Với mục đích đồng hành cùng các em học sinh lớp 6, DapAnHay xin giới thiệu đến các em tài liệu Bài 8: Trung Quốc từ thời cổ đại đến thế kỉ VII nhằm giúp các em có thêm tài liệu học tập, bám sát nội dung chương trÌNH SGK cũng như tăng thêm hứng thú học tập. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp ích nhiều cho các em. Chúc các em có kết quả học tập tốt!
Hình 8.1 Lược đồ Trung Quốc cổ đại
- Người Trung Quốc đã xây dựng nền văn minh đầu tiên ở lưu vực sông Hoàng Hà, sau đó mở rộng đến lưu vực sông Trường Giang (Dương Tử).
- Phù sa của hai con sông đã tạo nên đồng bằng Hoa Bắc, Hoa Trung và Hoa Nam rộng lớn, phì nhiêu, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp.
- Tuy nhiên, lũ lụt do hai con sông đã gây ra nhiều khó khăn cho đời sống của người dân. Thượng nguồn của các dòng sông là vùng đất cao, có nhiều đồng cỏ nên chăn nuôi đã phát triển từ rất sớm.
- Từ thế kỉ XXI đến thế kỉ III TCN, lịch sử Trung Quốc trải qua các triều đại Hạ Thương, Chu. Sau triều đại nhà Chu, Trung Quốc lại bị chia thành nhiều nước nhỏ. Trong đó, nước Tần có tiềm lực kinh tế và quân sự mạnh nhất, lần lượt tiêu diệt các đối thủ.
- Năm 221 TCN, Tần Thủy Hoàng đã thống nhất lãnh thổ, tự xưng hoàng đế. Nhà Tần chia cắt đất nước thành các quận, huyện, đặt các chức quan cai quản, lập ra triều đại phong kiến đầu tiên ở Trung Quốc.
- Để củng cố sự thống nhất đất nước, nhà Tần còn áp dụng chế độ đo lường, tiền tệ, chữ viết và pháp luật chung trên cả nước.
- Từ năm 206 TCN đến năm 618, các triều đại phong kiến phương Bắc đã thay nhau cầm quyền ở Trung Quốc lần lượt:
+ Nhà Hán (206TCN-220)
+ Thời Tam Quốc (Ngụy- Thục-Ngô) (220-280)
+ Nhà Tấn (280-420)
+ Thời Nam-Bắc triều (420-581)
+ Nhà Tùy (581- 618)
Thành tựu | Đặc điểm |
Tư tưởng | Xuất hiện nhiều trường phái tư tưởng khác nhau như : Nho gia, đạo gia,… nhưng nổi bật với Nho gia nhấn mạnh tôn ti trật tự, bồn phận,… |
Chữ viết | Người Trung Quốc dùng chữ tương hình được khắc trên mai rùa, xương thú, chuông và phổ biến là khắc trên tre và trúc. |
Văn học, sử học | - Tác phẩm văn học cổ nhất là Kinh Thi. - bộ Sử kí của Tư Mã Thiên được coi là công trình sử học đồ sộ trong thời đại |
Y học | Phát triển với nhiều cách chữa bệnh bằng thảo dược, bấm huyệt, châm cứu,… |
Kĩ thuật | Nhiều phát minh quan trọng: đo động đất, kĩ thuật tơ lụa, kĩ thuật làm giấy,… |
Kiến trúc và điêu khắc | Nhiều cung điện, đền, tháp,lăng tẩm,... tiêu biểu nhất là Vạn lí trường thành |
Điều kiện tự nhiên tác động như thế nào đến sự hình thành nền văn minh Trung Quốc? Quá trình thống nhất và xác lập chế độ phong kiến ở Trung Quốc đã diễn ra như thế nào? Những thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Trung Quốc là gì?
Hướng dẫn giải:
Dựa vào nội dung SGK
Lời giải chi tiết:
* Đất nước Trung Quốc là một đất nước vô cùng rộng lớn với những điều kiện tự nhiên đa dạng và phong phú. Cùng với hai con sông lớn là Hoàng Hà và Trường Giang và sự phát triển của kinh tế nên có sự xuất hiện sớm của nhà nước. Chính những yếu tố thuận lợi về điều kiện tự nhiên,con người mà người Trung Quốc đã tạo nên nền văn minh rực rỡ về chữ viết, tư tưởng, khoa học-kĩ thuật,…
* Quá trình thống nhất lãnh thổ và xác lập chế độ phong kiến ở Trung Quốc diễn ra:
- Vào thiên niên thỉ II đến cuối thiên niên kỉ III TCN: nhà Hạ, Thương, Chu thay nhau cầm quyền
- Đến thế kỉ VIII TCN thời Xuân Thu chiến quốc, các nước nổi dậy xâm chiếm lẫn nhau
- Nửa sau thế kỉ III TCN, nhà Tần mạnh lên, và thống nhất Trung Quốc năm 221
Sau khi được thống nhất, xã hội Trung Quốc phân hóa sâu sắc thành các giai cấp. quan hệ bóc lột địa tô của địa chủ với nông dân ngày càng chiếm địa vị thống trị. Chế độ phong kiến được xác lập ở Trung Quốc.
* Những thành tựu tiêu biểu của văn minh Trung Quốc:
- Tư tưởng: Nho, Phật, Đạo
-Chữ viết: chữ giáp cốt
- Sử học: sử kí Tư Mã Thiên
- Văn học: Kinh thi
- Kiến trúc: trường thành, cung điện
.....
Quan sát hình 8.1 và 8.2 và đọc thông tin, hãy nêu những đặc điểm về điều kiện tự nhiên của Trung Quốc cổ đại.
Hình 8.1 Lược đồ Trung Quốc cổ đại
Hình 8.2 Một đoạn Hoàng Hà
Hướng dẫn giải:
Quan sát hình 8.1 và 8.2 và đọc thông tin
Lời giải chi tiết:
- Những đặc điểm về điều kiện tự nhiên của Trung Quốc cổ đại:
+ Thuộc khu vực Đông Á; phía Đông giáp biển.
+ Có sự hiện diện của các dòng sông lớn: sông Hồng Hà, sông Trường Giang (còn gọi là sông Dương Tử).
+ Lưu vực sông Hoàng Hà và Trường Giang có nhiều đồng bằng phù sa rộng lớn, màu mỡ.
Câu 1
Quan sát lược đồ hình 8.3, hãy vẽ sơ đồ các mốc thời gian chủ yếu trong tiến trình Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc.
Hình 8.3. Lược đồ quá trình thống nhất Trung Quốc của Tần Thủy Hoàng (thế kỉ III TCN)
Hướng dẫn giải:
Chú ý quan sát hình vẽ và thông tin
Lời giải chi tiết:
Sơ đồ tiến trình thống nhất Trung Quốc của Tần Thủy Hoàng:
Câu 2
Quan sát lược đồ hình 8.5 và cho biết xã hội phong kiến Trung Quốc dưới thời Tần Thủy Hoàng gồm những giai cấp chính nào?
Hình 8.5. Sơ đồ quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc dưới thời Tần Thủy Hoàng
Hướng dẫn giải:
Quan sát lược đồ hình 8.5
Lời giải chi tiết:
Do sự phát triển của sản xuất, xã hội Trung Quốc cũng phân hóa sâu sắc thành hai giai cấp chính. Các giai cấp mới phát triển là địa chủ và nông dân lĩnh canh. Quan hệ bóc lột địa tô của địa chủ và nông dân ngày càng chiếm địa vị thống trị. Chế độ phong kiến chính thức được xác lập ở Trung Quốc.
Dựa vào sơ đồ 8.6, em hãy kể tên các thời kì và các triều đại phong kiến Trung Quốc nhà Hán đến nhà Tùy.
Hình 8.6 Sơ đồ đường thời gian từ nhà Hán tới nhà Tùy
Hướng dẫn giải:
Quan sát lược đồ 8.6 hãy kể tên các thời kì và các triều đại phong kiến Trung Quốc nhà Hán đến nhà Tùy.
Lời giải chi tiết:
Tên các thời kì và các triều đại phong kiến Trung Quốc từ nhà Hán đến nhà Tùy:
- Các thời kì:
+ Thời tam quốc (Ngụy - Thục - Ngô) (220 - 280).
+ Thời Nam - Bắc triều (420 - 518).
- Các triều đại:
+ Nhà Hán (206 TCN - 220).
+ Nhà Tấn (280 - 420).
+ Nhà Tùy (518 - 618).
2.5. Một số thành tựu của văn minh Trung Quốc
Dựa vào các hình 8.7 đến 8.12 và đọc thông tin trong sách giáo khoa trang 39, 40, 41 hãy nêu những thành tựu tiêu biểu của nền văn minh Trung Quốc.
Hướng dẫn giải:
Dựa vào các hình 8.7 đến 8.12 trong SGK và đọc thông tin trong sách giáo khoa trang 39, 40, 41
Lời giải chi tiết:
Một số thành tựu tiêu biểu của văn minh Trung Quốc thời cổ đại.
Thành tựu | Đặc điểm |
Tư tưởng | Xuất hiện nhiều trường phái tư tưởng khác nhau như : Nho gia, đạo gia,… nhưng nổi bật với Nho gia nhấn mạnh tôn ti trật tự, bồn phận,… |
Chữ viết | Người Trung Quốc dùng chữ tương hình được khắc trên mai rùa, xương thú, chuông và phổ biến là khắc trên tre và trúc. |
Văn học, sử học | - Tác phẩm văn học cổ nhất là Kinh Thi. - bộ Sử kí của Tư Mã Thiên được coi là công trình sử học đồ sộ trong thời đại |
Y học | Phát triển với nhiều cách chữa bệnh bằng thảo dược, bấm huyệt, châm cứu,… |
Kĩ thuật | Nhiều phát minh quan trọng: đo động đất, kĩ thuật tơ lụa, kĩ thuật làm giấy,… |
Kiến trúc và điêu khắc | Nhiều cung điện, đền, tháp,lăng tẩm,... tiêu biểu nhất là Vạn lí trường thành |
Sau bài học này, các em có thể đạt được những yêu cầu sau:
+ Giới thiệu được những đặc điểm về điều kiện tự nhiên của Trung Quốc thời cổ đại.
+ Mô tả được sơ lược quá trình thống nhất và sự xác lập chế độ phong kiến ở Trung Quốc dưới thời Tần Thủy Hoàng.
+ Xây dựng được đường thời gian từ nhà Hán, Nam - Bắc triều đến nhà Tùy.
+ Nêu được những thành tựu cơ bản của nền văn minh Trung Quốc.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lịch sử và Địa lí 6 Cánh diều Chương 3 Bài 8 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Ở Trung Quốc, vương triều nào dưới đây cụ thể đã được hình thành đầu tiên thời cổ đại?
Ý nào phản ánh đúng đặc điểm của nhà nước Trung Quốc thời cổ đại?
Theo em tại sao gọi chế độ nhà nước Trung Quốc cổ đại là chế độ quân chủ chuyên chế cổ đại?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lịch sử và Địa lí 6 Cánh diều Chương 3 Bài 8để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Giải bài 1 phần Luyện tập và vận dụng trang 41 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Cánh diều
Giải bài 2 phần Luyện tập và vận dụng trang 41 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Cánh diều
Giải bài 3 phần Luyện tập và vận dụng trang 41 SGK Lịch sử và Địa lí 6 Cánh diều
Giải bài 1 trang 16 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 2 trang 16 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 3 trang 16 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 4 trang 17 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 5 trang 17 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 6 trang 17 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 7 trang 18 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Giải bài 8 trang 18 Sách bài tập Lịch sử 6 Cánh diều - CD
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Lịch sử và Địa Lí DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Ở Trung Quốc, vương triều nào dưới đây cụ thể đã được hình thành đầu tiên thời cổ đại?
Ý nào phản ánh đúng đặc điểm của nhà nước Trung Quốc thời cổ đại?
Theo em tại sao gọi chế độ nhà nước Trung Quốc cổ đại là chế độ quân chủ chuyên chế cổ đại?
Người Trung Quốc đã xây dựng nền văn minh đầu tiên ở đâu?
Phù sa của hai con sông Hoàn Hà và Trường Giang đã tạo nên cho Trung Quốc mấy đồng bằng thuận lợi phát triển nông nghiệp?
Thời Tam Quốc trị vì Trung Quốc trong khoảng thời gian nào?
Người Trung Quốc dùng chữ tương hình khắc lên đâu?
Điểm hạn chế trong chữ viết của người phương Đông cụ thể được cho là
Hãy sắp xếp các quốc gia cụ thể sau theo trình tự thời gian xuất hiện đúng nhất:
1. Trung Quốc. 2. Ai Cập 3. Ấn Độ. 4. Lưỡng Hà.
Tần Thủy Hoàng đã thống nhất lãnh thổ, tự xưng hoàng đế vào năm nào?
Điều kiện tự nhiên có thuận lợi gì cho sự hình thành nền văn minh Trung Quốc?
Tần Thủy Hoàng đã thống nhất và xác lập chế độ phong kiến như thế nào?
Trong vai hướng dẫn viên du lịch, em hãy giới thiệu một thành tựu văn hóa tiêu biểu của Trung Quốc từ thời cổ đại đến thế kỉ VII.
Những con sông nào có vai trò quan trọng đối với sự hình thành và phát nền văn minh Trung Quốc
A. Sông Nin và sông Hằng
B. Sông Ấn và sông Hằng
C. Hoàng Hà và Trường Giang
D. Sông Ti-grơ và sông Ơ-phrát
Tần Thuỷ Hoàng đã thống nhất Trung Quốc bằng
A. Chiến tranh đánh bại các nước khác.
B. Thu phục các nước khác bằng hoà bình.
C. Luật pháp.
D. Tư tưởng, tôn giáo
Người Trung Quốc cỗ đại viết chữ trên
A. đất sót, gỗ.
B. mai rùa, thể tre, gỗ.
C. gây Pa-pi-rút, đất si
D. gạch nung, đất sét
Công trình kiến trúc nào được xem là biểu tượng của nền văn minh Trung Quốc?
A. Vạn Lí Trường Thành.
B. Thành Ba-bi-lon.
C. Đầu trường Cô-Ii-dê.
D. Đền Pác-tê nông.
Dựa vào sơ đồ dưới đây, hãy mô tả quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc dưới thời Tần Thuỷ Hoàng.
Hãy đặt các từ ngữ cho sẵn vào các ô A, B, C, D, E để hoàn thành sơ để đường thời gian từ nhà Hán đến nhà Tùy : (I) Nhà Tần (280 - 420), (2) Nhà Hán (206 TCN - 220); (3) Thời Nam - Bắc triều (420 ~ 581); (4) Nhà Tuỷ (581 — 618); (5) Thời Tam Quốc (220 - 280).
Hình ảnh dưới đây cho em biết về thành tựu văn hóa nào của Trung Quốc? Hãy nêu hiểu biết của mình về thành tựu văn hóa đó.
Hãy kể tên những thành tựu văn hóa Trung Quốc từ thời cổ đại đến thế kỉ VII. Em ấn tượng với thành tựu nào nhất. Vì sao?
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Pháp gia đại diện là Hàn Phi Tử, chủ trương tăng cường quyền lực của nhà vua và dùng pháp luật để cai trị.
Câu trả lời của bạn
Tần Thuỷ Hoàng đã thống nhất Trung Quốc bằng chiến tranh đánh bại các nước: Hàn (230 TCN), Triệu (228 TCN), Ngụy (225 TCN); Sở (223 TCN), Yên (222 TCN) và Tề (221 TCN).
Câu trả lời của bạn
Nửa sau thế kỉ III TCN, nước Tần (đứng đầu là Tần Thủy Hoàng) mạnh lên, lần lượt đánh bại các nước khác và thống nhất Trung Quốc vào năm 221 TCN.
Câu trả lời của bạn
Lưu vực Hoàng Hà và Trường Giang có đất phù sa màu mỡ, nguồn nước tưới tiêu dồi dào… => tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế nông nghiệp.
Câu trả lời của bạn
Vạn Lí Trường Thành được người Trung Quốc xây dựng nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công từ bên ngoài.
Câu trả lời của bạn
Vạn Lí Trường Thành được xem là biểu tượng của nền văn minh Trung Quốc.
Câu trả lời của bạn
Để củng cố sự thống nhất đất nước, Tần Thuỷ Hoàng đã ban hành chế độ đo lường, tiền tệ, chữ viết và pháp luật chung lần đầu tiên trong cả nước.
Câu trả lời của bạn
Khi nhận ruộng đất để canh tác, nông dân phải nộp một phần hoa lợi cho địa chủ, gọi là địa tô.
Câu trả lời của bạn
Nông dân công xã bị mất ruộng, trở nên nghèo túng, phải nhận ruộng của địa chủ để cày cấy, được gọi là nông dân lĩnh canh (tá điền).
Câu trả lời của bạn
Duy trì trật tự xã hội bằng đạo đức và lễ nghĩa là chủ trương của phái Nho gia, đại diện là Khổng Tử.
Câu trả lời của bạn
Từ nhà Hán đến nhà Tùy, lịch sử Trung Quốc lần lượt trải qua các triều đại và thời kì nối tiếp nhau: Hán, Tam Quốc, nhà Tấn, Nam - Bắc triều, Tuỳ.
Câu trả lời của bạn
Hai giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến Trung Quốc là địa chủ - nông dân lĩnh canh (tá điền).
Câu trả lời của bạn
Lão Từ là người sáng lập ra phái Đạo gia ở Trung Quốc. Nội dung tư tưởng chủ yếu của phái Đạo gia là: không tranh giành của cải hay quyền lực.
Câu trả lời của bạn
Trong thời Xuân Thu, tác phẩm văn học nổi tiếng nhất của Trung Quốc là Kinh Thi.
Câu trả lời của bạn
Xã hội phong kiến Trung Quốc bước đầu hình thành dưới thời Tần Thuỷ Hoàng.
Câu trả lời của bạn
Nửa sau thế kỉ III TCN, nhà Tần mạnh lên, lần lượt đánh bại các nước khác và thống nhất Trung Quốc vào năm 221 TCN. Vua nước Tần là tần Doanh Chính xưng là Hoàng đế, lấy hiệu là Tần Thủy Hoàng.
Câu trả lời của bạn
Với những điều kiện tự nhiên thuận lợi, từ rất sớm, những nhà nước cổ đại đầu tiên đã ra đời ở hạ lưu Hoàng Hà.
Câu trả lời của bạn
Hệ chữ cái La-tinh là thành tựu của cư dân Rô-ma cổ đại, không phải là thành tựu văn hóa của người Trung Quốc.
Câu trả lời của bạn
Năm 206 TCN, Lưu Bang lật đổ nhà Tần, mở đầu triều đại nhà Hán.
Câu trả lời của bạn
Đạo gia đại diện là Lão Tử, mong muốn không tranh giành của cải hay quyền lực.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *