Hôm nay chúng ta tìm hiểu bài Sóng âm môn Khoa học tự nhiên 7 SGK Kết nối tri thức để đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi sau:
Sóng là gì? Sóng âm là gì? Các môi trường truyền âm?
Mời các em cùng tham khảo nội dung chi tiết dưới đây!
a. Dao động
- Dùng một thanh kim loại gắn trên giá đỡ như Hình 12.1. Kéo đầu A của thanh xuống làm đầu này chuyển động lên, xuống quanh vị trí cân bằng (O).
- Các chuyển động qua lại quanh một vị trí cần bằng như trên được gọi là dao động.
Hình 12.1. Thanh kim loại đang dao động
b. Sóng
- Sóng là sự lan truyền dao động trong môi trường.
+ Thanh AB dao động sẽ kéo theo đầu kim S dao động, làm mặt nước dao động theo. Dao động này được lan truyền trên mặt nước tạo thành này được lan truyền trên mặt nước tạo thành sóng nước hình tròn có tâm S (Hình 12,2).
Hình 12.2. Sóng truyền trên mặt nước
+ Khi cho một đầu của lò xo dao động thì dao động này cũng được dây lò xo truyền di tạo thành sóng trên lò xo. Dọc theo dây lò xo xuất hiện những đoạn nén và dãn liên tiếp (Hình 12.3).
Hình 12.3. Sóng truyền trên lò xo
- Nguồn âm là nguồn phát ra âm, các nguồn âm đều dao động. Dưới đây là một số ví dụ về nguồn âm.
Hình 12.4. Một số nguồn âm
- Sóng âm là sự lan truyền dao động của nguồn âm trong môi trường. Sóng âm được tạo ra như thế nào?
- Hình 12.5 cho thấy: Màng loa dao động làm cho lớp không khi tiếp xúc với nó dao động (nén, dẫn). Lớp không khí dao động này lại làm cho lớp không khí kế tiếp dao động,... Cứ thế các dao động của nguồn âm được không khí truyền tới tai ta, làm cho màng nhĩ dao động, do đó ta nghe thấy âm phát ra từ nguồn âm.
Hình 12.5. Sóng âm truyền trong không khí
- Môi trường truyền được sóng âm gọi là môi trường truyền âm.
Hình 12.6. Thí nghiệm so sánh hai môi trường truyền âm: không khí và chân không
Bài 1: Trong lịch sử, khi phương tiện truyền thông còn chưa phát triển, để phát hiện quân địch đang di chuyển bằng ngựa, người ta lại áp tai xuống đất và có thể nghe được tiếng vó ngựa cách xa vài kilômét. Tại sao?
Hướng dẫn giải
- Vì âm thanh truyền tốt nhất trong môi trường chất rắn.
Bài 2: Một số loài côn trùng như ruồi, muỗi, ong khi bay sẽ phát ra tiếng vo ve. Tiếng vo ve ấy được phát ra từ bộ phận nào của chúng? Giải thích.
Hướng dẫn giải
- Tiếng vo ve ấy được phát ra từ đôi cánh của chúng.
- Giải thích: Khi các loài côn trùng bay, chúng sử dụng đôi cánh đập lên đạp xuống để bay, phát ra âm thanh, âm thanh này sẽ truyền qua môi trường không khí và đến tai người nghe, vì vậy tai ta nghe được tiếng vo ve đó.
Bài 3: Khi các nhà du hành vũ trụ làm việc ở không gian bên ngoài tàu vũ trụ (chân không), họ có nói chuyện với nhau bình thường như khi trên mặt đất được không? Tại sao?
Hướng dẫn giải
- Khi các nhà du hành vũ trụ làm việc ở không gian bên ngoài tàu vũ trụ (chân không), họ không thể nói chuyện với nhau bình thường như khi trên mặt đất vì môi trường bên ngoài khoảng không gian là chân không.
- Có thể em chưa biết: Một thiết bị ghi âm nhỏ sẽ được lắp ở phía trong mũ du hành, ghi lại giọng nói của phi hành gia, rồi chuyển nó thành dạng sóng radio truyền sang mũ của người khác, hoặc truyền về trạm thu Trái Đất.
- Các máy thu bắt sóng và dịch sang dạng âm thanh - hệt như cách chúng ta nghe đài radio vậy. Tuy nhiên, đôi khi việc truyền sóng gặp trục trặc khiến cho cách giao tiếp này bị vô hiệu. Và để khắc phục tạm thời, các phi hành gia sẽ sử dụng đến một giải pháp thay thế rất... đáng yêu, đó là chạm mũ vào nhau và sau đó nói chuyện bình thường.
Học xong bài học này, em có thể:
- Thực hiện thí nghiệm tạo sóng âm (như gảy đàn, gõ vào thanh kim loại,..) để chứng tỏ được sóng âm có thể truyền được trong chất rắn, lỏng, khí.
- Giải thích được sự truyền sóng âm trong không khí.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Bài 12 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Tốc độ âm trong môi trường nào sau đây là lớn nhất?
Sóng cơ học lan truyền trong không khí với cường độ đủ lớn, tai ta có thể cảm thụ được sóng cơ học nào sau đây?
Sóng cơ học có tần số 10Hz.
Sóng cơ học có tần số 30kHz.
Sóng cơ học có chu kỳ 2,0μs.
Phát biểu nào sau đây là không đúng?
Sóng âm là sóng cơ học có tần số nằm trong khoảng từ 16Hz đến 20kHz.
Sóng hạ âm là sóng cơ học có tần số nhỏ hơn 16Hz.
Sóng siêu âm là sóng cơ học có tần số lớn hơn 20kHz.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Bài 12để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Giải câu hỏi trang 60 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT
Giải câu hỏi 1 trang 61 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT
Hoạt động trang 61 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT
Giải câu hỏi 2 trang 61 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT
Giải câu hỏi 1 trang 62 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT
Giải câu hỏi 2 trang 62 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT
Hoạt động trang 62 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT
Giải câu hỏi 1 trang 63 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT
Giải câu hỏi 2 trang 63 SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức - KNTT
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Hóa học DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Tốc độ âm trong môi trường nào sau đây là lớn nhất?
Sóng cơ học lan truyền trong không khí với cường độ đủ lớn, tai ta có thể cảm thụ được sóng cơ học nào sau đây?
Sóng cơ học có tần số 10Hz.
Sóng cơ học có tần số 30kHz.
Sóng cơ học có chu kỳ 2,0μs.
Phát biểu nào sau đây là không đúng?
Sóng âm là sóng cơ học có tần số nằm trong khoảng từ 16Hz đến 20kHz.
Sóng hạ âm là sóng cơ học có tần số nhỏ hơn 16Hz.
Sóng siêu âm là sóng cơ học có tần số lớn hơn 20kHz.
Một sóng âm 450Hz lan truyền với tốc độ 360m/s trong không khí. Độ lệch pha giữa hai điểm cách nhau 1m trên một phương truyền sóng là
Phát biểu nào sau đây là không đúng?
Một sóng âm truyền trong không khí với tốc độ 340 m/s và bước sóng 34 cm. Tần số của sóng âm này là
Cảm giác về âm phụ thuộc những yếu tố nào?
Độ cao của âm phụ thuộc vào yếu tố nào của âm?
Tai con người có thể nghe được những âm có mức cường độ âm trong khoảng nào?
Tốc độ truyền âm trong không khí là 340m/s, khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên cùng một phương truyền sóng dao động ngược pha nhau là 0,85m. Tần số của âm là
Tìm thêm ví dụ về dao động.
Hãy tìm thêm ví dụ về sự truyền dao động tạo thành sóng.
Hãy thực hiện thí nghiệm đơn giản sau đây: gảy đàn (Hình 12.4b), gõ vào âm thoa (Hình 12.4d) để chứng tỏ âm truyền được trong không khí.
Hình 12.4. Một số nguồn âm
Tìm thêm ví dụ về vật dao động phát ra âm thanh.
Tìm thêm ví dụ cho thấy sóng âm truyền từ nguồn âm theo mọi phương ra môi trường xung quanh.
Trong Hình 12.6, khi bạn A úp cốc vào tai thì nghe được tiếng bạn B nói, nhưng nếu bạn A đưa cốc ra xa tai thì không nghe được tiếng bạn B nói. Hiện tượng này chứng tỏ điều gì; có thể rút ra nhận xét gì về môi trường truyền âm?
Trong thí nghiệm mô tả ở hình 12.7 khi nhúng hộp đựng đồng hồ báo thức đang kêu vào nước thì có còn nghe tiếng chuông báo thức không? Làm thí nghiệm kiểm tra để chứng tỏ âm truyền được trong chất lỏng.
Hình 12.7. Thí nghiệm truyền âm trong môi trường nước
Tìm thêm ví dụ về âm truyền trong chất khí, chất rắn và chất lỏng.
Phương pháp giải
Vận dụng kiến thức đã học
Lời giải chi tiết
Vì âm thanh truyền được qua môi trường chất rắn.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
Câu trả lời của bạn
Ở loài voi, khi con đầu đàn tìm thấy nguồn thức ăn hoặc phát hiện ra nguy hiểm, nó thường báo cho nhau bằng cách giậm chân xuống đất. Chúng làm như vậy vì thông tin truyền trong đất rõ và đi nhanh hơn so với khi tiếng kêu của nó truyền trong không khí.
Bạn Minh gõ một trong hai âm thoa đặt cạnh nhau (hình 9.2). Sau đó, Minh nắm lấy âm thoa bị gõ để ngăn không cho nó dao động nữa. Nhưng tai Minh vẫn nghe thấy âm phát ra từ âm thoa bị gõ. Em hãy làm lại thí nghiệm này và giải thích hiện tượng đó.
Câu trả lời của bạn
Hiện tượng trên xảy ra vì âm thoa thứ nhất bị gõ nên rung và phát ra âm. Âm thanh này lan truyền trong không khí tới âm thoa thứ hai gần đó, làm cho âm thoa thứ hai cũng bị dao động theo. Vì đang dao động nên âm thoa thứ hai trở thành một nguồn âm. Khi ngắt nguồn âm thứ nhất, ta vẫn nghe được âm phát ra từ nguồn âm thứ hai trong một khoảng thời gian nhất định.
A. Sóng âm mang năng lượng.
B. Sóng âm được tạo ra bởi các vật dao động.
C. Chất rắn truyền âm kém hơn chất khí
D. Sóng âm không truyền được trong chân không.
Câu trả lời của bạn
C. Chất rắn truyền âm kém hơn chất khí
Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất lỏng, trong chất lỏng lớn hơn trong chất khí.
Một vụ nổ xảy ra trên mặt nước, gần bờ biển. Một người đang lặn ở dưới nước và một người đang ở trên bờ, cả hai người đều cách nơi xảy ra vụ nổ 1 km. Người nào nghe được tiếng nổ trước? Vì sao?
Câu trả lời của bạn
Người đang lặn ở dưới nước nghe được tiếng nổ trước. Vì tốc độ sóng âm truyền trong nước nhanh hơn trong không khi.
A. chân không không có trọng lượng.
B. chân không không có vật chất.
C. chân không là môi trường trong suốt.
D. chân không không đặt được nguồn âm.
Câu trả lời của bạn
B. chân không không có vật chất.
Ở loài voi, khi con đầu đàn tìm thấy thức ăn hoặc phát hiện thấy nguy hiểm, chúng thường giậm chân xuống đất để thông báo cho nhau. Em hãy giải thích hiện tượng này.
Câu trả lời của bạn
Ở loài voi, khi con đầu đàn tìm thấy thức ăn hoặc phát hiện thấy nguy hiểm chúng thường giậm chân xuống đất để thông báo cho nhau. Khi voi đầu đàn giậm chân xuống đất, âm sẽ được đất truyền đi tốt hơn không khí và các con voi trong đàn sẽ nhận biết được tín hiệu này.
A. Nước suối chảy.
B. Mặt trống khi được gõ.
C. Các ngón tay dùng để gảy đàn ghi ta.
D. Sóng biển vỗ vào bờ.
Câu trả lời của bạn
Đáp án C
Các ngón tay không phát ra âm thanh. Dây đàn dao động mới là nguồn âm.
Ở loài voi, khi con đầu đàn tìm thấy nguồn thức ăn hoặc phát hiện ra nguy hiểm, nó thường báo cho nhau bằng cách giậm chân xuống đất. Tại sao chúng làm như vậy?
Câu trả lời của bạn
Vì thông tin truyền trong đất rõ và đi nhanh hơn so với khi tiếng kêu của nó truyền trong không khí.
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *