thuộc Hán, chức quan đứng đầu bộ máy cai trị cấp quận là Thái thú.
Câu trả lời của bạn
Dưới thời bắc thuộc, ở Việt Nam xuất hiện một số nghề thủ công mới, trong đó có nghề làm giấy.
Câu trả lời của bạn
Ở Việt Nam, dưới thời thuộc Hán, chức quan đứng đầu bộ máy cai trị cấp châu là Thứ sử.
Câu trả lời của bạn
Việc chính quyền đô hộ phương Bắc bắt người Việt cống nạp nhiều hương liệu, sản vật quý đã khiến các nguồn tài nguyên, sản vật của Việt Nam dần bị vơi cạn..
Câu trả lời của bạn
Việc chính quyền đô hộ phương Bắc chiếm đoạt ruộng đất của nhân dân Âu Lạc đã khiến: người Việt mất ruộng bị biết thành nông nô của chính quyền đô hộ.
Câu trả lời của bạn
Trong suốt thời bắc thuộc, các triều đại phong kiến phương Bắc đã thi hành nhiều chính sách để đồng hóa dân tộc Việt, như:
+ Đưa người Hán sang ở cùng với dân Việt.
+ Bắt dân Việt phải theo phong tục, luật pháp của người Hán.
+ Mở trường dạy chữ Hán, truyền bá Nho giáo và các lễ nghi phong kiến.
+ Tìm mọi cách để xóa bỏ những tập quán lâu đời của người Việt.
Câu trả lời của bạn
- Một số chính sách bóc lột về kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với Việt Nam dưới thời Bắc thuộc:
+ Áp đặt chính sách tô thuế, lao dịch nặng nề.
+ Bắt người Việt cống nạp vải vóc, hương liệu, sản vật quý.
+ Chiếm ruộng đất của nhân dân Âu Lạc để lập thành ấp, trại.
Câu trả lời của bạn
Bộ phận hào trưởng người Việt sẽ là thủ lĩnh của những cuộc đấu tranh giành độc lập cho người Việt vì họ là những người có uy tín và vị thế quan trọng trong đời sống xã hội, do đó, dễ dàng huy động được nhân dân tham gia đấu tranh giành độc lập dân tộc.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *